De stuiptrekkingen van een
verouderd taxi-bestel
Ia
69
„MET EEN WIEL IN HET GRAF", ofwel:
zeg
eiektronicus
ct
Boekendepot
in Rotterdam
DE HAVENLOODS DONDERDAG 18 DECEMBER 1969
15
Een grote groep werknemers, in deze moderne tijd welkend met
moderne produktiemiddelcn als auto en mobilofoon, verkeren in feite
nog in een feodale arbeidssituatie. Men mag tegenwerpen, dat zij de
taxi-chauffeurs dit aan zichzelf te wijten hebben en op zichzelf is
dit wel waar. Als verzachtende omstandigheid mag echter gelden, dat
het bedrijf zelf en een verouderde wetgeving dit mede veroorzaken.
Zolang de Rijtijdenwet een 57-urige arbeidsweek toestaat, zal elke
ondernemer dit tot de laatste minuut uitbuiten en daarop zijn bedrijfs
voering afstemmen. Deze bedrijfstak moet beantwoorden aan de wissel
vallige vraag van het grote publiek de gemeenschap gedurende
24 uur per etmaal, waarbij voor de volgende 5 minuten niet vaststaat
wat er gaat gebeuren. Hierdoor lijkt het moeilijk vaste regels te stellen,
een vast patroon van werken door te voeren. Juist echter de wissel
valligheid, de onzekerheid van de omvang van de vraag eist een efficiënte
organisatie voor een gunstig bedrijfsresultaat.
Een 10-tal telefoon-taxi-ondeTnernin-
gen bedienen ieder met hun eigen te-
lefoonnummer, 24 uur bezet door hun
eigen telefonisten, en eigen wagen
park of parkje een deel van de vraag
uit geheel Rotterdam en omstreken.
Dus veel lege kilometers. Onderling
bestaat een vrij heftige concurrentie
zoveel mogelijk vraag naar zich (leeg ca. 1 Va km).
t.p trplfkpn mpf Viühnlr» van aan- 1 a ie oc
Dit is een produktieve rit, in i
lijks een half uur heen en terug; op
brengst f 9,
12. Ca. 1 kwartier leeg gewacht, dan
van 's-Landswerf naar Wijnhaven
(leeg ca. 2 km).
13. Een heel uur leeg gewacht, dan
van Coolhaven naar Mathenesserlaan.
toe te trekken met behulp
breng-provisie voor ritten (café's, ho
tels, havenportiers e.d.). Verder nog
een aantal taxi-ondernemingen, die
met straat-taxi's het wisselvallige
aanbod op straat en op de standplaat
sen bedienen. Ook hier heftige concur
rentie met de telefoon-taxi en betaling
van aanbreng-provisies. Deze provi
sies bedragen naar voorzichtige
■chatting meer dan een miljoen gul
oen per jaar en vloeien de bedrijven
uit.
Rilt cnl ijst
Welke gevolgen deze struktuurvorm
voor de rentabiliteit, voor de winst
mogelijkheden, voor de arbeidsvoor
waarden en voor het dienen van de
publieke zaak heeft, bewijst niet al
leen de door uw medewerker geschet
ste arbeidssituatie bij het meest gere
nommeerde taxibedrijf in Rotterdam,
maar ook de afgedrukte rittenlijst.
Deze willekeurige rittenlijst is gewoon
een voorbeeld van de gemiddelde rit
tenlijst en dus maatgevend. Wij zullen
deze analiseren.
1. Onze chauffeur was om 6.00 uur
's morgens aanwezig om zijn dienst te
i beginnen. Was om ca. 6.15 uur rij-
klaar en kreeg'om 6.46 opdracht naar
de 's-Gravensingel te gaan. Bestelde
rit en dus beslist op tijd zijn in ver
band met vertrek bus KLM met aan
sluiting op het besproken vliegtuig.
Wagen moet vanuit centrum naar de
oostelijke kant van Kralingen, omdat
dichterbij geen wagen van dezelfde
onderneming aanwezig is. Misschien
wel van een andere onderneming,
maar dat weet men niet van elkaar.
