toneel
Socie-tijd
Erbarmelijk acteren in
onechte productie
Jongens onder elkaar" van Centrum:
Toneelplan Van Iersel
artistieke zelfmoord
#fï
Kamermuziek Gezelschap
bestaat 2 jaar
ECHTPAAR
AGENDA
kat M
w
opruiming
opruiming
Don Kozakken
Koor in Doelen
DE HAVENLOODS DONDERDAG 29 JANUARI 1970
4
Op de homosexuele sensatie van
„Jongens onder elkaar" van de
Amerikaan Mart Crowley was na
tuurlijk een volle schouwburg af
gekomen: keurige hetero's en hier
en daar bont uitgedoste homo's.
Hoe dit stuk bij de laatsten over
komt, weet ik niet. Het lijkt me,
dat zij die „het milieu" kennen wei
zullen balen van Crowley's kluch
tig begonnen werkje dat ontaardt
in een fors uit de kluiten gewassen
draak (om de tegenstelling zo
schrijnend mogelijk te doen zijn,
weet je wel), omdat het niet verder
reikt dan de ellende uit wat vroe
ger keukenmeiden-lectuur werd
genoemd, en die nog altijd dezelf
de is, ook al zijn de keukenmeiden
assistentes in de huishouding ge
worden en de Libelle hun lijfblad
is.
Körtom: mis
selijke flauwe
kul, geschreven
in de geur van
dollars, die Hol
lywood klaar
had liggen als
het werkje fil
mische kwali
teiten zou heb
ben.
De voorstel
ling die de
Come-
het be-
dit s
Stichting„Polderbad"
NIEUWERKERKA/D IJSSEL.
i/ij vragen voor badseizoen 1970 van
alf april tot half september
A. Dagelijks onderhoud zwembad
B. Beheer van kantine.
Salaris nader overeen te komen.
Brieven richten aan:
Polderbad
Europalaan 96
Nieuwerkerk a/d I Jssel
zoen bracht
de regie van
Wim van Rooij
was erop toege
spitst de proble
matiek zo zui
ver mogelijk te
laten overko
men. De voorstelling van Centrum in
de regie van Walter Kous heeft zelf
dit prijzenswaardige jnitiatief losgela
ten, wat een uiterst exhibitionistische
produktie opleverde (lachen geblazen,
hoor), die aan het slot in elkaar zakte
als een plumpudding. Hoe onecht en
hoe kwalijk stuk en voorstelling wa
ren, werd onverbiddelijk duidelijk in
scènes, die van slijmerigheid aan el
kaar hingen en waarin zo erbarmelijk
werd geacteerd, dat het je groen en
geel voor de ogen werd.
Kous moet het de volgende keer
eens met een bewerking van een
Courths Mahler proberen; de ama
teurs van Boerenkoolstronkeradeel
zullen hem met open armen ontvan
gen.
JAN HEIN DE GROOT
door
Piet
Meulen
f spreiding zijn de directies doende het geschonden prestige
annrn h hln toneelspelers zijn druk in de weer te voorkomen dat toekomft-
tif uHeiin J^h gerealiseerd gaan worden, schouwburg-directies en par-
,7 KU'! 'n !let P|anr|en-zakje te doen. Alhoewel men er
rno-eliH^maakt bfstaa"de structuur verbetering of vernieuwing on/
klovend at etn 'n i?,f Vch af7asen of al deze plannenmakers werkelijk
gelo\en dat een nieuwe structuur ook een „nieuw toneel" tot gevolg zal hebben.
Geen enkele organisatorische for
mule zal in staat zijn „theater" te
creëren. Een wetenschappelijk onder
zoek naar de crisis in het theater zou
misschien enig licht kunnen werpen
op wat er werkelijk aan de hand is.
Waarschijnlijk zou men dan merken
dat de crisis in onze democratie (de
politieke partijen) en in het geestelijk
leven (de kerken) verschijnselen zijn
die in nauw verband staan met de
theatercrisis. Het is niet de vorm, van Har
maar de inhoud waardoor de relatie-
stoornis manifest wordt. De zuiverheid
van de inhoud is aangetast en dat
gaat gelukkig niet ongestraft. De oor
zaak van de crisis ligt in) onszelf en
als men dit erkent is er een kans op
herstel.
