dr. erkelens: Stijging aantal
hartziektes verontrustend
CARDIOLOOG
Reconstructie
Pueblokwestie
Huis in-Huis uit
in Den Haag
<Po*t sScriptum
DE HAVENLOODS/
DINSDAG 16 FEBRUARI 1971
7-300
Hart
Berekend is, dat we in Nederland per miljoen inwoners 4.000 hartinfarcten per jaar
kunnen verwachten. Dat betekent over de gehele bevolking een aantal van 48.000.
Op dit moment zijn er in ons land 27 actieve bewakingseenheden en 5 in
voorbereiding. Een bewakingseenheid is een groep patiëntenbedden (4 of 6), waar de
mensen onder directe contróle van ingewikkelde technische apparatuur liggen. Zware
gevallen worden op deze manier letterlijk bewaakt.
Per miljoen inwoners bieden 10 van dergelijke eenheden een redelijke verzorging; dus
in totaal moet de Nederlandse bevolking de beschikking krijgen over 120 van
dergelijke voorzieningen. En er zijn er 27. Tel uit je winst.
Financiële armslag
Koele, klinische gegevens die er niet om liegen bij de bestrijding van de hart- en
vaatziekten is de tot nog toe geringe) financiële armslag van groot belang. Want wat
te denken van een geldverslindende maar onmisbare research, een vraag naar
cardulances (speciaal ingerichte ambulances, ook wel hartenwagens genoemd) en
andere benodigde apparatuur. Of van het belang van een grondig bevolkings
onderzoek.
In ons land vormen de hart- en vaatziekten naast kanker de grootste doodsoorzaak.
Ze worden meestal in één adem genoemd, omdat hart en circulatie een geheel
vormen. Van deze twee is de grootste doder zonder twijfel de hartziekte die zij aan
zij met de welvaart in Europa voortwoekert. Het wat, het hoe en het waarom zijn in
vele gevallen nog open vragen.
Vandaar dat we een gesprek hebben gehad met de Rotterdamse cardioloog, dr. A. D.
Erkelens, de onlangs afgetreden voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor
Cardiologie, wiens belangstelling niet alleen vakmatig is. Dat blijkt onder meer uit
zijn lidmaatschap van de Wetenschappelijke Adviesraad, de Revalidatiecommissie en
de Stichtingsraad (alle van de Nederlandse Hartstichting) en van het plaatselijk
comité van de Vereniging van Vrienden van de Hartstichting.
Eurohartweek
Vandaar óók, dat er deze maand - om precies te zijn van 22 tot en met 28
februari - een door de Nederlandse Hartstichting geïnspireerde Eurohartweek zal
worden gehouden. Een Eurovisieprogramma in kleur uitgezonden uit belangrijke
centra in een groot aantal Europese landen zal een indringende kijk op de stand van
zaken geven. Ook in Noord-Afrika en in het Oostblok zal dit schakelprogramma
worden ontvangen. Een unieke gebeurtenis die haar uitwerking ongetwijfeld niet zal
missen. Laten we dat tenminste hopen, want het gaat om onze hartslag. Hart..slag.
Bet b aan de Nederlandse Hartstich
ting te danken, dat er de laatste tijd,
met grote regelmaat berichten in de
pers verschijnen over de bestrijding van
hart- en vaatziekten —zo langzamer
hand volksvijand nummer 1. Hoewel
de medische wereld het nog lang niet
eens is over het totale ziektebeeld met
zijn ooizaken en gevolgen, zit de stich
ting niet stil. Er worden maatregelen
genomen om bijvoorbeeld het weten
schappelijk onderzoek en de revali
datie te stimuleren, patiënten zo snel
mogelijk met de beste apparatuur te
laten behandelen en een preventieve
invloed uit te oefenen.
