5?
Hoe warm het was
en hoe lang
m
9;
De blanke wil ons
wijsmaken dat we
arm
2.6
II.75
Met Andere
Woorden
Hrunott
ff
KsCBBBI
Poetry
International
Wedstrijd voor foto-
en filmamateurs
„Natuur in focus"
IJh.'.mI
98
98
Oude ambachten
herleven weer
in Hoorn
69
DE HAVENLOODS - DONDERDAG 25 JUNI 1970
POETRY INTERNATIONAL Rotterdam, de vijfdaagse dichtersmarathon, is
voorbij. Het gebeuren heeft zich afgespeeld tijdens een broeierige hitte, en dat
was het enige wat broeide. Dichters kwamen en gingen, zeiden netjes in de eigen
landstaal hun gedichten op, er weerklonk een welwillend applausje uit het
publiek, en dat was het dan. De cliché-matigheid van dit alles was te voorzien en
toch overviel me weer een lichte melancholie toen ik er bij zat.
De hogere bedoelingen van de organisatoren, de Rotterdamse Kunststichting,
waren vastgelegd in het voorwoord van het verklarende gidsje, dat het publiek
zich voor een rijksdaalder kon aanschaffen. Het is te mooi om niet aan de
vergetelheid te ontrukken:
„De menselijke stem is zwak. In het
geweld van de oorlog is hoogstens
de kreet verneembaar. Verstikt
onder de druk van een apparaat,
veronachtzaamd door de techniek
verstomd, door de honger wordt de
menselijke stem onhoorbaar. De
hongerenden, de gevangenen, de
verkeersslachtoffers zijn de stille
getuigen van vandaag. De foto ver
leent hun geen stem. De menselijke
stem, eenmaal gehoord, achtervolgt.
In het onpersoonlijke idioom van
de massamedia, van reclame en
nieuwsbericht, gaat niet iedere stem
ten onder. De stem is kostbaar en
onvervreemdbaar, ook als zij geana
lyseerd en gekatalogiseerd wordt:
als een vingerafdruk in een dossier.
Er zijn zangers, er is Bob Dylan. Er
zijn dichters, gekneveld of niet,
wier stem sterker klinkt dan rege
ringsverklaringen. Poetry Interna
tional Rotterdam wil gehoor geven
aan de menselijke stem
Goeiendag, dat is me nogal wat!
Waarom gewoon als het ook hoogdra
vend kan, zal men gedacht hebben.
Maar na enige malen zorgvuldig door
nemen - het onduidelijke zinsverloop
van de tweede alinea zal wel aan
zetfouten te wijten zijn - en het onder
drukken van een wee gevoel bij het
aanschouwen van zulk een opeenstape
ling van gemeenplaatsen, wordt het
toch duidelijk dat men hier de nadruk
wil leggen op de politieke, sociale en
ecologische geëngageerdheid van de
deelnemers.
Nu heb ik altijd weinig willen weten
van de zogenaamde geëngageerdheid in
de literatuur, dat stokpaardje van
etikettenplakkers en classificateurs.
Het veronderstelt ook een toestand
van niet-geëngageerdheid bij een gro
ter of kleiner deel der dichters, en dat
Ujkt me voor gevoelige, emotionele
heid. Zonder opzet zullen zij altijd
gestalte geven aan hun onbehagen over
en protest tegen de maatschappij waar
in zij leven.
Geëngageerdheid
De kunst houdt de vinger aan de
polsslag van de tijd (om nu ook maar
eens een gemeenplaats te gebruiken),
al geef ik toe, dat je er bij de één
dieper naar moet graven dan bij de
ander, misschien wel de oorzaak van
het misverstand. Hierbij komt nog, dat
een te overduidelijke geëngageerdheid
ten koste kan gaan van de kwaliteit;
dat het er soms zelfs op gaat lijken dat
die vreselijke geëngageerde mensen ja
gen op goedkope effecten en onmidde-
lijk succes, wat natuurlijk ook door de
houding van het publiek in de hand
wordt gewerkt.
Bouclé acryl, dat is ideaal ma
teriaal voor een fijne vakantie-
pullover't draagt zo luchtig,
is gemakkelijk te wassen en zó
droog.
