Wat luchtvervuiling betreft is
Rijnmond uniek in de wereld
Gifkikker" Piet Smith:
Oude kranten zijn
bijzonder in trek
Mensen willen geen
verpeste atmosfeer
De Havenloods presenteert
Chopinrecital van Piet Veenstra
De Havenloods
organiseert weer
een prestatieloop
dinsdag, 16 februari 1971
20e jaargang no. 7
VERSCHIJNT OP DINSDAG EN DONDERDAG IN ROTTERDAM RECHTER MAASOEVER - SCHIEDAM -VLAARDINGEN - KRIMPENERWAARD E.O.- HOOFDKANT. PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM. OPLAGE 2S5.0C
„Tegen de groot-industrie doe je niets". Deze berustende uitspraak
behoort tot het verleden sinds enige honderdtallen „milieubescha-
vers" (nieuw begrip, dat nog niet in de woordenboeken is te vinden)
actief aan het werk zijn om onnodig stand-overlast en geluidshinder
van nieuwe industrie-vestigingen te bestrijden. Zij bewezen, dat er wel
degelijk iets is te doen tegen milieu-vervuiling en ongebreideld
oprukken van de technocratie. Zij deden in elk geval de vestiging van
Hoogovens op de Maasvlakte op haar nog denkbeeldige grondvesten
schudden.
De Havenloods presenteert op
maandag 22 februari een Chopin-
-recital dat zal worden uitgevoerd
door de bekende pianist Piet Veen
stra in de kleine zaal van de Doelen
te Rotterdam.
Frederik Chopin werd op 22 febru
ari 1810 geboren en wij meenden
er goed aan te doen deze geboorte
dag te herdenken met een geheel
aan deze componist gewijd pro
gramma. Dit programma omvat:
Polonaise, Etudes, Sonate op. 35,
Ballade en Mazurka's.
Toegangskaarten a f4.- zijn aan
de kassa's van de Doelen verkrijg
baar. Dagelijks van 10-16 uur,
zondag van 12-16 uur, telefonisch
dagelijks van 12-16 uur, telefoon
nummer 13.24.90. Zorgt u tijdig
voor toegangskaarten om teleur
stelling te voorkomen.
Eén van de meest succesvolle müieube-
schavers is Piet Smith uit Brielle. Bui
ten zijn streek is hij onbekend, maar
op yoorne en Putten en Rozenburg
schrijft hij in het streekblad Nieuwe
Brielse Courant (meest antieke krant
van ons land in een prachtig gerestau
reerd bouwwerkje in het historische
stadje Brielle) felle artikelen over on
plezierige neven-verschijnselen van in
dustrie-vestiging. De industrie nodigt
hem wel eens uit een kijkje op één of
andere raffinaderij te nemen. Dat ver
hindert Piet Smith niet om fel te
blijven schrijven.
Hij wordt dan ook wel beschouwd als
een „gifkikker". Benaming, die merk
waardigerwijs is overgenomen zoals
destijds de geuzen in Brielle dat deden
en nu de kop siert van een blad, dat
uitsluitend is gewijd aan milieuproble
men en dat in Rijnmond voor een
kwartje te koop is. Op het blad de
opwekking: „Als u uw gifkikker vijf
maal heeft gelezen, plak 'm dan op een
lantaarnpaal, zodat meer mensen hem
kunnen lezen".
Protest
Piet Smith, vroeger journalist thans
reclame-ontwerper, begon in de
Nieuwe Brielse Courant te reclameren,
toen het Rotterdamse plan „2000
plus" in de openbaarheid kwam. De
plannen voor de vestiging van de Hoog
ovens op de Maasvlakte en de steeds
toenemende milieuvervuiling in het
Rijnmondgebied werden hem te bar.
Hij ging er over schrijven en voor de
lezers van de Nieuwe Brielse werd zijn
naam synoniem aan protest. Hij gaf de
streekbevolking inzicht in wat er in
hun woon- en werkgebied ging gebeu
ren door plannen, die elders werden
uitgebroed.
