Analfabeten onder
buitenlanders
krijgen onderricht
Landelijk oecumenisch weekend
Twee geloven op een kussen:
zit er nog wat tussen
Poolzee overgedragen
Expositie Richters
Tegenslag was
hem niet vreemd
dinsdag, 2 februari 1971
20e ]aergang no. 5
EDITIE
SCHIEDAM
RSCHIJNT OP DINSDAG EN DONDERDAG IN ROTTERDAM
RECHTER MAASOEVER - SCHIEDAM -VLAARDINGEN - KRIMPENERWAARD E.O.- HOOFDKANT, PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM. OPLAGE 255.000
Mohamed Ashad is één van de eerste Marokkanen, die het Aktiecomi- lingshulp in eigen land willen mede-
té pro Gastarbeiders op zijn pad tegen kwam. Hij spreekt de beide u^op tTgtTnTij-'Aktiecomipro
talen van zijn moederland, Arabisch en Berbers en daarnaast redelijk Gastarbeiders, Jacobusstraat 45a, Rot-
Spaans en een beetje Nederlands. Al heel in het begin bleek, dat hij terdam-2. p
zijn eigen naam in onze Europese letters alleen maar met de grootst D6gl N N61J6
mogelijke moeite kon neerschrijven, maar gezien de behoorlijke Met deze allereerste vorming hoopt het
intelligentie van de man nam men aan, dat hij wél het Arabische Aktiecomité Pr° Gastarbeiders een he-
schrift machtig was Op zekere dag werd hem als dienst gevraagd een
Klem stukje in het Arabisch te vertalen en na een lange aarzeling niet meer dan een beginnetje. Als de
bekende Ashad, dat hij lezen noch schrijven kon. ontwikkeling in de derde wereld op
gang komt, is het het beste, dat hij van
de mensen zelf uit gaat. Uiteindelijk
Ashad kan model staan voor vele
gastarbeiders. Hij heeft nooit de kans
gehad al was het maar de lagere school
te volgen, gezien de onderontwikke
ling, waarin zijn land verkeerde en
verkeert. Toch wist hij binnen zijn
beperkte mogelijkheden, van aanpak
ken. Toen de emigratiestroom van
Marokko naar West-Europa op gang
begon te komen, trok ook hij weg uit
zijn dorp in de buurt van El Houceima,
om voor zich en zijn gezin de kost in
het verre, kille Nederland te gaan
verdienen.
En waarom zou een dergelijk stuk tfllS iSLW.
ontwikkelingswerk in eigen stad in Het AKPG neemt als vanzelf-
Rotterdam niet mogelijk zijn? Idealis- Hir med?,werkers aan
tische mensen hiervoor waren er waar- h Y Jd t jetf vm bun^rfooMn
mSSeidelzoie de^blnodiede ÏÏf een b®tere wereId op de buitenlandse
mimte worden Het A^PP betL her werknemers kunnen overbrengen, hen
™£d™; L* u weten te bezielen. Misschien komen zij
en der pogingen in het werk te stellen dan ooit in eicen land ertoe de werke-
edeeen^al tf levve8n H lj''ke °Pbouw van hun vaderland zelf
ffrh h ter hand te nernen en verbeteringen
P medewerkers com- voor de „beiden en arme boeren te
l 6n T' maaT het bwerkstelligen. Wellicht komen de
sprong helaas weer af. Nieuwe pogin- M9rnvv9Z
a^°n.8 be'a,aSwer lf" NieUW,e pTn" Marokkanen er na deze eerste kennis-
SJSeSSt*?'ten °°k
tegelijk beschikken, één voor de zater- *Un C1.gen schrm te Jerfn" J t
dagmiddagen op de Heemraadssingel, wyze, waarop het onderricht zal
belangeloos afgestaan door de Interna- *ord®P Begeven, moet uiterst eenvou-
tional Students Club en twee voor de dl8 z«n- Immers, men geeft les aan
zondagmiddagen, gratis ter beschik- mensen, die nauwelijks Nederlands
king gesteld door de AVMJ en de spreken. Daarom is de bekende me-
RRJJ. thode van de Braziliaanse professor
Freire ongeschikt. Er zal worden uitge-
Vijftien mensen hebben reeds hun Baan van bekende wóórden, zoals Ma-
medewerking voor dit projekt toege- rokko, Portugal, Rotterdam, Holland,
zegd, maar gezien het fantastisch aan- waarin zowel de o als de a voorkomen. Nederlanders, die buitenlanders ken-
bodvan pfotseling drie zalen tegelijker- Bekende tekens, die je overal tegen- nen, die behoefte aan deze lees- en
tijd, zou het het AKPG graag op een komt> zoa!s de p van parkeren, STOP, schrijflessen hebben, worden verzocht
groter aantal medewerkers willen reke- w- c-> STRAAT, CENTRAAL STA- deze eveneens op te geven aan het
nen. Een speciale opleiding is absoluut TI0N, TAXI, enz. Verder van de eigen Aktiecomité pro Gastarbeiders. Deze
niet noodzakelijk, alleen hart voor n.amen en voorwerpen met tekeninge-
ondergedompeld in een hun wezens- deze achterblijvers uit de derde wereld ^es'zoals bed» bad, brief, enz.