We hebben 2 moderne bouclé
acryl pullovers in deze aanbie
dingHet model van de teke
ning heeft een ronde hals, korte
mouwen en een zakje met kon-
trastrandjes. Voor warme dagen
is er een mouwloze pullover
met V-hals, eveneens met leuke
kontrastrandjes.
Beide modellen kosten per stuk
nog géén twaalf gulden.
yemr
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij op de parterre vlotte pull
overs van bouclé acryl, er zijn
2 leuke modelletjes, beide met
kontrastrandjes, keuze uit di
verse kleuren, maten
38 t/m 46,
per stuk
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgen open
Géén tel. of schrift, best.
Iedere welmenende kunstenaar van
enig niveau is, of hij wil of niet,
geëngageerd met alles wat zijn tijd,
omgeving en medemens bepaalt, en
daarom lijkt het mij niet juist in een
dergelijk tendentieus proloogje de na
druk te leggen op iets wat al vanzelf
sprekend aanwezig kan worden geacht.
Wat er heeft plaatsgevonden is het
optreden van een aantal individualisten
uit verschillende landen. De toehoor
ders zouden er juist aan doen alle
medewerkers naar hun eigen optreden
te waai deren en verder geen acht te
slaan op welk klokgebeier dan ook.
Het is merkwaardig te moeten consta
teren dat „het onpersoonlijke idioom
van de massamedia", waar de inleider
zo terecht tegen gekant is, nu precies
het idioom van die inleiding zelf is.
Wat de dichters en hun zangen zelf
betreft, heb ik mijn ervaring weer eens
bevestigd gezien, dat lang niet ieder
gedicht er bij wint als het door de
maker wordt voorgedragen. Spijtig,
voor de dichter en voor de luisteraar.
Het lezen van een Nederlandse verta
ling, die aan een buitenlands optreden
voorafging, had hier redding kunnen
brengen, als niet deze lezing in handen
had gelegen van Pier Tania en Jan
Roelands, die met hun beschaafde
massamediastemmen prompt elk ge
dicht doodsloegen. Dat was jammer, te
meer omdat het idee de presentatie in
professionele handen te leggen een
vondst was.
Hoe het wel had gekund bleek uit de
declamatie van de in de pauzes optre
dende groepen als Bilanz (Zwitserland)
en The Barrow Poets (Engeland). In
het bijzonder de laatste groep maakte
een prettige indruk, vooral ook door
het feit, dat zij tussen al die ernst
eindelijk eens wat humor van hoog
gehalte brachten.
Een voorbeeld van een goede dichteres
die door een onvoldoende voordracht
eigenlijk te weinig aandacht kreeg was
Friederike Mayröcker (Oostenrijk).
Zelfs waren er nog dichters die meen
den hun werk op een loqdzware of
soms galmende manier te moeten voor
dragen. De pretentieuze voordracht
van bijvoorbeeld een Willy Roggeman
deed zijn werk balanceren op de grens
van belachelijkheid, wat toch zeker
zijn bedoeling niet geweest kan zijn.
Gelukkig waren er ook dichters wier
voordracht hun werk een extra dimen
sie gaf, zoals Rühmkorf (Westduits-
land), Williams (Wales), Mitchell
(Engeland) en Jandl (Oostenrijk). Over
dichters sprekend in mij onbekende
talen kan ik moeilijk een oordeel
geven, wat niet wegneemt dat het
aardig was ze eens te zien.
Hoogtepunt
Een hoogtepunt van de avondenreeks,
en niet alleen voor mij, was het optre-
den van Gerrit Komrij. Zijn lichtvoe
tige maar van dubbele bodems voorzie-
De Stichting ter Bevordering van de
Amateurfotografie organiseert in het
raam van het Natuurbeschermingsjaar
1970 een foto- en filmwedstrijd onder
het motto „Natuur in Focus". Ieder
een kan aan deze wedstrijd meedoen.
Bjj de fotohandel ligt een gratis folder
met alle wedstrijdvoorwaarden. Deze
folder kan ook worden aangevraagd bij
de Stichting Recreatie, Kerkhoflaan
1 la, in Den Haag. Alle foto's en films
kunnen tot 1 oktober aan deze stich
ting worden ingezonden.