„Toch", zegt Piet Smith, „ben ik niet
tegen de industrie. Ik ben vóór indus
trialisatie, alleen niet op de manier
waarop het nu gebeurt".
Door zijn betrokkenheid bij milieube
schaving en milieuvervuiling was hij al
gauw een van de voormannen van de
actiecomités, die in het Rijnmondge
bied net zo snel uit de grond rezen als
de schoorstenen van nieuwe indus-
ïn een tijd waarin we regelmatig horen
over de moeilijke positie waarin vele
dagbladen verkeren, doet het bijna
wrang aan dat er een geweldige belang
stelling bij het lezerspubliek blijkt te
bestaan voor oude kranten,
in december vorig jaar bracht Uitgeve
rij Knippenberg te Utrecht een serie
van vier herdrukken uit van historische
kranten uit de laatste 100 jaar. De
oudste daarvan was het Algemeen Han
delsblad van 20 juli 1870, waarin
bericht wordt over de oorlogsverkla
ring van Duitsland aan Frankrijk.
De tweede was de Nieuwe Rotterdam-
sche Courant van 29 juni 1914 met
artikelen over de moord in Serajewo,
die de aanleiding werd tot de eerste
wereldoorlog.
Herdrukt werden verder Het Vader
land van 18 november 1918, met de
befaamde episode van het uitspannen
van de paarden voor het koninklijke
rijtuig op het Malieveld en De Nieuwe
Dag van 10 mei 1940 met het uitbre
ken van de oorlog in ons land.
Deze vier oude kranten, geheel kom
pleet herdrukt, inclusief de boeiende,
amusante en zelfs vertederende adver
tentiepagina's kwamen in december in
de boekhandel voor f 3.90 per stel.
Ze bleken een ongewone bestseller te
zijn. Binnen een maand waren de twee
eerste oplagen van 5000 exemplaren
verkocht. Dezer dagen verschijnt de
vierde druk, waarmee 20.000 van deze
pakjes oude kranten in omloop zijn.
Ze zijn verkrijgbaar in de boekhandel
of rechtstreeks bij de uitgever door
overmaking van f3.90 op giro
1831772 ten name van Knippenberg-
Utrecht. Intussen heeft de uitgever
plannen opgevat om tot een reeks van
dergelijke facsimile-drukken te komen.
Voor 1971 staan twee series op het
programma.
De eerste daarvan heeft als motief:
„Grote rampen uit de laatste eeuw".
Er komen herdrukken in van kranten
met meuws over de uitbarsting van de
Krakatau, de ondergang van de Tita
nic, de ramp met het luchtschip Graf
Zeppelin en de beruchte wervelstorm
van Borculo. Verschijningsdatum van
deze serie: omstreeks maart 1971.
De daarop volgende serie zal betrek
king hebben op grote gebeurtenissen in
de Europese vorstenhuizen: de moord
op de Russische tsarenfamilie; de dood
van Koningin Astrid van België; het
huwelijk van de Britse koning met mrs.
Simpson en de verloving van prinses
Juliana. Deze serie zal begin september
uitkomen.
trieën. Binnen het kader van het Cen
traal Aktiecomité Rijnmond is hij con
tactman voor de afdeling Voorne en
dikwijls vertegenwoordigt hij het CAR
als er bij officiële aangelegenheden aan
de weg getimmerd moet worden. Naast
het reclamevak waarin hij zijn brood
verdient, heeft hij een nieuw beroep,
dat van „müieubeschaver". Per week
vraagt dat aan tijd twee volle dagen en
vier avonden.
