»"Lelijke" Speelman eind
van het jaar herbouwd
um
Zegels Prins Bernhard en Thomas de la Rue
Nederlandse catalogus onvoldoende
LAATSTE OVERSCHIESE MOLEN GERED
blank racisme
Geld voor
bestrijding
DE HAVENLOODS, DINSDAG 13 JULI 1971
Hk *8 - i
weg, een stellingmolen aan de Zand-
Rotterdam telt nog 6 complete mo- dam worden afgebroken. Hij zal echter
lens. De zevende, De Hoop te Over- worden herbouwd.
Na'dat op 1 juli een van de bepalingen van het 26e Wereldpostcongres van Tokyo
var) kracht is geworden, heeft een tak van onze filatelie haar einde gevonden,
waaraan tot op heden helaas weinig verzamelaars aandacht hebben geschonken,
namelijk de briefkaart met betaald antwoord. Ook in de vakliteratuur vindt men
er weinig gegevens over. Over de gewone briefkaart weet men hoogstens nog wel,
dat zij een geestesvrucht was van Heinrichvon Stephan en voor het eerst in 1869
in Oostenrijk als Correspondenz-Karte (met gebruiksaanwijzing! werd gebruikt.
Desondanks was de briefkaart-met-betaald-antwoord een postdocument, dat de
verzamelaar de gelegenheid gaf, buitenlandse stempels op Nederlandse postwaar-
den te verwerven. Men denke bijvoorbeeld aan de slogans van de Verenigde
Naties, eerste vluchten vanuit het buitenland naar Nederland enz. De lezers, die
mij naar aanleiding van mijn aanbod om toezending van de Dürer-kaarten
schreven, kregen van mij het antwoordgedeelte van de kaart met betaald
antwoord terug en zijn zodoende nog juist vijf minuten voor twaalf in het bezit
van een kleine filatelistische bijzonderheid gekomen: een Nederlandse postzegel
geheel volgens de voorschriften afgestempeld in het buitenland.
Weest u er wel zuinig op en kijkt u uw verzameling postwaardestukken er eens op
na, misschien zijn er nog meer bij. In een vorig Post Scriptum vermeldde ik de
postwaardestukken die nog bij de Filatelistische Dienst verkrijgbaar waren.
Genoemde kaarten met betaald antwoord waren destijds nog in voorraad. Wat de
Dürer-kaarten betreft, ik hoop, dat zij inmiddels goed bij u aangekomen zijn en
dat u er plezier van heeft. Let u op het vliegveld-stempel op de enveloppe.
Nog een gevolg van het Tokyopostcongres is, dat er een nieuwe briefkaart zal
komen voor het buitenland en wel ter waarde van 30 cent. Totdat deze zijn
aangemaakt zullen de kaarten van 25 c. worden opgebruikt met een bijgeplakte
zegel van 5 c. Dit betekent, dat verstrekking van deze kaarten tesamen met een
losse zegel van 5 c.— niet is toegestaan. Voorts mogen na 30 juni geen
antwoordcoupons van 50 c. meer worden verkocht; zij worden vervangen door
coupons van 75 c. Ook deze worden gerekend tot postwaardestukken.
Nieuwe zegels
In ons land, de Antillen en Suriname zijn 29 juni enkele zegels verschenen
naar aanleiding van de 60e veijaardag van Prins Bernhard. Nederland presenteert
vier zegels van 15 c. (oplaag 15 miljoen) 20 c. (2,5 min.), 25 c. (25 min.) en 45 c.
met een toeslag van 20 c. ten bate van de Stichting tot Behoud van de
Boroboedoer, een boedhistische tempel nabij Magelang op Midden-Java, die
dreigt te vervallen. Gelden uit deze toeslag zullen aan de restauratie van dit
kunsthistorische monument worden besteed. Tevens zal een bijzonder luchtpost
blad van 45 plus 20 c. verschijnen. De zegels van 25 c. van Suriname en 45 c. van'
de Antillen komen qua ontwerp overeen met de zegel van 25 c. uit de
Nederlandse serie en beelden Prins Bernhard af voor het Jaarbeursgebouw te
Utrecht, waarvoor kennelijk symbolisch - een Fokker F 27 staat geparkeerd.
