Schiedamse raad stap voor stap
door gemeentebegroting 1970
Bijbelvertaling meer dan
omzetten in andere taal
mm
IRIS
KUNSTGEBITTEN
ZIE PAG. 7
DE HAVENLOODS
19e jaargang no. 7 donderdag 18 december 1969
Weekblad voor Schiedam en Kethel.
Hoofdredactie: A. Hoeksema
Directie: W. van der Giessen
Kantoor: Westblaak 25. Rotterdam: Postbus 1980,
Telefoon 132170 (8 lijnen), postgiro 18344.
Uitgave Stichting „De Jeugdhaven"
365 dagen van
het jaar
Stap voor stap heeft de Schiedamse gemeenteraad de behandeling van de begroting 1970 voortgezet, waarbij
in het algemeen een tevreden gezang weerklonk. Wethouder De Graaff verklaarde zich af en toe terug te
wanen in haar schoolklas. Eeen beetje ruzie, wat plezier. Er werden allerlei politieke zijsprongen ondernomen,
waarbij zelfs Marx ten tonele werd gevoerd, al begreep op het laatst niemand meer waarom dat was gebeurd.
Zelfs de heer Rosman niet, die er als eerste mee aan kwam, waarbij uiteraard de heer Collé zich snel aan
sloot. Het verliep allemaal in een sfeer van de vermaarde gemeente van Swinderen. Hoewel het er aanvankelijk
naar uitzag, dat de begroting er ditmaal zonder moties af zou komen, lukte dat niet helemaal en met de erfpacht
werd de knunnel in het Dolitieke hoenderhok geworpen. Het bracht weer iets anders dan de geheide onderwer
pen over groen, recreatie, afbraak- en herbouwplannen.
hij hoopte dat die achterstand zal
worden ingehaald. De zelfstandigheid
van de middenstand moet ons allen
ter harte gaan. De koopkracht moet
zoveel mogelijk in onze gemeente be
houden blijven. Met betrekking tot
het beleid bij gronduitgifte, diende
de heer Rosman een motie in, mede
ondertekend door mevrouw Taverne
en de heer Houtman.
der aardrijkskunde, maar is vader
landse geschiedenis geworden. Het
,,Op nu makkers naar de gfoene wei
den", is niet meer uit te voeren.
Bulderbaan
De raad was maandagavond toe
aan de re- en duplieken. De heer
Boschman (PvdA) constateerde dat
de algemene beschouwingen vorige
week wel in mineur-toon zijn begon
nen, maar er zijn ook optimistische
klanken gehoord, vooral ook wat de fi
nanciële positie betreft. Het doorlich
ten van de wijken ten behoeve van het
verkeer had de instemming van de'
heer Boschman. We hqpen dat het
plan inzake sanering binnenstad spoe
dig aan de orde zal komen waarbij hij
de wens uitte, dat de burgerij een zo
ruim mogelijke inspraak zal krijgen.
rein js niet nieuw. Door mevr. Taver
ne is een dergelijke mededeling reeds
vaker gedaan en dit zou ook aan de
burgemeester zijn gezegd. Reeds va
ker heeft zij aandacht gevraagd voor
subsidie van de welzijnsverenigingen,
zoals het inrichten van een wijkge-
bouw in Groenoord.
„Zonodig kom. ik daar volgend jaar
weer op terug", aldus mevr. Taverne.
De heer Collé: „Dan bent U mis
schien zelf wethouder". Mevr. Taver
ne: „Dat beslist niet."
Motie
Erfpacht
Ben belangrijk deel van de raad
heeft principiële bezwaren tegen
grondverkoop. Indertijd is de af
spraak gemaakt, dat industrieterrein
in erfpacht wordt gegeven- Wanneer
daarin nu wijziging wordt aange
bracht, zal dit zeer teleurstellend zijn.
De erfpacht gaat steeds meer inkom
sten aan de gemeente verschaffen. Er
zal t.z.t. bij de discussienota omtrent
de erfpacht over een en ander nader
gesproken kunnen worden. Het 'stemt
tot tevredenheid, dat de burgemeester
bereid is afstand te doen van de por
tefeuille gemeentewerken. Opheffing
van de dienst Huisvesting kan slechts
op lange termijn geschieden. Bij de
sanering van de binnenstad zullen ve
len opgevangen moeten worden voor
het verschaffen van woonruimte. De
dienst zal dus een reorganisatie moe
ten ondergaan.
Of voor W&udhoek-Rethel een ont
wikkelingsbureau ingeschakeld moet
worden, is -nog een vraag. De heer
Boschman bepleitte een ruimere aan
dacht voor de recreatie. Het onder
wijs kost geld en zal nog groter be
dragen vergen. Het is gelukkig dat
ons onderwijs op een goed peil staat.