vreemde omgeving mei onbegrijpelij- Zij, die aan deze vorm van ontwikke-
Allemaal
menden uit het plaatsje weg, naar
Duitsland, naar België, Frankrijk, Ne
derland, Luxemburg... Toen aan één
van de Marokkanen op de Nederlandse
lessen in het talenprakticum eens werd
gevraagd: „Meneer Yaghmouri, hoe
veel Marokkanen werken er in het
buitenland? gaf deze humoristisch
ten antwoord: „Allemaal".
zal uitvoerig met de medewerkers wor
den overlegd en het AKPG hoopt, dat
ook zij bruikbare suggesties zullen
aandragen. WIE MELDT ZICH?
ke gewoonten, welke problematiek
nog wordt vergroot door de onbeken
de taal. Maar ondergaan zij, die lezen
en schrijven kunnen, hun verblijf hier
reeds als zodanig, degenen, die onbe-
xend zijn met het Westeuropese letter
schrift, voelen zich helemaal verloren.
De pensions, waar kameraden wonen,
kennen zij niet bij de straatnaam, maar
bij het huisnummer. „Waar woont
Ali? „Nummer 6". En ze brengen je
dan in de Putselaan.
Toen het Aktiekomité pro Gastarbei
ders met de organisatie van de cursus
Nederlands begon, onderkende het al
spoedig het probleem van de analfabe
ten. De enkelen van dezen, die tot de
cursus werden toegelaten, krijgen extra
schrijflessen. Het was een hard besluit
analfabeten zoveel mogelijk van de
cursus Nederlands uit te sluiten, maar
op practische gronden moest het Ak
tiecomité wel.
Echter tegelijkertijd rees het plan een
zogenaamde alfabetiseringscursus op te
zetten, dat wil zeggen, gastarbeiders
die met ons schrift onbekend zijn onze
lettertekens maar dan alleen de
drukletters bij te brengen. Het Ak-
tieconmité pro Gastarbeiders had hier
bij in, gedachten de situatie in Cuba en
Mexico, waar mensen, die wel lezen en
schrijven konden, hun landgenoten in
hun vrije tijd les geven. In Cuba, dat
een zeer hoog percentage analfabeten
had (ca. 40 procent), heeft men dank
zü de inzet van vele vrijwilligers dit
probleem bijna geheel onder de knie
gekregen.
Alvorens met het projekt te starten.
zal hen dan zo spoedig mogelijk bena
deren. De meeste analfabeten komen
voor onder de Turken, Marokkanen en
Kaapverdianen.
„Trouwenen dan? zo luidt het motto van een landelijk, oecumenisch
contact weekend voor kerkelijk (r.k.-prot.) gemengd verkerenden, verloofden en - -
gehuwden op 21 en 22 maart. Plaats van samenkomst is het vormingscentrum opinie-onderzoekcentrum in 1966
Den Alerdinck te Laag-Zuthem (bij Zwolle). d ov_e.r bet r-k- onder"
De hervormde dr. C. P. van Andel uit Den Haag van het Rome-reformatie beraad zoekers zeggen ervan bewust te zijn,
zal daar spreken over het onderwerp: „Samen in één kerk of niet?
