Wat gebeurde dit voorjaar in Ceylon?
RELAAS VAN
REVOLUTIE
-• 14.95
g75
xmm
*»2.19
MHJiiH'IHiI
#*-7.
:m4t»8.98
lü«liI1iNM!iliiil1M
m
-a»
DE HAVENLOODS, DONDERDAG 15 JULI 1971
28-318
„Ondanks de bestaande moeilijkheden is het volk van Ceylon vastbesloten haar
onafhankelijkheid te consolideren en de economische en sociale vooruitgang in
het land veilig te stellen".
Dit schreef het Russische dagblad „Izvestia" begin februari bij de 23-ste
verjaardag van Ceylon's onafhankelijkheid. Een maand later brak de strijd los
op Ceylon.
JEen leger van opstandige intellectuelen - zich noemend de „Ché Gevuaris-
ten" - probeerde met geweld de regering omver te werpen. De autoweg van de
hoofdstad Colombo, door de heuvels, langs de theeplantages en de mooiste
vergezichten, naar de heilige stad Kandy, werd afgesneden.
De guerilla-activiteiten concentreerde zich voornamelijk op nederzettingen
langs deze, voor Ceylon zo belangrijke, verbindingslijn. Veertig politieposten in
het district werden onverhoeds aangevallen, spoorwegstations platgebrand,
telefoonpalen opgeblazen en enkele tientallen politiemannen en soldaten
werden omgebracht.
De mini-revolutie kostte vele honderden guerilla's het leven en duurde nog geen
twee maanden. De bevolking werd een uitgaansverbod opgelegd en wekenlang
werd de rust op het eiland wreed verstoord. Hoewel de opstand nu „volledig is
onderdrukt" en het leven op Ceylon haar zonderlinge regelmaat en tempo
heeft hervonden, zijn de sporen van de revolutie nog overal te vinden. In de
ruines en uitgebrande voertuigen langs de wegen en minder uitwisbaar in
de geheugens van de Sinhalesen. En hoewel de Gevuaristen niet in staat zijn
gebleken de regering van mevrouw Bandaranaike uit het zadel te wippen, de
vrees voor verdere gewelddaden is gebleven. De guerilla's vinden in de heuvels
en dichtbegroeide bossen van Ceylon haar operatieterrein. Niet alleen zullen zij
Natuurlijk zijn niet alle moeilijkheden
te wijten aan de onbevangenheid van
de regering. De kern van de crisis is de
zieke economie. De verkiezingsbelofte
van Bandaranaike om elke Sinhalees
- zelfs de rijstverbouwende boer - te
voorzien van een dagelijks gratis rijst-
rantsoen heeft Ceylon ertoe gebracht
het merendeel van haar eens lucratieve
rubberopbrengsten te verkwanselen
voor 300.000 ton rijst per jaar uit
China.
Belangrijker nog, Ceylon spendeerde in
1970 bijna een half miljard gulden aan
voedsel uit het buitenland. En dat voor
een natie met landbouwkundig onbe
perkte mogelijkheden (het hele eiland
is uiterst vruchtbaar). De negatieve
opruiming
Door het kleine handzame for
maat neemt U deze sportkij
ker zonder veel moeite overal
mee naar toeen die kleine
moeite wordt beloond met een
betere kijk op sportwedstrijden,
revues, toneel, enz.
Zeer solide sportkijker van de
Westduitse Susis fabrieken in
een klein handzaam model
kompleet met riem. U koopt
'm bij ons voor minder dan de
helft van de normale prijs.
Susis sportkijker
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij in de kelder deze Su
sis sportkijker in 'n handig
formaat, kompleet met
riem, nu mbh
Duur van de opruiming
15 juli tot 5 augustus
Géén tel. of schrift best.
handelsbalans, tesamen met kostbare
sociale projecten en een uiterst onbe
kwame nationaliseringspolitiek, bracht
het land op de rand van faillissement.
Het tekort op de begroting wordt voor
1971 geschat op 800 miljoen gulden!
Tot nu toe is de regering dus weinig
gelukkig geweest in haar pogingen om
de bakens te verzetten.