Al zou men dit weten, dan nog gunde
men de concurrerende onderneming
de rit niet; liever zelf onrendabel ge
reden (ca. 5 km).
2. Chauffeur staat 15 minuten bij de
KLM te wachten en wordt dan ge
stuurd naar het Kon. Emmaplein aan
de Westzeedijk (ca. 2 km. leeg).
3. Direkt van Station Blaak naar
Crooswijksebocht (ca. 3 km leeg).
Klant wacht waarschijnlijk al 15 mi
nuten langer dan gewenst.
4. Kwartier leeg gewacht, dan van
Lisplein naar Margrietstraat bij Ro-
zenlaan; betrekkelijk dichtbij (leeg
ca. 2 km).
5. Terug naar Lisplein en vandaar
direkt door naar Nic. Ruyschstraat
(leeg ca. 2'/i km.)
6. Ca. Vi uur leeg gewacht, dan
naar Parklaan (leeg ca. 1 km).
7. Ca. 25 min. leeg gewacht, dan
naar Willemskade, betrekkelijk dicht
bij (leeg ca. 1% km)
8. Van Vierhavenstraat direct terug
naar Vasteland, klant wacht al enige
tijd (leeg ca. 3'/a km.)
Hierna een uur rusttijd in dienst
van 6 uur tot 11.35, dus na ca. 5l/« uur
achtereen in de wagen te hebben ge
zeten.
9. 12.30 terug van lunchpauze en na
Vt uur leeg gewacht om 13 uur een rit.
Vergeefs, hoewel betaald.
10. Direkt door van punt centfum/-
westen naar verre westen (leeg ca. 3
km).
11. Een kwartier leeg gewacht; dan
van Baan naar 's-Landswerf (ca. 3
km).
rotterdam: karei doormanstraat 294
den haag: venotraat 3
Wij ontvingen van een erva
ren taxi-chauffeur de volgende
reactie: „Met instemming heb ik
kennis genomen van uw artikel
„Met één wiel in het graf". De
daarin gesignaleerde taxi
situatie kan ik volledig onder
schrijven. Uw medewerker leg
de bovendien meegevoel aan de
dag in zijn benadering van de
positie der chauffeurs".
In het vervolg van zijn reactie
ging hij uitvoerig in op de struc
turele fouten van het huidige
taxi-bedrijf. Wij vonden deze
bijdrage zo instructief voor
iedereen, dat we er goed aan
menen te doen haar hierbij af
te drukken.
14. 16.25 uur leeg aan de Zweedse-
straat. Het is nu tijd voor de chauf
feur om naar de garage te Komen, om
op 17 uur zijn dienst van 11 uur lang
te kunnen beëindigen. Ook zijn maat,
wiens dienst om 17 uur begint, wacht
op de wagen. Maar nee, de telefonist
laat hem eerst een half uur leeg
wachten en stuurt hem dan naar de
Schiedamseweg (leeg 2 km).
15. Als gevolg van de verkeersdruk'
te (spitsuur) doet hij over deze rit
van normaal 5 minuten ca. 20 minu
ten. Als gevolg van datzelfde spitsuur
zit de telefonist zonder wagens en dus
moet de „ouwe" man nog een spoed
eisende rit doen. Van Calandstraat
naar vliegveld Zestienhoven, aan
komst 18.05.
16. Nu is de chauffeur ook aan de
wettelijke grens van zijn mogelijkhe
den. De Rijtijdenwet staat een maxi
male diensttijd van 12 uur toe. Nadien
mag geen nieuwe rit worden geaccep
teerd. Desondanks geeft de telefonist,
in deze de werkgever vertegenwoordi
gend, hem van daaruit om 18.15 als
nog een rit. Dit is een strafbaar feit.