Piet Smith is dus een bezet man. Wie
hem aan de telefoon wil krijgen merkt
dat al spoedig, want hij geeft vaak niet
thuis. „Van de tijd die ik er aan
besteed zit ik alles bij elkaar wel een
volle dag te lezen". Het zijn publika-
ties op het gebied van milieuhygiëne,
rapporten, plannen, onderzoekingen
die in het buitenland al werden gedaan
naar de relatie tussen mens en zijn
steeds verslechterende woonmilieu. Al
het gelezene wordt opgeborgen in zijn
geheugen en wie om inlichtingen komt
kan ze voor de vuist weg krijgen,
compleet met citaten uit het betreffen
de rapport.
Het werk verveelt hem niet.„Dat lezen
bijvoorbeeld, dat doe ik met plezier.
Ze vragen weieens „komt het je neus
niet uit", nee, echt niet. Als je studeert
met plezier, dan is studeren geen werk
meer, dan is het een soort hobby.
Boer Hokke
Ik woon nu zes jaar in Den Briel,
daarvoor in Hoogvliet. Toen we daar
woonden hebben we eigenlijk constant
naar een ander huis gezocht. Mijn
vrouw en ik vonden het onbegrijpelijk
dat er zo'n leefsituatie kon bestaan en
we vonden het ook onbegrijpelijk, dat
die door de mensen werd aanvaard.
Toen we in Den Briel kwamen was er
hier nog niets aan de hand. Ik vind het
SLAAPBANKEN
enorme sortering. Fabriekstoonzalen
Industriegebouw Goudsesingel 66,
De telefoontjes uit verschillende delen van het land met de vraag „Wanneer is de
prestatieloop" zijn al weer binnengekomen.
De Havenloods-prestatieloop, de op één na grootste in ons land heeft zo'n
bekendheid gekregen, dat degenen die de prikkels in hun benen voelden het niet
konden nalaten de telefoon te pakken. Op dat moment konden we alleen maar
vertellen, dat de cross in het Kralingse bos in ieder geval doorging. Inmiddels zijn
de nodige voorbereidingen getroffen en liggen de datum, het programma en alles
wat er mee te maken heeft, vast.
De prestatieloop van De Havenloods
wordt gehouden op zaterdag 6 maart
in het Kralingse bos bij de Sintelbaan
aan het Lange Pad. De organisatie
berust weer bij de atletiekvereniging
PAC. Om 3 uur en 3.30 uur wordt
gestart. Er kunnen twee afstanden
worden gelopen: de 5 kilometer en de
7 1/2 kilometer. Voor de 5 kilometer
is de minimumleeftijd zeven jaar; voor
de 7 1/2 kilometer is de minimumleef
tijd 15 jaar. Het inschrijfgeld bedraagt
voor deelnemers onder 15 jaar f2,-.
Voor boven de 15 jaar is dat f 2,50. De
tijdslimiet voor beide afstanden is ge
steld op 45 minuten.
De inschrijfadressen zijn: WV.-kan
toor, Hoek van Holland; Van Abkou-
de, Zwaanshals 133; Verbeek, Tollens
straat 81a, tel. 241775; Dekkers, Pales-
tinastraat 57b, tel. 127913; Witvliet,
Arguspad 5, tel. 225439 (op dit tele
foonnummer zijn nadere inlichtingen
te verkrijgen); Oskam, Slinge 264, tel.
802176; Van Hemert, Gijsinglaan 870,
teL 370708;kantine Sintelbaan, Lange
Pad; Baggerman, Asserweg 266; V. en.
D., Hoogstraat, sportafdeling (hr. Wil-
lemstein); Reisbureau „Oost", Raad
huisplein, Krimpen a/d IJssel. Verder
is inschrijving mogelijk aan de kanto
ren van de Havenloods in Gouda,
Dubbele Buurt 4 en in Vlaardingen,.
Hoogstraat 122.
Na-inschrijving is mogelijk op zaterdag
6 maart in de kantine aan het Lange
Pad vanaf 12 uur.
