A/s engeltjes door
't luchtruim zweven
moet het met I
KERST wel MIS gaan
„Tussen de
bedrijven
door"
nv
kuypers
nu... beduidend
goedkoper
DEENGELENDOENHETMETZOBESTMEER VANDAAG.
Je moet wel in een bepaalde stemmingzijn, bij voorkeureen kerst-stemming, wil je ze
nog een beetje serieus nemen, die engelen. Een beetje, want meestentijds komen ze dan
ter sprake als „Engel tjes.die door 't luchtruim zweven "ofals,, engelenhaar", als i
cngeltjes-in-de-ruidus. p
Deze engeltjes verhogen onze huiselijkeof
geestelijke sfeertjes, waardoor we even bo
ven de werkelijkheid worden uitgetild en
„opwaarts zweven" om daarna weer met
een doffe plof met beide benen in de oude-
jaarse grond weg te zakken. Zo passen
engelen nog wel in een „godsdienst", die
weinig of niets met de werkelijkheid te
maken heeft, maar dit engelengeloof bete
kent vrijwel niets meer, zodra het gaat
Hij is dus niet een zelfstandig tussen-we-
zen tussen God en de mensen in, integen-
deel: zijn zelfstandigheidisdezelfstandig-
heid van zijn zender zelf!
Lucas 2
In het verhaal van Lucas 2 iser sprakevan
„bode" en van „boden":
En daar waren herders in diezelfde land- f
streek,
die verblijf hielden in het veld
en 's nachts de bewaring bewaarden over I
hun kudde.
1 .n HEM BODE van de Heer stond bij jten 'f
en de heerlijheid van de Heer omscheen
hen
en zij vreesden metgrötevreze". (woorde
lijke vertaling)
Hoe deze bode in dit verhaal de Heer zélf
present stelt )en dus niet als een eigen zelf
standigheid optreedt) horen we in de
woorden: „en de heerlijkheid van de Heer
Wliciiicuacu. omscheen hen".
l)eze leer is echter zo volslagen onbijbels, Lucas ons zeggen wil is dit: De Heer
UAt wi- ons erover moeten verheugen, als herders vertellen wat er in 3
Bethlehem js geschied. Waarom doet IIIJ
dat? Wel,hierom,omdaterogenschijnliik
NIETS is geschied, althans NIETS BIJ
ZONDERS: Er is alleen maar in miserabe
le. omstandigheden een kind geboren.
Meerniet. Dat komt welmeer voor.
engelen zélf doen hét niet meer.
En nu dacht ik, dat dit een goede zaak is:
Dat die engelen zélf het niet meer doen en
nietsmeer voor ons betekenen.
Het is vooral in de middeleeuwen geweest,
dat de kerk een „engelen-leer" heeft ont
wikkeld, die moest ontvouwen hoe het al
lemaal precies zat met die engelen, die,
naar men geloofde, zweefden tussen God
ook de laatste overblijfselen van deze leer
niet meer worden geloofd. In deze enge
lenleer is namelijk sprake van een soort
klasse-maatschappij van engelen. Een heel
sj cteem van „hoge" naar „lage" engelen
dacht men zich. En al deden de reformato
rische vaderen iets kalmer aan dan hun
rooms-kathoiieke moederen, toch schreef
Willem a Brakel- eind 17e eeuw predikant
in Rotterdam --in zijn „Redelijke Gods
dienst" over de engelen onder meer dit
„Een engel is een onlichamelijke, zonder
lichaam bestaande ZELFSTANDIGHEID,
door God geschapen, en met een uitne
mend verstand, een uitnemende wil en een
uitnemende kracht begaafd.
Derhalve is een engel een zelfstandigheid".
Zo kunnen we tot vandaag aan de dag de
mening horen, dat engelen zelfstandige
wezens zijn. Dat deze engelen-leervrijwel
nooit écht heeft gefunctioneerd en dat dit
geloof in deze engelen-ZELF aan het ta
nen is, daar hoeft niemand rouwig over te
zijn.