Dr. Erkelens, als cardioloog verbonden
aan het Havenziekenhuis, vertelt het
volgende over de ontwikkeling van de
hartziekten: „Inderdaad zijn de hart-
stoornissen vergeleken met vroeger vre
selijk toegenomen. Maar dit is ten dele
voorzien. Want dertig jaar geleden
stierven de mensen aan ziekten als tbc Roken. Doe het zo weinig mogelijk.
en longontsteking; iets dat nu veel
minder voorkomt. Het resultaat van de
verbetering van de medische inzichten J'h
is, dat de me
blijven en logischerwijs aan een groter
slijtageproces bloot staan. Dit heeft lllKen mil
een stijging in het aantal hartafwij-
kingen tot gevolg. Maar ondanks déze Een hartziekte kan aangeboren of ver-
wetenschap is de zaak uitermate ver- worven zijn, terwijl de symptomen
a niet. Men denkt aan een combina- heid. (Natuurlijk wil dit niet zeggen,
i factoren: te veel roken, een dat mensen die bepaalde subjectieve
den, dan krijgt het zoeken naar de
oorzaken van aderverkalking de voor
keur. Verder dient er, hoewel het
voorlopig niet haalbaar zal zijn, ge
streefd te worden-naar een bevolkings
onderzoek en naar meer research en
bewakingseenheden".
Triest vindt de heer Erkelens het, dat
er zo hevig geageerd wordt tegen de
voor-de-deur-staande volkstelling. „Be
seffen de mensen niet dat er uit een
dergelijk onderzoek een schat van ge
gevens gedestilleerd kan worden, waar
mee velen verantwoord zouden kun
nen werken? Iedere onderzoeker heeft
gegevens nodig. Voor zo'n elementaire
vraag bijvoorbeeld of er verband is
tussen beroep en hartziekten zijn nu
eenmaal nauwkeurige getallen nodig
over de beroepssamenstelling van een
lokale bevolking. En die moeten dan
nog up-to-date zijn ook. Het zou dood
zonde zijn als de telling in de soep liep,
want welke maatregelen -moeten er
genomen worden als er geen gegevens
dens de oorlog in Korea. Sectie op zijn? Niet meer dan 20 sigaretten per
suiswio xuiivuttii -gesneuvelde militairen toonde aan dat dag roken, maar beweging nemen en
ÜSTJSJft: T^SSSSSSS^ beter eten is echt niet voldoende. En je
een kransslagaderverkalking reeds in
haar beginstadium aanwezig was. In
dien er dan ook in het onderzoek-
schema naar de oorzaak van hartziek
ten prioriteiten gesteld moeten wor-
laten invriezen als je aan een dodelijke
ziekte lijdt lijkt me ook niets. Science
fiction. We leven nu". r
zittend leven leiden en vetzucht".
Drastischer
Bij dit alles komt nog, dat de ziekte in
de Westerse wereld drastischer om zich
heen grijpt dan elders. Met het oog
hierop is managerziekte een veel ge
hoorde kreet. Dr. Erkelens:
Jn dat managersgedoe geloof ik niet.
Onlangs heb ik een statistiek samenge
steld, opgebouwd uit de gegevens van
patiënten uit mijn praktijk, waaruit ik
heb kunnen concluderen dat hartafwij
kingen door ziekte van de kransslag
aderen, niets met het beroep uitstaan
de hebben. Wel is een factor die hierbij
dient te worden overwogen: hoe sta je
tegenover het beroepLeef je niet
onder spanningen, omdat je niet voor
je taak berekend bent? Of is de
werksituatie niet prettig, omdat je
tegenover een vent zit die je beslist
niet ligt? Want ergernis kan van in
vloed zijn. Voor deze gevallen, wat
niet ligt? Want ergernis kan van in
vloed zijn. Voor deze gevallen, wat
betreft de invloed van het werk op het
ontstaan van hartziekte, wil ik een
uitzondering maken, hoewel ik er
vanzelfsprekend ook geldinzame
lingen worden gehouden. Daarvoor
zijn veel vrijwilligers nodig. In Rot
terdam wordt de inzameling op
vrijdag 26 en zaterdag 27 februari
gehouden. U kunt u als collectant
opgeven bij de Nederlandse Hart
stichting, afdeling Rotterdam, Ka-
rel Doormanstraat 111, telefoon
.13.54.10.
