In Gouda zitten er nog
kikkers op leliebladeren
6?
ifSM
Vijand
Lacher
HET IS GEEN SPROOKJE
opruiming
opruiming
lr«1ii.WM!uUllïliJ
DE HAVFNI HODS. DONDERDAG 15 JULI 1971
28-308
Aan de Vossenburchtkade in Gouda op de kwekerij van waterlelies en
moerasplanten van de gebroeders van Tol zitten nog kikkers op grote
drijvende bladeren van vijftig verschillende soorten „Nymphaea".
Ook waterslakken, vissen, padden en dikkoppies voelen zich thuis
door het gezonde biologische evenwicht in de daar aanwezige sloten.
De waterbewoners zijn in deze tuin echter maar een - gelukkige -
bijkomstigheid. Het gaat bij de Van Tols om de water- en moerasplan
ten. In het kweken van oeverplanten en waterlelies heeft de firma al
een zekere reputatie gekregen. Niet omdat zo'n kwekerij vrij
zeldzaam is, maar meer nog door de i ntentie die er bij de eigenaren
achter steekt. De gebroeders Van Tol willen een stukje natuur redden
dat ten onder dreigt te gaan door de watervervuiling.
groeien. Als we de plantjes verkopen
zal dat alleen maar kunnen met een
kluit, waarin die schimmel aanwezig
Die orchideeënkweek is een eoed voor
beeld hoe moeilijk het is om wilde
watergewassen op te kweken. Maar
dan komt de wil van de eigenaars van
de kwekerij „Nimfea" om de hoek
kijken. Ogenschijnlijk „rotzooien ze
maar wat aan, maar door hun vakken
nis worden vele oever- en waterplan
ten gered van een vervuilingsdood. In
één van de bakken met platglas, waar
onder vele soorten waterlelies drijven.
Het kwinkelende, winkelende water-
ding met het „zwarte kabotseken"
zoals het schrijvertje door de dichter
Guido Gezelle werd beschreven, heeft
zijn eindeloos schijnende tekening op
het verontreinigde water moeten
beëindigen. De stekelbaarsjes zijn met
vele waterplanten verdwenen door de
techniek, de watervervuiling en andere
uitwassen van onze beschaving. En als
er langs een landelijk weggetje nog wat
lissen, zwanebloemen, waterweegbree
of scheerlingen groeien dan komt de
mens met de zeis of de motormaaier
kikkerbeet
om deze „aankleding" van de sloot
weg te halen. In het verzorgde blad
„19 nu" van de Stichting Public Rela
tions Land- en t Tuinbouw schrijft J. P.
Hage in het artikel „Haal de wallekant
in huis" het volgende:
„Zo klaagt de gemeenschap het éne
ogenblik over verlies aan natuurschoon
en milieubederf, terwijl ze, bezield
door zin voor orde en netheid, het
volgende ogenblik orders geeft voor
snoeien, kappen, maaien en spuiten in
de berm, die er tot elke prijs keurig
moet bijliggen. Natuur is goed in bos,
park of reservaat, maar langs de weg
brengt ze alleen maar wanorde, zo
moet iedereen op een verantwoordelij
ke post. redeneren. Misschien gaat die
zelfde man in het weekeinde wel naar
Het blij verraste gezichtje van
Uw dochter verraadt meteen
hoe gelukkig U haar maakt met
deze prachtige kinderwagen,
waarmee ze naar hartelust met
haar poppekinderen buiten kan
wandelen.
Fabriekspartij luxe poppewa-
gens met nylon velours be
kleed en afgewerkt met smok-
werk. De wagen heeft riem-
vering, geheel inklapbare en af
neembare wielen met chroom
spaken en velgen en witte rub
ber banden. Nu zowel met als
zonder chroom spatborden.
Door het uitvallen van een ex
portorder koopt U deze poppe-
wagens in fabrieksnieuwe ver
pakking nu voor minder dan de
helft van de prijs.
met chroom spatbord
zonder chroom spatbord
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de speelgoed-af
deling, tussenverdieping parter
re, deze partij luxe kinder pop-
pewagensmet nylon velours be
kleed, riemvering, chroom vel
gen en spaken. Kies uit een mo
del meten zonder chroom spat
borden de kleuren groen, rood,
goud en blauwnu extra
voordelig.
Duur van de opruiming
15 juli tot 5 augustus
Géén tel. of schrift best.
een „plukweide", zoals er een wordt
ingezaaid op het terrein van de Floria-
de 72 in Amsterdam, om zjjn kinderen
in de gelegenheid te stellen kennis te
maken met de plantjes, die hij in de
berm zo zorgvuldig laat verdelgen.