Alles wat maar te maken heeft met de
natuur, de frisse lucht, de bewoonbaar
heid van stad en platteland is een
motief voor foto of film. Maar ook
alles wat lelijk is, zoals rook spuiende
fabrieksschoorstenen, stinkende open
riolen, verontreinigd water kan gefoto
grafeerd of gefilmd worden. Een van
de voorwaarden is wel, dat men binnen
Europa blijft.
De jury zal aandacht schenken aan die
inzendingen die bijvoorbeeld in een
opname het contrast laten zien tussen
mooi en lelijk, goed en slecht. Ook zal
men extra letten op alle foto's in series
van twee, waarin een tegenstelling tot
uitdrukking komt.
Dienst op Rotterdam
van Boston Line
De uitgaande dienst van het continent
nav Boston (U.S.A.) wordt met in
gang van 2 juli 1970 uitgebreid met
een regelmatige 3-wekelijkse inkomen
de dienst van Boston naar Rotterdam,
Bremen en Hamburg. De eerste vaart
in deze nieuwe dienst zal worden
uitgevoerd met het m.s. „Rugwarder-
sand" op 2 juli van Boston. De rederij
rekent met een vaartijd tot de eerste
loshaven van 9 dagen.
ne verzen wonnen nog aan kracht door
zijn formidabele voordracht en merk
waardig, beendroog stemgeluid. Als
iemand zijn naam (in Rotterdam)
voorgoed heeft gevestigd is hij het wel.
Trouwens, de Nederlandse poëzie
kwam hier helemaal niet slecht uit de
verf. Komrij, Van Doorn en
hoeft onder te doen, en dat zij bij het
onderzoeken van nieuwe mogelijkhe
den en richtingen een stuk voor ligt op
andere taalgebieden, zeker op de conti
nentale. Al moet ik hier direkt bij
opmerken dat ik me een sterkere
concurrentie uit het buitenland zou
kunnen voorstellen dan hier werd ge
presenteerd.
Opkomst van het publiek: na aftrek
van de dichters zelf, de persmensen,
organisatoren en hun achterban, van
matig tot redelijk te noemen. Als je
verwachting maar laag genoeg gesteld
was, zou je van een succes kunnen
spreken.
Incidenten: op de laatste avond viel er
een scherm om. Wegblijvers: trekpleis
ters Tennessee Williams (VS) en Wole
Soyinka (Nigeria). De Tsjech Holub en
de Oostduitser Kunert kregen van hun
regering geen uitreisvisum. Vatbaar
voor herhaling? Welja.
Bob den Uyl
Voor hen, die prijs stellen op
een echt gezellige ontbijt- of
koffietafel met een zelf gebor
duurd origineel tafelkleed, heb
ben wij op onze handwerk-af-
deling een bijzondere aanbie
ding.
Een pracht kollektie tafellakens
in diverse mooie dessins en
kleuren, zeer duidelijk en fout
loos voorgedrukt met 100% uit
wasbare inkt.
Deze borduurkleden zowel in
kruissteek als steelsteek, snij-
maat 130 x 160 cm, nu voor
nog géén zes gulden.
100% katoenen matting en
raffia handwerkstoffen.
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij op de parterre deze bor-
duurtafel lakens voor kruis- of
steelsteek in prachtige dessins,
in wit en diverse pastel
tinten, snijmaat
130.x 160 cm
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgen open
Géén tel. of schrift, best.
Is het juist nu niet de tijd om
deze leuke schoentjes aan Uw
zomergarderobe toe te voegen?
Deze gemakkelijk zittende zo-
merschoentjes, met een klein
hakje, leuke bandgarnering, ver
stelbaar hielbandje en ijzerster-
ke zool, verkopen wij nu per
paar voor nog géén tientje.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op onze schoenen
afdeling, entresol, deze leuke
zomerschoenen met een klein
hakje, bandgarneringen en ijzer-
sterke zool, in de kleuren wit/
marine, beige/cognac, marine/
wit en beige/wit en de
maten 36 t/m 41,
per paar
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgen open
Géén tel. of schrift, best.