Zeventig jaar
zitten in
Bouwcentrum
Vanaf donderdag 18 februari tot en
met woensdag 7 april zal in het Bouw
centrum te Rotterdam de expositie
tiv iaar zitten" t« tien tiin
de ontwikkeling van de stoel in de;
laatste honderd jaar van een groten
deels ambachtelijk produkt tot het
huidige en masse gefabriceerde zitmeu
bel. Van deze ontwikkeling wordt aan
de hand van ongeveer 100 stoelen een
illustratief beeld gegeven.
Uitgangspunt van deze expositie was
de tentoonstelling „Vijftig jaar zitten",
die in 1968 in het Stedelijk Museum te
Amsterdam gehouden werd. De laatste
jaren heeft zich echter een stormachti
ge ontwikkeling op het gebied van de
vormgeving van meubilair voorgedaan
en de tentoonstelling zoals die nu te
zien is in het Bouwcentrum is dan ook
aangevuld met de nieuwste ontwerpen.
Op de expositie komt duidelijk naar
voren dat bouwkunst en meubelkunst
in hun ontwikkeling nauw met elkaar
zijn verbonden. Deze band kwam voor
al sterk tot uiting tijdens de periode
van de Stijl, toen Rietveld en anderen
hun meubelontwerpen aanpasten aan
de architectuur. Van Rietveld zelf zijn
op deze expositie de beroemde „zig-
zagstoel" en „rood-blauwe stoel" te
zien. Verder staat er de „Grand com
fort" van Le Corbusier uit 1928, „Was-
sily" van Marcel Breuer uit 1925 en
meer recente stoelen als de „Karuselli"
van Yrjö Kukkapuro uit 1965 en de
„Pastilli" van Eero Aarnio uit 1970.
„DE HAVENLOODS'
BEZORGERS(STERS)
voor het huis aan huis bezorgen van
ons blad op dinsdag en /of donder
Aantrekkelijke bijverdienste.
Minimum leeftijd 16 jaar.
Aanmelden:
„de Havenloods"
AFD. INSPEKTIE,
Prins Hendrikkade 14,
Rotterdam - tel. 13.21.70.
leefmilieu in deze omgeving nog steeds
heel aanvaardbaar, maar ik ben wel van
mening dat we goed moeten oppassen
dat het niet slechter wordt. Let maar
eens op hoe vaak we hier bij noordwes
tenwind de meldkamer moeten bellen.
De Gulf en de Konam stinken, de
Essochemie maakt lawaai. Alleen de
BP, daar heb je niet veel last van. Die
hebben een betrekkelijk schone raffi
naderij. Het kan dus wel, blijkbaar.
Toen Rotterdam kwam- met „2000
plus" ben ik er over gaan schrijven.
Toen kon ik niet* langer m'n mond
houden. Ik kreeg een vaste rubriek in
de Niéuwe Brielse. Achteraf vind ik
„2000 plus" nogal naief, destijds ben
ik er erg van geschrokken. Later heeft
mijn rubriek een andere naam gekre
gen: „We zijn er zelf bü", dat past
beter bij wat ik schrijf. Ze zeggen wel
eens dat mijn stukken te lang zijn. Dat
doe ik expres. Ik wil zo volledig
mogelijk zijn, dan pas kun je hét de
mensen goed duidelijk maken, want
het is een moeilijke materie. Ik krijg
veel reacties van mensen uit de omge
ving. Een enkele tégen, die zegt dan:
,,'t is allemaal zo erg niet", de meeste
mensen zün het wel met meeens.
Ik krijg ook vaak tips van mensen, ze
vertellen me dingen die ik nog niet
weet en dat is nuttig. Zo heb ik een
goeie relatie met boer Hokke uit Vier-
polders. Boer Hokke is niet zo jong
meer, maar hij neemt veranderingen in'
de natuur om zich heen heel goed
waar. Die ethyleengolf in mei, toen de
aardappelplanten slap gingen hangen,
dat wist hij eerder dan de meldkamer.