Spherpe zwaai
In mei 1970 werd de toen 53-jarige
mevrouw Bandaranaike, na een perio
de van vijf jaar uit het politieke strijd
perk, met grote meerderheid herkozen
tot premier. Haar scherpe zwaai naar
links en haar tientallen verkiezingsbe
loften voor rationalisering van de eco
nomie, bevestigden het vertrouwen van
de Sinhalesen in de echtgenote van
Ceylon's gewezen premier Bandara
naike, die in het begin der zestiger
jaren door een boeddhistische monnik
om het leven werd gebracht. Al haar
hofmakerij met het communistische
blok tijdens haar verkiezingscampagne
leidde echter tot niets. Moskou en
Peking stemden weliswaar in met ver
betering van wederzijdse handelsbe
trekkingen, maar voelden weinig voor
uitgebreide hulpverlening.
Deze gang van zaken had voor Ceylon
katastrofale gevolgen. De prijzen van
levensonderhoud stegen binnen korte
tijd met ten minste twintig procent,
een zwarte-markt-handel in levensmid
delen bloeide als nooit tevoren en
800.000 Sinhalesen een-zevende van
alle arbeidsgeschikten kwamen zon
der werk.
Eén voor één vervluchtigden de verkie
zingsbeloften van mevrouw Bandara
naike. Het dagelijkse rijstrantsoen, dat
vorig jaar op haar aandringen werd
verhoogd, zal - als de crisis in de
economie blijft aanhouden - zelfs ge
heel'moeten verdwijnen.
Deze en andere problemen brachten
onrust in het land, vele maanden voor
dat het tot een treffen kwam tussen
oproerlingen en regeringsgezinde troe-
Nationaliseren
Hoewel begin dit jaar een wetsontwerp
werd ingediend om alle banken in het
land te nationaliseren - een veelge
bruikt middel in communistische lan
den om de economie te verstevigen
werd eveneens een aanslag gepleegd op
particuliere ondernemingen. Niet al
leen werden drie westerse oliemaat
schappijen genationaliseerd, ook enke
le kapitaalkrachtige bedrijven in parti
culier Sinhalees bezit, werden onder
nationale vlag gebracht. De regerings
gezinde industriëlen werden dus even-
;ens in het harnas gejaagd,
rloewel de verkiezingsbeloften om re-
aties aan te knopen met communis-
:ische landen werden gehouden
- Oost-Duitsland, Noord-Vietnam en
^oord-Korea werden erkend, betrek
kingen met Israël werden opgeschort
in het Amerikaanse Vredeskorps werd
het land uitgezet - kondigde de rege
ring in februari een aantal zeer impo
pulaire maatregelen af ter bescherming
Boeddha's Tand
De Tempel
Kandy
opruiming
Als U zich leuk heeft aange
kleed in een fleurig zomerjurkje
en een paar fijne open schoen
tjes draagt, moet U er wel voor
zorgen dat Uw tas niet uit de
toon valt
Wij verkopen nu deze moder
ne schoudertas in een leuk mo
del met grote klep waarop een
aparte zilverkleurige gesp. De
tas is geheel gevoerd en sluit
met een onzichtbare druk -
knoop. In 3 fijne kleuren, nu
bij ons voor nog géén vijftien
gulden.
in de toekomst de economie van het eiland nog verder verzwakken en het
land is reeds op de rand van faillissement ook het toerisme (een belangrijke
bron van inkomsten) is sinds de schermutselingen belangrijk afgenomen.
De te verwachten opstand en het gemis aan doeltreffende preventieve
maatregelen heeft de Ceylonees aan het denken gezet. Was een dergelijke
bloedige onderdrukking noodzakelijk en zou het niet beter zijn om iemand,
dichter bij de interne moeilijkheden betrokken, aan te stellen als rege
ringshoofd? In de afgelopen maagden is overduidelijk gebleken dat Bandara-
naike's regering het contact met de bevolking - als dat al heeft bestaan - nu
wel volledig heeft verloren.