Iedere bezoeker van 'n clubhuis ont
vangt een subsidie van f 148,- per jaar
en een gelijk bedrag van het Rijk.
„Als het optimisme van de wethouder
van financiën uitstraalt over de raad,
dan kunnen we in het komend jaar
veel tot stand brengen", zo besluit de
heer Boschman.
Ook mevr. M. A. C. Taverne-van
Campen (KVP) gaf uiting aan haar
vreugde over de mededelingen van
genoemde wethouder. Over sanering
van de binnenstad vond zij de voorzit
ter vaag en dat zal de middenstand
niet hebben bevredigd. Op de toezeg
ging dat in 1970 de plannen ingediend
zullen worden informeerde zij wan
neer met de Uitvoering ervan kan
worden begonnen.
De mededeling dat de middenstand
van de Hoogstraat wil bijdragen in de
kosten tot aanleg van een parkeerter-
4 s-
In de motie wordt onder meer de
wenselijkheid naar voren gebracht
aan de hand van een discussienota de
grondslagen van dit beleid in de Raad
te behandelen en dat voorts in ver
band met de verantwoordelijkheden
in deze van de Raad in huidige sa
menstelling, alsmede wegens de zorg
voor de aanwezigheid van de nodige
bestuurskracht bedoelde beraadsla
gingen uiterlijk mei 1970 dienen
plaats te vinden. Dit betekent dus,
dat de nota dan nog in de oude raad
aan de orde wordt gesteld.
De heer Rosman bespraK eveneens
het beperkte groen in de gemeente.
„Het Sterrenbos" valt niet meer on-
De heer Houtman (VVD) vond dat
bouwers van een bulderbaan wel re
kening mogen houden met het risico,
dat de bewoners van deze omgeving
gaan vluchten. Als die baan er komt
dan wordt er geen huis meer ge
bouwd. Wanneer G.S. met een nega
tief advies komt inzake Musis Sa
crum" volg dat dan niet, doch maak
dat provisorisch bruikbaar, want we
schreeuwen om zaalruimte. Ook de
heer Houtman is verheugd dat de
burgemeester eigener beweging de
portefeuille gemeentewerken gaat
neerleggen. Onder bepaalde omstan
digheden moeten we grond kunnen
verkopeij.
Mevr. A. C. M. Blaauw-Ricee
(PSP) hield nogmaals een pleidooi
voor medezeggenschap van de wijkra
den. Ook medezeggenschap in de be
drijven werd opnieuw door haar be
pleit. Gratis ophalen van groot vuil is
gewenst. De fractie wenst uitsluitend
erfpacht. Omtrent bouw van eenge
zinswoningen moet eerst de mening
van de burgerij worden gevraagd, al
dus mevr. Blaauw.
STATIONSPLEIN
(ingang STATION
GEOPEND
OOK BEIDE
KERSTDAGEN VAN
'S MORGENS 9 uur
TOT 'S AVONDS 9uur
Elke dag van 's morgens 8.00 tot
's avonds 9.00 uur (OOK ZONDAGS).
Scholenbouw
„Met de gelden voor scholenbouw in
Groenoord en Stadhuis-werkgedeelte,
zijn we er nog niet", zo constateerde
de heer B. E. Collé (CPN) er valt in
de gerheente nog veel meer té doen.
De heer Collé deelde de mening, dat
voor Woudhoek-Spaland geen ontwik
kelingsbureau moet worden ingescha
keld. Er zijn een aantal architecten
bureaus, die op dat terrein goed werk
kunnen doen. De werkgroep kan dit
bestuderen en hij was van mening,
dat hierdoor een goed plan uit de bus
kan komen.
„Is er een bureau dat deze bestem-
Zie pagina 9
REPARATIES
1e klas werk varief f 5,—
per reparatie
20-karaats GOUDEN KRQOIM f 17,50.
<U kunt er op wachten
INSTITUUT DENTILIA
HOOGSTRAAT 40, ROTTERDAM.
TELEFOON 010-12.60.10.
Te bereiken met tram 1, 3, 6, 8 en
buslijn 32, 34, 38, 45, 49, 49a.
SLAAPBANKEN
CENTRALE
fabriekstoonzalen voor alle
meubelen.
Industriegebouw Goudse-
singel 66, Rotterdam.
Telefoon 010-13.80.18.
