6!
ÜE
Met Andere
Woorden
„Algemeene en nuttige kundigheden"
omtrent kastanjes en maanlicht
OSfct
dit is uw
kans
een Philips
kleuren tv.
gratis op
oraef or
Ifl»
98
rïhek
lÊliiiWJiliii
Het compromis
bel 134700en vraag
een hele week
<sJ
Artiesten voor het
Amateur Centrum
28-105
Bijzonder grappig is het om
te bladeren en te lezen in
het „Nederlandsch Maga
zijn" ter verspreiding van
„algemeene en nuttige kun
digheden" uit het jaar 1836.
Het werd uitgegeven door de
gebroeders Diederichs te
Amsterdam. De meest uit
eenlopende onderwerpen
worden besproken en voor
zien van illustraties „deswe
ge zijn onderscheidene kun
stenaars aangenomen om
hunne talenten opzettelijk
aan platen voor dit werk te
besteden
Over de kastanjeboom lezen
we het volgende: „De ge-
meene kastanjeboom groeit
vanzelven in de bosschen, en
vooral in de bergachtige
plaatsen, en wordt in vele
streken van de Vereenigde
Staten van Noord-A merika
gevonden. Men kent twee
voorname soorten: de eene
is de wilde boom, en de
andere de tamme wiens
vruchten, door aankweeking
verbeterd, ingezameld wor-
,den om, als voedsel te die-
Deze laatste soort heeft ver
volgens wederom verscheide
ne ondersoorten, onder we
lke de meest geachte de bij
na geheel ronde, dikke en
aangename kastanjes zijn,
bekend onder de naam van
maronen. De kastanjeboom
bekleedt in den bosschen
zonder twijfel den eersten
rang; hij ziet zeer statig uit
en bereikt somtijds eene bui
tengewone hoogte.
Wij hebben reeds bij eene
vroegere gelegenheid mel
ding gemaakt van den reus-
achtigen kastanjeboom op
den berg Etna, genoemd de
castagno de cento cavalli,
omdat men beweert dat op
zekeren dag Johanna van Ar-
ragon met haren ganschen
stoet onder de takken van
dien boom gescholen heeft.
„Deze zoo vermaarde
boom zegt een reiziger, „is
geheel hol; want de kastanje
boom, evenals de wilgen
boom, bestaat alleen door
zijnen schors; hij verliest ou-
derwordende, al zijne inwen
dige deelen en kan niettemin
met groen gebladerte be
kranst zijn.
Daar dé holte van dezen
boom ongemeen groot is,
hebben eenige bewoners des
lands een huis binnen in
dezelve opgericht met eenen
oven, waarin kastanjes, no
ten, amandelen en andere
vruchten welke men bewa
ren wil, gedroogd worden".
Het zoude moeijelijk zijn,
den ouderdom van joodani-
gen boom te bepalen. Wan
neer men aanneemt, dat hij
elk jaar in dikte eene streep
heeft gewonnen (hetgeen
misschien te veel is, want
men weet dat alle boomen,
eens tot zekere dikte geko
men zijnde, zeer langzaam
groeijen) dan moet deze kas
tanjeboom thans van 3600
tot 4000 jaren oud zijn;
doch vermoedelijk is hij nog
ouder.
Het hout van de kastanje
boom schijnt tot brandhout
niet zeer geschikt te zijn;
doch daar het vele andere
eigenschappen heeft, vindt
men veel voordeel bij het Apennynen
vermenigvuldigen daarvan, brood
Het is namelijk een voortref
felijk timmerhout, en bij het
bouwen van huizen wordt
het dikwerf in de plaats van
eikenhout gebezigd. Wan
neer het groen in water ge-
Weer enige bladzijden verder
lezen we over maanlicht het
volgende.
