mmm
9:
IZZY STONE
2.
1a95
98
75
Journalistdie zijn verloederde
vak het aanzien hergeeft,
dat het zo nodig heeft
DE HAVENLOODS, DONDERDAG 1 APRIL 1971
13-331
Boterschaapjes
op de markt
De verkoop van de „boterschaapjes"
voor de restauratie van het oude her
vormde kerkje in Berkenwoude loopt
"gesmeerd. De boterschaapjes, vervaar
digd van de eerste grasboter, werden in
vroeger jaren vooral in de Krimpener-
waard en de Alblasserwaard met Pasen
aangeboden aan de notabelen van de
gemeente. Het oude gebruik is zoals
dat met zoveel oude gewoonten is
gegaan helemaal verdwenen.
In de Krimpenerwaard heeft men enige
tijd geleden een aantal houten vormen
op kunnen sporen waartussen vroeger
de boterschaapjes geperst werden. Men
heeft met behulp van de oude mallen
nu stenen afdrukken gemaakt, die in
de verkoop gebracht zijn om de nodige
gelden bijeen te krijgen voor de restau
ratie van de Berkenwoudense kerk.
De stenen „boterschaapjes" kan men
bestellen voor f 4.50 per stuk door
overmaking per giro ten name van
comité kerkrestauratie, Berkenwoude,
Dorpsstraat 18, gironummer 510653
of door storting op de Coöp. Raiffei-
senbank, Berkenwoude, gironummer
125495.
Na binnenkomst van betaling volgt
omgaand toezending van de bestelde
nummers, die op de betaalopdracht
vermeld moeten worden. De nummers
zijn: 1. Boterschaapje, Berkenwoude,
2. Boterkoetje, Berkenwoude, 3. Bo-
terhaantje, Krimpenerwaard en 4. Bo-
tervisje, Berkenwoude. De boter
schaapjes kunnen ook afgehaald wor
den aan de pastorie van de hervormde
kerk in Berkenwoude en kosten dan
f 3.50 per stuk.
Het geheim van een uitgebreide
garderobe schuilt in goed te
kombineren kleding
Zoals deze moderne spencer,
waaronder U allerlei blouses en
colpullovers kunt dragen en die
zowel leuk op een rok als op een
broek staat.
Vlotte spencer van 100%cash-
milon acryl de luxe garens)
met fantasie gebreid voorpand
en knoopsluiting, koopt U nu
in zes modieuze kleuren w.o.
aubergine en oranje voor nog
géén tien gulden.
100°/o cashmilon
70 cm lang ^95^
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
moderne spencer van 100%
cashmilon met fantasie gebreid
voorpand, 70 cm lang. Keuze
uit de kleuren wit, aubergine,
paars, groen, cognac en oranje
en de m
36 t/m
Protest als prent
„Ik ben, geloof ik, een anachronisme. In deze tijd van grootbedrijven ben ik een
onafhankelijk kapitalist, de eigenaar van mijn eigen onderneming, afhankelijk van
hypotheekgever noch makelaar, van commissionair noch begunstiger. In een tijd
waarin jonge mannen die een carrière in de journalistiek beginnen hun plaatsje bij
een of ander gigantisch dagblad of tijdschrift-combinatie moeten vinden, ben ik
een volledig onafhankelijke journalist, op mijn eentje, zonder steun van
organisaties of politieke partijen, met verplichtingen tegenover niemand, behalve
mijn goede lezers".
Dit zegt de Amerikaanse journalist
I. F. IzzyStone, in een hoofdstuk
over zichzelf en zijn krant, „I. F.
Stone's Weekly", „een miniatuur kran
tje van vier pagina's met nieuws en
commentaar", dat is opgenomen in
een door de politicoloog G. van
Benthem van den Bergh samengestelde
verzamelbundel van een keuze uit zijn
artikelen, geschreven tussen 1953 en
1969.
