Initiatief om
(aetie) groepen
te informeren
Twee maten99
van de R.L.D.
"Bij te grote emissie
directe sluiting in
serieuze overweging'
AID-centrum vraagt meningen
SLM - KLM
■Ml«5
Gemeente Vlaardingen dreigt Windmill:
VERSCHIJNT
dinsdag, 8 december 197ü
19e jaargang no. 65
editie
SCHIEDAM
EN DONDERDAG IN ROTTERDAM RECHTER MAASOEVER - SCHIEDAM - VLAARDINGEN - KRIMPENERWAARD E. O. HOOFDKANTOOR: WESTBLAAK 25, ROTTERDAM. TEL. 132170. - OPLAGE 255.000
„Op het ogenblik, dat kranten, radio, tv en vele groepen wetenschap
pen en burgers berichten over enorme gevaren die ons bedreigen, zijn
de grootste steden van onze kleine aarde al nauwelijks bewoonbaar,
zijn de stranden en de zeeën van de westerse (en langzamerhand ook
de oosterse) landen al ontoelaatbaar vervuild en lijken de problemen
rond de zeer omvangrijke saneringen en nieuwbouwprojecten te groot
om op te lossen".
Zo begint een brochure die onlangs verscheen en waarin de oprichting
van een Actie, Informatie en Documentatiecentrum voor het woon-
en leefmilieu werd aangekondigd. Een AID-centrum, een hulpcen
trum, dat zich ten doel stelt individuele burgers en groepen te helpen
aan informatie over al die problemen, die de mensen tegenwoordig
verontrusten.
Overal in het land zijn die actiegroepen
bezig, die zich terecht afvragen of de
vestiging van een nieuwe industrie, of
de aanleg van een verkeersweg, of de
Inrichting van een militair oefenter
rein, of de sanering van een stadswijk
wel zo noodzakelijk is en of de komst
van het nieuwe of het verdwijnen van
het oude het steeds schraler wordende
woon- en leefmilieu niet opnieuw on
gunstig beïnvloedt.
Deze burgers en (actie)groepen hebben
overheid. Dit ter geruststelling van
allen, die nog altijd van mening zijn,
dat actiegroepen zich met subversieve
zaken bezighouden, die de veiligheid
van de staat in gevaar brengen. Zo is
het dus niet en ook de overheid erkent
dat.
Hoe wil men te werk gaan? Ter
beschikking wordt gesteld al het nodi
ge basismateriaal voor het samenstellen
van programma's van eisen, voor het
beoordelen van ontwerpen en plannen,
to de regel onvoldoende informatiema- voor de besluitvorming, over de speel-
teriaal ten aanzien van elkaar en vaak ruimte en de handelingsmarge en over
ook ten aanzien van het onderwerp de te behandelen probleemgebieden
waarmee men bezig is. Het AID-cen- zelf.
trum wil hierin nu voorzien, indachtig „Het beschikbare materiaal", zo wordt
en onder haar inspraak bepaald, bete- 14-daagse periodiek, documentatiebul-
kent het opteren.voor een democrati- letin. Voorts de nodige „losse" infor-
sering van de voorbereiding en uitvoe- matie (schriftelijk, mondeling, telefo-
Subsidie
over aspecten (naar behoefte samen te
Activiteiten
oentrum (in feite voortgekomen uit rw,ww
een congres in Bergeijk, waar veront- In de brochure wordt de vraag gesteld:
ruste Nederlanders zich uitspraken „Wat kunnen de verdere activiteiten
over het woon- en leefmilieu) een van het centrum zijn? enghet ant-
itartsubsidie heeftgekregen van de woord:
„Het gaat niet alleen om het verschaf
fen van infbrnatie-documentatie, maar
ook zal een belangrijke rol gespeeld
kunnen worden via het stimuleren en
activeren van de verschillende commu
nicatie-stromen. Tevens kan men zich
niet beperken tot het passief vergaren
van materiaal, maar zal ook actief
gezocht moeten worden naar nog niet
bekende gegevens. Deze activiteiten
kunnen worden samengevat in de vol
gende trefwoorden: verwijzen naar
personen, instanties en groeperingen;
activeren en stimuleren van de zelf
werkzaamheid; coördineren van weten
schappelijk of actiewerk; opsporen van
nog niet bekende gegevens; verzorgen
van verschillende communicatie-media,
bijdragen aan gespreks- en studiegroe
pen; internationaal uitwisselen van ge
gevens; suggesties geven voor scriptie
en stageactiviteiten van universiteiten,
hogescholen en academies".