De bode
Persoonlijk geloof ik, dat er maar éên re
medie is tegen dit geloof in al deze zelf
standige engelen, (die, wilden men nog iets
betekenen, wel tot liefelijk-zwevende-
engeltjes moesten worden) en dat is dat we
voorlopig het woord „engel" maar niet
meer gebruiken, als we ze in verband bren
gen met de bijbelse verhalen, want de „en
gel" is in heel de bijbel werkelijk niets an
ders dan een ANGELOS, een bode, een
boodschapper. En Angelos is het griekse
woord voor het oud-testamentische
woord MAL'ACII, de mond.
Het woord voor „bode" in het Oude Tes-
tament komt daar 215 MAAL voor. Alle
215 keer betekent dit woord „mal'acli":
bode of boodschapper. Er is met dit éne
woord, dat op alle plaatsen hetzelfde bete
kent door de bijbelvertalers iets bij
zonders gedaan: In bijna alle klassieke bij
belvertalingen (en in de allermodernste
opnieuw! is het woord „mal'ach"overal
met „BODE" vertaald, als het om een
boodschapper ging, die door een MENS
werd gestuurd én overal met „ENGEL",
als het ging om een bode „van Godswege".
is dus door die vertalingen die „zelf
standige engelen-leer" bevestigd en kon
den de leken niet meer horen, waar het bij
een „engel" om ging: namelijk niet om
zijn zelfstandigheid, (juist niet maar
om het feit. dat hij niets anders is dan DE
MOND VAN ZIJN ZENDER.
Zelf IS hij niets. Hij heeft GEEN ENKELE
ZELFSTANDIGHEID!
In de bijbelse verhalen staat hij zo. geheel
en al in dienst van diegene van wie de
boodschap uitgaat, dat hij in wezen geheel
en al identiek is met zijn zender. Wie de
bode wil zien los van zijn zender, ziet hem
niet!
Dat hier iets „geschied" is van een beslis-
sende betekenis, dat zal de Heer zelf be-
kend moeten maken, anders blijft dat ge-
heel en al verborgen!
En waarom dan nu die bode? Welnu, in I
zulke gevallen, warin iets beslissends is 8
gebeurd, dat verborgen zou zijn gebleven,
als de Heer zelf het niet als,.het beslissen-
de" zou hebben gemaakt, daar treedt een
bode op. En deze bode is niets meer (maar
ook niets minder) dan de mond van de
Hcerzèll.
- zijn geconfronteerd op-zijn-dag, de dag-
des-Heren, waarop de zaken worden rcclit-
Een misvatting
De Redder
In dit verband moet een misvatting uit de
weg worden geruimd.
1 n het verhaal van Lucas 2 staat het zinne
tje, dat „de herders vreesden met grote
vreze". Velenhebben uit deze woordende
conclusie getrokken, dat een ongewone
„engelachtige" verschijning (wat dat dan
ook geweest moge zijn)deherdersdestui-
pen op het lijf moet hebben gejaagd. Dan
zou liet hier dus toch gaan over hunZELF-
STANDIGHEIDdie vreeswekkend
zou zijn!
Maar de vrees, waar het hier over gaat Is de
vrees die je bevangt, als je met de Heer zélf
bent geconfronteerd. Want, zeggen de pro
feten, de dag, waarop de Heer komt (is „de
dag des Heren"), waarop de Heer hande
lend optreedt, zal een dag zijn van grote
vrees. Immers waar hij optreedt, daar han
delt hij als RICI iTf R.