Hij vertelde me dat hü 's morgens al
heel vroeg een verdacht blauwe waas
over de sloten zag hangen, een andere
waas dan gewoon mist. Hij is toen
achter elkaar tuinders bü hem in de
buurt gaan waarschuwen, die hebben
toen gauw hun kassen dicht gedaan.
Actiegroep
Veel mensen die verontrust zijn zitten
in een. actiegroep. In de actiegroep
Voorne zitten veel mensen van biolo-
gisch station Weversduin, volkshoge
school Olaertsduyn, veel mensen uit
het onderwijs en veel mensen uit de
industrie zelf. Juist zü weten goed wat
er precies aan de hand is en wat er nog
gaat gebeuren. De bedrijven weten dat
wel, maar tot dusver heeft niemand
nog last gehad. In een enkel geval
schijnt er gewaarschuwd te zijn wat
kalmer aan te doen.
bijkomen. Het grijpt allemaal in elkaar.
Toch moet je dan gaan oppassen datje
niet teveel tüd gaat besteden aan de
vraag hoe gaan we samenwerken, vol
gens welke regels. Ik ga er van uit, dat
elke actiegroep regionaal moet opere
ren. Omdat dan het effect het grootst
is. Je voelt je toch het meest betrok
ken op je eigen situatie.
De actiegroepen kunnen heel wat
doen. Naar mijn gevoel is het nog niet
te laat. Alleen moet het nu wel vlug
gebeuren. Die industrie wil ook wel,
maar niet zo vlug als nodig is. Steeds
een klein beetje minder laten stinken,
steeds een beetje minder vuiligheid de
lucht in. Ze denken dat ze het daarmee
redden. Maar zo is het niet. Ze zullen
wel gedwongen worden om die proces
sen veel vlugger te laten verlopen. De
mensen willen niet meer wachten, de
milieubeschaving wordt hoe langer hoe
groter. Nu zegt de overheid wel: !We
moeten niet te veel offers van de
industrie vragen, want anders gaan ze
naar het buitenland", dan worden Ant
werpen en Hamburg genoemd, maar de
overheid schijnt te vergeten dat de
mensen daar ook hoe langer hoe meer
milieubeschaving krijgen. De mensen
willen niet (meer) in een verpeste
atmosfeer wonen. De overheid kan
gerust eisen stellen, dat gebeurt bin
nenkort overal.
Er wordt zoveel geschermd met de
slogan: „Die industrie is zo belangrijk
voor onze economie". Is dat nu wel
zo? Want er wordt nooit nagegaan wat
er eigenlijk verloren gaat. Voorne is
een belangrijk recreatiegebied. De re-
creëring, de herschepping van de mens
is ongelooflijk belangrijk, dat is een
economisch belang.
Als een gebied als Voorne voor de
recreatie verloren gaat, dan is dat
schadelijk voor onze economie. Dr.
Adriani van het Weeversduyn heeft
heel goed werk gedaan op gebied van
milieuhygiëne. Maar als hü stelt dat
per jaar 25.000 mensen het natuurre
servaat bezoeken en dat het daarom
belangrijk is voor de recreatie, dan
doet hü de zaak geen goéd, want om
25.000 mensen, daar lachen ze om, die
doen niet mee. Je moet koirien met al
die honderdduizenden, die elke mooie
dag weer naar het strand gaan.
Onderzoek - heeft uitgewezen dat de
meeste mensen afkomstig zün uit Rot
terdam. Dan moeten Rotterdammers
toch wel hoge waarde toekennen aan
Voorne als recreatiegebied, want het is
waarachtig geen pretje om er te komen
met die slechte wegen en verbindingen.
Vooral op zondag niet, als ze vaak
uren in de file moeten staan. Toch
hebben ze het ervoor over.