Tot en met 26 augustus wordt er in
het Noordhollandse Hoorn iedere
woensdag van 9 tot 17 uur een Oudhol
landse markt gehouden. Tussen tiental
len kraampjes herleven oude ambach
ten, zoals nettenboeter, klompenma
ker, spinster, weefster en rietenmatten-
vlechter. De Oudhollandse markt is een
van de vele attracties, zijn gebaseerd
op traditie en folklore. Informaties
over de attracties in Hoorn, tel.
02290-5755.
EDEL-DOU8LE DAMESHORLOGE
met edel-doublé band
elegant model, shock-
proof, anti-magnetisch
In prijzen van 57.50 t0t 175.-
Dit ia slechts één voorbeeld
uit onze bijzonder mooie
kollektie Horloges I
„Bij grote, eigentijdse problemen
doen of je neus bloedt, of er gewoon
aan voorbij lopen met wat goedkope
kreten is gemakkelijk, je krijgt er geen
moeilijkheden mee, maar 't kan ook
een ernstig verzuim zijn. Zo'n pro
bleem is de leefbaarheid van het ge
bied, waarin wij leven. Het veel om
vattende probleem trekt zich onder
meer samen rond de vraag: Hoogovens
in de Maasvlakte? Vooraf: heb ik het
recht hier en nu daarover te spreken?
Toen men het mij kwam vragen heb ik
gedacht: ja, zelfs de plicht". Aldus
pastoor P. Wesseling zondag in zijn
parochiekerk te Spijkenisse.
„Wij kunnen wel bidden en zingen,
weekend na weekend, om een nieuwe
aarde, om een stad waar het goed is te
leven, maar dan moeten we ook doen
wat ons verstand ons ingeeft als nuttig
of nodig. Anders lijken we op iemand
die op straat bij een ongeluk voor het
slachtoffer gaat zitten bidden, maar
verzuimt de dokter te waarschuwen,
zodat de man doodbloedt. Als we
weigeren iets te doen dan wordt ons
gebed een zinloos tijdverdrijf. We hou
den onszelf voor de gek en handelen
nog tegen de geest van het evangelie in
ook.
Industrie is belangrijk, velen van u
verdienen er hun levensonderhoud
mee. Maar er zijn zaken die belangrij
ker zijn, dan een steeds voortrukken-
de welvaart, b.v.
a) de lucht die we inademen
b) het water wat we drinken
c) de ontspanning die onmisbaar is
d) het zuiver houden van de natuur.
Bij een almachtig, alles overheersende
industrie waar het primair gaat om de
winst en niet om de mens komen
mens en menselijk welzijn onverbidde
lijk in de knel. Wij moeten steeds
meer maken, we hebben steeds meer
nodig, we moeten steeds meer verdie
nen en steeds meer gebruiken. Zo
hollen we door in een vicieuze leugen
achtige cirkel".
Pastoor Wesseling citeert aan het slot
uit het boekje „De Papulagi". Dit
bevat een verzameling redevoeringen
van het opperhoofd van het Zuidzee-
eiland Tiavea. Heel zijn leven had deze
man gewenst Europa te leren kennen.
Toen werd hem de kans gegeven een
studiereis naar ons werelddeel te ma
ken. Hij is er verschrikkelijk van ge
schrokken. Pastoor Wesseling gaf er
deze bewerkte passage uit (de Papalagi
is de blanke).
„Ook daaraan kunt ge de Papalagi
kennen, dat hij ons wil wijsmaken dat
wij arm en misdeeld zijn, omdat wij
geen dingen hebben. Laat ik u duide
lijk mogen maken, broeders van deze
Zuidzee-eilanden, wat dat voor hen is:
een ding. De kokosnoot is een ding,
de schelp, de eetschaal, de banaan.
Maar er zijn twee soorten dingen. Er
zijn dingen die de Grote Geest ge
maakt heeft en er zijn dingen die de
mensen maken. Maar wie is nu rijker
en bezit meer dingen van de Grote
Inmiddels had Habedjas ontdekt dat Barretje door
de kjjker stond te turen. „Dat had je niet gedacht
hè. Dit is een zeer bijzondere kijker. Als je erdoor
heen kijkt dan zie je degene waar je aan denkt. Ik
heb hem geërfd van de beroemde Merlijn, mijn
leermeester zaliger gedachtenis." „Dus als ik het
goed begrijp kan ik iedereen zien die ik wil zien"
zei Barretje.