Voorts dient de film „Anders dan met z'n tweeën" als inleiding tot een gesprek
over alternatieve woonvormen en leefgroepen naast het gezin.
Er is ruim tijd uitgetrokken voor on- cursusleider op Den Alerdinck. Voor
derlinge uitwisseling van ervaringen, kinderen wordt een crèche ingericht,
voor gesprek over avondmaal en eucha- De deelnemersprijs bedraagt f. 20,50
ristie aan de hand van teksten uit de persoon, voor kinderen f. 11,-.
bijbel, uit de nieuwe katholieke en Yoor opgave en inlichtingen kan men
heidelbergse catechismus en van de richten tot Den Alerdinck, Laag-
hand van Huub Oosterhuis, en voor Zuthem (tel. 05290 - 284), Post Zwol-
het samen met de landelijke werkgroep le-
Gemengd Huwelijk (A.Nobellaan 126,
De Bilt) ontwerpen van modellen voor ldlt.een °P"}l^üde^ek, "Je~
aktie en opinievorming rond het ge- bleken, dat van 1300 Nederlanders
mengde huwelijk. De conferentie boven de 21 jaar 66 procent geen
wordt besloten met een eucharistische bezwaar heeft tegen gemengde huwehj-
n protestanten.
avondmaalsviering. De leiding is in KJn va"katholieken
handen van H. B. Kroon, r.k. pastoor Er wordt dus tegenwoordig heel
te Wijtgaard (Fr.) en Eimert Pruim, °^ewekter tenen nemenede huw
dat sommigen, onder wie geestelijken,
deze resultaten zullen ontkennen en er
uit eigen ervaring op zullen wijzen, dat
vanuit religieus oogpunt gemengde hu
welijken gedoemd zijn te mislukken.
Hun argumenten zijn, zo betogen de
onderzoekers, maar tot op zekere
hoogte juist. Zij beperken zich tot
ervaringen met vrienden, kennissen
familieleden, terwijl dit onderzoek
baseerd is op de mening van alle
amerikaanse rooms-katholieken.
Minder bezwaren °ok is het no8 maar de vraag, of
geestelijken werkelijk beter in staat
zijn te oordelen over gemengde huwe
lijken dan de gemiddelde leek. Immers
na paus Pius XI Casti Conubii, zijn hun
oordelen nog vaak gebaseerd op theo
logische en pastorale vooroordelen.
Vorige week heeft L. Smit en Co's
Internationale Sleepdienst de zeesleper
„Poolzee" overgenomen van de
scheepswerf en machinefabriek „De
Merwede" te Hardinxveld-Giessendam.
uitgesloten - waarmee vooral wordt
gemikt op het verslepen van booreilan
den. Aan deze sleepboten zullen zware
eisen worden gesteld, zowel wat be
treft de kracht als de wendbaarheid.
r^npotipvpliik in 10fi's en 1970 'wer stelbare schroeven. Deze zijn nog niet
Zf nnSrH eerder ^gepast, omdat men vreesde,
den opgele d. dat de krachten, die op deze schroeven
Bij de werf Bodewes te Millingen heeft worden uitgeoefend, te groot waren.
L. Smit en Co. inmiddels twee nieuwe Men wilde de kans op averij vermijden,
zeeslepers besteld, die elk een vermo- vooral voor het geval het schip op een
gen zullen hebben van 6000 pk. Dit ver afgelegen station lag. De nieuwe
opgewekter tegen gemengde huwelij
ken aangekeken dan 10 jaar geleden.
Want in 1959 had volgens een NIPO-
onderzoek nog 60 procent onoverko
melijke bezwaren en 21 procent niet.
De rollen zijn nu dus omgekeerd: maar
15 procent heeft nu nog bezwaren.
Het percentage „geen oordeel" bleef
gelijk: 19.
