Wel of geen industrie-predikant in Rotterdam?
Li^l| Evangelisatie is
fl Jjn het nooit geworden
Ds. Pasveerwerkzaam in de IJmond:
StóS
toopn^ai?
Wandelen in en
buiten Rotterdam
DE HAVEN
HIPPE
Reeds enige maanden is men in Rotterdam bezig ook in deze stad de aanstelling
van een industrie-predikant voor te bereiden. Daartoe is door de Raden van
Kerken in Rotterdam Rechter Maasoever, Linker Maasoever en Alexanderpolder
een werkgroep ingesteld, waarin onder anderen zitting hebben ds. H. Wethmar,
ds. J. Blonet en ds. P. C. L. de Jager. Deze werkgroep heeft naast enkele andere
activiteiten reeds twee voorlichtingsavonden belegd, waarop respectievelijk ds. J.
Pasveer, geref. predikant, werkzaam bij de stichting Evangelie en Industrie in de
IJmond en de hervormde ds. J. van Drenth, van de stichting Evangelie en
Industrie in Ede. hebben gesproken over hun werk.
Tot nu toe is het bedrijfsleven nog niet benaderd met de vraag hoe men daar staat
tegenover de aanstelling van een industriepredikant. Eerst wil men in eigen kring
alle vragen beantwoord zien. Een van die vragen is bijvoorbeeld wie de lasten van
deze aanstelling zal moeten dragen en of de mogelijkheid bestaat, dat ook het
bedrijfsleven ten dele in de kosten zal bijdragen.
Verslaggever Jan Dijkstra sprak met ds. J. Pasveer over zijn werk als industriepre
dikant in de IJmond, Uit dit gesprek bleek hoe belangrijk dit werk is in een
maatschappij, die steeds meer vragen oproept, waarop zowel de kerken als
zodanig, als de vakbonden en het bedrijfsleven geen antwoord kunnen geven. Het
is onder andere de taak van de industrie-predikant om zich op het terrein van die
vragen te bewegen. In bijgaand artikel de neerslag van het gesprek met ds. J.
Pasveer.
14,
Dinsdag 16 maart 1971
20e jaargang no. 11
EDITIE
SCHIEDAM
ROTTERDAM. TEL. 13.21.70
VERSCHIJNT OP DINSDAG EN DONDERDAG IN ROTTERDAM RECHTER MAASOEVER - SCHIEDAM - VLAARDINGEN - KRIMPENERWAARD E.O.- HOOFDKANT. PR INS HENDRIKKADE
„Het initiatief om de Stichting Evangelie en Industrie in de IJmond op te richten, is gekomen van enkele
mensen bij de Hoogovens. Zij vonden, dat de vragen, die zij in de industrie hadden, niet aan de orde
kwamen binnen de prediking van de kerk. Die is te ver verwijderd van watje de werksituatie zou kunnen
noemen. Men is toen gekomen tot een eigen instituut voor de IJmond, het eerste in Nederland, hoewel dit
werk in Duitsland al veel langer wordt gedaan. Bij de kerken zaten nog andere verwachtingen. Daar hoopte
men de greep terug te krijgen op de mensen die van verre naar dit gebied waren gekomen en het contact
met de kerk waren kwijtgeraakt. Daarom hebben we van het begin af de noemer „Evangelisatie"
meegekregen. Maar dat is het eigenlijk nooit geworden en de mensen, die bij de Stichting werken, hebben
het ook nooit zo gedaan".
Ds. Johan Pasveer, veertig jaar, werkt
nu vier jaar als industrie-predikant in
de IJmond. Voordien stond hij in
Capelle aan den IJssel en daarna in
Zeist. In die vier jaar is hij tot de
ontdekking gekomen, dat de vragen,
die de mensen in het bedrijfsleven
bezig houden, steeds talrijker en steeds
dringender worden. Als een van zijn
voornaamste taken heeft hij zich ge
steld te proberen de mensen kritisch te
laten denken. Ook maatschappij-kri
tisch, omdat hij als industrie-predikant
in feite het dichtst bij de „underdog"
is komen te staan.
