ZBHNETR AP"HNIEK BEJAARDENCENTRUM
9:
vlfoon
jaw»
lasc
[Brunott
Mist Rotterdam voor
twee miljoen een kans?
oifct
95
mnwa
HH DE KLERK
DE HAVENLOODS - DONDERDAG 21 MEI 1970
Kwantitatief belangrijker is nog de stichting van bejaarden-woningen en van service-flats, welke een
doeltreffend middel vormen in het streven om de bejaarden de mogelijkheid te bieden zich zo lang
mogelijk zelfstandig te handhaven".
Welzijnsnota Rotterdam.
Vijftig jaar geleden werd tuindorp Vreewijk gebouwd, niet zo maar een nieuwe wijk van een zich
uitbreidende stad: een voorbeeld vam menswaardige huisvesting voor een deel van de bevolking, dat
gewoonlijk werd ondergebracht in wat huurkazernes heette: de arbeiders. Tuindorp Vreewijk - nog altijd
een voorbeeld - was een daad. Het werd gebouwd, wat de bezwaren ook waren: te duur, te mooi, te veel.
Goede huisvesting voor de arbeidende bevolking: in Rotterdam begon de victorie.
Vijftig jaar later. Rotterdam staat voor de keus in Lombardijen aan de Homerusstraat een bejaardencen
trum te bouwen; niet zo maar een bejaardencentrum: een voorbeeld van menswaardige huisvesting voor
een deel van de bevolking, dat gewoonlijk wordt ondergebracht in wat „wachtkamers voor de dood"
worden genoemd: de ouden van dagen. Het bouwen van „Zonnetrap" - een voorbeeld - is een daad.
Ondanks de bezwaren: te duur, te mooi, te veel.
Goede huisvesting voor bejaarden: begint in Rotterdam de victorie?
/oen het bestuur van de Woningstich
ting Lombardijen (dat hetzelfde is als
van de NV Vreewijk) van de gemeente
Rotterdam de uitnodiging ontving een
derde bejaardenwoongebouw in de
wijk te realiseren, rijpte het idee een
volledig nieuwe opzet te volgen bij het
opstellen van het bouwplan. Die nieu
we opzet hield in:
*het maken van een uitstekende wo
ning voor bejaarden.
♦het scheppen van een uitnemende
woonvorm, passend in de woonomge-
Het bestuur wilde namelijk trouw blij
ven aan de traditie van vernieuwing uit
de beginperiode van Vreewijk, toen de
welhaast traditionele stijl van bouwen
in Rotterdam, t.w. de alkoofwoning
werd verworpen en tot de bouw van
eengezinswoningen werd besloten.
Wat men wilde met het nieuwe bejaar
dencentrum was een bouwwerk met
toekomstwaarde. Met andere woor
den: over 25 jaar moet het gebouw
door de dan levende bejaarden (de
veertigers van thans! nog hoog wor
den gewaardeerd. Gesteld werd, dat
deze gedachte zowel in opzet, inrich
ting als vormgeving tot uitdrukking
diende te komen. Rekening moest
worden gehouden met toekomstige
ontwikkelingen en stijgende levensbe
hoeften. Vijf architected bureaus) wer
den uitgenodigd om, nadat gezamen
lijk een programma van eisen was
opgesteld een ontwerp te maken
op basis van een door allen aanvaarde
beginselverklaring, welk ontwerp „niet
in overeenstemming behoeft te zijn
met soortgelijke bestaande flats en dat
over 25 jaar nog als een voorbeeld van
goede vernieuwing op het gebied van
de bejaardenhuisvesting zal gelden eni
zal voldoen aan de wensen van de dan j
65-jarigen en ouder".
Bjj de beoordeling van de vier ingezon
den ontwerpen liet het bestuur zich
adviseren door twee deskundigen: de
stedebouwkundige J. A. Kuiper uit
Rotterdam en de architect E. E. Laddé
uit Den Haag. De adviseurs interpre
teerden de beginselverklaring aldus:
„De beginselverklaring onderstreept
het experimentele karakter van de
opdracht, die minder beoogt het pro-
Een verjaardag of zo maar een
feestje? Maak van Uw tuin een
feestelijk geheel met deze tuin-
verlichting.... succes verzekerd!
Tuinverlichting op draadstan
daard een leuk feestelijk lamp
je, dat U overal in de tuin neer
kunt zetten. Deze feestverlich
ting die door de gekleurde kelk
sfeervol licht geeft (we hebben
6 kleuren) nu voor nog géén
negen dubbeltjes.
feestverlichting
voor uw tuin
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij in ons tuincentrum
tweede etage deze tuinverlich
ting op draadstandaard, de
kelk in de kleuren rood, geel,
wit, groen, blauw
en oranje,
per stuk
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgenopen
Géén tel. of schrift: best.
bleem van de huisvesting van bejaarden
nu eens definitief op te lossen, dan wel
ideeën te brengen, deze vorm te geven
en te realiseren en hiermede de huis
vesting van bejaarden een noodzakelij
ke stimulans te geven.