Rooms-katholieken halen het gemid
delde: 66 procent van hen is pro,
althans niet contra het gemengde hu
welijk. De hervormde zijn voor 63
procent van die mening, maar de gere
formeerden brengen het maar tot 47
procent. Niet-kerkelijke ondervraagden
gaven voor 76 te kennen: geen be
zwaar. Verder heeft het onderzoek
uitgewezen dat ouderen vaker bezwaar
maken dan jongeren: mensen onder de
34 gaan voor 74 akkoord met een
protestants-katholieke verbintenis,
mensen tussen 35 en 54 doen dit voor
66 procent en mensen die de 55
gepasseerd zijn, zijn voor 57 procent
niet-bezwaard.
Geloofsafval
Vaak wordt gesteld, dat een gemengd
huwelijk tot geloofsafval leidt. Twee
sociologen van het opinie-onderzoeks
centrum van de universiteit van Chica
go kwamen tot andere resultaten. Zij
stelden vast, dat het type huwelijk dat
een rooms-katholiek sluit - met een
mede-katholiek of met een christelijke
niet-r.k. partner - weinig of geen bete
kenis heeft voor zijn of haar godsdiens
tig leven. De mate van godsdienstig
heid van de ouders is in dit opzicht
veel belangrijker, z(j bepaalt verre
gaand de geloofsbeleving der volwassen
kinderen.
Het onderzoek werd gehouden onder
2071 representatief, gekozen ameri
kaanse rooms-katholieken. De uit-
Verklaring kerken
In Nederland hebben de grotere kerk
genootschappen intussen overeenstem
ming bereikt over een gezamenlijke
verklaring met betrekking tot het ge
mengde huwelijk. Na de hervormden
en gereformeerden hebben nu ook de
bisschoppen het stuk ondertekend.
In het voorwoord op de verklaring
zeggen de kerken, dat zjj door de
erkenning van eikaars doop ervan uit
dienen te gaan dat ook in de huwelij
ken tussen rooms-katholieken en refor-
matische christenen „de gemeenschap
in de Heer" aanwezig is. Historische en
culturele verschillen in geloofsbelijden
en -beleven der kerken hebben proble
men in deze huwelijken ingevoerd,
waarvoor de kerken nu gezamenlijk
pastoreel verantwoordelijk zijn. De
problemen spitsen zich toe ten aanzien
van gebedsleven, omgaan met de Heili
ge Schrift, kerkbezoek, sacramentsbe
leving, doop en opvoeding van even
tuele kinderen. In de gezamenlijke
pastorele begeleiding van gemengde
huwelijken dienen de kerken zich te
laten leiden, niet door wat hen ver
deelt, maar door wat hen verenigt.
Wanneer de beide huwelijkspartners lid
blijven van hun kerk, zal de inzegening
plaats hebben in de kerk die de huwen
den zelf in overleg met de pastores
kiezen. Bij de inzegening zullen de
pastores van beide kerken aanwezig
zijn, maar de dienst wordt geleid door
de pastor van de kerk waar de plechtig
heid plaats heeft en volgens de orde
van dienst van die kerk. De zogenaam
de „oecumenische" huwelijksinzege
ningen, waarvan de laatste jaren nogal
eens sprake was, worden niet gewenst
omdat z(j in feite afbreuk doet aan de
erkenning van eikaars kerk-zijn.
Met een tentoonstelling in de hal van het Rotterdamse stadhuis wordt de
Rotterdamse schilder Marius Richters geëerd. Richters, die leefde
1878-1955, schilderde onder meer de Rotterdamse havenarbeiders zoals zij
werkten en leefden in de periode tussen de beide wereldoorlogen.
In de tijd, dat hij de schilderingen op
zette, liep hij elke dag van zijn huis
je in het landelijke Nieuw Terbregge
met een grote portefeuille onder zijn
arm naar de havens. Hij deed daar
een uur over. Bij slecht weer droeg
hij een wijde donkere mantel. De
hoed diep over de ogen getrokken en
de donkere baard priemend de lucht
in was hij een opvallende figuur. Zijn
arendsogen spiedden rond naar zaken
die zijn belangstelling vermochten te
trekken voor weergave op het schil
derslinnen. Ze spiedden vaak over de
rivier. Hij was dol op dat water en op
de mensen in de havens. Hun leven en
het water hield hij vast in honderden
schetsen en een aantal schilderingen
houtsneden en etsen.