Toch kunnen sommige plannenma
kers zo ver gaan met hun ideeën, dat
niet reageren onverantwoordelijk zou
zijn. In de Volkskrant van 24 januari
staat een plan van Studio-leider Kees
van Iersel, dat zo reactionair is dat
aanvaarding ervan de toneelspeel
kunst binnen enkele jaren definitief
vermoord zou hebben. Waarschijnlijk
geïnspireerd door de machtconcentra-
ties in de industrie stelt Van Iersel
voor om te komen tot één theater-cen
trale, oftewel een landelijke pool
waar alles en iedereen die op of om
het toneel werkzaam is ingestopt
dient te worden. Dan staat er letter
lijk: „De centrale zou een coöperatie
ve vereniging kunnen zijn, waarvan
de leden hun eigen bestuur en hun ei
gen directie kiezen. Dc leden brengen,
behalve hun vakbekwaamheid, geen
aandeel in".
Het staat er echt! Als men zich af
vraagt wie dit instituut zou moeten
leiden, komt men bij iemand met de
mogelijkheden van Onze Lieve Heer
terecht, die volgens velen dood is. Los
daarvan is het plan artistieke zelf
moord. Let stoelt op de vruchteloze
produktie-consumptie-gedachte, die
onze wereld in een pragmatisch door
gedachte woestijn aan het veranderen
is. De maker van het plan gaat uit
van het volgende recept: men neme
een toneelstuk, voege daar aan toe
een regisseur, eeh decorontwerper,
enkele acteurs en wai er verder nood
zakelijk is voor het fabriceren van
een toneelproduktie. Na het beëindi
gen van een produkt.e houdt de pro-
duktiegroep op te bestaan. Uiteraard
past in deze gedachtenwereld een ster-
ROTTERDAMSE SCHOUWBURG
Donderdag 29 jan.: NRT met „De
duivels", 8 uur.
Vrijdag 30 jan.: NRT met „De huis
bewaarder", 8.15 uur.
Zaterdag 31 jan.: NRT met „De
huisbewaarder", 8.15 uur.
Zondag 1 feb.: NRT met „De huis
bewaarder", 8.15 uur.
Maandag 2 feb.Haagse Com. met
„De bakker, de bakkersvrouw en het
bakkersjong", 8.15 uur.
Dinsdag 3 feb.KNS-Antwerpen met
„Drie koningenavond", 8.15 uur.
Woensdag 4 feb.: Globe met „De
gijzelaar", 8.15 uur.
Donderdag 5 feb.: Ned. Comedie
met „Vrijdag", 8.15 uur.
PICCOLO-THEATER
Zondag 1 feb.: Kindertheater Psst
met „Piccolo en de verkleinman",
2.15 uur.
Zondag 1 feb.: Cabaret Don Qui-
shocking", 8.15 uur.
GROTE SCHOUWBURG ZUID
Zaterdag 31 jan.: Globe met „De
Spaanse hoer", 8.15 uur.
FILMAGENDA ROTTERDAM.
agnificei
Centraal: De s
AD: De kelder der 1000 gruwelen 18; Cinera
ma: Hello Dolly, al: Collosseum: De burcht
in de Ardennen, 18; Corso: My Fair Lady,
al.: Grand: Some like it hot, 14; Harmonie:
Het Horror Festival. 18; Kriterion: Cape Fear.
18, Kortsluiting op de 27e etage, 14, Stem in
de mist, 18: Lumière: Vriezen we dood. dan
vriezen we dood, al: Luxor: De gebochelde
van Soho, 18: Metro: Een raar stel. al; Passa
ge: Ace High, 14: Prinses: De laatste revol
verheid 18; Rcx: The Professionals, 14: Stu
dio '62: De dief van Parijs. 18: Thalia: On her
majesty's secret service. 14: 't Venster: Butch
Cassldy and the Sundance Kid, 14; Victoria:
De langste dag. 14.
NACHTVOORSTELLINGEN
Arena: Verkrachting: Calypso: Texas
Addio; Collosseum: Bandolero: Grand: Re
pulsion; Prinses: James Bond operatie
U.N.O.: 't Venster: Therese en Isabel: Victo
ria: Klokslag middernacht.