DiL woord RICHTER heeft bijonseenne-
gatieve klank. In de bijbel is de richter ech
ter de REDDER, diegene die RECHT ver
schaft, die RECHT doet, die de zaken
RECHT zet. Hij is degene voor wie liet
„recht van de armen" geldt en riiet bij
voorbeeld het „recht van de sterkste" of
het „eigendomsrecht" of liet „recht van
de meeste stemmen gelden". Dat deze
Richter de redder is van de armen, bete
kent uiteraard voor de onderdrukker (de
despoot) en de inachthebberfdat kan ook
-en structuur zijn. bijv. een economische)
de nederlaag. Over hen gaat dan liet ge
richt. Wie dan ook zegt te behoren bij deze
Redder, zal dan ook altijd gevonden wor
den aan de kant van de armen en zal dan
ook permanent revolteren tegen de uitbui
ter cn uitzuiger! Tussen haakjes: Dit zou
dus de,kerk moeten zijn.
Waarom de herders vrezen? In elk geval
moet het zeker niet gezocht worden in die
zo geheten „wonderlijke verschijning"
rp. "I
Ivallen,
boren,
Als een bevrijding klinkt het dan ook, als
de bode zegt:
„Vrees niet,
wantZIE!
Ik verkondig u grote blijdschap,
diehetgelielevolkten deel zal vallen,
want u isheden de Redder geboren,
die is de Messias, de Heer,
in de stad van David.
En dit is vooru het teken:
gij zult vinden een kind,
in doeken gewikkeld cn liggend in een
kribbe"
In dit stuk horen we, hoe het de bode is,
die ons datgene, wat verborgen is, als het
beslissende bekend maakt. Zonder de
boodschapper zou dit alles tot vandaag toe
verborgen zijn gebleven. Wie derhalve aan
deze boodschap van-deze bode voorbijgaat
kan eenvoudig geen Kerstfeest vieren,
want waar het wezenlijk ornaat, blijft hem
dan verborgen!
boden waren niemand minder dan de spre
kende Heerzelf!
Hij zegt: „Vreest niet, want ZIET, ik ver
kondig u grote blijdschap: De Heer is zelf
als de BEVRIJDER onder de mensen ge
boren. En elkedagdanst de hemel van ple
zier:
Wat dit betekent, ddar heeft Lucas het he
le boden-arsenal voor nodig om dat duide
lijk te maken. Zij allen zingen in koor:
„Heerlijkheid in de hoogste oorden aan
God; want op de aarde isvrede in mensen-
van-welge val len".
Het is hier de hemel zelf, de Heer met ai
wat in en om hem is, die het ons al zingen- E IC
de bekend maakt, dat God pas écht God- I ïte7IS AIIes'zelfs de hoogste oorden,
in-heerlijkheid is,als hij èchtGod-met-de- f JS boordevol van de heerlijkheid vanGod,-
mensen is, als hij écht Immanuël is, God- want er IS vrede op aardeindemen-
met-ons. Maar dat betekent dan ook: Er IS sen'llet z,t erin, het kan er dus uitkomen,
vrede op aarde' want de mensen zijn mensen-van-welgeval-
De bode komt het zeggen en alle boden Ieu' welgevallige mensen,
zingen ervan: De REDDER is er.de
VREDE is er. Maarhethjkt wel, hoe vaker
het gezongen wordt, hoe ongeloofwaardi
ger het is.
Wellicht omdat wij de „engeT'metz'nen
gelenhaar ernstiger hebben genomen dan
de Heer zelf. „Zwevende engeltjes" kan ie
tenslotte niet serieus nemen, althans niet
zo serieus als de Heer-met-beide-beentjes-
in-een-trog, over wie de bode zegt en de
boden zingen: ErlSvredeopaarde!
Hoe verborgen dit is, dat BLUKT wel: Het
tegenovergestelde schijnt waar te zijn.
Maar, en dat is de BOODSCHAP VAN DE
BODE: Dat is schijn! Geloof die andere
„redders" niet.
Het wezenlijke
De Heer zelf
maar in het feit, dal ze inet de Heer-zelf gezalfde, de Heer",
Ja, waar gaat het nu wezenlijk om? Het is
dus de Heer zelf. die ons dit bekend moet
maken (vandaar die bode), anders zouden
we het niet geweten hebben.