50 jaar geleden werd in Suriname de eerste volkstelling gehouden, tegelijk met de
invoering van de Burgerlijke Stand. Twee zegels van 15 en 30 c. herdenken dit
feit op 31 juli.
Tengevolge van de eerste Internationale „Funkausstellung Berling 1971" ver
schijnt aldaar een zegel van 30 Pfennig met een oplaag van 7,5 miljoen stuks. Ter
ere van de grote astronoom Kepler geeft de Bondsrepubliek een 30 Pf zegel uit,
die met een oplaag van 30 min. stuks op 25 juni aan de loketten is gekomefi.
Zoals was te verwachten was het Olympiadeblokje binnen enkele minuten na
opening van de loketten uitverkocht. De grote prijsstijging wordt verwacht,
wanneer volgend jaar honderdduizenden toeristen tevergeefs hun Olympiadeze
gels van 1968, 1969, 1970, 1971 en 1972 met het blokje trachten te
completeren. (Of houdt men bewust een slag om de arm door bij de zegels van
het blokje hef jaartal „1971" weg te laten, zodat men het, als de nood aan de
man komt, kan herdrukken?
Ter ere van het British Legion en de
mannen en vrouwen, die in het Britse,
leger dienden, gaf Jersey op 15 juni een.'
serie van vier zegels uit met waarden van
2p (het embleem van de British Legion),
2,5p (een papaver, de bloem der herinne
ring), 7,5p (Jack Counter aan wien op
19-jarige leeftijd wegens buitengewone
dapperheid de hoogste Britse onderschei
ding, het Victoria Cross, werd toege
kend) en 9p (de vlaggen en helmen van
Frankrijk en Engeland.
Dat de beroemde postzegeldrukker Tho
mas de la Rue uit Guernsey afkomstig
was, ervaren wij thans uit de serie postze
gels, die dit eiland op 2 juni aan de
loketten bracht. Het opschrift luidt dan
ook: „Thomas de la Rue, the Guernsey
Printer". Afgebeeld worden naast een
portret van De la Rue zegels, die door
hem gedurende zijn leven in opdracht
werden genomen: 2p Hongkong 1862 2c,
zegels, die door hem gedurende zijn leven in opdracht werden genomen: 2p
Hongkong 1862 2c, 2,5p Groot Brittanie 1855 4d, 4p Italië 1862 5 centesimi en
tenslotte 7,5p Geconfedereerde Staten van Amerika 1862 4c. Op 15 februari
kwamen drie postzegelboekjes met decimale waarden lOp, 20p en 30p. Het
luchtpostblad van 9d had oorspronkelijk een oplage van 204.000 stuks. Hiervan
ontvingen 40.000 exemplaren de decimale opdruk van 4p. Inmiddels blijkt dat
ook de waarden van ld, 1/6 d en l/9d vorig jaar werden herdrukt (zie Post
Scriptum van 16.2). De oplagen van alle herdrukken bedragen thans: ld 165 000
2d 225.000, 3d 165.000, 6d 105.000, 9d 105.000, ls 105.000, l/6d 105.000,
l/9d 75.000 en 2/6d 75.000. De herdruk onderscheidt zich van de eerste oplaag
door fluorescerend papier.
Een halve maand na. hun verschijning op 28 april fladderde de mededeling uit
Italië .binnen, dat ter ere van Adenauer, De Gasperi en Schuman een serie met
waarden van 50 én 90 Lire was verschenen; de post staakte maar weer eens. De
oplagen zijn gelijk aan die der Europazegels: 15 en 8 miljoen stuks. Let u ook op
de zogenaamde ministerbladen van 100 Lire.