De heer S. J. Rosman (Pr'öt.) blijft
optimistisch over de financiële pers
pectieven. Het bouwen van éénge
zinswoningen is achterop geraakt en
In de kerstweek zal de Haven
loods op maandag 22 december
verschijnen. Advertenties voor
dit nummer moeten uiterlijk
vrijdag 19 december 14 uur in
ons bezit zijn. In de daarop vol
gende week verschijnt i.v.m.
oud- en nieuwjaarsdag de Ha
venloods op vrijdag 2 januari
1970. Advertenties voor dit
nummer moeten uiterlijk dins
dag 30 december 14 uur in ons
bezit zijn.-
„In één van de talen van Tsjaad zijn de goden vrouwelijk en bij een
bijbelvertaling werd de naam van de oppergodin, Ma'seng, gébruikt als
naam voor God. Maar doordat dit niet consequent was toegepast, kregen
we op een gegeven ogenblik de volgende vertaling: „Onze moeder in
den hoge, de vader van onze heer Jezus Christus". Dit kan natuurlijk
niet en dat probleem hebben we toen opgelost, door God in die taal
taal vrouwelijk te maken. Want wat is daar tegen
DWARSGEB1KKEN NATUÜRWIWOERENBRUIII
KilENTEN-ROZIJNENBROOD KRENTENBOLLEN
PUNTJES EN BI1LLEN
'WW
KERSTNACHTDIENST
IN ..DE RANK"
Onder auspiciën van de Herv. Jeugd
raad Kethel wordt woensdag 24 de
cember om 22.30 uur een kerstnacht
dienst gehouden in gebouw de Rank.
Tijdens de dienst speelt een aantal
jongeren het kerstspel: „Onderweg
naar Bethlehem". De regie wordt ver
zorgd door de heer K. Prins. Er zal
oude- en nieuwe kerstliederen op een
ook veel worden gezongen, waarbij de
Hammond-orgel worden begeleid.
SALARI'S
STUNT
AANBIEDINGEN
NAJAARSAANBIEDING
GASHAARDEN
SERIE 1969-1970.
"VAKKUNDIGE PLAATSING
•VAKKUNDIGE VOORLICHTING
'EIGEN SER VICED IENST
NU 20% KORTING!
ONZE AANBIEDING ELDERS
DIT BLAD)
BEL NU 145224, OF BEZOEK ONZE
SHOWROOM HALSTRAAT12A HOEK
PANNEKOEKSTRAAT
Dit vertelt ons dr. Jan de Waard,
als Bijbelvertaler en taalkundige in
dienst van de Wereldbond van Bijbel
genootschappen. De Waard was van
1956 tot 1961 predikant in het Friese
Nes en Wierum en van '61 tot '64 in»
Tzum in dezelfde provincie. Hij pro
moveerde op èen vergelijkende studie
van teksten die zowel in de Dode Zee
rollen als in het Nieuwe Testament
voorkomen. Deze studie was geheel
gericht op de taal. Vervolgens stu
deerde hij in Leiden twee jaar Ban-
toeïstiek en in Engeland vier maan
den linguïstiek. In 1966 vertrok hij
naar Kameroen in West-Afrika. Hij
houdt zich thans niet alleen met ver
taalwerk bezig, maar geeft ook colle
ges in de semantiek (leer van de bete-
keneis der woorden) aan de universi
teit van Yaoundé, de hoofdstad van
Kameroen.
Op de vraag wanneer een taal wer
kelijk een taal is en geen dialect, ant
woordt dr. De Waard: „Bepalend
daarvoor is de verstaanbaarheid bij
de naburige stam of in het naburige
land. Verstaan naburige stammen el
kaar niet of nauwelijks, dan spreken
zij verschillende talen". Van de hon-
derden^talen die in Afrika worden ge
sproken zijn het Swahili, het Ara
bisch. het Hausa en het Fulani de
grootste. Dat wil zeggen, dat zij door
miljoenen Afrikanen worden gespro
ken. Er zijn echter ook werkelijke ta
len die door 'niet meer dan 80 mensen
worden gesproken. Zo worden alleen
al in Kameroen 125 talen gesproken,
door iets meer dan vijf miljoen men-
VAN STAM NAAR NATIE
In veel Afrikaanse landen is Engels
of Frans nog de officiële taal en dik
wijls ontbreekt het dan aan nationaal
bewustzijn. Het leren lezen en schrij
ven van de eigen taal bevordert ech
ter de gang van stam naar natie. Zo
wordt in Tanzania het Engels steeds
meer verdrongen door het Swahili.
Eigenlijk zijn het in Afrika alleen
de kerken die een alfabetiseringscam
pagne voeren, met andere woorden:
die de gesproken talen reduceren tot
geschreven talen. „Als we met litera
tuur- en vertaalwerk beginnen", aldus
dr. De Waard, „móeten we eerst een
prognose maken, waarbij we ons af
vragen, wat de invloed van die taal
zal zijn en of zij zich zal handhaven
en eventueel uitbreiden. Vertaal
werk en alfabetisering is een kostbare
zaak en daarom kun je niet zomaar
op goed geluk beginnen. Overigens
blijft natuurlijk de verspreiding van
het Evangelie de hoofdzaak en komen
de kosten op de tweede plaats.