Waarschijnlijk had hij geen andere
wagen op Zestienhoven en zou hij
deze vanuit de stad hebben moeten
sturen, indien hij onze chauffeur leeg
had laten terugkomen. (Over de aan
wezigheid van straat-taxi's aldaar,
die volledig capabel zijn een dergelij
ke rit uit te voeren, zullen we het in
dit verband niet hebben).
Om 18.30 uur is onze chauffeur klaar
en om 18.35 uur komt hij' de garage
binnen. Zijn rhaat heeft Vit uur ge
wacht en in die tijd niets kunnen ver
dienen; dat heeft onze chauffeur on
gewild gedaan. Dan is hij nog niet
klaar: opnemen standen, afsluiten rit
tenlijst; kontant ontvangen ritten bij
voegen; inleveren; nog 'n kop koffie
om bij te komen en tegen 19 uur ver
laat hij de garage, die hij 's-morgens
tegen 6 uur, 13 uur geleden dus, is bin
nengekomen.
Dit betreft dan een gewone werk
dag, zoals dit regelmatig voorkomt.
Ja, maar hij heeft toch 2 uur over
werk gemaakt, dat krijgt hij toch be
taald? Wel neen, in het taxibedrijf is
het geven en nemen. Wie hier het best
bij weg komt is duidelijk. Juist de
overtime van 17 tot 18.30 is voor het
bedrijf het meest productief geweest.
In V/t uur tijd f 20,40 opbrengst met 1
lege km.
Lege kilometers
Gaan we verder na, wat globaal het
aantal lege kilometers was, dan ko
men we op 25 a 30 km. Van de 12Va
uur diensttijd heeft onze chauffeur bij
elkaar 4 uur in zijn wagen zitten
wachten op een volgende rit. Wacht
tijd, waarin het hem niet mogelijk is
iets te verdienen.
Het basisloon bedraagt nu nog
f 104,- per week plus 15% van het op
gereden bedrag. Bij het onderhavige
bedrijf wordt sinds kort een wekelijks
voorschot gegeven van bruto f 179; te
weten f 104, plus 15% van een veron
dersteld op te rijden bedrag per week
van f 500,- f 75,-; totaal f 179,-. Per
maand wordt een afrekening ge
maakt, waarbij men 4'/i week maal 1
f 500,- ca. f 2250,- opgerèden moet
hebben, wil men niets behoeven bij te
leggen. Is een en ander door toedoen
van het bedrijf, de werkverdeling van
de telefonisten, niet bereikt,dan heeft
men teveel voorschot gehad, en kan
men een regeling treffen om dit in fe
lopen.
Dat een directie van deze gelegen
heid gebruik maakt een chauffeur op
tekortkomingen te wijzen, waarvoor
een directie zich in de eerste plaats
zelf verantwoordelijk moet weten, is
het begin van een stuk moreel bederf,
waar het gehele taxi-bedrijf mee is
besmet.
Wil déze chauffeur voorkomen, een
volgende maal op het matje te moe
ten komen, dan zal hij op middelen
moeten zinnen om voldoende ritten te
bemachtigen. Daartoe staan verschil
lende wegen open:
1. rusttijden niet benutten en bij het
werk blijven (wettelijk verboden en
oncollegiaal handelen).
2. langer sturen dan je diensttijd is;
eerder beginnen en later eindigen of
vrije dagen komen werken (wettelijk
verboden en oncollegiaal handelen).
3. Je beschikbaar melden bij de tele
fonist (over de mobilofoon, hij ziet je
toch niet) terwijl je nog rr%et een rit
bezig bent om daardoor eerder aan de
beurt te zijn dan de collega die wel
correct te werk gaat (oncollegiaal
handelen).
4. een wit voetje halen bij de telefo
nisten (al of niet tegen beloning) deze
worden ook niet al te best betaald)
opdat je bfj voorkeur gunstige ritten
toebedeeld krijgt. Van een groot aan
tal ritten is het de telefonist bekend
waar het heen gaat en kent hij de
waarde van een rit. (Corruptie en dus
oncollegiaal eri moreel verwerpelijk).