Omdat het AID-centrum nog in een
oprichtingsfase verkeert, is het nuttig
dat zoveel mogelijk mensen een aantal
vragen beantwoorden:
a. is er aan zo'n centrum behoefte?
b. welke gegevens wil men uit zo'n
centrum ontvangen?
c. welke gegevens kan men zplf naar
het centrum sturen, zodat anderen op
de hoogte worden gesteld van activitei
ten, die anders niet worden waargeno
men?
d. welke activiteiten zou een AID-cen
trum verder'kunnen ontplooien?
Een vraagstuk is nog de organisatie
structuur.
„Het is zowel onlogisch als onwense
lijk een organisatiestructuur op te zet
ten voor een AID-centrum, zonder dat
de doelstellingen en de middelen van
de organisatie uitvoerig zijn besproken.
De organisatie moet dus duidelijk naar
de behoefte opgezet worden en niet
andersom. Afgezien van het feit, dat
juist ten aanzien van de organisatie in
de komende maanden door de initia
tiefgroep (mevrouw I. Wibaut, Marten
Bierman, Hans Derks en de Amster
damse kinderarts Ph. H. Fiedeldy Dop)
voorstellen worden uitgewerkt, zijn al
Wij zijn een vreemd volkje. Nog maar
net was minister Bakker terug uit
Zuid-A frika en nog maar .net had hij
verteld hoe fout die journalisten daar
ginds zijn woorden hadden weergege
ven of diezelfde minister Bakker gaf
zijn steun aan de torpedering van de
plannen van de Surinaamse Luchtvaart
Maatschappij om een graantje mee te
pikken van het vervoer tussen Amster
dam en Paramaribo. De SLM had
daarvoor een vliegtuig van Transavia
gecharterd om eens per maand die
dienst te kunnen vliegen. Het argu
ment daarvoor was, dat er tussen de
beide steden voornamelijk Surinamers
worden vervoerd, zodat de SLM het
toch wel een goed idee vond, wanneer
een Surinaamse luchtvaartmaatschap
pij daar ook iets aan zou hebben.
In het „moederland" echter besloot
men, dat het niet mocht. Dat het
toestel van Transavia hoewel deze
maatschappij is opgezet met Ameri
kaans kapitaal - in Nederland geregis
treerd is, maakte voor de Rijkslucht
vaartdienst niets uit. Waarom de Rijks
luchtvaartdienst, gesteund door minis
ter Bakker,'dat standpunt innam, is
eigenlijk nog steeds niet duidelijk ge
worden. Wel mag men veronderstellen,
dat men de belangen van de K.L.M.
heeft willen beschermen.
Deze nationale luchtvaartmaatschappij
namelijk vliegt ook met goed bezet
te toestellen- van Amsterdam naar
''aramaribo en zou, indien de plannen
van de S.L.M. door zouden gaan, wat
passagiers kwijt kunnen raken, temeer,
omdat de S.L.M. haar enkele vluchten
aanvankelijk goedkoper zou uitvoeren
dan de K.L.M. dat deed. Later heeft de
K.L.M. zich echter gehaast om haar
retourtarief op deze lijn terug te bren
gen tot f 800,-, een prijs die nog lager
lag dan die van de S.L.M. Dat deze
prijsverlaging enig verband zou houden
met de plannen van de Surinaamse
luchtvaartmaatschappij, werd door de
K.L.M. heftig ontkend. Daar stelde
men, dat de prijsverlaging op dat mo
ment louter toeval was.