symptomen onderkennen per se een
hartafwijking moeten hebben') De ob
jectieve symptomen worden door de
medicus met behulp van zijn onder
zoekmethodes vastgesteld. De heer Er
kelens: „Er komt een veelheid van
onderzoekingen om de hoek kijken om
zeker te zijn of iemand werkelijk aan
een hartziekte lijdt. De polsslag, de
bloeddruk, het luisteren met een
stethoscoop, het bekloppen, het ma
ken van röntgenfoto's, of het maken
van een electrocardiogram zijn alle
maal middelen om een diagnose te
kunnen stellen. Een ECG is een essen
tieel deel van het onderzoek, maar het
blijft slechts een onderdeel. Het is
beslist niet alleen zaligmakend, wat
door sommigen wel eens gedacht
Onopgelost
Hoewel hart en bloedvaten een geheel
vormen, werkt vernauwing van de
perifere vaten niet altijd door op de
werking van het hart. Ziekte van de
kransslagaderen is echter van directe
invloed en juist deze afwijking komt
de laatste tijd meer en meer voor.
Vroeger werd aangenomen dat slag-
aderverkalking een ouderdomsziekte
was en onderging men het gelaten,
bijna fatalistisch. Tegenwoordig weet
men wel beter. Mannen krijgen het al
in de leeftijdsgroep tussen de 30 en de
50 jaar, terwijl vrouwen over het alge
meen 10 a 20 jaar later in de gevaar
lijke zóne komen. Dr. Erkelens:
„Dit zijn in de medische wetenschap
nog onopgeloste problemen. De verla
ging van de leeftijdsgrens bevindt zich
in een onderzoekstaidium en het cu
rieuze uitstel bij vrouwen is een groot
vraagteken. Die verlaging van de leef
tijdsgrens heeft zich na de tweede
Op 23 januari 1968 werd het Ameri
kaanse spionageschip „Pueblo" door
een Noordkoreaanse patrouilleboot ger
enterd en opgebracht naar Wonsan.
Dit incident veroorzaakte grote op
schudding in de wereld.
Woensdag zendt de NCRV om 20,21
uur een Engelse documentaire uit,
waarin deze Pueblo-affaire wordt gere
construeerd. Historische journaalopna
men, interviews met politici, hoge offi
cieren en anderen worden in deze
uitzending weer op het scherm ge
bracht. Geheime rapporten en proces
stukken, die tijdens het onderzoek
naar de gedragingen van de beman-
nmgsTSden zijn gebruikt, dieiien als
bron. De Pueblo die in dit programma
is te zien, behalve de journaalbeelden,
is niet hetzelfde als die het incident
veroorzaakt.
Het „orgineel" is nog steeds in de
Noordkoreaanse haven Wonsan. Men
heeft daarom de Pueblo nagebouwd in
overleg met Amerikaanse marine-des
kundigen.
De rol van Lloyd Pete Bucher, de
commandant van de Pueblo, wordt
gespeeld door de Ierse acteur Ray
McAnally.
De reconstructie werd geschreven door
de Engelse auteur Michael Murphy.
In het Haagse Gemeentemuseum
wordt van 27 februari tot en met 16
mei de tentoonstelling Huis in - Huis
uit georganiseerd. Het is een expositie
voor mensen die gein tere sseerd zijn in
's levens loop, voor mensen die houden
van „antiek" en van „modern". Wie
veel wil weten over mode zal. er alles
van zijn gading vinden. Huis in - Huis
uit betekent niet alleen dat men ervan
interieur naar interieur wandelt, maar
dat tevens iets gezien kan worden van
het aspect van huizen, straten en
strand!
Aan deze tentoonstelling, die een
beeld wil geven van diverse aspecten
van het Nederlandse leven in twee
eeuwen, leveren alle afdelingen van het
museum hun aandeel. De afdeling
Oude Kunstnijverheid verzorgt het ge
deelte tot circa 1890. De belangrijke
collecties meubelen en kunstnijverheid
van de afdeling Moderne Kunst, dat
wil dus zeggen van 1900 tot heden, is
hier nu ook voor een groot gedeelte te
zien. Het Kostuummuseum brengt de
mensen uit de verschillende perioden
levensecht in beeld.