Wat zijn de oorzaken geweest van de politieke onrust de ernstigste in Ceylon
sinds de onafhankelijkheidsverklaring - die het land op de rand van de afgrond
bracht?
gekonfiskeerd om te worden vervangen
door producten van binnenlandse
makelij (kleine Engelse auto's uit de
vijftiger jaren in licentie gebouwd). De
bustarieven - eens de laagste ter we
reld - werden verdubbeld. Dit, terwijl
de bus het meest gebruikte vervoer
middel is op Ceylon. (Het straatbeeld
van Colombo wordt bepaald door rode
oud-Engelse dubbeldekkers in staat
van verval
Publicaties in enkele oppositionele
dagbladen verscherpten de ontevreden
situatie nog. Midden-februari plaatste
een hoofdstedelijke krant een artikel
op de voorpagina over de economische
crisis in het land. Beweerd werd dat de
Ceylonees in 1971 niet beter af was
dan in 1948, na de onafhankelijkheids
verklaring. De poging van de regering
om het zelfvertrouwen van de Sinha
lesen - 12.500.000 in getal - op te
poetsen door te verkondigen dat het
land en haar economie nog steeds
superieur was aan buurland India de
basis van Ceylon's trots - was een
goedkoop middel, omdat elke vergelij
king tussen beide landen volledig mank
gaat, zo betoogde het blad.
Mocht dit dan niet de druppel zijn, die
de emmer voor de Sinhalesen deed
overlopen; voor de studehten en de
intellectuelen-zonder-werk was het
aanleiding tot scherpe kritiek op de
regering.
Voortekenen vpor moeilijkheden wa
ren overduidelijk aanwezig, maar de
volksvertegenwoordigers berustten in
stilzwijgen. Eerst na een bloedige con
frontatie, begin maart, van politie met
demonstrerende studenten voor de
Amerikaanse ambassade, waarbij ge
bruik werd gemaakt van zelfgemaakte
bommen, auto's omver werden gewor
pen en in brand gestoken en een
politieman werd gedood, verbrak me
vrouw Sirimavo het stilzwijgen. Zij
deed een beroep op de ouders „om
hun kinderen te hoeden voor ongeoor
loofde activiteiten tegen de maatschap
pij". En niet meer dan dat.
Zelfs de meest-radicale parlementsle
den droegen nog bij tot de verwarring
en moedigden cynisme aan bij tegen
standers door beloften voor een sociale
revolutie, terwijl zijzelf behoren tot de
meest-welgestelden op het eiland en
veelal grote stukken grond bezitten of
aandeelhouders zijn van kapitalistische
ondernemingen. In maart deed de poli
tie van het eerst verscheidene invallen,
bij verdachte guerilla's waarbij grote
hoeveelheden wapens werden ontdekt
en vele doe-het-zelf bommen onscha
delijk werden gemaakt. Nog was de
regering niet gealarmeerd.
Op 10 maart 1971 barstte de bom.
Over het hele eiland werden aanslagen
gepleegd. Een week lang plunderden
Vrijdag'en zaterdag verkopen
wij op de parterre deze schou
dertassen in lederprint met een
grote klep en "als siqr" een
zilverkleurige gesp. In
de kleuren blauw,
wit en zwart,*.
Duur ven de opruiming
15 juli tot 5 augustus
- Géén tel. of schrift best.
guerilla's onbelemmerd. Op 17 maart
liet mevrouw Bandaranaike de nood
toestand afkondigen. De hulp van
land-, luchtmacht en marine werd inge
roepen. Buitenlandse hulp werd spoe
dig gestuurd; straaljagers uit Rusland
en helikopters uit.. Australië(!
Alle strategische punten op het eiland
werden streng bewaakt. Het straat
beeld werd bepaald door rollend mate
rieel. Militair-groen domineerde nu in
de straten boven de bonte kleuren van
de sari's, gedragen door sierlijke Sinha
lese schonen, of het wit van de
pijama's en geblokte „onderrokken",
waarin de mannelijke helft van de
bevolking gekleed gaat en het fel oran-!
je van de boeddhistische monniken in
hun lange gewaden.
stellen. Zij sprak van „sinistere reactio
naire machten" - Korea was één des
boosdoeners „die de foute jonge
ren" aanzetten tot terreurdaden en het
land in chaos en bloedvergieten dom
pelen". Zij waarschuwde dat de rebel
len van plan waren alle communicatie
onmogelijk te maken en voorraden te
blokkeren en dat spoedig een tekort
zou ontstaan in de dagelijkse levensbe
hoeften. En weldra moesten de Ceylo-
nesen in lange rijen urenlang wachten
voor een handvol rijst. Een avondklok
werd ingesteld en de bedrijvigheid in
de hoofdstad wed tot nul gereduceerd.
In paniek
Het uitgaansverbod - gedurende enke
le .dagen zelfs voor 20 uur van
kracht - bracht menig Ceylonees in
paniek. Militairen overal, aile winkels
gesloten en weinig of geen geluid in de
straten. Een beklemmende ervaring.