Het is een onverkwikkelijke situatie,
waarin Nederland weer duidelijk ge
toond heeft twee gezichten-te bezitten
wanneer het om de commercie gaat.
Aan de ene kant is men bereid vele
miljoenen te betalen aan ontwikke
lingshulp, een politiek waar elke wel
denkende Nederlander achter staat.
Aan de andere kant is men er als de
kippen bij om een initiatief van een
„ontwikkelingsland" de grond in te
boren, zodra enig nationaal belang er
wat nadeel van zou ondervinden.
Het vreemde daarbij is, dat Nederland
altijd heftig protesteert wanneer de
K.L.M. ergens ter wereld geen lan
dingsrechten zou krijgen. Diplomatie
ke vertegenwoordigers worden dan
naar het betrokken land gezonden om
te proberen de landingsrechten alsnog
te verkrijgen. Dan gaat het echter om
een overeenkomst met een ander land.
In dit geval gaat het om een luchtlijn
WAARSCHUWING
:Dienst Gemeente Werken
Afd. Plantsoenen.
tussen twee delen van één koninkrijk,
waaróver overigens al afspraken zijn
gemaakt, die schriftelijk vastliggen.
Volgens die afspraken heeft de SLM
het volste recht om op Amsterdam te
vliegen. Toen die afspraak werd ge
maakt, was de SLM daartoe echter nog
niet in staat, omdat men niet over de
vliegtuigen daarvoor beschikte.
Thans heeft men die vliegtuigen nog
niet, maar men probeert de dienst uit
te voeren door een toestel van Transa
via in charter te nemen. Daarbij spelen
ongetwijfeld op de achtergrond de
plannen van de SLM om verder uit te
breiden. Men wil namelijk komen tot
de oprichting van de Surinaamse Inter
national Airlines, een nieuwe maat
schappij, waarin naast de SLM ook de
Amerikaan Leroy Franz zou deelne
men. Leroy Franz is op zijn beurt weer
de eigenaar van Transavia, zodat er een
duidelijke band zou ontstaan tussen
Transavia en de nieuwe luchtvaart
maatschappij, die zich zou gaan rich
ten op het trans-Atlantische vervoer,
vooral naar het Caraibische gebied.
En daar knelt volledig de schoen. Niet
die enkele vlucht in de maand van
Paramaribo naar Amsterdam en terug
zou voor de K.L.M. een bedreiging
gaan vormen, maar wel een nieuwe
luchtvaartmaatschappij. En wanneer
de Surinaamse Luchtvaart Maatschap
pij die enkele vlucht welgaat uitvoeren
met een machine van de K.L.M. zijn de
toekomstplannen voldoende ingekap
seld. De K.L.M. blijft de belangrijkste
vervoerder op de lijn Amsterdam-Para
maribo en verdient tevens aan het
initiatief van de S.L.M. om zich ook
op de internationale markt te bewe-
gen.
Minister 'Bakker heeft ontkend, dat
hier sprake is van neo-kolonialisme.
Niemand had anders kunnen verwach
ten. Het is ons recht de ontwikkelings
landen van tijd tot tijd wat toe te
stoppen, maar onze eigen belangen
mogen niet worden aangetast. Ofte
wel: laat je linkerhand niet weten wat
je rechter doet Jan Dijkstra.
mi
mmrt
P.T-
MKwfr
A V
Actiegroepen beter informeren.
Structuur
De vereniging als structuur verdient de
voorkeur, omdat de doelstelling van
'het centrum is een communicatie-pro
ces op gang te brengen waarbij m
■principe allen betrokken worden. Te
gelijkertijd heeft een vereniging het
voordeel, dat een democratische gang
Yan zaken gewaarborgd kan zijn, onder
andere via grotere controlemogelijkhe
den, stemrecht e.d. Het centrum is er
ten behoeve van de burgers, hetgeen
impliceert, dat de behoefte van de
burgers ook optimaal in het centrum
aan bod kunnen komen.