Catalogi
De lang verwachte Zumstein Spezialkatalog Zwitserland/Liechtenstein verscheen
eind mei. Dit instructieve boekwerk omvat 740 bladzijden en geeft een volledig
overzicht van wat beide landen aan specialiteiten te bieden hebben, zoals
plaatfouten, oplagen, drukverschülen etc. Men ziet hier, evenals bij de speciale
Michel-Duitsland, wat men in deze filatelistisch hoog-ontwikkelde landen onder
een speciale catalogus verstaat.
Het veel gehoorde verweer van de uitgevers van Nederlands speciale, de NVPH, is
dat onze „speciale" catalogus te duur zou worden, wanneer men alle bijzonderhe
den zou willen opnemen. Nou, so what? De prijs van de Michel en de Zumstein
ligt ook om en nabij de f 25.— en met een eenmalige aanschaf om de zoveel jpren
weet men tenminste wat er aan Nederlandse specialiteiten te koop is, hetgeen tot
heden verdwijnt in de vergetelheid van het verleden. Het is om te huilen als men
er aan denkt. Er bestaat immers naast onze zogenaamde speciale catalogus toch
ook de goedkopere uitgave, die voor de doorsnee-verzamelaar voldoende is. Vast
staat, dat de Nederland-specialist aan de „speciale" catalogus weinig heeft en zijn
wetenschap meestal uit buitenlandse publikaties moet halen.
Een uitstekend werk is ook de onlangs verschenen nieuwe Philacolor Duitsland
catalogus 1972, die alle Duitse zegels in hun originele kleuren afbeeldt. De prijs
bedraagt DM 5.90 en wordt u bij bestelling portovrij toegezonden. Het adres
luidt: Böhringer Schmuck Philacolor Verlag, 8 München 90, Lindenstrasse 10,
girokantoor München, gironummer 78677. Ik moet eerlijk zeggen: het is een van
de beste catalogi op dit gebied en het zal voor de Duitslandverzamelaar een
waardevol bezit blijken te zijn.
Men vindt er ook de noteringen van de munten der Bondsrepubliek, de DDK en
het Saargebied. De uitgeverij verwierf faam door de uitgifte van gekleurde
catalogi van jonge onafhankelijke staten en Britse gebieden.
E. R. Hofman, A.I.J.P.
vereniging die zich beijvert met het
behoud, onderhoud en draaivaardig
houden van molens en die zich het lot
/an de Overschiese korenmolen van
het prille begin van de actie af aantrok,
spoedig gevonden. Het werd een mooi
gelegen perceeltje aan de landelijke
Overschiese Kleiweg ter hoogte van
nummer 763. Een uitgekiende plaats
voor het bewaren van een antiek stuk
Hollands leven.
Het is al gezegd: men was niet bepaald
overtuigd van het belang om de Speel
man voor het nageslacht te bewaren.
De molen stond niet op de monumen
tenlijst (later bleek, dat hij op de
voorlopige lijst stond) en een verplaat
sing werd door de gemeente Rotter
dam te duur bevonden. Werd voor de
snuifmolen De Ster aan de Kortekade
te Rotterdam een groot bedrag uitge
trokken voor de restauratie, voor de
tot stellingmolen omgebouwde grond-
zeiler had men geen geld over. Voor de
financiën moest dan ook het actieco
mité zorgen. Een collecte bracht een
klein deel van het benodigde kapitaal
binnen. Maar echt interessant werd het
voor het duo Krijgsman-S chlebaum
met aanhang pas, nadat een reeks
bedelbrieven toezeggingen voor gratis
grondstoffen had opgeleverd. De laat
ste aarzelingen werden overwonnen
door een toezegging van de firma's
Van Hattum en Blankevoort en Neder-
horst om samen de fundering voor hun
rekening te nemen. Het betekende een
morele ruggesteun en een goede start.