„Dat de stralen der maan
eenen bijzonderen en onge
zonden invloed op het men-
schelijk lichaam uitoefenen,
schijnt door verschillende
waarnemingen bevestigd te
zijn. Menschen aan boord
van een schip, die geduren-
den den maneschijn het ge-
zigt aan derzelver stralen
blootstellen, vinden dikwijls
hunne spieren stuipachtig
verdraaid, en hunnen mond
scheef getrokken.
Bij anderen lijdt het gezigt
zoo zeer, dat zij het ver
scheidene maanden verlie
zen. Visschen die den gehee-
len nacht in den maneschijn
gehangen hebben, veroorza
ken, indien men ze den vol
genden dag eet, hevige pij
nen en ziekten. Zekere zen
delingen verhalen dat hij, die
in het maanlicht geslapen
heeft, wakker wordende,
een drukkend gevoel onder
vindt, als ware hij van zijne
zinnen beroofd.
Ook stemt het met dat over
een, wat Plutarchus ver
haalt: „Iedereen weet, dat
degenen, welke onder den
invloed der maan slapen,
niet gemakkelijk wakker
worden, maar loom en ge
voelloos schijnen". De bij
zondere uitwerkingen van de
legd wordt, is het aan bijna
geen bederf onderhevig, mits
het er gedurig inblijve; wes
halve de buizen, die daaruit
tot onderaardsche waterlei
dingen vervaardigd worden,
eenen oneindigen tijd goed
blijven.
In eenige landen worden
ook wijnvaten daaruit ver
vaardigd en men zegt dat het
minder vreemden smaak aan
den wijn mededeelt dan Jï? f!". maan zlln "fy
eenig ander hout, en dat het d'kwills b» verstandsverbijs-
ook den geest minder laat terin8*n opgemerkt dat
verdampen, omdat het fijner "}en ziekte om die re
en digter is. Over de vrucht den «™aanztekte noemt,
van de kastanjeboom zelve. en geneeskundigen, hierin
als aan onze lezers overbe- «7{arei}< ^zekeren dat er
kend zijnde zullen wij niets b', velen eene zigtbare pnk-
behoeven te zeggen. In eeni- kelln* °l opwekking bi, de
- verandering van dit licht
plaats heeft.
In Polen maken de vroed
vrouwen van zekere geheime
sympathetische middelen ge
bruik, om aan jonge kinde
ren, die door het maanlicht
beschenen zijn, van den na-
deligen invloed te onthef
fen
Voorlopig wil ik het bij deze
twee onderwerpen laten om
u wellicht nog een volgende
keer wat meer „nuttige en
algemeene kundigheden"
voor te zetten.
T.S.
ge streken van Frankrijk
hebben de bergbewoners en
de behoeftigere klasse bijna
geen ander voedsel dan kas
tanjes.
Hetzelfde geldt mede van
Asturië in Spanje, van eenige
kantons in Sicilië en van de
Italië. Het
kastanjemeel
heeft eenen vrij aangenomen
smaak, is ligt verteerbaar en
kan meer dan veertien dagen
goed bewaard blijven
Tot zover het leerzame ver
haal over de kastanjeboom.
Heeft U wel 's een prijskrant
van heesters en koniferen inge
kekendan weet U hoe aan
trekkelijk onze prijzen zijn!
Berberis (Thunbergi strop.) een
prachtige struik, voor haag
of als solitair, met diep donker
rood blad, in de herfst met rode
of groene vruchten bedekt.
Blazenstruik (Colutes) bloeit
rijk van mei - september en
geeft daarna gele bolletjes
(van ong. 4 cm doorsnede
die als lampionnetjes aan de
plant hangen.