Wanneer we een project aanpakken,
beginnen we altijd eerst met de litera
tuur, de volksverhalen opdat de men
sen de smaak van het lezen te pakken
krijgen. Vervolgens beschrijven we in
populaire stijl het leven van Jezus.
Eén van de moeilijkheden bij Bij
belvertaling is het te letterlijk verta
len. Bijvoorbeeld de tekst: „Ik werp
mijn sandaal op Edom", blijft voor de
Afrikanen een volslagen raadsel.
Want welk zinnig mens gooit met z'n
schoenen? Het gaat in deze tekst ech
ter om het in bezit nemen of verove
ren van land en de Afrikanen doen dit
door hun krijgslans in de grond te
planten. Daarom luidt de vertaling
van deze tekst: „Ik werp mijn krijgs
lans op Edom".
Een ander probleem was de verta
ling van het begrip Heilige Geest. In
Tanzania had men daarvoor gevonden
„Schaduw van God", maar elders had
men dat vertaald met „Zuivere
adem". Toen wij aan de mensen vroe
gen wat zij daar nu precies onder ver
staan', begonnen ze te lachen. Zuivere
adem hééft namelijk een vrouw, acht
dagen na de bevalling...
Waar we bij het vertalen op moeten
letten is de structuur van de talen;-
hoe ze zijn opgebouwd. Zo komt het in
-bepaalde talen voor, dat je bij het
vertalen van een gelijkenis met de
kern van het verhaal moet beginnen,
omdat namelijk de volksverhalen in
die taal ook met de pointe beginnen.
TOONTALEN
Sommige talen brengen typische
moeilijkheden mee, bijvoorbeeld de
Bantoetalen, waarvan er vele zoge
naamde toontalen zijn. Deze stellen
heel bijzondere eisen. Om deze talen
te leren moet men beslist over een
muzikaal gehoor beschikken, want zij
hebben vóór totaal verschillende be
grippen vaak maar één woord. Om
een voorbeeld te geven: het woord
„nisa" kan zpwel grootvader als hut
betekenen. Het gaat er nu alleen
maar om, welke lettergreep hoog en
welke laag wordt uitgesproken".
Men kan zich afvragen, waarom de
Bijbelvertalers er zoveel aan gelegen
is, het Evangelie voor de Afrikanen zo
begrijpelijk mogelijk te vertalen,
daarbij b.v. denkend aan die op Edom
geworpen sandaal. Deze tekst is ook
nooit aangepast aan Nederlandse be
grippen wij gooien evenmin met onze
sandalen of schoenen, maar slaan
paaltjes met prikkeldraad in de
grond.
Deze vraag kan o.a. vanuit de ge
schiedenis worden beantwoord. Toen
de Nederlanden 1200 tot 1300 jaar ge
leden worden gekerstend (Willibrord
en Bonifacius), was er geen sprake
van, dat de leken een Bijbel in handen
kregen. De verkondigjng en verkla
ring van het Evangelie was het werk
van de geestelijkheid. Bepaalde Bij
belse, dat wil zeggen Joodse begrip
pen werden uitgelegd. De 16e eeuwse
protestanten, die na de Reformatie
zelf de Bijbel gingen lezen, hadden
daarmee dus ook geen problem|en
meer. Maar op dit ogenblik gaat dat
alleen nog op voor die Nederlanders,
die niet zijn opgegroeid in christelijke
begrippen en tradities. Steeds meer
mensen kennen deze begrippen even
min. Ook voor hen moet de Bijbel in
begrijpelijke taal worden geschreven.
Een tekst als bijvoorbeeldEn het
Woord is Vlees geworden", is voor
zeer velen onbegrijpelijk en roept nog
slechts associaties op met de slager.
Een bijbelvertalers-team. aan het werk
OOK NOG SPELEN VOOR
KERST??
Tevens de mogelijkheid tot privé-
les in ons practicum.
ENIGE SPECIAALZAAK
uit de gehele randstad
Eminent Solina Safira Thomas
Hammond en PhiliqOrda tegelijk
Daardoor feertijke voorlichting'
Al|es nog uit voorraad leverbaar
's Middags gekocht .-- s avonds nog
Showroom geopénd tot.9 uur s avonds.
G. H00GENDIJK en Zn.
Hoogstraat 115, Vlaardingen.
Telefoon 010-341917.