En het wezenlijke is dit: In dit kind..-
en gewoner kan het toch niet,
in die voerbakken miserabeler kan
het toch niet.
in die stad van David.cn scliaapachti-
ger kan het toch niet,
op bevel van de keizeren on
mondiger kan hel toch niet. is God aan ons
gelijk geworden om als Redder aan het
hoofd te staan van ALLE MENSEN.
De bodezegthet zo- en nu onthult hij wat
volstrekt verborgen is - :„U is beden DE
REDDER geboren, die is de Messias, de
Nog één vraag zou je kunnen stellen: Als
de hemel daar nu van danst, wat zou dat?
Deze vraag moet beantwoord worden met
deze wedervraag: Bij dansen lieb je toch
PARTNERS nodig?
Ik wil maar zeggen:
Wie „JA" zegt tegen het leger, zegt
„NEE" tegen Lucas 2 en andersom,
■n r u j i rt Wie "JA" zegt tegen geweld, zegt
Dat liet in de boden om de Heerzelf gaat, „NEE"tegendebode(n)enandersom
die het ons vertelt moge blijken uit het Wie „JA" zegt tegen machtsstrucUu
verhaal van Lucas 2, waarin nog een keer
het woord „bode" voorkomt:
„En het geschiedde,
toen de BODEN van hen waren wegge
gaan naar de hemel,
dal de herders tot elkander zeiden
Laten wij dan heengaan naar Bethlehem
en zien dit woord, dat geschied is,
dat DE HEER ons heeft bekend ge
maakt".
Wie heeft het aan de herders bekend ge
maakt? Wie heeft hun bekfend gemaakt,
dat er iets vanuit de hemel op de aarde is
geschied? En dan zeggen de herders niet:
EngelenverschijningenNeen, dan
is het antwoord van Lucas: „De lieer zélf
heeft hun dat bekend gemaakt", want die jl
en geloof hecht aan machtsevenwicht, die
vertrapthet „recht van de armen".
NNog één stelling.
Het komt mij voor, dat de huidige
machtsstructuren kosten noch moeitei
hebben gespaard, om ons verhaal vai
KERSTMIS zo te laten verstaan, dat hei
met KERST wel MIS móést gaan!
Ds. G. A. deGroot.
DE HAVENLOODS, 22 DECEMBER 1979
Ook al bent U nog zo klein be
huisd, voor nog géén zeven
tientjes schept U een zee extra
zitruimte mét deze bedbank-
kombinatie.
Mahonie kleurige bedbank,
's nachts een komfortabel bed,
overdag een royale bank. Bed-
bank met 4 uitschroefbare po-
ten, geperforeerde hardboard
plaat voor gezonde nachtrust,
kompleet met polyaether ma
tras met gezellige damast over
trokken.
Door kleine foutjes in de hard
boardplaat doen niets af aan
de kwaliteit) nu voor deze spe
ciale prijs.
Kompleet met polyaether
matras 80x190 cm "|Q2 -
Ruwe schattingen wijzen uit, dat in ons
land per jaar minstens 1200 kinderen
door hun ouders of verzorgers ernstig
worden mishandeld. Ieder jaar overlij
den 120 kinderen aan de gevolgen, 160
moeten met blijvend hersenletsel verder
leven. Slechts een gering aantal van deze
gevallen komt in de openbaarheid.
De laatste maanden is de discussie over
dit onderwerp weer opgelaaid. Staats
secretaris Kruisinga heeft een commis
sie in het leven geroepen om advies uit
te brengen voor een oplossing van dit
probleem.
In het NCRV-programma voor de huis
vrouw „Tussen de bedrijven door" kan
men dinsdagmorgen 23 december om
S.32 uur een uitvoerige reportage over
kindermishandeling beluisteren
Vanaf maandagavond 6 uur ver
kopen wij op de Ie etage deze
mahoniekleurige bedbank met
geperforeerde hardboardplaat
en polyaether matras (stofvrij,
lichtgewicht), overtrokken
met blauw damast,
30x190 cm