Bleven voor het comité, dat het vorig
jaar overging in de Stichting tot be
houd van de molen van Speelman,
alleen de kosten van arbeidsloon en
van de stenen over. De wieken, het te
verwerken natuursteen, de aan te leg
gen elektrische leidingen en benodigde
materialen als ijzer, verf en voor een
gedeelte hout werden alle toegezegd.
Uit de oude molen zal het houten
binnenwerk, met de hand vervaardigd,
onvervangbaar spul, verwijderd worden
en worden overgebracht naar het nieu
we bouwsel aan de Kleiweg.
Minimale bijdrage
Naast de binnenkomende particuliere
geldstortingen werden subsidies losge
peuterd van het rijk, de provincie en
de gemeente. De traag werkende amb
telijke molens zijn er de oorzaak van
geworden, dat de raming gemaakt in
'67, toen de actie begon, momenteel
wat aan de lage kant is. Immers, loon-
en materiaalkosten zijn intussen
schrikbarend gestegen. Er ontbreekt
dus een bedrag, maar de mensen van
de stichting (voor degenen, die de actie
tot behoud van de molen van Speel
man willen ondersteunen hier het giro
nummer van de stichting bij de Boe
renleenbank te Overschie: 19 42 78)
verwachten, dat het benodigde bedrag
er komt.
De copie van de Speelman moet eind
oktober gereed zijn. De molen wordt
in totaal ruim 20 meter hoog, terwijl
de wieken tot 26 meter boven de
grond zullen reiken. Hij zal maalvaar-
dig worden opgeleverd. Het beheer van
de molen zal mettertijd waarschijnlijk
de Vereniging De Hollandse Molen
krijgen. Rotterdam heeft er dan weer
een toeristisch object bij. Met minima
le inspanningen. Want het tragi-komi-
sche van de zaak is, dat de molen moet
verdwijnen door de gemeentelijke
luchthavenplannen en dat diezelfde
gemeente alleen dat geld als subsidie
beschikbaar heeft gesteld, dat zij an
ders kwijt zou zijn geweest aan het
afbreken van de molen. Molens zijn in
Nederland namelijk min of meer be
schermd onroerend goed. Staat een
molen in de weg en moet hij opge
ruimd worden dan kan dat niet zo
maar. De delen, die nog intact zijn,
moeten er uitgehaald worden en wor
den opgeslagen. Ze kunnen dan altijd
nog gebruikt worden bij de restauratie
van andere molens. Nu, de kosten van
sloop en opslag heeft Rotterdam bere
kend en dat geld is voor de herbouw
beschikbaar gesteld. Maar meer ook
niet, zo vertelt een zegsman van de
stichting.
Bij dit alles komt nog, dat de bedrij
ven, die bij de uitbreidingsplannen van
Zestienhoven zijde spinnen, zich ook
niet van hun beste kant hebben laten
zien. Niet één bedrijf, gevestigd op het
vliegveld, kwam het sympathiek voor
een duit in het zakje voor de Speelman
te doen. Juist daarom is het zo gewel
dig, dat hij er toch komt.
H.V.C.
Het was maar een kleine bijkomstig
heid, de verdwijning van De Hoop aan
de Delftweg te Overschie. Boyendien
vonden velen het niet eens een mooie
molen, die opgeofferd moest worden
om Rotterdam een vliegveld van inter
nationale allure te bezorgen. Zestien
hoven moest Luchthaven Rotterdam
worden. Daar kon een uit 1712 stam
mende, doodgewone stellingmolen, die
toevallig in de vliegtrog kwam te liggen
en daardoor gevaar voor de laagover-
vliegende gevaarten opleverde, niets
aan veranderen. De laatste van de 30
molens die ooit in Overschie (reeds
sedert jaren een wijk van Rotterdam)
hebben gestaan, stond op de nominatie
te verdwijnen. Alleen van vader op
zoon of uit boeken zou men nog te
weten kunnen komen, dat hier windfa-
brieken hebben gemaald.