Ook het historische aspect ontbreekt
niet: aan het begin van de tentoonstel
ling kan ieder zijn geheugen even
opfrissen en een overzicht krijgen van
de belangrijkste historische gebeurte
nissen. Het gehele tentoonstellingsge
bouw wordt benut. Bovendien vinden
in een klein zaaltje „mini-manifesta
ties" plaats, waar toneel wordt
gespeeld, muziek uit diverse perioden
klinkt, oudere en nieuwere films wor
den vertoond en details over kostuums
worden toegelicht. De openingstijden
zijn: maandag tot en met zaterdag van
10 tot 17 uur, 's zondags van 13 tot 17
uur en 's woensdags van 20 tot 22
an het begin van een nieuw jaar vraagt iedereen zich natuurlijk af, wat de PTT
zoal op het programma heeft staan. Allereerst natuurlijk een fikse verhoging van
de posttarieven, maar daar praten we niet eens meer over; ieder z'n deel zeg ik
maar.
Voor ons, filatelisten, heeft deze maatregel tot gevolg, dat de 3 ct. van Krimpen
weer in ere wordt hersteld (ter bijfrankering van de 12 ct. waarde, zijnde het
nieuwe druktarief van 15 ct.). Nieuwe waarden van 30 en 150 ct. worden
uitgegeven, zowel in vel- als rolvorm. Voorts verschijnen nieuwe postzegelboekjes
met zes zegels van 15 en twee van 5 ct. alsmede adreswijzigingsformulieren van
15 ct. De verkoop van zegels van 2, 8 12 en 75 ct., postzegelboekjes van 8 x 12
plus 4 x 1 ct. en adreswijzigingsformulieren 12 ct. wordt gestaakt.
Uitgifteprogamma
Als we naar het uitgifteprogramma kijken, dan verwachten we op 16.2 een zegel
van 15 ct. „14e algemene Volkstelling". In de loop van die maand komt ook de
eerdergenoemde 150 ct. waarde aan het loket. Op 20.4 volgen vijf zomerzegels
met waarden 15plusl0, 20plusl0, 25plusl0, 30plusl5, en 45plus20 ct., op 3.5
twee Europazegels van 25 en 45 cent en op 29.6 een viertal zegels „Verjaardag
Z.K.H. Prins Bernhard" waarvan één met toeslag ten behoeve van de Stichting tot
Behoud van de Boroboedoer (serieprijs f 1,25). Ergens in oktober wordt de
sluiting van het Haringvliet vastgelegd met een zegel van 15 ct., terwijl het jaar
wordt afgerond met de kinderzegels (zelfde waarden als de zomerserie) met vel,
wederom f2,50. In de loop van dit jaar worden de zegels met de oude beeltenis
van Koningin Juliana vervangen door het type .Juliana Regina". SURINAME
herdenkt op 14.2 de opening van de lijndienst (welke? Nederland-Parama-
ribo-Willemstad 25 jaar geleden met drie zegels van 15,20 en 25 ct. Vijf
Paasweldadigheidszegels (10plus5, 15plus8, 20plusl0, 15plusl2 en 30plusl5 ct.)
zijn voor 7.4 aangekondigd. De World Communications Day wordt op 17.5 met
zegels van 15,20 en 25 ct. gevierd. Verder komen dan nog op 31.7 twee waarden
van 20 en 25 ct. „Volkstelling" en „Invoering Burgerlijke Stand"; op 30.9 zegels
10 en 25 ct. „25 Jaar Bemiddelingsraad" op 24.11 vijf kinderzegels (zelfde
waarde als Paasweldadigheid) met strook (60 ct.) en op 13.12 drie zegels van 15,
20 en 25 ct. „125 Jaar Stichting Albina Marowijne".
De ANTILLEN doen het gewoonheidsgetrouw wat bescheidener: hier komt op
9.2 een zegel van 20 ct. „Parochie St. Theresia", op 24.2 een zegel van 25 ct.