Wandschilderingen
Marius J. Richters werd geboren aan
de Coolvest in Rotterdam op 20 maart
1878. Van 1890 tot 1900 kreeg hij
lessen op de Academie voor Beeldende
Kunsten in deze stad. Als schilder van
onder meer landschappen en haven-
beelden kreeg hij vermaardheid in Rot
terdam. Toen rond 1917 het nieuwe
stadhuis, gebouwd aan de vroegere
Coolvest waar Richters was geboren, in
de eindfase van zijn voltooiing verkeer-"
de dong hij mee naar de eer wandver
sieringen voor de raadszaal te mogen
maken. Hij was aanbevolen door dr. F.
Schmidt-Degener, directeur van Mu
seum Boyman. Zijn ontwerpen vielen
in de smaak en hij kreeg de opdracht
vier wandschilderingen te maken.
In 1918 begon hij aan het werk. In
1920 waren de vier grote doeken
voltooid. De doeken werden als proef
opgehangen in de raadszaal. Een com
missie kwam kjjken en beoordeelde
zijn werk goed. De raadsleden waren er
minder goed over te spreken. Het was
juist in de tijd van consolidatie van de
arbeidsbeweging. In de haven waren er
arbeidsconflicten. Een aantal raadsle
den vond de havenarbeiders lastige
kerels en ze waren bevreesd, dat de
taferelen, zoals Richters die op het
schildersdoek had gebracht, de aan
dacht maar af zouden leiden van de
gewichtige problemen die in hun mid
den behandeld pleegden te worden.
Hun oordeel luidde: de kleuren zijn te
schel. En ze prefereerden een behange
tje. Schmidt-Degener was woedend
maar dat hielp weinig. De doeken
werden opgerold en naar een zolder
van het stadhuis getransporteerd. Ma
rius Richters trok zich de zaak erg aan
en voelde zich een geslagen man.
Deed van alles
Pas toen mr. P. J. Oud in 1938 burge
meester van Rotterdam werd ging de
toekomst voor de wandschilderingen
er beter uit zien. Burgemeester Oud
vond de aankleding van de raadszaal
maar kaaltjes en met wethouder A. B.
de Zeeuw overlegde hjj wat daaraan
zou kunnen worden verbeterd. Zjj
herinnerden zich, dat er ergens wand
schilderingen moesten zijn. In 1939
werden de wandschilderingen als proef
opgehangen in de raadszaal. De raad
was enthousiast en gaf er blijkt van de
schilderingen nooit weer te willen
sen. Ze zijn er blijven hangen.
Richters was na de aanvankelijke wei
gering van zijn schilderijen een gesla
gen, maar geenszins een gebroken man.
Hij had een enorme productie en deed
van alles. Hij schilderde landschappen,
maakte talloze houtsneden en etsen,
werd befaamd om zijn portretten en
begon in 1924 met het maken van
gebrandschilderde ramen voor de Zui-
derkerk aan de Glashaven. In 1939
voltooide hij dit werk. Een jaar later
werd de gehele kerk inclusief al zijn
ramen verwoest door het grote bom
bardement op Rotterdam van mei
1940.
Het lijkt of Richters de vernieling van
de Rotterdamse binnenstad heeft voor
voeld. In april 1940 beklom hij de
toren van het stadhuis van Rotterdam
om het panorama van de stad te
tekenen. Twee weken later was door
het bombardement dit stadsbeeld ver
woest. Zijn tekening werd als repro
ductie uitgegeven en kwam in duizen
den Rotterdamse huiskamers aan de
wand.
Na de tweede wereldoorlog maakte hij
nog onder meer de kerkramen voor het
koor van de Sint Jan te Schiedam. H(j
schilderde na de oorlog op Terschel
ling, in Frankrijk'en in het rivierenge
bied van Maas en Waal. Op 8 juni 1955
overleed hij te Hillegersberg.