Er zijn nu verschillende structure-
rings-mogelijkheden:
- het centrtïm zelf krijgt de juridische
vorm van een vereniging;
- er komen een centrum en een vereni
ging, die elkaar ondersteunen en aan- aangetoond, dat er grote behoefte aan
vullen, waarbij ze wederzijds „afhanke- het centrum bestaat als het vooral zal
lijk" zijn; functioneren als „trefpunt" waar gege-
- er komt een vereniging die een min of vens worden uitgewisseld. In het voor-
meer onafhankelijk actie-documenta- jaar van 1971 zal het centrum officieel
tiecentrum mogelijk maakt. van start gaan. Wie wil reageren richt#
Een Actie Documentatie Centrum zich tot AID-centrum, Rozengracht
voor burgers. Iedereen kan er zijn 55, Amsterdam, tel. 245292 of
gedachten over laten gaan. Een eerste 238849.
peiling onder de bevolking heeft reeds Jan Hein de Groot
Bij de behandeling van de petitie, die bewoners van de door de
uitlaatgassen van de Windmill Holland n.v./ENCK meest bedreigde
Vlaardingse wijken Westwijk, Indische buurt en Grote Vettenoordse-
polder, onlangs in een doodkist aan het gemeentebestuur van
Vlaardingen hebben aangeboden, maakte de wethouder van onder
meer milieuhygiëne, mevrouw Van Duyn-Spruyt, duidelijk, wat zij
heeft bedoeld met haar uitlating: „Wij zullen harde maatregelen
nemen". 'Zij vertelde, dat het Vlaardingse gemeentebestuur op 20
november een brief heeft geschreven aan de directie van de Windmill,
waarin enkele voorwaarden staan vermeld, op de naleving waarvan de
hinderwetambtenaren een strenge controle zullen uitoefenen. „In die
brief', aldus de Vlaardingse wethouder, „staat bijvoorbeeld: „Als
blijkt, dat de emissies te groot zijn zal er direct een proces-verbaal
worden opgemaakt en in dat geval zullen wij directe sluitingsmaatre
gelen in serieuze overweging nemen".
Later, toen de PCG-fractieleider Har- niging zal geven zoals fluorwaterstof.
donk had gezegd, dat hij niet zo onder Verder dat geen enkele fabriek mag
de indruk van deze mededeling was, funktioneren zonder Hinderwetvergun-
reageerde mevrouw Van Duyn-Spruyt n'nS en 8een bouwvergunning mag
fel: „Meneer Hardonk, u hoeft dan verleend worden zonder aanwezigheid
niet zo ondersteboven te zijn ai—4
brief, maar zo'n brief met de volledige
steun van het gehele college gaat niet
dagelijks de deur uit". E f" PI S t
Men maakt in Vlaardingen ernst met
de strijd tegen de milieuvervuiling. De
burgerij roert zich hevig in allerlei
protestvergaderingen. Gemeenteraads
leden zeggen steun toe en de wethou
der van milieuhygiëne noemde de peti
tie een steun voor het gemeentelijke
beleid.
Die ernst bleek ook uit het feit, dat de
petitie - op de lijst van ingekomen
stukken stond het voorstel deze in
handen van B. en W. te stellen om
advies te vragen - voor een belangrijk
deel toch al besproken werd.
De uiteindelijke behandeling zal in
januari of februari plaatsvinden als
B. en W. hun advies hebben uitge
bracht. Mevrouw Van Duyn noemde
als moment van behandeling de janu-
ari-raad, maar voorzichtigheidshalve
wees burgemeester Heusdens erop, dat
het ook weieens februari kan worden
in verband met de verschillende techni
sche aspecten.