„Lions Club", op 14.6 zes nieuwe cijferwaarden van 1,2,3,4,5 en 6 ct.; op 27.9
een 35 ct. zegel ter .ere van Pedro Liiis Brion en op 15.11 vier kinderzegels van
10plus5,15plus5, 20plusl0 en 25plusl0 ct. Ik vergat nog te vermelden de zegels
ten behoeve van Sociale en Culturele Zorg van 10plus5, 15plus5, 20plusl0, en
25plusl0 op 24 mei. Ziezo, nu gaan we eens kijken, wat het grapje ons gaat
kosten. Welnu, voor Nederland moeten we rekenen op f 10,25 exclusief de
postzegelboekjes etc. en de nog niet nader bepaalde vervangingswaarden Juliana
Regina, voor Suriname op f 12,60 exclusief BTW en voor de Nederlandse
Antillen op f 6.32 exclusief BTW,
Het belangrijkste niéuws van deze maand
is de omstelling ook van GUERNSEY en
JERSEY op decimale waarden. Nadat
Jersey de hoge waarden reeds eerder had
vervangen volgen nu op 15 februari de
waarden l/2p, lp, 1 l/2p, 2p, 2 l/2p,
3p, 3 l/2p, 4p, 5p, 6p (met een nieuw
ontwerp: Martello Tower), 7 l/2p en 9p.
Alle ontwerpen (behalve de 6p) zijn
ontleend aan die der oude frankeerserie.
Terzelfdertijd komen drie nieuwe postzegel- Contents 2at21/2p 2at2p 2at1/2p
boekjes met decimale waarden'uit: lOp
bevattend 2x21/2p, 2x2p en 2xl/2p;
35p bevattend 6x21/2p en 10x2p en
tenslotte 50p bevattend 12x2,l/2p en
10x2p. Guernsey gaf haar hoge waarden
van 10, 20 en 50p op 6 januari uit, de lage
waarden volgend op een later tijdstip. De
specialisten onder u zal het wellicht interes
seren, dat de waarden 2d, 3d, 6d, 9d, 1/- en
2/6d werden herdrukt op houtvrij papier,
hetgeen vooral onder de UV-lamp zichtbaar wordt. Ook de lucht postbrief wordt
van een decimale opdruk voorzien.
Met een uit vier waarden bestaande veilig-verkeers-serie kondigt de BONDSRE
PUBLIEK een wijziging in de nieuwe verkeerswetgeving aan. Op de eerste vier
zegels (later volgen er nog eens vier) ziet men enkele nieuwe verkeersborden, die
op 1 maart wettelijk van kracht worden. De zogenaamde Jugend-serie (onze
kinderzegels) verschijnt zowel in de Bondsrepubliek als in BERLIJN op 5
februari. Men koos ook hier kindertekeningen als motief, die het qua kleurgeving
-op de postzegels goed doen.
Munten
Decimale waarden
10p
Jersey
Postage Stamps
Martello Tower
Het is u bij het lezen van filatelistische vakbladen wellicht al opgevallen, dat het
thema .MUNTEN" steeds meer op de voorgrond treedt naast de postzegeL Ieder
van u heeft van een of andere buitenlandse reis wel eens munten overgehouden,
van een familielid geërfd of van een varend kennis gekregen. Tot nu toe werden
deze willekeurige munten in het algemeen als waardeloos afgedaan en de pastoor
vond ze dan.zondags in het kerkezakje naast knopen en dropjes.