Struik- of klimroos (Paul Scar
let). De struikroos vanaf 3 tak
is reeds gesnoeid en geeft grote
rode of rose rozen. De klim
roos bloeit de hele zomer tot
de vorst invalt met zacht geu
rende trossen in rood.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij (zo lang de voorraad
strekt) in ons tuincentrum, 2e
etage, deze geselekteerde
kweekprodukten,
door elkaar, mm
per stuk
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgen open
Géén tel. of schrift best
De Holland Amerika Lijn te Rotterd
am, de Koninklijke Nederlandsche
Stoomboot-Maatschappij N.V. te Am
sterdam en de Royal Mail Lines Ltd. te
Londen hebben besloten hun bestaan
de diensten tussen continentale havens
en Londen enerzijds en de Panamaka
naalzone en de westkust van Centraal
Amerika anderzijds, gezamenlijk te
gaan uitvoeren.
INTERNATIONAAL JEUG0T0URN00I
LEONIDAS
Op het terrein van Leonidas aan het
Erasmuspad (Schiebroek) wordt van 16
t/m 18 mei een Internationaal Jeugd-
tournooi gehouden, waaraan de vol
gende teams deelnemen: F.C. East
Ercraigs - Glasgow; S.V. Gendorf - Burg-
kirchen; De Musschen - Rotterdam;
R.F.C. - Rotterdam; V.U.C. - Den Haag;
Leonidas - Rotterdam. Het tournooi
begint zaterdag 16 mei om 13 uur en
eindigt maandag 18 mei om ongeveer 17
uur. Er zal in twee poules een hele com
petitie gespeeld worden. Het tournooi
wordt afgesloten met een feestavond,
waarop tevens de prijsuitreiking zal
plaatsvinden.
Van de zomer op schoolkamp,
in de weekenden en vakanties
is zo'n sportief anorak een heer
lijke dracht voor kinderen.
Anorak van 65% polyester en
35% katoen (is goed zelf te
wassen en snel droog). Dit vlot
te jack heeft een deelbare rits,
helanca manchetten en boord
(in leuk streepdessin) aan hals
en in het rugpand. De 2 steek-
zakjes zijn voorzien van een
drukker-sluiting.
Dit keurig gevoerde jack uit de
series van f 19,75 - f 23,75, ver
kopen wij nu rinet een royaal
65°/o polyester
35% katos
maat 116-128
maat
140-152-164
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij in het souterrain deze
sportieve gevoerde kinder-ano-
raks van 65% polyester en 35%
katoen (goed wasbaar) in leuk
model met steekzakjes, helanca
boorden in een kontrasterend
streepdessin, en deelbare rits.
Kies uit de kleuren bleu, marine
en beige en de maten 116 t/m
164.
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Veel mensen hebben een hekel aan dit
woord „compromis". Ze proeven er
iets in van „water in de wijn doen",
„door je knieën gaan". Ze menen
het gelijk aan hun zijde te hebben
en vinden dat ze daar geen splinter
vanaf mogen doen zonder de waar
heid, of soms zelfs het recht, ge
weld aan te doen. Ze verafschuwen
het compromis als iets voor karak
terloze mensen. Mensen die de vre
de en de eenstemmigheid zo'n voor
rang geven dat ze bereid wprderi om
zelfs het meest wezenlijke van hun
standpunt op te geven. En dat
willen ze niet. Ze vinden eigenlijk
dat een mens zich met het compro
mis compromitteert.
Daar zit iets waars en iets echts in. Een
compromis kan te gemakkelijk tot
stand komen, te licht gesloten wor
den, om maar van de soesah af te
zjjn. De standpunten hebben
nauwelijks gelegenheid gehad om
duidelijk tegenover elkaar gesteld te
worden en men vlucht al meteen in
een grootste gemene deler.
Toch hangt ons leven van compromis
sen aan elkaar. We worden ertoe
gedwongen door de opgave om als
mensen samen te leven. Die opgave
overheerst ons. We kunnen niet als
individuen bestaan, we hebben el
kaar nodig. Talloze zaken kunnen
alleen tot stand komen door de
samenwerking van een groot aantal
mensen. Ieder mens is in zjjn leven
mede afhankelijk van anderen. Wij
zijn op elkaar aangewezen.
bij het juiste eind heb dan mijn
eigen overtuiging. Dit alles speelt
een rol in allerlei verhoudingen. Die
van ouders en kinderen, van leraren
en leerlingen, van regeerders en
geregeerden.