5. als garage-chauffeur opstappers
van de straat zien te krijgen ten nade
le van de. straat-taxi's. (Wettelijk ver
boden en oncollegiaal t.o.v. de colle
ga-taxichauffeur).
6. In aansluiting op Voorgaande je
niet afmelden bij de telefonist en op
je beurt blijven staan, terwijl je deze
rit doet (oncollediaal handelen).
Omrijden
Wanneer het moreel besef op deze
manier is ondermijnd en je alras
merkt dat je collega's precies hetzelf
de doen en het een normale zaak vin
den, dan is een verdere stap naar de
verantwoording van de contante rit
ten en het gebruik maken van de on-
weténdheid van passagiers (omrijden
en overvragen), het middel om com
pensatie te vinden voor het exploite
ren van je dienstbaarheid door het be
drijf.
Al met al is de ondernemers-menta
liteit nog dezelfde als enkele jaren ge
leden met het fooi-exclusief-systeem
een lage basis-beloning, de rest moet
de chauffeur maar bij de klant zien te
versieren.
Schoffies
Sinds 1 januari 1969 kent de nieuwe
Huurautoverordening een voorschrift
voor de verkrijging of .de verlenging
van chauffeursvergunningen. Men
moet een bewijs van goed gedrag
kunnen overleggen. Een en ander is
bedoeld, om het gehalte van het
chauffeurskorps te verbeteren.
Wanneer we echter naar de ervarin
gen van uw medewerker/chauffeur
bij het meest gerenommeerde bedrijf
in Rotterdam kijken en de handelwij
ze van de directie daarvan, dan zien
we, dat een vent met algemene ont
wikkeling, correct gedrag en behoor
lijke morele opvattingen in de kortst
mogelijke keren op straat staat. De
directie heeft blijkbaar meer interes
se in schoffies, die het voor het be
drijf weten te versieren. Hierin staat
déze directie niet alleen.
Men kan zich afvragen of het niet
juister is, ook deze werkgevers aan
een beoordeling te onderwerpen, in
dien men werkelijk verbetering wil
bereiken. Een maatstaf kan zijn, hoe
deze ondernemers en werkgevers zich
houden aan de voorschriften, hen van
overheidswege gegeven. Herhaalde
overtreding kan verlies van de be-
drijfsvergunning en/of exploitatie
vergunning met zich meebrengen.
Ingewijden melden, dat de controle
zich alleen op de chauffeurs toespitst.
Werkgevers worden ontzien. Toch
vindt men in zijn administratie de
overtredingen, die al dan niet op zijn
instignatie door chauffeurs worden
Middelbaar eiektronicus worden
via de nieuwe PBNA-cursus in
samenwerking met de Stichting
Bijzondere Cursussen is werkelijk de
snelste manier. Naast een intensieve
schriftelijke begeleiding vanuit
Arnhem is er elke 4e week een
mondelinge lesavond. Deze nieuwe
studievorm laat een groep tegelijk
beginnen en tegelijk examen doen.
De snelste manier om
alles hierover te weten te komen
is nu bellen
085-432129of
PBNA-Arnhem*
VB Singel 150,
tMHPBNA
begaan. Heeft de werkgever geen op-
dracht gegeven, of, wat meer gebrui
kelijk is, in bedekte termen laten blij
ken, dat correcte toepassing van de
wettelijke voorschriften minder op
prijs wordt gesteld, dan nog ziet hij
achteraf, waar zijn chauffeurs zich
niet aan de voorschriften hebben ge
houden. Aangezien dit als regel meer
geld in het laadje brengt, houdt hij
zich van de domme en corrigeert de
handelwijze van de chauffeur niet. We
bedoelen maar....