„Het resultaat van die evangelisatie,
dat terugbrengen van de mensen in de
kerk, is vrijwel nihil", zegt hij. „De
problemen van de mensen komen 7.0
sterk op je af, dat wij voorlopig niet
aan de vraag toe zijn: hoe sta je
tegenover Jezus. Als je in de industrie
stapt, heb je geen boodschap. Dan
moet je alleen hopen, dat er in de
gesprekken, die ontstaan, kritisch ge
dacht wordt. Pas daarna komt de
vraag: hoe spreek je dan vanuit het
Evangelie. In de kerk wordt te vaak
bombarderend met het Evangelie ge-
Ds. Pasveer is dit werk begonnen zon
der een passend antwoord klaar te
hebben op de vragen. „Ik weet het ook
niet bij voorbaat", zegt hjj. „Ik heb
het Evangelie in een bepaalde context
geleerd, maar ik heb geen pasklaar
antwoord op alle vragen, die zich hier
voordoen. Je moet het samen met de
mensen, met wie je te maken krijgt,
leren. En dan komt de vraag: hoe raak
je in communicatie met het Evangelie.
Dan merk je vaak, dat het Evangelie al
lang aan bod is, voordat je het weet.
Dat actie voeren, dat zoeken naar
rechtvaardigheid, volgt toch ook uit
het Evangelie".
Inventarisatie
Als voorbeeld voor de noodzaak van
dit werk wijst ds. Pasveer op het feit,
dat onder andere bij de Hoogovens
vjjftig procent van de arbeiders niet
aan bod komt wat inspraak betreft. Zij
hebben het gevoel, dat zij niet meetel
len. „Deze groep arbeiders wil ook een
stuk solidariteit tot uitdrukking breng
en", zegt hij, „maar dat kunnen zij
toch niet helemaal vinden via de vak
bonden. Wij hebben geïnventariseerd
hoe die lagere arbeidersgroepen er vooi
staan. Die inventarisatie hebben we
ingebracht bij de staffunctionarissen
en de bedrijfsleiding. Het prettige was,
dat zij de situatie herkenden en zij
gingen daardoor zoeken naar een gro
tere betrokkenheid van deze groep.
Want door dat gevoel, dat je er niet bij
betrokken bent. ontstaat een onbeha
gen, waaraan ook weer een groter
ziekteverzuim te wijten is. Dat onbeha
gen uit zich ook in looneisen, waar het
in wezen niet om gaat".
Door dat voorleggen van die
satie aan het bedrijfsleven is een ge
sprek ontstaan. „Dat gesprek moeten
zij voeren, want dat kunnen wij niet",
zegt ds. Pasveer. Maar we moeten er
natuurlijk wel op bedacht zijn, dat het
geen fopspeen wordt, zodat er uitein
delijk niets uit komt. Het is in feite
een totaal proces van democratisering,
dat je op gang brengt".
Uiteraard heeft het werk van de indu
strie-predikant ook raakvlakken met
het werk van de vakbonden. „Aanvan
kelijk waren de vakbonden jaloers",
zegt ds. Pasveer daarover. „Dagrbij rees
natuurlijk de competentievraag. Maar
nu werken we samen met de vakbon
den, want het gaat natuurlijk in princi
pe om dezelfde vraag. Het gaat om de
totale mens, die totale samenleving.