En eigenlijk liet het de Overschienaren
tamelijk koud of ze nu wel of geen
molen meer bezaten. Het waren twee
„mensen van buiten", mejuffrouw
S. M. Krijgsman afkomstig uit Roozen-
daal en oud-Amsterdammer J. H.
S chlebaum (goeie import) die zich het
lot van de molen wel aantrokken. Niet
alleen zou Overschie anders nauwelijks
meer herinneren aan „Ouerschye", dat
altijd in hoofdzaak agrarisch is ge
weest, maar ook was het van nationaal
belang, dat er in ons land geen molens
meer verloren gingen, zo vonden zij.
Het initiatief van mejuffrouw Krijgs
man en meneer Schlebaum kreeg dade
lijk steun van de wijkraad voor Over
schie - niet zo vreemd als u weet, dat
de initiatiefneemster lange tijd voorzit
ter van deze raad is geweest en
mondde spoedig uit in een Comité tot
behoud van de molen van Speelman.
Speelman en niet De Hoop. Er zijn
namelijk nogal wat molens, die deze
naam dragen en bovendien moet ieder
een in latere jaren weten, dat dit een
copie is van de molen, die vroeger aan
de Delftweg stond. De molen - sedert
1850 van de familie Speelman.
Andere plaats
De hoop, dat de molen op de oude
plaats kon blijven staan, bleek al spoe
dig ijdel. De luchthavenplannen noop
ten tot een verhuizing. Een geschikte
nieuwe plaats werd samen met de
Vereniging De Hollandse Molen, een
lens. De zevende, De Hoop te
schie (rechtsonder), moest in verband
met de luchthavenplannen van Rotter-
In Délfshaven staan nog drie restanten
van molens. Wat er precies mee gaat
gebeuren is nog niet bekend.Wei
mogen ze niet afgebroken worden
(midden links en onder tweede en
derde van links).
De complete molens zijn boven L naai
r.: De Lelie aan de Plaszoom, De Viei
Winden aan de Rotte, De Pendrechtse
molen ten zuiden van de Groen Kruis
weg, de onlangs gerestaureerde De Stet
aan de Kortekade; midden De Zand
weg en linksonder de Prinsenmolen
.tussen de Rotte en de Voorpias te
Hillegersberg.
- Bij warm zomerweer kokeneen
hoofdstuk apart. Je moet jarenlange
ervaring hebben als huisvrouw om te
kunnen beoordelen welke eisen het
stelt. Het is dan ook geen wonder dat
er speciale kookboeken (of hoofdstuk
ken van kookboeken) aan zijn gewijd.
Tot nog toe onovertroffen is „Summer
Cooking" van Elisabeth David; een
goede boekhandel heeft zeker nog wel
meer op dit gebied.
Graag geef ik u vandaag het recept
voor de
GAZPACHIO,
de beroemde Spaanse, koud te eten
tomatensoep. Er bestaan heel wat ma
nieren om ze klaar te maken. Alice
Toklas heeft ze in haar kookboek
besproken in een apart hoofdstuk
„Beautiful soup"; ik kies het voor
onze smaak geschiktste recept. Me
vrouw Toklas wilde 40 jaar geleden in
Sevilla een kookboek kopen met re
cepten voor gazpachio en kreeg van de
boekverkoper daar ten antwoord: Oh,
die wordt in Spanje alleen gegeten
door boeren en Amerikanen! Toch
hoop ik dat u het eens wilt proberen,
en dat het resultaat u zal bevallen.