Een verzameling krantenartikelen; ik
kan me geen boek herinneren, dat zo'n
verpletterende indruk op me heeft
gemaakt. In deze bundel „Verhulling
en werkelijkheid" rijst het beeld op
van een samenleving (natuurlijk de
Amerikaanse, maar daarvan maakt ze
ker West-Europa deel uit), die in een
versnellend tempo bezig is haar eigen
ondergang te bewerkstelligen. Voor
wie gewend is „noodlotslectuur" te
lezen niet zo'n bijzonder onderwerp.
Het verpletterende van de ervaring van
het lezen van dit boek schuilt echter in
het feit hier niet met „lectuur" van
doen te hebben, maar met commenta
ren en analyses van een werkelijkheid,
die iedereen heeft ondergaan, maar die
ons is voorbijgegaan, omdat de verhul
ling door instanties als inlichtingen
diensten, voorlichtingsdiensten, CIA,
FBI, commissies, delegaties, woord
voerders en - vooral - de pers zo
volmaakt is (geweest), dat onzichtbaar
werd wat onder onze neus gebeurde.
Genadeloos
Izzy Stone heeft het tot zijn opdracht
gemaakt dit onzichtbare opnieuw
zichtbaar te maken. In januari 1953, in
dezelfde maand waarin de beruchte
„communisten"-jager Joe McCarthy
voorzitter werd van de speciale onder
zoekcommissie van de Senaat, werd
Stone gedwongen voor zichzelf te be
ginnen. Jaren had hij gewerkt voor een
groep links-liberale kranten in New
York, waarvan de laatste in 1952 het
loodje legde: er was geen radicale
krant meer om voor te schrijven.
Wie waren uw lezers, vraagt Van
Benthem van de Berg aan Stone in het
de bundel afsluitende interview.
„De vijfduizend waar ik mee begon
waren allemaal abonnees van de New
Yorkse krant waarvoor ik had gewerkt.
Het waren allemaal oudere mensen,
financieel onafhankelijk. De enige
mensen die zich in die afschuwelijke
tijd een radicaal blad durfden te per
mitteren. Studenten durfden het niet;
ze waren veel te bang dat ze op een
lijst zouden komen, hun carrière zou
den schaden. Maar de heksenjacht was
geweldig naièf. Zij werd aangevoerd
door communistische renegaten, die
niet anders dan communisten konden
zien. Met het verlopen van de commu
nistische partij verliep de heklenjacht.
En toen in het begin van de zestiger
jaren een nieuwe groep radicalen ont
stond, wisten ze er geen raad mee. In
die jaren kreeg ik plotseling een enor
me toevoer van lezers. Ik heb er nu
40.000, meer dan de „Nation".
Er iroet in de eerste jaren in een met
de dag krankzinniger wordend Ameri
ka moed voor nodig zijn geweest Izzy
Stone trouw te blijven. (Eenzelfde
soort moed die lezers van Vrij Neder
land in 1948 opbrachten toen H. M.
van Randwijk met zijn artikelen over
Indonesië zo'n 1000 abonnees in de
week wegschreef). Moed, omdat Stone
de feiten van de Amerikaanse samen
leving - en daartoe behoorde de Kore
aanse oorlog - zo scherp analyseerde,
regeringsleiders en militaire comman
danten zo genadeloos met hun eigen
leugens om de oren sloeg, dat de toen
reeds bestaande, maar nog niet uitge
vonden „zwijgende meerderheid", elke
lezer van zijn weekblad als staatsge
vaarlijk kon aanbrengen. Het hoogste
doel van de FBI was immers er bij het
Amerikaanse volk in te pompen, dat er
achter elke brievenbus een geheim
agent stond.
Eenzame kritiek
Van Benthem van den Bergh begint de
bundel met een schets, „I. F. Stone, of
de eenzaamheid van de rede".