Bedrijfsleiding en vakbonden benade
ren dat ook, maar dan op een bepaald
aspect. Niet in ideaal opzicht, natuur
lijk, want zij zitten toch duidelijk in de
sfeer van de materiële belangenbeharti
ging. Daarom zoti je inderdaad kunnen
zeggen, dat ons werk tussen dat van de
kerk en dat van de vakbonden in
Ds. Pasveer is van mening, dat de
vakbond eigenlijk nog een andere taak
dan de materiële belangenbehartiging
heeft. „Maar de vakbeweging is een
verkankerd instituut geworden", is zijn
mening. „Daarom ook is er een Kritie-
se Vakbeweging ontstaan, waar we
overigens goede contacten mee heb
ben. Ook binnen de vakbonden zelf
proberen we kritisch te opereren. Me
de daarom stellen wij ons maatschap
pij-kritisch op. Dat leidt natuurlijk tot
conflictsituaties, zowel in de bedrijven
als in de vakbonden, als in de kerk.
Maar wanneer je dan tot een gesprek
komt en je eerlijk zegt, waarom je tot
die opstelling komt. dan blijft er wei
nig over van die afweer".
Ideologisch karretje
Uiteraard komt een industrie-predi
kant in aanraking met alle conflictsitu
aties, die in de confrontatie van het
bedrijfsleven met de mens kunnen
ontstaan. Daarover zegt ds. Pasveer:
„Je moet er steeds op verdacht zijn,
dat je je niet voor een ideologisch
karretje laat spannen. Je moetje voort
durend afvragen of een dergelijke ideo
logie het welzjjn van de mens tot doel
heeft of alleen maar uit is op de
behartiging van een eigenbelang". In
dat verband stel ik hem de vraag hoe
hij zich tijdens de-staking in de Rotter
damse haven zou hebben opgesteld ten
opzichte van Arbeidersmacht. Hij zegt:
„Ik zou toch wel bij die jongens zijn
gaan zitten, omdat zij de enigen waren
op wie de stakers een tijdlang hebben
kunnen terugvallen. Maar ik zou tege
lijkertijd getracht hebben een gesprek
op gang te brengen, waarin de vraag
zou worden gesteld of het nu ging om
de mensen zelf of om een eigen stok
paardje".
Waarom kan de kerk dit werk niet
doen? „Ik geloof, dat de kerk niet bij
de zaken betrokken is", zegt ds. Pas
veer. „Zolang je binnen je eigen kerke
lijke circuit blijft ronddraaien, heb je
niets te zeggen. Er zitten bjj de Hoogo
vens duizenden christenen, maar die
laten zich programmeren. De meesten
zijn erop uit om promotie te maken,
om meer te verdienen en zo. Zij vragen
zich niet af of de gezagsverhoudingen
wel goed zijn. De kerk is onopvallend;
dus smakeloos. Zij kan daardoor niet
in deze conflicten betrokken raken.
Maar het gaat er om hoe je de mensen
zodanig mobiel kunt maken, dat ze
zich tot die kritische instelling willen
laten vormen. Dan is het ook niet
belangrijk om te zeggen, dat je van een
kerk bent. Dan moet je beschikbaar
zijn voor de mensen als ze met hun
vragen bij je komen. Eigenlijk bedrij
ven wij ook een brok public relations
voor de kerk. Je wordt voortdurend
benaderd met de beelden, die men van
de kerk heeft en dan is het heel
moeilijk een ander geluid te laten
horen en een stukje vertrouwen te
winnen"..
Wat bereikt
Het werk van de stichting, dat door de
kerken wordt gefinancierd met subsi
die van het bedrijfsleven - een subsi
die overigens, waar geen enkele voor
waarde aan verbonden is - begon in
het begin van de jaren vijftig. Ruim
tien jaar geleden kwam het echter pas
goed op gang, toen er een predikant
voor werd aangetrokken. Nu werken er
twee predikanten en men is op zoek
naar een socioloog-vormingsleider. Te
vens wordt samengewerkt met hel
Bedrijfsapostolaat IJmond, waarbij
twee priesters en een zuster in dienst
zijn. Die samenwerking is overigens zo
goed, dat een fusie wordt overwogen.
De vraag komt naar voren wat er in die
tijd van de doelstelling is bereikt. Ds.