Kader verdwijnt
Daarom keur ik industrialisatie, zoals
dat nu gebeurt, af. Ik ben voorstander
van een gerichte industrialisatie. Je
moet de mensen niet naar de industrie
brengen, de industrie moet naar de
mensen, in ons geval naar het Noor
den, daar hebben ze er meer aan.
Goeie industrialisatie betekent opti
maal rendement krügen uit elke geïn
vesteerde gulden. Dat gebeurt nu niet.
Nu maakt de industrie grote gebieden
onleefbaar. Het kader gaat weg. Inge
nieurs willen niet meer in de buurt van
de bedrijven wonen. Er zün te weinig
artsen, te weinig tandartsen, te weinig
onderwüzers. Wie maar enigszins kan
gaat hier weg. Alleen zü die geen geld
of keuzemogelükheden genoeg hebben
om te vertrekken blijven achter.
In het Rijnmondgebied is de ontkade-
ring al in volle gang, daarom gaat het
straks economisch fout. Het gaat in
een aantal bedrijven in het Rünmond-
gebied niet zo best, ook in de grote.
Eigenlü'k zün het de activisten die de
belangen van de industrie het best op
het oog hebben. Daarom, als de indus
trie niet gauw tot bezinning komt, dan
zullen ze de economische gevolgen
heel gauw merken.
Uniek
Op het gebied van luchtvervuiling is
RÜ'nmond naar mijn mening uniek in
de wereld. Er staan hier zoveel ver
schillende soorten chemische indus-
triën bü elkaar. Niemand weet hoe de
mens eigenlük reageert op al die giftige
gassen, die in de lucht komen. Hoe
reageert de mens op de lange duur op
koolmonoxyde, hoe op zwaveldioxy-
de, hoe op azünzuur dat hier regelma
tig wordt gespuid. Ik zou wel eens
willen weten wat er nou gebeurt met
een vent die tien, zeg twintig jaar in
Hoogvliet woont en werkt. Daar zou
een onderzoek naar moeten zün. Maar
dat is er niet.
In RÜ'nmond gebeurt niets van die
aard. In het buitenland Wel, in Duits
land büvoorbeeld is aangetoond dat
zwaveldioxyde een slechte invloed
heeft op het beendergestel van kinde
ren. Wü weten niet eens wat hier aah"
de hand is. Je staat er van te kijken
hoe gemakkelijk de industrie de huis
brand en de auto's de schuld geeft van
de luchtverontreiniging. Natuurrijk
komt er ook een hoop koolmonoxyde
in de lucht als er voor een dichte
Botlekbrug een file auto's stationair
staat te draaien. Alleen als de file is
opgelost dan staat op de achtergrond
de Shell het koolmonoxyde wel op
peil te houden, terwül in gebieden met
weinig industrie de concentratie kool
monoxyde veroorzaakt door auto's
gauw wegwaait. Zolang een hoogoven
net zoveel koolmonoxyde de lucht in
stoot als 1,3 miü'oen auto's, moet de
industrie z'n mond maar houden".
Toen Piet Smith in de Nieuwe Brielse
met zün artikelen-serie begon stond er
in een kadertje een silhouetje bij van
een mannetje met pet en püp. Een
beetje naamloos mannetje al stond de
naam er wel bij. In twee jaar heeft Piet
Smith vooral op Voorne een duidelü'k
gezicht gekregen, ieder kent zijn stand
punt, de bevolking, de overheid, de
industrie. Hü bestrijdt vaagheden in
uitspraken en in rapporten. Piet Smith
is geen agitator, wèl een meedenkend
burger.»
NOORDZEE
f
Voor een ver„kwik"kend hapje, dus
MAIS0N VAN
D00REMAALEN
KRUIDENOLIE
Bestaande uit 34 verschilt
extracten. Welbekendin Duits
Oostenrijk. Nu ooki
krugbaar.
Te gebruiken bij: Massages- spierpij
BRUIDS
JAPONNEN