„Stone is niet alleen door de aard van
zijn kritiek op de Amerikaanse politiek
bekend geworden, maar misschien nog
meer door de manier waarop hij die
kritiek beoefent. Stone is geen
marxist; hij gaat niet uit van enige a
priori omvatting over hoe de politiek
van een kapitalistische (of socialis
tische) staat zou moeten zijn. Zijn
uitspraken steunen altijd op feiten, die
hij ontleent aan officiële publicaties of
aan verslagen van „respectabele" jour
nalisten. Hij toont met zijn werk aan,
hoeveel informatie met tamelijk een
voudige middelen verkregen kan wor
den, ook al doen de machthebbers nog
zo hun best om feiten te verdraaien, te
verdoezelen of te verzwijgen. Stone is
door niets of niemand te imponeren:
onvervaard graaft hij zich een weg
door de rijstebrijberg van officiële
voorlichting en verhulling. Zijn stand
punten worden daarbij in laatste in
stantie bepaald door de waarden van
de Verlichting: vrijheid, gelijkheid en
broederschap niet voor een natie, maar
voor de mensheid in haar geheel. Maar
hij laat zich niet vangen door wat voor
abstracties ook: hij beoordeelt een
politiek niet naar „links" of „rechts",
maar altijd naar de concrete conse
quenties ervan voor mensen als indivi-
De meeste van de gekozen artikelen in
de bundel handelen over Vietnam en
over het niet begrijpen van de wezen
lijke achtergronden van wat daar aan
de hand is nl. een politiek en sociaal
conflict, door generaals, senatoren en
de presidenten Johnson en Nixon, die
nota bene zijn gekozen op grond van
de belofte een eind te maken aan de
oorlog in Zuid-Oost-Azië, maar die
slechts in broederlijke samenwerking
met de generaals voor escalatie van die
oorlog hebben gezorgd. Een werkelijk
heid, die voortdurend wordt verhuld.
„Stone toont door er alleen maar te
jzijn aan hoezeer de Amerikaanse pers
en het merendeel van de Amerikaanse
politici hun kritische funktie hebben
verwaarloosd, hoe eenzaam de kri
tische rede in het na-oorlogse Amerika
is geworden. Als één man vrijwel zon
der hulp zoveel goed geargumenteerde
kritiek kan ontlenen aan officiële
bronnen zonder ooit te lunchen met
ministers of hoge ambtenaren en zon
der zich voor „off the record" mede
delingen te interesseren, wat zou een
werkelijk onafhankelijke New York
Times dan kunnen doen? Maar de
grote kranten zullen door hun econo
mische bindingen en misschien ook
door de grote omvang van hun appa
raat Stope's voorbeeld niet volgen.
Integendeel, in de toekomst zullen we
het waarschijnlijk overal moeten heb
ben van kleine, goedkoop gemaakte,
onafhankelijke blaadjes als het zijne
(zoals in Nederland b.v. de Vietnam-,
Angola- en Cuba-bulletins). Bureau
cratische organisaties kunnen blijkbaar
niet redelijk zijn: de rede zal nog lang
eenzaam blijven".
Tijdige analyse
Al lezend wordt Stone's werkwijze
duidelijk. In de eerste plaats is hij
ongelooflijk belezen. In de tweede
plaats heeft hij van de zaken waarover
hij schrijft het verstand, dat noodza
kelijk is om erover te kunnen schrij
ven. In de derde en vierde plaats heeft
hij een fenomenaal geheugen en de
gave de dingen zindelijk met elkaar in
verband te brengen. Voeg hieraan toe
een uitstekende schrijfstijl en een hem
nimmer in de steek latend gevoel voor
hunor en het beeld van een uitzonder
lijk journalistiek fenomeen staat u
voor ogen.
De twee artikelen in de bundel, die dp
mij de meeste indruk hebben gemaakt
zijn „We hadden allemaal een vinger
aan de trekker", een analyse over een
maatschappij waarin de bereidheid tot
moorden een levenswijze is geworden,
naar aanleiding van de moord op Ken
nedy. En „De pelgrimstocht van Mal
colm X", waarin met verbijsterende
eerlijkheid recht wordt gedaan aan een
man, wiens „gewelddadige dood een
verlies is voor het land zowel als voor
zijn ras. Ik geloof, dat.hij de bereid
heid bezat om de moeilijke weg te
bewandelen en nieuwe waarheden te
ontdekken en onder ogen te zien, die
hem tot een van de grote negers en
Amerikanen van onze tijd hadden kun
nen maken".