Pasveer geeft er een eerlijk antwoord
op: „Er is nu een kern van zo'n 200
tot 300 mensen met wie je in gesprek
bent. Wat is dat nu op een personeels
bezetting van 22.000? We hebben nu
een publiciteitscommissie gevormd,
waarin ook vakmensen op dat gebied
zitten. Maar daar zit weer het gevaar
in, dat je te veel verwachtingen op
wekt. Aan de andere kant is het zo,
dat negen van de tien mensen waar
schijnlijk nog nooit van ons werk
hebben gehoord".
Toch beoordeelt ds. Pasveer het werk
zeer positief. „Er komt echt wel wat
uit", zegt hij. „Wij hebben gesprekken
op gang gebracht over essentiële vra
gen. Kort geleden zijn we ook gestart
met een studiegroep over de democra
tisering van het bedrijfsleven. Daar is
erg veel belangstelling voor. En dan
komt nog de vraag hoeveel tijd je
werkelijk aan dit werk kunt besteden.
Je ziet in verhouding vrij weinig van
het bedrijf, omdat er erg veel tijd gaat
zitten in vergaderen en het voorberei
den van vergaderingen. Maar het is
toch belangrijk, dat je het doet, dat je
iets op gang brengt, want uiteindelijk
moeten wij het niet doen. Het mag
geen persoonlijke zaak worden".
Ds. Pasveer hoeft niet lang na te
denken over de vraag of hij dit werk al
dan niet liever doet dan het werk in
EEN MALIGE STUNTAANBIEDING
Uiterlijk geldig t/m zaterdag 20 maart 1971
VOOR f 100.-AAN STEREO-LANGSPEELPLATEN
VOOR SLECHTS - f 1.-
BIJ AANSCHAF RADIO GRAMMOFOON COMB
GRIJP DEZE UNIEKE KANS.
VOLLEDIGE ORIGINELE GARANTIE
FINANCIERING MOGELIJK IN
3-6-12-18 MAANDEN ZONDER
DE HAVENLOODS
UITGAVE:
DE HAVENLOODS N.V.i.o.
TOTALE OPLAGE:
De vereniging Olympia te IJsselmonde
organiseert zaterdag 27 maart een
voorjaarstocht, die gewandeld zal wor
den in het kader van het twintigjarig
bestaan van de club. Èr kan een grote
variatie afstanden worden afgelegd en
wel de 5, 10, 15, 20 en 35/40 km.,
welke laatste vooral gezien moet wor
den als training voor aanstaande vier-
daagselopers. Gestart wordt vanaf de
voormalige gymnastiekzaal aan de Bo
venstraat 132 te Rotterdam (IJssel
monde). Voor de 10, 15 en 20 km. is
de starttijd 14 uur, voor de 5 Jcm.
14.30 uur en voor de 35/40 km. 9.30
r. Nadere inlichtingen (ook inschrij
vingen kunnen hier geschieden) kun
nen worden ingewonnen bij de heer H.
Lindenburg, Sperwerhof 95 te Capelle
aan den IJssel, tel. 010-335173.
De W en OV Sportbondvrienden orga
niseert zaterdag 3 april de tiende Voor
jaarsmars, die gelopen kan worden
over 10, 15 en 25 km. Startplaats is
gebouw „De Beukhoeve" van de Rot-
door heel
andere ogen
Zes man werkten vorig jaar zes
weken in de haven. Het was voor
hun een volstrekt andere wereld
dan die ze gewend waren. Eerlijk
en zonder omhaal vertellen zij over
hun ervaringen in de ploeg, tijdens
de staking en daarna. Ze nemen
daarbij heel wat op de korrel; ook
zichzelf.
Lees het donderdag in een speciale
bijlage van De Havenloods.
terdamse Bond van Volkstuinders,
Slinge 19 te Rotterdam-Zuidwijk. De
start voor de 25 km. is gesteld op 13
uur en de start voor de 10 en 15 km. is
om 14 uur. Voor inschrijvingen
nadere inlichtingen kan men zich het
beste wenden tot J. C. van Hesse,
'Middelrode 101, Rotterdam, tel.