Deze ideeën kunnen betrekking heb-
♦de integrat e van de bejaarden in het
leven in de wijk.
♦de architectonische inpassing van het
bejaardencomplex in de bestaande
wijkbe bouwing.
♦de organisatie van het complex als
zodanig.
♦de gemeenschappelijke voorzieningen
en de gemeenschappelijke ruimten,
♦de soort bejaardenwoningen en de
variatie aan woningen.
♦de flexibele gebruiksmogelijkheid van
deze woningen.
Bijzondere aandacht zal besteed moe
ten worden zowel aan de mogelijkheid
van voldoende privacy binnen de wo
ning als aan voldoende contact met
anderen".
Hierop werd gekozen voor het ont
werp „Zonnetrap" van het Amster
damse architecten-echtpaar L.
Hartsuyker-Cuijel en E. Hartsuyker.
„Zonnetrap" is geen wachtkamer-voor-
-de-dood, maar een levend centrum
waar bejaarden leven temidden van een
groot aantal activiteiten, die gewoon
lijk in elke woonwijk worden gevon
den: winkels, markt, kapper, restau
rant, zelfs kunstenaars-ateliers. De in
richting van de woning biedt zowel
grote privacy als onderling contact.
Door het trapsgewijze verspringen van
de woonlagen ontstaan voor elke wo
ning geriefelijke terrassen, waarop tui
nen kunnen worden aangelegd. Hier is
waar gemaakt, wat al veel eerder in de
hoogbouw tot stand had moeten ko
men: de condities van de begane grond
zijn mee naar boven genomen, zodat
de bezwaren van hoog wonen zijn
komen te vervallen. Doordat de wijk in
het centrum is ondergebracht raken de
bejaarden in dit centrum niet in het
isolement, dat tegenwoordig onherroe
pelijk bij het bejaard-zijn schijnt te
behoren. „Zonnetrap" is een voorbeel
dig plan van architecten die zich voort
durend de vraag hebben gesteld: willen
wij hier zelf over dertig jaar wonen?
De deskundigen hebben zich zo over
„Zonnetrap" uitgelaten:
„De gedachten, die in het plan „Zon
netrap" zijn neergelegd zijn bijzonder
interessant, zowel uit een architecto
nisch als uit een sociologisch oogpunt;
de wijze waarop niet alleen de bejaar
den bij het wijkleven betrokken zijn
maar minstens evenzeer - zoals in dit
project wordt voorgesteld - het wijkle
ven naar de bejaarden is toegetrokken.
Er kunnen in dit complex vele wijk-
voorzieningen een plaats vinden. Het
zou aan het leven van de bejaarden ten
goede komen als een groot deel van de
geprojecteerde voorzieningen ook in
derdaad gerealiseerd zou kunnen wor-
Ook architectonisch biedt het plan
vele boeiende aspecten. Allereerst
moet'-worden genoemd de gelijdelijke
spiraalvormige groei van lage bouwele
menten (aansluitend op de schaal van
de eengezinswoningen) via middelhoge
terraswoningen naar een culminatie
punt van hoge bouw. Dit principe van
opklimmende bouwhoogten lijkt een
vruchtbaar uitgangspunt om een archi
tectonische inpassing ih de bestaande!
wijk te bereiken.
Dit zelfde kan gezegd worden van
woningen, die in hun terrasgewijze
opeenstapeling van eengezinshuizeni
heel wel in de wijk passen en de!
werkelijke hoogte van het complex!
(aan de woonzjjde) nauwelijks tot uit
drukking brengen.
Als uitgangspunt bij de woningen is de
terraswoning gekozen; er zijn twee
woningtypen.
let verschil tussen beide woningen is
een verschil in capaciteit en daardoor
een verschil in diepte en oppervlakte.
De verblijfsruimten bevinden zich
rondom een kern, waarin toilet, bad en
aanrecht zijn ondergebracht. De wo
ningen zijn zorgvuldig doorwerkt. De
ontwerper heeft zich bij de vormgeving
van de ruimten goed rekenschap gege
ven van het gebruik. Als woonvorm is
Die fijne lage prijzen van onze
schoenen-afdeling maken het
mogelijk dat U bij een nieuw
zomerjurkje ook een paar
schoentjes in een bijpassende
-kleur kunt kopen.
Modieus damesschoentje met
blokhakje en verstelbaar hiel-
bandje. Een fleurig zomersan-
daaltje in de kleuren wit, rood
of blauw, nu per paar voor nog
géén tientje.
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij op de schoenen-afdeling,
entresol, deze schattige dames
sandaaltjes met blokhakje en
verstelbaar hielbandje, in wit,
rood en blauw, maten
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Maquête Zonnetrap".
V//////////X//A ////////'Ay////;
Niet slechts de deskundigen en het
bestuur van de woningstichting hebben
zich over het plan uitgesproken. De
architecten hebben hun ontwerp toe
gelicht op een bijeenkomst met toe
komstige bewoners, die, na uitvoerige
informatie, bereid bleken hun woning
in Vreewijk op te geven om in „Zonne
trap" te gaan wonen. Hetgeen meer
zegt dan welke deskundige doorschou
wing dan ook; tuindorp Vreewijk is
nog altijd de wijk met de minste
doorstroming.