Menigeen probeerde het strenge ver
bod te verbreken, op zoek naar voed
sel. In het zuiden van Colombo werd
een jongen neergeschoten, die
's avonds om zes uur in de grote bazar
naar wat etensresten zocht. Zijn dood
bracht grote ontsteltenis en woede
onder de bevolking.
De regering - nu beter geihformeerd -
De Thuparama Dagoba in Anuradha-
pura, de oudste hoofdstad in Ceylon,
centrum van de Che-Gevuaristen
Catechetenschool geeft weer
twee cursussen
De Rotterdamse Catechetenschool be
gint vrijdag 17 september weer met de
catechetenopleiding en een cursus
geestelijke vorming. De cursus geeste
lijke vorming duurt twee jaar en is
tegelijk de eerste helft van de opleiding
voor catecheet.
Deze laatste cursus duurt vier jaar. Na
het examen kan men als catecheet
o.ih. in het pastorale werk en het
bijbelonderricht op de openbaren scho
len worden geplaatst. In verband met
het. predikantentekort en de nieuwe
bewerktuiging van de kerk voor de
toekomst, biedt deze opleiding o.a. na
een aanvullende tweejarige cursus tot
hulpprediker, grote perspectieven.
Beide cursussen worden gegeven in de
Willem de Zwijgerschool aan het Pom-
penburg 4 (bij het Hofplein) op maan
dag- en vrijdagavond van kwart over
zéven tot kwart voor tien.
Docenten zijn ds. M. J. C. Visser: kerk
geschiedenis, zending, oecumene, sek
ten en stromingen; ds. H. W. Waarden
burg (tevens cursusleider): dogihatiek,
symbolische em liturgische geschriften
en ethiek; dr. G. de Ru: inleiding Oude
en Nieuwe Testament en exegese; ds.
T. W. Dekker: Bijbelse geschiedenis,
exegese, psychologie en catechetiek.
De kosten bedragen 15 gulden per
maand. De boekenkosten bedragen
over vier jaar ongeveer 300 gulden.
Men kan zich schriftelijk opgeven bij
Catechetenschool, kerkekantoor
Grotekerkplein 3 Rotterdam-1. Inlich
tingen kan men krijgen bij ds. H. W.
Waardenburg, tel. 246216. Behalve
leden van de hervormde gemeente zijn
op deze cursussen uiteraard ook leden
van andere kerkgenootschappen wel-
opruiming
Op onze afdeling huishoudtex-
tiel gaan de lakens en slopen
nu voor. echte opruimingsprij-
zen de deur uit..... een voor
deel waarvan U profiteert.
Witte lakens en slopen van een
prima kwaliteit graslinnen, nu
bij ons zowel in gladde als ge
borduurde uitvoeringen de
prijzen kunnen onmogelijk een
bezwaar zijn.
lakens glad
150x240 cm ajgg
sloop
^91
lakens
geborduurd
150x240 trn^ ggg
180x240 cm 0"
sloop -£-30" 2J9
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
witte lakens en slopen van pri
ma graslinnen. U kunt kiezen
uit een gladde en een gebor
duurde uitvoeringnu zeer
voordelig.
Duur ven de opruiming
15 juli tot 5 augustus
0 Géén tel. of schrift best.
verzachtte de stringente bepalingen
van de avondklok onmiddellijk. Het
nieuwe verbod gold van 3 uur 's mid
dags tot 6 uur s morgens. Dit stelde de
zakenmensen in staat voor tenminste
enkele uren hun winkels te openen.
Ook de kantoren in de hoofdstad
werden tot het middaguur bezet. Daar
na was alles weer stil...
Sinistere ouverture
Na enkele weken van niets dan tegen
strijdige berichten, veel geruchten,
angst en soms paniek onder de bevol
king, druppelden eindelijk berichten
binnen over de Ceylonese staatsom
roep, van succesrijke pogingen onder
nomen door leger en luchtmacht, om
de opstandelingen terug te drijven „en
te vernietigen". Zelfs tijdens de meest
kritieke ogenblikken, werd nog de
gebruikelijke melodie gehoord, waar
mee Radio Ceylon haar uitzendingen
placht te openen. Het vertrouwde
deuntje klonk in de uren van nationale
onzekerheid als een sinistere ouverture
in de oren van menig Ceylonees, maar
ook als een onmiskenbaar teken, dat
de regering nog de macht in handen
had.