802258 en J. Brasser, Sportsingel 46,
Rotterdam, tel. 325898.
Ook de Duinenmars van dit jaar is
mijlpaaltje: hij wordt namelijk voor de
twintigste keer in successie gehouden.
Het traject loopt net als voorgaande
keren door de duinen en bossen van
Den Haag en Wassenaar. De mars zal
zaterdag 3 en zondag 4 april worden
gehouden en de afstanden waarop kan
worden deelgenomen zijn de 5, 10, 15,
25 en 30 km. Het duinterrein op de
hoek van De Savornin Lohmanlaan en
de Duinlaan zal als startplaats dienen.
Nadere inlichtingen kunnen worden
ingewonnen bij het secretariaat van de
Duinenmars (tel. 070-605465) of bij
het secretariaat Padvindersgewest Rot
terdam (hier kan men zich ook in
schrijven), de heer Adriaanse, Heem
raadssingel 129, tel. 010-252198. Za
terdag kan gestart worden tussen 12 en
15 uur èn zondag tussen 10.30 en
12.30 uur. Voor de 5, 10 en 15 km.
kan zondag tot 13.30 uur gestart
worden.
Als laatste mars tenslotte de zesde
Socuterapiars, georganiseerd door de
Wandelclub Rhoon. De mars wordt op
paaszaterdag 10 april gehouden en de
afstanden zijn evenals voorgaande ja
ren 5, 10, 15, 25 en 40 km. De start
zal plaatsvinden bij de Don Bosco-
school te Rhoon en wel van 13 tot
14.30 uur. Degenen, die de 40 km.
willen wandelen kunnen al vanaf 10
uur op stap. Tot 14 jaar bedraagt het
inschrijfgeld f 1,25 en voor de overigen
f 1,50 bedragen dié men kan storten
(op overschrijving vermelden welke af
stand en hoeveel personen) op giro
nummer 1286994 ten name van A. C.
"Schenkels, Lijsterlaan 20 te Rhoon.
255.000
Ds. Pasv
een gemeente. „Ik doe dit veel liever",
zegt hij. „Al heb ik nooit met tegenzin
in een gemeente gestaan. Capelle heeft
me erg geboeid, omdat die gemeente
zo groeide. Maar ik heb altijd het
gevoel gehad, dat ik wat terzijde stond,
dat ik bezig was met het in stand
houden van de eigen zaak. Neem hou
eens een vergadering met de kerkeraad
over het Avondmaal. Op zichzelf is dat
een belangrijke zaak, maar- als het de
mensen niet aanspreekt is het fout.
Dan ben je niet met de wezenlijke
zaken bezig".
Onlangs hield ds. Pasveer voor een
klein publiek in Rotterdam een lezing
er en het voor hem bekende industrieJtei
over zijn werk. De vergadering was
'belegd met het doel ook in Rotterdam
te komen tot de aanstelling van een
industrie-predikant. Op de lezing volg
de een discussie. Ik vraag hem naar
zijn indruk van die avond. „Dit werk
komt in Rotterdam moeilijk van de
grond", zegt hij. „Mischien komt dat
wel door, wat- wel eens genoemd is
„het piëtisme van de eilanden", een
speciale mentaliteit. De scheiding tus
sen de zondag en de week is nog erg
groot. Eigenlijk zou ik moeten zeggen:
ik laat de IJmond nu maar eens een
poosje aan zijn lot over, want er is hier
tenslotte al een begin gemaakt, en ik
ga een jaar in Rotterdam werken. Maar
die beslissing kan ik niet zelf nemen".
Jan Dijkstra.
Zoeken naar rechtvaardigheid is ook
evangelie.
eigenlijk zou ik een jaar in Rotter
dam moeten gaan werken om iets van
de grond te helpen, maar die beslissing
is niet aan mij.