Stone komt tot deze conclusie in een
artikel, waarin hij een andere memora
bele uitspraak doet: „De kwaal van de
neger in Amerika is, dat men heeft
gemaakt dat hij zich een nikker voelt,
de genocide is psychisch".
Stone schrijft dat in 1965, temidden
van de gebeurtenissen, terwijl het
bloed nog warm is, de haat nog heet.
M.a.w. een analyse die op tijd komt,
die een 'beroep doet op de volwassen
heid van zijn lezers.
Vinger aan trekker
Terug naar het eerder genoemde arti
kel, „We hadden allemaal een vinger
aan de trekker", gepubliceerd op 9
december 1963, vlak na de begrafenis
van John F. Kennedy.
Kennedy was bij zijn leven al een
heilige, de kampioen van de rechtvaar
digen, het symbool van de jeugd. Maar
Stone beschrijft hem als een conven
tioneel leider, niet meer dan een ver
lichte conservatief, met al zijn jeugd zo
omzichtig als een oude man, met een
elementair wantrouwen jegens mensen.
In de emotie rond de begrafenis
(„begrafenissen zijn altijd gelegenhe
den waarop vrome leugens gesproken
worden") zoekt Stone naar een plaats
bepaling.
„Het eerste probleem, dat onder ogen
gezien dient te worden is de moord
zelf: of het door een getikte linkse
figuur op zijn eentje werd gedaan of
als pion van een rechts complot, zoals
in het geval Van der Lubbe, het is een
feit dat er honderdduizenden in het
zuiden waren die in hun hart de
Kennedy's, de president en zfjn broer
de minister van justitie, dood wensten
omdat zy in zekere mate de negers
hielpen. Deze atmosfeer van potentiële
moord, waarmee de negergemeenschap
al zolang te maken heeft, is een natio
naal probleem geworden. Maar er zijn
nog diepere realiteiten die onder ogen
gezien dienen te worden. Laten we
onszelf eerlijke vragen stellen. Hoeveel
Amerikanen hebben (met instemming)
verondersteld, dat de CIA waarschijn
lijk een manier aan het vinden was om
Castro te vermoorden? Hoevelen
zouden er niet juichen wanneer de CIA
daarin slaagde? Hoevelen juichten
toen Loemoemba vermoord werd in de
Congo, omdat zij veronderstelden, dat
hij een gevaarlijke neutralist of moge
lijk zelfs pro-communist was? Zijn we
niet gewend geraakt aai het idee, dat
we een geheim regeringsapparaat heb
ben - CIA met geheime fondsen,
om met de dolk onder de mantel te
kunnen zwaaien tegen leiders aan wie
we een hekel hebben? Zelfs sommigen
van de besten onder onze jonge pro
gressieve intellectuelen zien hier niets
verkeerds in, behalve dat de „opera
tionele" functies van de CIA geschei-
Op 16 oktober 1962 ontmoette president Kennedy de russische minister van
buitenlandse zaken Gromyko. De eerste wist toen twee dagen dat de Russen
raketbases op Cuba bouwden. Hij sprak er bij deze gelegenheid echter niet over.
U kent ze vast wel die handige
manden van gevlochten riet, die
zo gemakkelijk zijn voor de
boodschappen, om strandspul-
len in mee te nemen enz. enz.
Grote (boodschappen) mand in
een royaal model (30 x 40 x 13
cm) met 2 stevige handvatten
en met fleurige stof gevoerd
nu voor nog géén drie gulden.
|4^
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
gevoerde manden van gevloch
ten riet, maat ong.
30 x 40 x 13
Niemand begrijpt wat hij zegt, com
mandant".
„Uitstekend, fouilleer hem".