U maakt - afhankelijk van het aantal
eters de dag of ochtend tevoren een
niet te dunne, gezeefde soep van verse
tomaten, bouillon al of niet van blok
jes, peper, zout, een teentje knoflook
voor de liefhebber, en een grote fijnge
sneden ui. Laat de soep, die u goed
geproefd hebt op de kruiding, in de
koelkast koud worden. Tegen het
etensuur maakt u op aparte schaaltjes
het volgende (ook gekoelde) garnituur
klaar: in beslist kleine blokjes gesne
den komkommer; idem geschilde to
maten zonder vocht; idem groene en/-
of rode, van zaad ontdane, paprika;
gebakken kleine vierkantjes oud wit
tebrood.
Op het laatste moment strooit u, als u
ervan houdt, fijngehakte tuinkruiden
over de koude soep en dan schept u ze
in grote koppen of in borden. Iedereen
kan zichzelf bedienen van de verschil
lende garneringen.
U kunt allerlei variaties toepassen,
bijvoorbeeld de soep kruiden met dille,
basilicum of- komijn. In Malaga doen
de koks er gekookte rijst in, in Cordo
ba bindt men de hete soep met maize-
na en gaat er op het laatst wat room
in. In Polen wordt een koude soep
gemaakt van bieren en kalfsbouillon en
gegarneerd met garnalen en hardge
kookte eieren! In Turkije maakt de
huisvrouw een mengsel van komkom
mer, yoghurt, peper, zout en sesamolie
en in Griekenland gaat er gestoofde
ue neroouw van ae molen van Speelman aan de Overschiese Kleiweg.
De actie Betaald Antwoord, die tot
doel heeft gelden bijeen te brengen ter
ondersteuning van het Special Fund
van het programma tot bestrijding van
het racisme (in het leven geroepen
door de Wereldraad van Kerken) blijft
-in tegenstelling tot eerdere berich
ten doorlopen tot 30 september. Dit
besluit is genomen in overleg met het
interkerkelijk vredesberaad, dat de ac-
tie heeft opgenomen in het pakket van
activiteiten van de vredesweek (tweede
helft september).
Tot 30 juni heeft de actie Betaald
Antwoord ruim 100.000 gulden opge
leverd. Nog dagelijks komen grote en
kleinere giften binnen op postgiro
75651 ten name van Crediet- en Effec-
tenbank, Utrecht ten behoeve van Be
taald Antwoord. De overmaking van
de gelden zal voor 1 september plaats
hebben, zodat het uitvoerend comité
van de Wereldraad op zijn bijeenkomst
in Bulgarije, begin september, weet
welke gelden ter verdere verdeling be
schikbaar zijn. Zoals bekend zullen
groepen en bewegingen geholpen wor
den, die bezig zijn zich te ontworstelen
aan de overheersing en onderdrukking
van het blanke racisme.
aubergine in. U ziet het, mogelijkhe
den genoeg; er komt in elk geval
kleurrijke, zomers uitziende soep od
tafel.
Misschien kunt u deze week nog ple
zier hebben van een recept voor een
zomers dessert, namelijk'
FRAMBOZENPUDDING.
Voor 4 a 6 personen hebt u nodig: 100
gram basterdsuiker en wat vanillesui
ker, een mespunt zout, 90 gram maize-
na, een liter yoghurt en 250 gram
frambozen. Maak de maizena aan met
wat koude yoghurt. Maak de rest van
de yoghurt op een lage vlam, met een
asbestplaatje eronder, warm en bind ze
met de aangemengde maizena. Neem
ze van het vuur en vermeng ze met de
suiker, zout en vanillesuiker. Doe het
mengsel in een met koud water omge
spoelde vorm el laat de pudding af
koelen. Zoek de frambozen goed uit,
was ze voorzichtig en houd een paar
grote achter voor garnering. Wrijf de
rest van de frambozen door een zeef
en doe er desgewenst wat citroensap
en nog wat suiker door. Als de pud
ding koud is, stort u die op een
natgemaakte schotel, daarna wordt ze
gegarneerd met de achtergehouden
vruchten en de saus giet u er omheen
of geeft u er apart bij.
Thea.