KINDERMATINEES.
Cineac NRC: Jungle boek: Collosseum:
Winnetou tegen witte buffel: Prinses: Bam-
bi; Rex: Sjors en Sjimmie en de piraten;
T«i=«=Elr1
WORMTABLETIEN
HOND jê$
RADICAAL 1
PIJNVRIJ -JC
VEILIG
ke binding met het televisietoneel.
Produktie is per slot produktie.
Zou Van Iersel echt niet weten dat
alles wat er na de oorlog in Europa
aan belangrijks is gebeurd zijn basis
vond in een hecht team, geïnspireerd
door mensen met een gerichte geeste
lijke inhoud? Ik wil best een paar na
men noemen. In Frankrijk van Vilar
tot Planchon, in Engeland van Little-
wood tot Brook, in Italië Strehler en
Brecht in Oost-Duitsland. Al deze
mensen wisten en weten dat zo n
team niet voor eeuwig was en ze durf
den de vorm los te laten om tot ver
nieuwing te komen. Maar gedurende
een aantal jaren was dat team van
gelijkgerichten de bron waaruit de in
spiratie opwelde.
De Volkskrant weet verder te mel
den dat op 9 december 1969 het KVP-
Kamerlid Engels bij de behandeling
van de begroting van CRM de Kamer
op dit totaal „revolutionaire" plan
van Van Iersel gewezen heeft, als mo
gelijk alternatief om uit de huidige to
neel-malaise te geraken. Dat er in
onze politieke partijen geen begrip is
voor een cultuurbeleid, was al lang
bekend. Men leze de verkiezingspro
gramma's. Toch zou ik alle acteurs
willen toeroepen: Let op uw zaak,
want het gaat om de toekomst van
ons bestaan.
Jaren geleden heeft de beroemde
Amerikaanse filmregisseur Alfred
Hitchcock op de vraag of hij ook ac
teur was geweest het volgende geant
woord: „Nee, deze schande is mij
voorbijgegaan". Een wrange trap van
iemand die mede door acteurs een
vermogen heeft verdiend. Maar zoals
elke karikatuur een relatie heeft met
een herkenbare werkelijkheid zit er
iets in deze opmerking, dat de integri
teit van de acteur ter discussie kan
stellen. Een acteur als instrument in
handen van welke produktie-leider
dan ook, is op weg zijn artistieke
integriteit te verliezen. En juist in die
artistieke integriteit ligt de enige -
kans om tot een waarachtige toneel
vernieuwing te komen. Ik heb al eer
der gesteld dat geen enkele nieuwe
structuur daartoe in staat zal zijn.
Het plan Van Iersel zou in de praktijk
Hitchcocks opmerking tot een reali
teit kunnen maken.
Susana y José
nemen (Afscheid
Het beroemde Spaanse dansensem
ble Susana y José dat na een unieke
carrière bezig is met de afscheids-
toumee, treedt op woensdag 4 fe
bruari op in de kleine zaal van De
Doelen. Het programma, dat Susana
en José zullen brengen, zal bestaan
uit hoogtepunten van de laatste tien
jaren, waaronder „De Ballade van
Carmen en Don José" op muziek van
Antonio Robledo en een flamenco-sui
te. Naast Susana en José werken aan
dit programma mee
de concertpianist Armin Janssen,
de beroemde gitarist Andrés Batista
(die jarenlang de in 1964 gestorven
wereldvermaarde Carm en Amaya
heeft begeleid), de flamenco zanger
Jésus Heredia, de flamencozangeres
Maria la Talegona en de hoboïst/slag
werker Niels Janette Walen.
in 1946 werd door enkele leden van het R.Ph.O. opgericht het „Rotterdams
Phiiharmonisch SextetEr werden veel concerten gespeeld bij de verschillen
de radioverenigingen. Voor de Kunstcommissie voor de Jeugd werd een aantal
jaren concerten op de scholen gegeven onder leiding van Piet van Mever. De
betaling was de eerste jaren voor deze schoolconcerten zeer laag. De eerste
concertjes werden gratis gespeeld. Daarna kwam de betaling een beetje o{5"
gang; van 5 gulden per musicus per concert (soms twee per middag) klom dit
op in 10 jaar tot ongeveer 60 gulden per concert per musicus. Toen evenwel gin
gen ook andere ensembles schoolconcerten spelen. En waar veel varkens zijn,
is de spoeling dun, zodat de eigenlijke .pioniers van de schoolconcerten er na
verloop van tijd geen brood meer in zagen.