De vraag, zo'n paar dagen voor Pink
steren, kan zijn, maar waar staat de
Geest van God dan? Want dat is
nog een heel bijzondere autoriteit
die zich in onze overwegingen en
beslissingen mengt. We hebben onze
eigen geest, we ontmoeten die van
de anderen, en dan komt de Geest
van God. Waar staat Hij?
Om te beginnen moeten we natuurlijk
al meteen opppassen dat we geen
beroep doen op de Geest van God
als we bedoelen onze eigen mening.
De Geest van God is niet te „gebrui
ken" als een afdoende garantieivoor
de juistheid van onze eigen stelling-
name. Hij is ook geen mirakuleuze
geest die plotseling, voor allen dui
delijk, de doorslag geeft. Naar Hem
zullen we samen moeten leren luis
teren. Dat is een hoger soort com
promis, waarbij wij niet weggedrukt
worden, maar waarbij we samen
staan tegenover de derde instantie.
Of, wat mij betreft, de eerste instantie
waarmee wij in onze overleggingen
en beslissingen te maken hebben.
Daartoe werd Hij gezonden. Om
„met onze geest te getuigen", zoals
Paulus dat noemt. Waar dit gebeurt
is het ongunstige van het compro
mis weggenomen.
Medemens
2
9
9
<s>
13
N
'r
14
i?
l
2»
21
a
28
IS
24
27
28
29
so
31
31
38
35
34
3?
SS
39
81
VI
83
IS
V4
3
v
5
6
3
-
U
U
12
13
IS
17
IS
19
20
tl
22
23
28
25
26
27
28
29
30
31
31
33
38
35
34
3?
38
39
80
81
92
83
99
VS
94
7
H
9
10
12
li
II
IS
14
n
19
19
20
;i
11
23
28
25
24
2}
28
29
30
31
32
33
38
35
34
37
iS
*9
90
8/
93
VI
VS
Of het het mooie weer is of dat de
oplossing van de puzzel van vorige
week zo moeilijk was weten we niet.
Maar welgeteld kregen wij tien oplos
singen binnen. De heer H. N. Allbarts,
Essenburgsingel 93a, Rotterdam werd
de gelukkige winnaar. Vijf gulden
wordt aan het eind van deze maand
per postwissel uitbetaald. De oplossing
luidt: Wilt gij lang leven wees dan
intijds oud. De oplossingen van deze
week moeten weer uiterlijk dinsdag
middag 12 uur in ons bezit zijn. Met in
de linkerbovenhoek M. A. W. 110. Ge
adresseerd aan de puzzelredactie van
de Havenloods, Westblaak 25, Rotter
dam.
Achter elk nummer staan drie om
schrijvingen en de puzzelaars moeten
ning, drukte - gratie; 17 kletskoek -
graansoort - lichaamsdeel; 19 Franse
straaljager - harden - alarmsignaal; 21
voorzetsel - soort zijde - tak; 22 achten
- maatstaf - brandstof; 24 aanw.
v.n.woord - soort scherts - tweezang;
26 kledingstuk - lichaamsdeel - zwem
vogel; 27 spijskaart - ceremonie - deel
van trap; 28 vaste regel - Engels tel
woord - familielid; 29 deel van varken -
plaats in Utrecht of Gelderland - func
tie; 30 onderwereld - vis - ankerplaats;
32 niets - japonsluiting - haarstrik; 34
plank - sportief - tweetal; 35 gravure -
muil - fris; 37 marmeren knikker - het
inzien - aldoor; 38 kar - naderhand -
zangstem; 41 vernieling - lucht happen
- waternimf; 42 liefkozing - Europeaan
- tijdmaat; 43 plas - grondsoort - deel
van huis; 44 hoffelijk - rangtelwoord -
vrouwspersoon (Frans); 45 keukenge
rei - deel van jas - plattegrond; 46 soort
ff welk „n Tf
diagrammen de omschreven woorden
moeten worden ingevuld. Bü juiste
oplossing leest men verticaal 3 en 9 zes
aardrijkskundige namen.