De tentoonstelling van zijn werken in
de stadhuishal, die tot en met 12
februari wordt gehouden, houdt ver
band met de schilderingen in de raads
zaal. Tijdens de tentoonstelling kun
nen ook deze schilderingen worden
bezichtigd.
Kralingsche Troep
heeft leiding nodig
Vijftig jaar geleden werd de padvin-
dersgroep „De Kralingsche Troep" op
gericht. Gedurende deze tijd vond hier
voor een groot deel van de Kralingse
jeugd dé vorming plaats buiten gezin
en school. Talrijke personen hebben in
hun jonge jaren de Kralingse dreven
verkend als lid van deze groep, die zich
nog steeds mag verheugen in een grote
belangstelling van de jeugd. Helaas niet
van ouderen, die leiding kunnen geven
aan de organisatie en met het verande
ren van de maatschappij willen zoeken
naar nieuwe paden.
Door dit probleem dreigt de „Kraling
sche Troep" het spoor bijster te raken.
Gezocht wordt naar een groepsleider
voor de verkennersgroep en een akela
voor de welpenorde. W. Nolst Trenité,
Oudorpweg 16, tel 122312; of
W. F. H. de Groot, Rozenburglaan
100, teL 128899, zal enthousiaste jon
geren graag te woord staan.
Een foto geschoten vanaf het Ant
werpse hoofd op het Noordereiland.
Ter hoogte van dit punt-moet het
scheepvaartverkeer richting kiezen.
De grote jongens varen de Nassauhaven
binnen om het moment af te wachten,
dat de Koninginnebrug geopend
wordt, terwijl de kleinere boten de
Maas blijven volgen en rustig onder de
Op de achtergrond de flats langs de
Maasboulevard met hun magnifieke
■uitzicht. Je zal het maar kunnen beta-
jiimiiimiMiiiiMiiiiiiiiini
VROON
WALENBUflGERWEG 76-78=
Z WOENSDAGAANBIEDING
GELE ROOMTOMPOUCES
Z per 6 stuks van 3,48 voor.2.50 jj
UITGAVE: DE HAVENLOODS N V i o
DE HAVENLOODS
TOTALE OPLAGE: 255.000. Directie:
W. van der Giessen.
Hoofdredactie: A. Hoekscma.
Hoofdkantoor: Prins Hendrikkade 14,
Rotterdam. Postbus 1980. Tel. 010
132170. Giro 18344.
ADVERTENTIES voor de donderdag-
uitgave, buitenedities, kunnen tot dins
dag 18.30 uur worden ingezonden en
voor de stad Rotterdam tot woensdag
■11 uur aan het hoofdkantoor te Rotter
dam. Voor de dinsdaguitgave tot vrijdag
16 uur en schriftelijke opdrachten
maandagmorgen, lc post.
REDACTIE kan tót dinsdag 16 uur
worden ingezonden aan het hoofdkan
toor te Rotterdam voor de donderdag-
uitgave. Voor de dinsdaguitgave tot
vrijdag 12 uur.
•d. lJssel, Bleiswijk, Berkel en Roden
rijs, Nieuwerkerk a.d. IJssel en Berg-
schcnhoek. Oplage 172.500).
EDITIE SCHIEDAM. Schiedam
Kethel. Oplage 30.000.
EDITIE VLAARDINGEN. (Vlaardin-
gen, Maassluis, Maasland, Maasdijk,
Hoek van Holland. Oplage 37.000).
EDITIE KRIMPENERWAARD. (Krim
pen a.d. IJssel, Krimpen a d. Lek,
Ouderkerk a.d. IJssel, Stolwijk, Bergam
bacht, Ammcrstol, Berkcnwoude,
Schoonhoven. Oplage 15.500.)
BEZORGING. Als u „De Havenloods"
niet heeft ontvangen kunt u voor de
donderdag-uitgave tot vrijdagmiddag 12
uur onze afdeling inspectie bellen:
132170, toestel 51. Voor de Vlaarding-
se editie 344349. Voorde dinsdagkrant
kan men dezelfde nummers bellen tot
woensdag 12 uur.