Vandaag begint de boekenweek 1971. Op deze pagina treft u eer
bespreking aan van één boek, „Verhulling en Werkelijkheid", een
bundel artikelen van de Amerikaanse journalist I. F. Stone samenge
steld door G. van Benthem-v.d. Bergh. Een boek, dat geen bewust
levende Nederlander zich moet laten ontgaan. Zeker niet in een week,
waarin de aanschaf ervan gepaard gaat met eeh geschenk. Ditmaal een
boekje met karikaturen, verzameld en van commentaar voorzien door
D. F. Couvée, hoofd van de afdeling Nederlandse geschiedenis van het
Rijksmuseum in Amsterdam. In het boekje staan veertig spotprenten
uit binnen- en buitenland, verschenen in de laatste vier eeuwen,
Protest als prent". Een beter cadeau bij het hier besproken boek is
nauwelijks denkbaar.
Nog wat gegevens: jaarlijks worden in ons land 70 miljoen boeken
gekocht; vorig jaar zijn bij openbare bibliotheken 50 miljoen
uitleningen genoteerd; dit betekent dat per jaar per huishouden 25
boeken worden gekocht en 15 geleend; de lezer raakt uitgekeken op
het pocketboek en is bereid enigszins duurdere boeken aan te
schaffen; gisteravond is na het „protest-songfestival" voor de 25e
maal het boekenbal gedanst; Amsterdam krijgt binnenkort een
nationaal nieuwscentrum voor het boek; deze 36e boekenweek duurt
tot en met 10 april.
Gaan Uw zoons en ook Uw man
graag naar de laatste mode ge
kleeddan is deze sportieve
pull polo geknipt voor hen.
Moderne pull polo van fijn ge
breide acryl garens (beslist niet
strijken) in een licht getailleerd
model. Het mooie jacquard des
sin kleedt goed af en is dus bij
zonder geschikt voor de iets
grotere maten.
Deze pull polo met korte mou
wen is er in liefst 7 verschillen
de kleurstellingennu voor
nog géén veertien gulden.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
acryl jacquard heren pull polo's
in een licht getailleerd model.
Er is keuze uit zeven kleur
stellingen en de ma
ten 48 t/m 54,
per stuk
den zouden moeten worden van zijn
inlichtingenwerk. Hoevelen van ons
aan de linkerzijde dit keer verwel
komden niet de moord op Diem en
zijn broer Nhu in Zuid-Vietnam? We
reiken allemaal in gedachten naar de
dolk of het pistool wanneer dat met
onze politieke gezichtspunten zo uit
komt. We geloven allemaal, dat het
doel de middelen heiligt. We zijn alle
maal vöör een moord wanneer die op
onze eigen gehate opponent gepleegd
wordt. In die zin delen we de schuld
met Oswald en Ruby en de rechtse
idioten. Waar het recht om te doden
zo universeel wordt geaccepteerd,
moeten we niet verbaasd staan als onze
jonge president vermoord wordt. Het
is niet het gemak waarmee men zich
wapens verschaft, maar het gemak
waarmee men zich excuses verschaft,
dat het moorden aanmoedigt. Dit is
een belangrijker punt om te onder
zoeken dan wie de trekker overhaalde.
In dit geval hadden we, net als bij die
multi-laterale nucleaire monstruositeit
die we aan Europa proberen te slijten,
allemaal een vinger aan de trekker".
En over de regering Kennedy zelf, die
bereid bleek oorlog of dreigen met
oorlog als een politiek strijdmiddel te
hanteren: „Het was in zekere zin een
oorlogszuchtige regering. Zij schijnt
bereid te zijn geweest om, snel na het
begin van de ambtsperiode, troepen
naar Vietnam te sturen om de opstand
tegen Diem te onderdrukken; gelukkig
waren zowel Diem als onze naaste
Aziatische bondgenoten, met name de
Phillipijnen, tegen het zenden van ge
vechtstroepen naar het gebied. De
Kennedy-regering stond, met overtre
ding van onze eigen wetten en het
internationale recht, de invasie vanaf
onze kust toe die zo roemloos eindigde
in de Varkensbaai. Het was de Kenne
dy-regering die Chroestsjevs verzoek
om onderhandelingen betreffende Ber
lijn beantwoordde met een gedeelte
lijke mobilisatie en een alarmerende
oproep aan de natie om schuilkelders
te bouwen in de achtertuintjes tegen
een eventuele ramp.