HORIZONTAAL: afwezig - vrucht
(wijn)stad; 4 soort schaap - muziekge
zelschap - afbeelding; 8 vis - denkbeel
dig - einde; 12 verdwenen - bloedvat -
soort hond; 13 Nederl. rivier - schaap -
liefkozing; 14 koning der elfen - span-
Vrede
De heer B. Elshout van de Noor-
derhavenkade 19 te Rotterdam
zond ons enkele gedichten van zijn
hand. Het leek ons aardig met hel
oog op de 25ste verjaardag van de
bevrijding het volgende te
plaatsen:
Vrede
't Zijn is een plicht
te zijn een gedicht
gedachten vol van leven
geworteld in 'n reden.
„Wie is djaar?klonk een verkouden stem.
„Barretje, de viege Nazei en Poseidon, de muis,"
riep Barretje. „De djeur is opjen, kjom maar bjin-
nen." Barretje duwde de deur open en samen lie
pen ze een donker gangetje in. Aan het eind van
dat gangetje stond een oude man. Hij had een enor
me das om zijn nek en een rode neus waar een
druppel aan hing. Hij had een lange jurk aan waar
op sterren en planeten geborduurd waren en een
slappe puntmuts op. „Haaatsjie," niesde hij, „wel-
kjom! kombjinnen, het iswel kjoud.
Ik bjen tovenaar Habedjasjemalejansjepansje, zeg
maar Habedjas. Liever gezegd, ik wès tjovenaar,
maar ik djoen het niet meer, begrijp je wel. Ik ben
er te oud voor geworden. Elke keer als ik iets wil
toveren vergis ik me. Zie je dit kanon? Dj at had
een pjannetje erwtensoep moeten worden. Maar
gjaan jullie toch zjitten." Barretje blies het stof van
één van de grote oude stoelen die er in de kamer
van de tovenaar stonden en ging zitten.
„Zjo, wat kan ik vjoor jullie djoen? "zeitovenaar
Habedjas toen ze op hun gemak in het tamelijk
stoffige vertrek zaten. „We zijn op weg naar moe
Nazei," zei Barretje. „We gaan daar het joel-feest
vieren." „Moe Nazei, daar heb ik wjel eens van
gehoord, ja," jei de tovenaar. „Ze woont niet zo
/er vanhier in een huis voor bejoelde nazels," zei
Barretje. „Kunnen we hier vannacht blijven tot de
zonnerik weer opgaat? „Tsja, natuurlijk, blijven
jullie gerust. Maar ik hjeb geen bjed voor jullie.
Djat is wel erg jammer. Haaatsjie! Tja, en het vuur
wil niet branden. Het isj hier zo vochtig, daar komt
het door, denk ik. Als het vjuur brandde zou mijn
verkoudheid ook wjeer overgaan djenk ik."
„Ik weet wat," zei Barretje, „we gaan in het bos
droog hout sprokkelen en dan maken Poseidon en
ik het vuur aan." „Djan zjal ik wat te eten maken,"
beloofde tovenaar Habedjas, „tot zo." Barretje en
Poseidon hadden al gauw een bos droge takken.
„Niet gek," zei Barretje, „kom op gauw het vuur
aanmaken."