Hij kreeg een lumineus idee. Hij keek in de kijker z'en7 dacht hij.
terwijl hij heel sterk aan de Grote Zwemmerik
dacht. Tot zijn teleurstelling zag hij echter nog
steeds Dubbele Arend. „Hij doet het niet meer
Habedjas," zei Barretje. „Dat is onmogelijk," zei
Habedjas beslist, „hij kan onmogelijk defect zijn.
Ik heb 1000 joelen garantie." Barretje vond het
maar vreemd. „Waarom zie ik dan Dubbele Arend
op zijn duin wanneer ik de Grote Zwemmerik wil
Barretje stopté de toverkijker in de koffer. Ze richting stuiven. „Er zit iemand op zijn rug," zei
moesten weer verder. De deksel ging dicht en hop, Poseidon. „Als ik me niet vergis is het die Malle
daar liep de koffer met de drie reizigers op zijn rug Wapper! „Lange Wapper," verbeterde Barretje,
het bospad af. „Moe Nazei zal wel opkijken als ze Het konijn remde vlak voor het drietal af en de
ons zo aan ziet komen" dacht Barretje. „Hee, daar Lange Wapper sprong achter Poseidon op de kof-
komt een konijn aanrennen," zei Poseidon ineens, fer. „Joehoe," schreeuwde hij, „dat is leuk, mag ik
Geest dan juist wij? Alles is vol grote
dingen: het oerwoud met zijn wilde
duiven, kolibries en papegaaien, de
lagunen met hun zee-augurken, schel
pen en waterdieren, het strand met
zijn stralend gezicht en zijn zachte vel
van zand. Wij kunnen het werk van de
Grote Geest niet evenaren.
Maar wat doen nu de Papalagi? Zij
maken als maar nieuwe dingen, dui
zenden handen doen elke dag niets
anders dan nieuwe dingen maken.
Hun handen gloeien, hun gelaat wordt
grauw en hun rug is gebogen, maar
toch stralen ze van geluk wanneer ze
erin geslaagd zijn een nieuw ding te
maken. Dingen om naar te luisteren,
dingen om tegenaan te kijken in hun
hoge stenen huizen, leder heeft zijn
eigen kijkding. Ze willen allemaal snel
vooruitzien, 't gaat nooit hard genoeg.
Daarom hebben zij dingen gemaakt,
gevaarlijke monsters, die meer levens
verslinden per jaar dan hier de roof
dieren in honderd jaar.
En het ergste is dat ze de dingen van
de Grote Geest verwoesten. Door gro
te pijpen en fabrieken die ze nodig
hebben om steeds meer nieuwe dingen
te maken, wordt als maar vergif gespo
ten: de stranden vervuilen, planten
sterven, bomen verdorren, kinderen
kunnen niet meer spelen en de
Papalagi sterft van de bedorven lucht
in zijn longen of van het bedorven
water dat hij drinkt.
Toch is het een teken van grote
armoede wanneer iemand veel nodig
heeft, want hij bewijst daarmee dat hij
arm is aan de dingen van de Grote
Geest. De Papalagi verwarren op aller
lei manieren hun geest. Er zijn er die
het vuurroer tegen het eigen voor
hoofd drukken en zichzelf doden om
dat ze liever niet levèn dan zonder
dingen te moeten leven. Ze beoorlo
gen elkaar niet terwille van hun man
nelijke eer of om hun krachten te
meten, maar enkele en alleen om
dingen.
Broeders van de vele eilanden, we
moeten waakzame zinnen hebben,
want de woorden der Papalagi schij
nen zoete bananen, maar ze zijn vol
verborgen speren, die alle licht en alle
vreugde in ons willen doden".
Zo worden wij en ons streven doorge
prikt door een „inboorling" uit een
„onderontwikkeld" gebied.
„die heeft haast."