Tenslotte komen we aan de oktober-
-crisis van vorig jaar. Dit was een slecht
precedent voor zijn opvolgers, die wel
licht niet zo bekwaam zijn als hij, in
het vinden van een uitweg. Wat zou er
gebeurd zijn als de Russen hadden
geweigerd toe te geven, hun raketten
niet uit Cuba hadden willen verwij
deren? Wanneer ze de handschoen
hadden opgenomen en er een oorlog
was uitgebroken die was geëscaleerd?
Hoe zouden de historici van de mens
heid, wanneer een gedeelte daarvan dit
zou overleven, de gebeurtenissen van
oktober hebben beschouwd? Zouden
ze het rechtvaardig hebben gevonden
van ons om liever het grootste gedeelte
der mensheid te vernietigen dan te
onderhandelen, of een beroep te doen
op de V.N., of zelfs de middenaf-
stands-raketten op Cuba te laten staan,
die immers niet verschillend waren vail
die welke we allang vanuit Turkije en
Engeland op Rusland gericht hadden?
Wanneer een geheel volk in een gees
testoestand verkeert waarin het bereid
is de uitroeiing van zichzelf en anderen
te riskeren als een middel om zijn zin
te krijgen in een internationaal con
flict, dan is de bereidheid tot moorder.
een levenswijze geworden en een be
dreiging voor de wereld. Aangezien (dit
het soort bluf is, dat gemakkelijk eens
een keer te vaak gespeeld kan worden
en dat door zijn opvolgers wellicht
boek om uit te blijven citeren: „Israël
heeft geen toekomst als het zich niet
met de Arabische landen weet te ver
zoenen". - „Als de Joden niet beter
zijn dan de rest van de mensheid, is er
geen hoop voor de mensheid". Ook
een boek, dat een beeld geeft van Izzy
Stone, de non-conformist, de journa
list, die dit verloederde vak het aanzien
hergeeft, dat het zo nodig heeft.
Jan Hein de Groot.
Schuilkelders graag geïmiteerd zal worden, is het I. F. Stone, „Verhulling en Werkelijk-
misschien goed er nog even rustig over heid'., een keuze uit zijn artikelen,
na te denken alvorens Kennedy als samengesteld door G. van
vredesapostel te canoniseren? Benthem-v.d. Bergh, uitg. Van
„Verhulling en werkelijkheid" is een Gennep, Amsterdam, f 10,90.
n
Werkende vrouw
Wie tussen de beide wereldoorlogen en
daarna in de ons omringende landen
heeft rondgekeken, weet, dat de wel
stand bij grote bevolkingsgroepen daar
(nog) slechter was dan in Nederland.
Het werken van gehuwde vrouwen was
dan ook meer een gevolg van bittere
noodzaak dan van principe en niets om
blij om te iijn. Men zag b.v. in Parijs
heel wat meer afgejakkerde, vroeg ver
ouderde vrouwen dan de chique
Parisiennes van de plaatjes.
Degene die het onderschrift „thuis
zitten, breien en kinderen opvoeden"
heeft bedacht, heeft zich wel erg laten
beihvloeden door de huidige\overspan-
ning op de arbeidsmarkt (die deels
berust op propageren, produceren, em
balleren, administreren, assureren,
transporteren en begeren van vele on
nutte zaken).