En tochhet ziet er voorlopig niet
naar uit dat „Zonnetrap" ooit werke
lijkheid zal worden. Het bouwen van
dit ontwerp, wat is het stellen van een
daad, zoals het bouwen van tuindorp
Vreewijk dat was, zal niet doorgaan,
als niet ergens de twee miljoen gulden
wordt gevonden, die het gebouw in
deze opzet te duur is. Het complex,
zoals het nu is getekend, zal om en
nabij de tien miljoen gulden gaan
kosten. Dat is te duur.
Te duur volgens de harde, koele cijfers
van berekeningen, waarin menselijk
geluk geen exploitabele factor is, waar
in het stellen van een voorbeeld niet
idem zoveel rente oplevert, waarin het
realiseren van een experiment van in
ternationale allure de begroting niet
sluitend maakt.
In „Zonnetrap" zijn 188 woningen
geprojecteerd. Dit is de plattegrond
van een zo'n woning. Een van de
opvallendste eigenschappen van dit
type woning is dat de bewoner „zijn
bezit" kan overzien en al lopend kan
ervaren. De mogelijkheid tot lopen en
bewegen in de woning is zeer bewust
ingebracht, omdat een tekort aan be
wegingsmogelijkheden de gezondheid
van ouden van dagen bepaald niet ten
goede komt.
Links op de tekening het terras, waar
op een tuin kan worden aangelegd.
Bloembakken fungeren als balustrade,
maar het zijn bakken, waarin ook
kleine bomen kunnen groeien.
Te duur.
Twee miljoen.
Als we nu ergens die twee miljoen
vandaan kunnen halen zal over vijftig
jaar het jubileum van „Zonnetrap"
worden gevierd, zoals verleden jaar het
vijftigjarig bestaan van tuindorp Vree
wijk is gevierd.
In Rotterdam begon de victorie.
Als die twee miljoen nu niet op tafel
komen zullen we ons binnen vijftig
jaar (en zeg maar tien jaar) de haren
uit het hoofd trekken van spijt over
het verloren gaan van deze kans een
begin te maken met een nieuw denken
over huisvesting voor bejaarden.
Begint in Rotterdam de victorie?
Jan Hein de Groof.
In deze grote hal van het bejaardencen
trum „Zonnetrap" - een groot, over
dekt plein - spelen zich die activiteiten
af, die gewoonlijk in de .wijk worden
aangetroffen; hier is de wijk in heit
centrum getrokken. Bovendien is deze
hal een ideaal ontmoetingscentrum,
permanent te gebruiken, omdat men er
niet afhankelijk is van het weer buiten.
de allernieuwste modellen
GOUDEN DAMESHORLOGES
MET GOUDEN BAND
In prijzen van 187.50 tot 1500.-
Laatste antiek-en
curiosamarkt
Zaterdag en zondag 23 en 24 mei 1970
zal de bekende GOUDSE Antiek- en
Curiosamarkt voor de laatste maal in
dit seizoen worden gehouden in Socië
teit „DE KUNSTMIN", Boelekade.
Voor deze markt hebben een groot
aantal nieuwe antiquairs ingeschreven,
welke nog niet eerder aan de markten
te Gouda hebben deelgenomen.
In verband met de hopelijk hoge tem
peraturen zal deze expositie voor het
eerst ook op zaterdagavond geopend
De hoofdwoonkamer is zo ontworpen
dat men zich kan terugtrekken in de
nis (gevormd door het instekende
tweede woonvertrek) als men geen
behoefte heeft aan contact met het
buitengebeuren. Heeft men dat wel
dan biedt het doorlopende terras daar
toe een goede gelegenheid, omdat men
er een soort tuinpaadjelangs kan
laten lopen.
Rechts is de galerij-kant, waaraan de
keuken is gesitueerd. De galerij kan
dienst doen als binnenstraatomdat
zij is afgesloten door een glaswand.
Vrees voor tocht en kou hoeft hier dus
niet te bestaan.
Lekkere fauteuiltjes voor balkon, tuin en camping: 10,75.
Fijn inklapbaar, kunnen mee in de auto.
Verzinkte buis met gestreepte loper. Voor een prijs, waar u
meteen mee wegloopt: als openingsaanbieding nü 2 stuks 19,50.
Rotan fauteuil. Decoratief 2-rings model met metalen onderstel.
Staat leuk in tuin, serre, tienerkamer - overal.
De prijs is een prijsje: als openingsaanbieding nü 12,50.
Luxueuze schommelbank. Om in te wónen zo royaal. Witte buis
is krasvast en weerbestendig. Dak van plastic. Zitting met
spiraalbespanning. Kussens van dik polyether met vrolijk
gebloemde overtrek. U begint al te relaxen,als u de prijs ziet:
als openingsaanbieding nü 159,
Lijnbaan /hoek Binnenweg