Inderdaad kwam ei
mee? „Je bent wel erg brutaal" zei Barretje boos,
„schiet op, ga eraf! „Een klein eindje maar,"
.volle vaart een konijn in hun bedelde Lange Wapper.
„Zet men een kikvors op een stoel,
toch moet hij naar de modderpoel"
zo luidde de oplossing van de puzzel
van vorige week. De heer W. Bakker,
Klein Coolstraat 28b, Rotterdam 3004
is de winnaar van de f 5.—.
De oplossingen van deze week moeten
weer dinsdagmiddag voor 12 uur in
ons bezit zijn. Even in de linker bo-i
venhoek vermelden M.A.W. 116. De
oplossingen kunnen gestuurd worden
naar de puzzelredactie van De Haven
loods, Westblaak 25, Rotterdam.
Op elke regel links en rechts komen
twee. woorden van respectievelijk 6 en
5 lelters. Elk woord van 5 letters is
samengesteld uit het voorafgaande
woord van 6 letters en de overblijven
de letter komt in het cirkeltje. Voor
beeld: zou de omschrijving luiden:
Europ. hoofdstad - noemen", dan
moest worden ingevuld „Athene - he
ten" en kwam de A in het cirkeltje. Bij
juiste oplossing leest men in de cirkel
tjes twee zegswijzen.
LINKS: 1 vaardig - geducht; 2 bedste
de - ravijn; 3 blunder - dis; 4 deel van
week - grasveld; 5 talisman - halfbloed;
6 tillen, dragen - kortschrift; 7 plooi
baar - klos; 8 leuk - wandeling; 9
stalling - gaarne, 10 walgelijk vleien -
prak; 11 rivier - krachtbron; 12 duister
- graan; 13 reuk afgeven - neerslag 14
gevangenis - inham15 edoch - ongebo
gen; 16 inwonend - vervoermiddel; 17
betreffende - snoeperij; 18 spijl - na
derhand; 19 ellende - partij in proces,
20 oosterse taal - toevlucht; 21 deel
van ei - verdikt sap; 22 muziekgezel
schap - bevel aan hond; 23 kolom -
uitgestotene; 24 Turkse hoofdstad -
tap; 25 Nederl. provincie -liefelijk; 26
achterna gaan - prijzen.
RECHTS: 1 verpleegster - vis; 2 bord
papier - dagblad3 onwaarheid spreken
- soort vla; 4 zeekust - deel van toren;
5 vrucht - maalinrichting; 6 veerman in
onderwereld (Styx) - arkbewoner
(bijbel); 7 onevenwichtig - misprijzen;
8 soort textiel - soort zweep; 9 Rotter
damse voetbalclub - kleur; 10 beslist
geen landrot - stoppen; 11 talmen -
vracht innemen; 12 terrein - kleur; 13
gratis autorijden - ploert; 14 kracht
sport - projectiel; 15 slotwoord - meis
je; 16 mormel - rondgang; 17 opmerk
zaam familielid. 18 warmwaterbron-
reeks; 19 tekening - sedert; 10 inventa
ris - rode vloeistof21 walvisprodukt -
hekwerk; 22 familielid - strafwerktuig;
23 plattelandsvrouw - hersens; 24
plooi - els; 25 taaloefening - glazen
klok; 26 vreemde taal -strafwerktuig.
Lingerie wassen in Uw vakantie
is nu overbodig, thuis komen
met een stapel wasgoed, die
alle napret bederft is uit de tijd
weggooislips kosten nog
geen vijf dubbeltjes per stuk.
Weggooi damesslips van sterk,
soepel en heerlijk zachte cel-
stof in een fleurig bloemdessin
bedrukt. Deze perfekt passende
slips, die door het rimpelelastiek
goed aansluiten, nu per 6 stuks
voor nog géén drie gulden.
weggooislips
voor Uw vakantie
Vrijdag en zaterdag verkopen
wij op de parterre deze weg
gooi damesslips van sterk en
soepel celstof, bedrukt in een
leuk bloemdessin, passend voor
de maten 36 t/m 46,
nu per doos van
6 stuks AA
Elke vrijdagavond tot 9 uur open
Ook maandagmorgen open
Géén tel. of schrift, best.