Terugkerend tot de analyse van de
rittenlijst zien we, dat deze chauffeur
nog een gunstig aantal lege kilome
ters heeft gemaakt. Meer regel dan
uitzondering is, dat wagens uit het
éentrum naar Alexanderstad, naar
Hillegersberg, naar Ommoord, diep in
Zuid worden gestuurd of van daaruit
naar het Centrum worden terugge
haald, omdat men daar op het gewen
ste tijdstip geen wagen ter beschik
king heeft. En de klant maar wach
ten. Veelal is er wel een wager^ be
schikbaar, echter van een andere on
derneming. Meer regel dan uitzonde
ring is, dat het ene bedrijf een wagen
over grote afstand van het ene naar
het andre punt stuurt, terwijl het an
dere bedrijf op nagenoeg hetzelfde
tijdstip hetzelfde doet in omgekeerde
richting. Men rijdt leeg langs elkaar
heen.
Deze verkwisting Van produktivi-
teit, gevolg van de langs elkaar heen-
werkende ondernemingen om over
de aanbrengprovisies maar niet
niet toe, ondanks de stijging
kosten van levensonderhoud, verbete
ring van de arbeidsvoorwaarden in te
willigen.
Onder het motto, dat men de gevol
gen van een slecht zakélijk beleid niet
op de werknemers mag verhalen,
hebben de vakorganisaties, nadat zij
gedurende de laatste jaren bij loonon
derhandelingen met een kluitje het
riet werden ingestuurd (afspraken
werden bovendien genegeerd), enkele
maanden geleden een actie ingezet,
bestaande uit twee eisen
1. f 230,- bAito per week.
2. Instelling van een Centrale Taxi
Telefoon, teneinde:
a. de rentabiliteit van het bedrijf te
verhogen en hieruit de loonsverhoging
te betalen;
b. de dienstverlening aan het pu
bliek te verbeteren en de voorwaar
den te scheppen voor een tariefsverla
ging.
Op een vergadering in oktober is
een staking opgeschort tot begin ja
nuari 1970 om:
1. de ondernemers/werkgevers ge
legenheid te geven de organisatie van
de Centrale Taxi Telefoon op zijn
minst juridisch rond te krijgend
2. per 1 januari 1970 een cao van
kracht te doen worden, waarin een in
komen van f 230,- per week wordt ge
garandeerd.
Indien aan deze eisen niet wordt
voldaan, dan ziet het er naar uit, dat
Rotterdam begin volgend jaar met
een taxi-staking moet rekenen.
Gezien de stakingsdreiging heeft
wethouder Polak de ondernemers
voorgehouden een en ander zelf te re
gelen. Indien zij hiertoe niet in staat
fide taxi- en garage-chauffeurs een
aanvrage voor een bedrijfsvergunning
en W. ingediend. Zij willen een
bij 1
modern taxibestel, met centrale
telefoon, met dienstrooster, met een
goedkopere taxi. Zij zoeken op deze
wijze bestaanszekerheid en vrijma
king uit een feodale arbeidssituatie.
B. en VV. houden deze aanvragen in
portefeuille.
Tenïoonsteilliiig over
vierde Engelse oorlog
Van 23 december 1969 tot en met 15
maart 1970 zal in het Maritiem Mu
seum „Prins Hendrik", Burg. 's Ja-
cobplein 8, een tentoonstelling worden
gehouden betreffende de Vierde En
gelse oorlog (1780—1784). Deze ten
toonstelling, „De Fiere Waterleeuw"
geheten, zal op maandag 22 december
te 20 uur worden geopend door prof.
ar. I. Schöffer, hoogleraar in de va
derlandse geschiedenis aan de Rijksu
niversiteit te Leiden. Het museum is
dagelijks geopend van 1017 uur; 's
zondags en eerste Kerstdag van 11
17 uur. Op nieuwjaarsdag is het mu
seum gesloten.
Kerst J
aanbieding
Niet weg te denken bij het
Kerstfeest is een sfeervolle
kaarsverlichtingzorg daar
om cat U voldoende kaarsen
in huls heeft.