VERTICAAL: 1 stuk (vis) - wier -
vaartuig; 2 ladder - ader - heilige; 4
Europ. hoofdstad - deel van geweer -
stengel; 5 vlaktemaat - ik - Turkse titel;
6 hogepriester - lomp - gelofte; 7 soort
hond - ongevuld - zangstuk; 10 voor
zetsel - muziekteken - geestdrift; 11
plaats - oningewijde - kreupel; 15
vleinaam - toen - trillen; 16 stad in
N.-Afrika - eens - benul; 18 soort boek
- melding - arbeidzaam; 19 maalinrich
ting - bruine kleur - koord; 20 keur,
bloem - noodzakelijk - bede; 23 lid
woord - veerkracht - blut; 25 plaats op
Veluwe - groot land (afk.) - hoofddek
sel; 30 stop - lucht - metalen band; 31
schildergerei - vreemde munt - verdriet;
33 kapot - telwoord - weekdier; 34
knevel - reddingstuig - roofdier; 35
oosterse titel - vaartuig - inham; 36
vlug - vrucht - laatst; 39 houding -
lichaamsdeel - tijdperk; 40 meisjes
naam - handvat - een zekere.
Het is altijd de moeite waard
om even naar de stad te komen
als ter Meulen weer een serie
pracht aanbiedingen houdt
Deze vef-koop koffiekleden mag
U zeker niet missen, want al
heeft U er vandaag geen nodig,
dan. toch wel over een paar
maanden en het is niet leuk
om dan veel meer te moeten
betalen.
Mooie koffiekleden van een
prima kwaliteit, in diverse soor
ten, dessins en kleurstellingen,
130 x 160 cm, nu met heel
kleine schoonheidsfoutjes vele
guldens voordeliger, voor nog
géén zeven gulden.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
koffiekleden, in diverse soorten
en kleuren, afmetingen
130 x 160 cm,
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgen open
Géén tel. of schrift best
Welk montuur u ook kiest
uit de vele modellendie
Rinck heeft, onverschil
lig welke glazen u nodig
hebt, u ontvangt gratis
RINCK's gouden garan
tie 'r'Jx/V ficaat
1. vervanging van montuur en
glazen bij verlies en diefstal
binnen 1 jaar.
2. twee jaar unieke garantie
regeling op materiaal-fouten.
3. zonnebril compleet met uw
afstandglazen voor totaal
slechts f. 29,90.
4. tweede bril compleet met uw
afstand- of leesglazen voor
totaal slechts f. 25,90.
5. tevens profiteert u van di
verse extra voordeelaanbie
dingen, zoals etuis, leesgla
zen en vele andere a
uw brillenspecialist
Filialen RotterdamNieuwe Bin
nenweg 253; Binnenweg 117;
Coolsingel 52; Zuidplein 86;
Peppelweg 60a; Spi.iozaweg 301;
J. v. Campenplein 196; Winkel
centrum „Groot IJsselmonde"
Filiaal HoogvlietBinnenban 56
Filiaal Ridderkerk: Geerlaan 13
Filiaal VlaardingenLiesveld 10
Vorig jaar mei werd er een centrum voor
amateur-artiesten opgericht. Het Rot
terdams Amateur Artiesten Centrum
verzorgt belangeloos ontspanningsavon
den voor bejaarden en zieken. Het doel
van dit centrum was, trachten te reali
seren dat er een theater bureau kwam,
dat geheel gratis voor alle charitatieve
instellingen kon werken. Na een jaar
bleek, dat men in deze opzet geslaagd
was. Want in het afgelopen speelseizoen
heeft men regelmatig diverse avonden
verzorgd voor allerlei instellingen en
met succes.
Veel instellingen heeft men echter
moeten teleurstellen, doordat door de
grote belangstelling niet alle aanvragen
konden worden afgewerkt. In het
nieuwe seizoen zijn reeds enkele avon
den geboekt en men zou graag meer
instellingen van dienst willen zijn. Ge
brek aan amateurs verhindert dit. Ama
teurs die vele bejaarden en zieken een
onvergetelijke avond willen bezorgen
kunnen zich melden bij de heer A. de la
Rie, Oudedijk 222a, Rotterdam-16 of
elefonisch onder nummer 144277 (na
17 uur).