Ank van der Moer als Celestina, de
koppelaarster in Hugo Claus' nieuw
ste stuk „De Spaanse hoer", waarvan
Globe in de regie van Ton Lutz een
verrukkelijke voorstelling geeft. Za
terdag in de Grote Schouwburg.
SOCIëTEIT
groeid tot een groepje van 20 serieuze men
sen. Men houdt bingo- en dansavonden, con
certen en kegelavonden. Degenen die belang
stelling hebben kunnen inlichtingen krijgen
bij Sociëteit Candle-Light, de Klerkstraat 95.
Rotterdam. Men kan ook komen praten op
de contactavonden: iedere maandag vanaf 8
uur in West Indisch Restaurant, Mauritsweg
24, bovenzaal; of zaterdagavond vanaf 8 uur
in café De Lick, bovenzaal, Noordsingel 101
Niet alleen de dochters die door
de mini-mode al jaren panty
nylons dragenook de moe
ders die eenmaal zo'n panty
hebben geprobeerd willen niet
anders
Bovendien zijn ze reuze voor
delig deze panty nylons. De
kousen zijn van mousse nylon,
't broekje van steviger breisel.
Koop ze op onze kousen-afde
lingdeze naadloze pantykousen
per stuk voor nog géén een
gulden tachtig.
Alexanderpolder
Ommoord,
eekend. Vrijdagavond f
sieve film over jonge mensen, toegang f 1.50.
Zaterdagavond komt de Undergroundgroup
Super Sister met de Kosmos lichtshow, toe
gang f 3. Zondagavond Stone-avond, er wor
den alleen Stone-platen gedraaid. Pand 137 i:
zondagmid-
ook dinsdag-, woensdagavond e
dag geopend.
IN DE ELAND, Bu
treedt vrijdag 30 janu:
Latin Sextet op. Dit se
in Paradiso op. Aanva
3 piel.. Zaterdag 31 jan
de Eland op. Deze groe
beste van Nederland w<
vang 8 uur. Toegang 1 ri
DE NEDERLANDSE
GING (NEVO), Proveniersstraat 9b, Rotter
dam, tel. 010-246383, organiseert dit seizoen in
Den Haag voor gevorderde dansers een voor
bereidende opleiding tot het diploma volks-
dansleider/leldster, welke zeer binnenkort
van start gaat. De cursus wordt wekelijks op
vrijdagavond gehouden van 19.30—22.45 uur.
Nederland, Engeland. Frankrijk. Scandina
vië, Joegoslavië en Israël; alsmede bewe
gingsscholing en muziektheorie. Tevens wor
den vier centrale weekends gehouden, waar
diverse specialisten dansen uit een bepaald
land behandelen, terwijl ook enige noodza
kelijke theorie besproken zal worden. Aan
het einde van de cursus kan men het basis-
examen van de Nederlandse Volksdansraad
afleggen. Aansluitend hierop bestaat de mo
gelijkheid onder bepaalde voorwaarden deel
te nemen aan de vervolg-leidersopleiding,
waarna onder auspiciën van het ministerie
van C.R.M. het eindexamen wordt afgeno
men. Nadere inlichtingen worden gaarne
verstrekt door het Nevo-secretarlaat.
De sociëteit voor alleenstaanden heeft nu
de naam „SPECTRUM" gekregen en is al tot
een gezellige groep uitgegroeid met heel wat
kaartspelers(sters), Als er belangstelling voor
bestaat worden er ln de week ook eens bil
jart-, tafeltennis- en schaak- en damavonden
georganiseerd. De sociëteit heeft nu de be
schikking gekregen over een zaaltje in café
restaurant „Maasboulevard", Oostplein, 27,
Rotterdam. Op de zaterdagavond is de zaal
om 7.30 uur geopend. Voor verdere inlichtin
gen: Sociëteit „Spectrum", Postbus 3202, Rot-
naadloze
panty kousen
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
nylon panty kousen, in de mo
dekleuren adria en caresse,
maten 81/it/m 11, t
per stuk
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Duur van de opruiming
15 januari tot 5 februari
Géén tel. of schrift bast.