Wij verkopen een luxe doos
met 2 prachtige gedraaide kaar
sen. Druipvrije kaarsen in 9 ver
schillende kleuren, 28 cm lang,
per 2 stuks voor nog géén
zeven dubbeltjes.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de tweede etage
deze fraaie gedraaide kaarsen,
keuze uit 9 kleuren,
Zonder dat iemand dat nou persé wil: de taxi-chauffeur rijdt teveel voor aap
(veel lepe kilometers)de klant wacht nogal eens voor aap en de ondernemer
staat, wat voor aap, want de uitkomsten zijn niet geweldig.
blijken, dan zal de wethouder dit zelf
doen middels aanvulling van de Huur
auto-verordening. Hij weet zich hier
bij verzekerd van de steun van de ge
meenteraad, die reeds in mei 1968 een
motie heeft aangenomen om de instel
ling van een Centrale Taxi Telefoon te
bevorderen.
Drie" partijen
Zoals uw medewerker in zijn artikel
stelde, zijn bij het taxivervoer die
partijen betrokken, t.w.het publiek;
I <1 1-sf<1 K 1 liot cie ondernemer; en de werknemer/-
chauffeur. In het huidige chaotische
bestel, (ook gevolg van het overheids
beleid gedurende de laatste 25 jaar),
trekken alle partijen aan het kortste
eind:
1. het publiek betaalt in Rotterdam
meer voor de taxi dan elders in Ne
derland en in Europa
2. de chauffeur verdient weinig en
werkt lang;
3. en de ondernemer zit ook niet lek
ker.
Het publieke belang dient behartigd
te worden door de overheid.
De chauffeurs hebben nu hun weg
naar de vakorganisaties gevonden en
deze hebben zich scherp opgesteld.
De ondernemers, veelal van huis uit
taxi-chauffeurs, moeten nu gewoon
die dingen doen, die zakelijk inzicht
en gezond verstand hen voorhouden,
vooropgesteld dat zij die bezitten.
Blijken zij daartoe niet in staat, dan
moet men zich ernstig afvragen, of de
overheidsvergunningen, lees gemeen-
schapsvergunningen, waar zij mee
werken, bij hen in goede handen zijn.
Ifl" - ff. "0t,2'KCn„l'e:
niet toe. ondanks de stneintr van rle ,jen hebben enkele groeperingen bona-
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgen open
Géén tel. of schrift, best.
Dinsdag werd een nieuw pand van
het Algemeen Boekendepot „De
Maasstad" NV, aan de Graafstroom
straat 12, Spaanse Polder, officieel
geopend. Het ging hier om de vesti
ging van een bedrijf, dat voordien in
Rotterdam ontbrak. Onder aanvoe
ring van een viertal Rotterdamse
boekverkopers zijn initiatieven geno
men, die hebben geresulteerd in de
bouw van het pand dat dinsdag werd
geopend; een concentratie van boekin-
stellingen waar de volledige fondsen
van niet minder dan 78 uitgevers in
voorraad staan. Men kan nu zeggen
dat ongeveer 70% van de Nederlandse
boekuitgaven in Rotterdam liggen op
geslagen. In het gebouw is verder
ruimte gereserveerd voor de Rotter
damse Schoolboekhandel. Haar taak
ligt speciaal op het gebied van leve
ring van het schoolboekenpakket aan
de gemeentelijke scholen en aan de
boekhandel.. Het onderwijzend perso
neel kan zich in een showroom oriën
teren op de schoolboeken.
uit onze vergrote
foto-afdeling
Voor de filmers onder onze
klanten die van plan waren dit
Kerstfeest op de film vast te
leggen, verkopen wij voor een
aantrekkelijke prijs de Super
8 Ferrania kleurenfilm.
Deze Ferrania cassette film die
een uitstekende kleurkwaliteit
en scherpte garandeert, is zo
wel geschikt voor daglicht- als
kunstlichtopnamen, lichtgevoe
ligheid 17din,nu voor nog g"
inklusief
ontwikkelen
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij in onze vergrote foto
afdeling, souterrain, deze Fer
rania Super 8 cassette kleuren
film, geschikt voor daglicht- en
kunstlichtopnamen,
inklusief ont-
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgen opart
Géén rat of schrift best
I