In Kegalla, ongeveer 65 kilometer bui
ten Colombo werd het „laatste verzet
van de oproerlingen gebroken". Een
kolonel schatte de sterkte van het
rebellenleger in het gebied op vijf
duizend man. Verschillende Gevuaris
ten werden gevangen genomen en vrij
wel onmiddellijk terechtgesteld. Som
mige hadden indentificatie zeer gemak
kelijk gemaakt voor de politie, door
een brandmerk onder de oksel.
Een van de weinige journalisten van
Associated Press - de meeste Ameri
kaanse persmensen waren het land
uitgezet voordat de opstand begon -
vertelde dat zeker tientallen Gevuaris
ten zonder vorm van proces werden
geëxecuteerd in het gebied tussen Bu-
latkokupitiya en Warakapola. Hij ver
volgde: „Geïdentificeerde leden van de
beweging werden even buiten Kegalla
neergeschoten op een begraafplaats en
hun lichamen werden verbrand. Een
legerofficier verklaarde: „We hebben
geen keus dit zijn de lessen van
Vietnam en Maleisië..." Een korporaal
gaf toe dat hij tot de Gevuaristen
behoorde en tekende daarmee zijn
doodvonnis. Zijn moeder - de schame
le bezittingen van haar zoon tegen de
borst gedrukt weeklaagde en jam
merde om clementie bij de hogere
officieren. Enkele ogenblikken later
knalden de geweren...".
Politie en leger houden auto 's aan, op
zoek naar wapens - Colombo, Ceylon,
april 1971.
(Foto-copyright W. Offenberg).
overheersers door de eeuwen heen. In
het begin van onze jaartelling waren
het de koningen in Kandy, eens de
hoofdstad en nog steeds de standplaats
van de tempel, waarin Boeddha's Tand
wordt bewaard, doel van vele bede
vaartgangers.
Later, in de zestiende eeuw waren het
de Portugezen en in de zeventiende en
achttiende eeuw de Nederlanders.
(Overblijfselen van Hollandse architec
tuur, kerkjes en kanalen zijn nog te
vinden in de kustplaats Negombo, en
vele familienamen in Caylon zijn oud-
Hollands). Tot 1948 koloniseerden de
Britten het land.
Het antwoord op de vraag „wat is de
toekomst van Ceylon? ligt, nu in
1971, na 23 jaar onafhankelijkheid en
een „socialistische" regering, als nooit
tevoren, bij de Ceylonees zelf...
Willem Offenbere.
Rode boekje
Ten zuiden van Kegalla, waar een der
rijkste grafietmijnen - een der vele op
Ceylon is gelegen en waar Gevuaris
ten 120.000 staven dynamiet hadden
buitgemaakt, werd de laatste georgani
seerde tegenstand geboden. In een der
kwartieren werden exemplaren gevon
den van Mao's rode boekwerk, vertaald
in het Sinhalees. Nog voordat de nood
toestand in het land werd opgeheven
stelde de regering een commissie in
voor de reconstructie van „een vrede
vol Ceylon".
Ceylon zal echter nooit „vredevol"
zijn zolang de regering niet aan de
wensen van de bevolking tegemoet
komt. En zelfs dan is de rust op het
eiland nog niet verzekerd. Want on
danks het feit dat de Sinhalesen zich
graag zien als een gauw-tevreden, vre
de- en vrije-tijdlievend volk, is de
„Parel van het Oosten" altijd een
haard van verzet geweest. Verzet tegen
opruiming
Ook op onze vitrage-afdeling is
de opruiming in volle gang
U vindt er o.a. deze prachtige
macramé mystère in de aanbie
ding.
Bijzonder mooie terlenka mar
quisette mystère met brede ma
cramé kant. U kunt kiezen uit
liefst 6 dessins en 3 hoogtes.
Deze vitrage uit de serie van
f 8,75, nu per meter voor nog
géén zes gulden.
luxe rr
ïacrame
myslere
140-150-180 cm hoog
l li
II
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de 1e etage deze
fraaie terlenka marquisette mys
tère met brede macramé kant.
Keuze uit 6 dessins en de hoog
tes 140, 150 en 180
cm, door elkaar
per meter Uil
Duur van de opruiming
15 juli tot 5 augustus
Géén tel. of schrift best.