In de petitie eisen de bewoners van
Vlaardingens meest bedreigde wijken
een Hinderwetvergunning'
Maatregelen
De gemeenteraadsleden Kerkhoven
(PvdA) en De Lange (D'66), die zelf
hebben deelgenomen aan de protest
vergaderingen, waarop deze petitie
werd samengesteld, gingen in hun ver
klaringen (mede namens respectievelijk
PSP en CPN) hoofdzakelijk in op de
maatregelen, die getroffen moeten
worden voor de ingebruikstelling van
de derde fosforzuurfabriek. Nadrukke
lijk wezen zij erop, dat een gelijktijdig
draaien van de oude fosforzuurfabriek
(I) en de nieuwe (III) niet mag vóórko
men. Ook niet in de experimentele
periode van 6 maanden. Wethouder
mevrouw Van Duyn-Spruyt de'elde
naar aanleiding daarvan toen mee; dat
het gemeentebestuur in zijn brief van
20 november ook aan de Windmill had
geschreven, dat slechts twee fabrieken
tegelijk mogen draaien en men ervan
uitgaat, dat volgens afspraak de
fosforzuurfabriek III dient ter vervan
ging van fabriek I. Voorts vertelde zij,
dat ijverig controlerende hinderwet
ambtenaren hadden geconstateerd, dat
als fabriek; III draaide fabriek I stillag
en zelfs de oudste fabriek niet in
een bouwvergunning als er nog geen
hindervergunning aanwezig is struikel
de men op de huidige wetgeving. Wel
zegde mevrouw Van Duyn toe, dat zij
in haar hoedanigheid als- lid van de
commissie voor het saneringsgebied
Rijnmond de mogelijkheden op dit'
terrein zal onderzoeken.
Ter beperking van de luchtverontreini
ging gaven de gemeenteraadsleden nog
een aantal suggesties. De waarde van
een extra-hoge schoorsteen werd maar
zeer betrekkelijk geacht en de heer
Van de Berg van DS'70 stelde voor om
die schoorsteen wel aan te laten bren
gen, maar in combinatie met een ellur-
gie-installatie.
De heer De Lange van D'66 kwam met
enkele technische suggesties: Het voor
zien met een vijfde reactortrap voor
beide fabrieken, waardoor een omzet
tingspercentage van 99,8 procent zou
kunnen worden bereikt. In dit geval
zou nij gelijkblijvende productie de
uitworp aan SO 2 tot ééntiende van de
huisige uitworp worden teruggebracht.
Als de afschrijvingspositie van de be
staande fabrieken een nieuwe investe
ring hierin niet toelaat, zou één nieuwe
fabriek kunnen worden gebouwd met
eenzelfde resultaat als in de eerstge
noemde mogelijkheid.
Als het bouwen van nieuwe zwavel-
zuurfabrieken voor de Windmill, ge
zien de kleine schaal van produktie,
niet aantrekkelijk zou zijn, zou de
mogelijkheid het zwavelzuur op de
wereldmarkt te kopen, ernstig moeten
worden onderzocht.
Tenslotte zegde mevrouw Van Duyn-
Spruyt toe, dat zij de opmerkingen van
de raadsleden in het advies zal opne
men.
De in grote getale naar de raadsverga
dering gekomen actie-voerders waren
na afloop enigermate teleurgesteld,
„maar", zo stelde mevrouw Van Duyn,
„dat is niet geheel terecht. Wij zullen
harde maatregelen nemen als dat nodig
is".
Het werkgelegenheidsprobleem, dat ge
koppeld is aan een eventuele sluiting
van de fabriek, bleef uiteraard niet
buiten de beschouwingen. De wethou
der zei dat hierover met alle partijen
gesproken zal worden. Dus ook met de
werknemersorganisaties.
Ben van Haren.
De luchtverontreinigende Windmill,
die met stringente maatregelen wordt
bedreigd.
de voorlopige stopzetting van zwavel- werking was op momenten, dat ook de
zuurfabrieken I en II, thans met
uitworp van 4000 kg. per etmaal S02,
tot een andere opzet is gevonden,
waarbij de S02-emissie de 4000 kg.
per etmaal niet teboven mag gaan, met
direkte kontrolemogelijkheid en af
doende waarborgen, dat de nieuwe
fosforzuurfabriek geen luchtverontrei-
fabriek niet werd gebruikt.
„Wjj gaan tot maatregelen over als
binnen de 6 experimentele maanden
niet aan de gestelde voorwaarden
wordt voldaan", stelde zij" krachtig.
Suggesties
Met betrekking tot het weigeren van