Evenwel is door het snel toenemen van muntenveizamelaars in Europa een
merkbare vraag naar munten ontstaan; vooral zilveren, die al ziet men het er
niet aan - soms een opmerkelijke waarde kunnen hebben. Zelfs ziet men bij het
bestuderen van catalogi, dat er onogelijke koperen of nikkelen munten bestaan,
die sommige zilver- of goudstukken in waarde verre overtreffen. Ik had het geluk
een grondstock zilveren munten van mijn vader te erven, maar ook een aantal
koperen, nikkelen en aluminium munten van Duitsland van voor en na de eerste
wereldoorlog. Er is een 20 Pf stuk van nikkel bij, dat momenteel voor f 80,—
wordt verhandeld. Helaas vond één of andere gochemerd destijds geen andere
munt dan deze om er drie gaten in te boren. Dat is dan pech. Maar we hoeven
niet altijd over de grenzen te gaan om interessante munten te vinden. Ons land
levert talloze voorbeelden. Allereerst de tip: legt u, voor het te laat is, een klein
voorraadje zilveren guldens en rijksdaalders aan, liefst van voor 1965, want
nadien schijnt men het zilvergehalte te hebben gereduceerd. Let u bij het
verzamelen vooral op de toestand van de'munt en poetst u ze vooral niet met
zilverpoets, maar wrijf ze met een droge doek op.
In Nederland werden helaas in 1948 de zilveren dubbeltjes en kwartjes door
nikkelen vervangen. Men zou dus 1948 als uitgangspunt kunnen nemen om een
goedkope maar interessante muntverzameling op te bouwen. De centen, stuivers,
dubbeltjes en kwartjes met Koningin Wilhelmina zijn immers nog steeds in
omloop. In 1949 werden geen munten geslagen. In 1950 werd een begin gemaakt
met de emissie van centen, stuivers, dubbeltjes, kwartjes, guldens (voor het eerst
1954) en rijksdaalders (1959) met de beeltenis van Koningin Juliana. U kunt met
één exemplaar van elk volstaan, maar u kunt ze ook per jaartal verzamelen. In
1967 verschenen ter vervanging, van het zilver, nikkelen guldens en kortgeleden
konden we kennis maken met nikkelen rijksdaalders. De bevrijding tenslotte
werd in mei vorig jaar met een zilveren tientje herdacht, dat wellicht - zoals in
andere landen het begin zou kunnen zijn van een serie herdenkingsmunten, net
als postzegels. Men kan successievelijk terugwerken via de zilveren munten, die in
opdracht van de Nederlandse regering in de Verenigde Staten werden geslagen
met als muntplaatsen Denver, Philadelphia en San Francisco. De vierde is me
momenteel ontschoten.
Maar daarover later meer.-Nu rijst de vraag: hoe bewaart men zo'n munt? Er
bestaan muntzakjes en muntalbums. Zelf heb ik een klein handig muntalbum, dat
onder de naam „Karat 1106M" door Linder in de handel wordt gebracht en dat
opbergzakjes bevat van verschillende grootte en waarin 250 munten kunnen
worden opgeborgen. Ze zijn dan van alle zijden goed zichtbaar. Gaarne vertel ik u
hierover in de volgende rubriek meer.
Ernst R. Hofmann, A.I.JP.
Overleg tussen Antwerpen en Rotterdam
Namens het Rotterdamse college van Antwerpen te komen tot periodiek
B. en W. heeft wethouder H. J. Viersen bestuurlijk overleg betreffende de ha-
voorgesteld aan het stadsbestuur van| venproblematiek der beide Noordzee
havens.
De schepen van de haven van Antwer
pen, de heer Léon Delwaide, heeft
positief op dit voorstel gereageerd.
Wethouder Viersen heeft, vergezeld
van enige ambtelijke deskundigen, de
ze maand, op het stadhuis van Antwer-
Een der eerste door de Nederlandse
Hartstichting gefinancierde cardulan
ces. deze zogenaamde hartenwagen is
onder meer uitgerust met een defibril
lator, die een hartstilstand kan ophef-
f°" een cardiograaf.
fen, e,
pen een bespreking gehad over de
onderhavige problematiek met schepen
Delwaide en zijn staf.
De publiekelijke aankondiging van het
bestuurlijk overleg is gedaan in een
rede die wethouder Viersen donder
dagavond uitsprak op een bijeenkomst
georganiseerd door het Europees Stu
die- en Informatiecentrum te Antwer
pen in het kader van de cyclus „Ant
werpen in Europees Perspectief".