Naderhand kwamen er, onder de
energieke en talentvolle leiding van
Kees Hartvelt, concerten voor een be
zetting van blazers, gecombineerd
met strijkers. In deze jaren werden
o.a. uitgevoerd het beroemde octet
van Schubert; het octet van Marcel
Poot; het Nonet van Victor Leclai en
het Nonet van Willem Pelemans.
Een aparte periode vormde de tijd
toen er onder de naam van „Cembalo
Gezelschap Lilly van Spengen" veel
concertjes van oude Franse en Ita
liaanse muziek voor de Avto werden
gegeven. Veel onbekende stukken kre
gen in deze periode een eerste uitvoe-
Van de hierna volgende componis
ten werden werken in eerste uitvoe
ring gebracht. Het gaat hierbij uit
sluitend om werken van Nederlandse
en Belgische componisten; de andere
zijn moeilijk te achterhalen.
Eerste uitvoeringen kamermuziek
werken van Nederlandse componisten
kwamen tot stand via radio en con
certzaal van: Henry en Jules Zag-
wijn - Jan van Dijk - Jan Masseus -
Otto Ketting - John Johannes - Will
Eisma - Leo de Vries - Piet van Me
ver - Hans Krieg - Max Vredenburg
en Lex van Delden. Van Willem Pij
per werd bij herhaling werk uitge
voerd. Het gehele repertoire van Pij
per van werken voor blaasinstrumen
ten werd, ten dele zelfs nog onder lei
ding van Pijper, ingestudeerd en uit
gevoerd. Van Kees van Baaren werd
o.a. zijn Septet, voor Solo-viool met
blaasinstrumenten uitgevoerd onder
leiding van de componist. Het octet
van de.vergeten Jan van Gilse kWam
eveneens onder leiding van Van Baa
ren tot klinken. Van Ernest W. Mul
der werden delen uit zijn „Ars Contra-
punctica" gespeeld voor de radio.
Dit jaar bestaat de inmiddels omge
doopte groep „Rotterdams Kamermu
ziek Gezelschap" 25 jaar. Van de eer
ste medewerkers zijn er nog maar en-
kele.over. Het gezelschap gaat rustig
verder met het brengen van oorspron
kelijke werken, met eerste uiitvoerin- -
gen en met stukken die een variabele
bezetting vereisen. De radio is de
grootste afnemer van deze muziek.
Hopelijk krijgen de medewerkers
van het „Rotterdams Kamermuziek
Gezelschap" in de toekomst weer
eens gelegenheid tot het spelen van
een zaalconcert.
Als U vergeefs heeft gezocht
naar een flink, groot, rond
tafelkleed wat mooi en solide
is, maar evengoed te betalen
moet zijn, dan vindt U nu wat
U zoekt.
Een grote partij ronde tafel
kleden in diverse dessins, er
zijn 2 maten en een enorme
keuzeook'voor Uw tafel
zult U een gezellig kleed vin
den. Wat de prijzen betreft
die zullen voor niemand een
bezwaar zijn!
tafelkleden
doorsnede
110cm
doorsnede
130 cm
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de 1e etage deze
ronde tafelkleden, 110 en 130
cm middellijn, in diverse prach
tige. kleurenkombinaties, voor
bijzonder lage prijzen.
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Duur van de opruiming-
- 15 januari tot 5 februari
Géén tel. of schrift, best
Het Don Kozakken Koör o.l.v. Serge
Jaroff brengt tijdens een korte t-er-
nee door Nederland ook een bezoek
aan Rotterdam. Het koor treedt zater
dag 7 februari om 20.15 uur op in de
Doelen. Het Don Kozakken Koor
brengt een programma van liturgi
sche gezangen, volksmelodieën en ty
pisch Russische koorzang.
CORRIE TEN BOOM Woensdag
4 februari om 8 uur komt Corrie ten
Boom spreken in „Het Trefpunt".
Oostplein-Boezemsingel 180, Rotter
dam. Zij komt spreken op uitnodiging
van de evangelische studentenbewe
ging „Ichthus". Het is een zogenaam
de „open"-avond. Iedereen is welkom.