Thuis zitten kan men vertalen in:
binnen zitten; dat is wat men bij een
werkgever moet doen. Wie in eigen
huis een werkkring heeft, kan met de
kinderen gaan wandelen, voor alle par
tijen een gezonde bezigheid. Breien is
een kwestie van voorkeur. Men kan
ook Schopenhauer of Wittgenstein le
zen, terwijl de kinderen spelen. Bij een
baas kan dat niet, want dat zou diens
winsten kunnen aantasten.
Zich aan het gezin wijden kan ook met
zich meebrengen '/oor smakelijke,
verse en volwaardige voeding zorgen,
in plaats van na thuiskomst uit een
drukke baan maar gauw een busje
omkeren; alweer iets wat het hele
gezin ten goede komt. Zich denigre
rend uitlaten over kinderen opvoeden
is niet in overeenstemming met de
stand der psychologische wetenschap,
die stelt dat een kind, dat geen veilige
en zekere thuishaven heeft, achterblijft
in geestelijke en emotionele groei. Kin
deren opvoeden is verantwoording
nemen voor de volgende generatie en
harmonische ontwikkeling van de
wel mogen vervullen
n rtioeaèT niet? Men make vooral
verrtchil tussen werkende vrouwen en
werkende moeders!
Mevr. J. M. W. WIJCHERS,
Rotterdam.
Vroeger
De mensen zitten 's avonds bij de t.v.
maar als je in hun hart keek, zouden
zij liever naar buiten gaan, naar de
Lijnbaan of Coolsingel. Maar je durft
's avonds niet meer als vrouw over de
straat en vooral als je met een tas loopt
dan ben je zo bang dat je aangerand
wordt, al zit er niets in van waarde.
Wat was het vroeger toch gezellig
's avonds in de bioscoop of zitten op
een terrasje. Dat was gezellig. Vooral
de oude mensen durven niet meer in
het donker naar buiten. Nee, Rotter
dam is voor de oude mensen niet wat
het geweest is, als oud-Rotterdam.
MEVR. DE WIT
Rotterdam.
Zware last
In „De Havenloods" van 23 maart
kwam een artikel voor over de actie,
welke door de kerkvoogdij der Her
vormde Gemeente te Overschie wordt
gevoerd tot behoud van de Grote Kerk
aldaar, allereerst ten doel hebbende
restauratie van de kerkramen en ver
vanging van de verwarming. Dit artikel
wekt de indruk, dat de gehele her
vormde gemeenschap alhier achter
deze actie staat.
Het is daarom, dat ik de aandacht
vraag voor nog een andere kant aan
deze zaak. Als een der in Overschie
werkzame hervormde predikanten
(sedert 9 jaar heb ik de pastorale zorg
over de zgn. Kleinpolder-West) meen
ik zeker namens een groot aantal
(zoniet het merendeel) der gemeentele
den te spreken, wanneer ik stel, dat de
last van dit te grote en niet meer
doelmatig functionerende gebouw te
zwaar wordt voor de hervormde kerk
gemeenschap.
Dat een groep oud-Overschieënaren uit
gevoelsoverwegingen zich inspant voor
behoud van de kerk en vooral van het
markante torentje, laat zich verstaan
en zeer velen zouden sluiting en even
tueel afbraak met hen heel erg betreu
ren. Maar evenals in zoveel andere
stadswijken, waar ook het probleem
van de oude en ondoelmatige kerkge
bouwen bestaat en tot ingrijpende
maatregelen noopt, zal hervormd Over
schie de realiteit onder ogen. moeten
zien en öf tot sluiting öf tot verbou
wing over moeten gaan. Mogelijk valt
nog een met andere kerkgenootschap
pen gezamenlijk gebruik van het ge
bouw te overwegen.
Een voorlopige restauratie, als nu be
doeld, lost het probleem niet op en
legt een nog zwaardere last op de
schouders van de volgende generatie.
Onze tijd vraagt om kerkgebouwen,
die tegelijk ontmoetingscentra en
„werkplaatsen" zijn. En dat is een
regelrecht gevolg van het voortgaande
en niet meer te stuiten seculariserings
proces.
ds. J. BLONET
Rotterdam.