Maar nog meer dan de berm heeft het
water te lijden. Schoeiingen worden
versterkt en van beton gemaakt, recht
getrokken op last van polderbesturen
en een paar gram van de een of andere
stof is voldoende om alle plantenleven
te vernietigen en voorlopig onmogelijk
te maken. Alleen het gras in de berm
blijft in leven, gesteund door het dap
pere hondsdraf, maar verder is de
verarming bij oever- en waterplanten
ontstellend groot. Wie een grijper met
hoogovenslakken zijn lading ziet lossen
boven een langs de oever drijvende
kolonie slangewortel, die nooit meer
terug zal komen, begrijpt de tragiek
beter dan uit naarstig geschreven én
gestencilde rapporten".
Schimmel
De gebroeders Van Tol willen daar
zoals gezegd iets tegen doen. Nog niet
zo lang geleden hebben ze van een
Goudse vuilnisbelt dertig inheemse
moerasorchideeën kunnen redden. De
plantjes zijn in veiligheid en groeien
voorspoedig op in een bak met een
kunstmatig moeras. „We gaan", ver-
moerasspirea
is er iets mis gegaan. In deze bak is de
bovenste steek tuinaarde gebruikt als
voedingsbodem. „Dat was verkeerd",
vertelt de heer C. van Tol. „In de
teeltlaag, de eerste steek dus, zitten
veel voedingsstoffen, erin gebracht
door natuur- en kunstmest. Door de
aanwezigheid van stikstof, kalk etc.
komt er een dikke vieze blubbermassa
op het water drijven. Ditzelfde proces
voltrekt zich in de sloten, waarin
kunstmest terecht komt of afval, dat
groeibevorderende stoffen bevat.
Vooral bjj zomers weer groeien de
sloten snel dicht, waardoor de levens
kansen voor vissen en planten snel
verminderen omdat al dit drijvend
groen zuurstof aan het water ont
trekt."
Kroosvissen
Op de kwekerij van de gebroeders Van
Tol wordt regelmatig kroos gevist om
het water gezond te houden. Dat water
komt via een doorlaat uit de Burgvliet-
singel. In de Goudse wateren en dat
is ook elders het geval - meent de
gemeente er goed aan te doen om
regelmatig de waterplanten te verwij
deren. Dat is niet goed. Waterplanten
leveren zuurstof en houden het water
helder. Men zou er verstandiger aan
doen als men op beperkte schaal wa
terplanten verwijderde en meer zou
doen aan kroosvissen.
De beide broers Van Tol hebben raad
voor iedereen, die in waterplanten
geihteresseerd is en troost vóór diege
nen, die geen eigen stukje grond heb
ben. Een vijvertje is gauw gemaakt,
ook in een vat, een bak of een teil. Als
de doorsnede daarvan zo'n vijftig cen
timeter is en het geheel wordt bekleed
met een plastic vel, waarop een laagje
pootaarde wordt aangebracht, dan kan
daarop, uiteraard met wat water, een
miniatuurplantenwereld worden ge
schapen met een Kierne waterlelie, wat
pijlkruid, een kleine lisdodde en nog
een vulling. Zelf gebruikt de firma
slangenwortel
telde de heer C. van Tol, „proberen
om de orchideeën op te kweken en ze
te verkopen. Eenvoudig zal dat niet
zijn want in de grond waarin de
orchidee wortelt zit een schimmel, die
de plant nodig heeft om te kunnen
Siemens klopzuiger
Kloppen en vegen zonder
stof. Oersterk huis en
papieren stofzak. Met20cm
brede borstelwals.
Kompleet met snoer en
extra stofzakken.
VROOM DREESMANN
Een sloot, waarin de biologische v
houdingen goed zijn.
Komfortabel
bankstel
bestaande uit:
Zeer komfortabele 3-zits
bank en 2 fauteuils. Met
volant aan de onderkant en
losse kussens.
Bekleed met ribcord in
bruin of beige.
VROOM DREESMANN
Gevonden en verloren
Te bevragen aan het hoofdbureau van
poütie te Schiedam, dagelijks van
09.00 uur tot 17.00 uur, behalve op
zaterdag en zondag:
bril; sleutelhanger met 5 sleutels; sleu
telring met 3 sleutels en een zakmesje;
jongenspolshorloge met band; heren-
ring met steen; herenhorloge; badtas
met inhoud.
Te bevragen bij de vinders:
herenportemonnee met inhoud, De
Reuver, Hagastraat 16kindertasje met
inhoud, Mevrouw Wijzenbroek, Von
Leibnizstraat 9b; portemonnee met
sleutel, Erkens, Alphons Ariënsstraat
104 (tel. 700531); bruine suède porte
monnee met inhoud, B. A. Verhaal,
Maasdijk 130a; kinderportemonnee
met inhoud, L. van Holst, Koekoeks
laan 20; herenportemonnee met in
houd en sleuteltje, Van Baarle, Van
Hallstraat 9; 2 bankbiljetten, Verkade,
Amalia van Solmsstraat 8 a (tel.
266813 dag.); armbandje met plaatje,
Kattenburg, P. J. Troelstralaan 76 (na
18.00 uur); trouwring, Donker, Delf-
lantjseweg 78; suède damesjasje, De
Rouw, Jan van Oudegeeststraat 52;
jongensjack, Wijkcentrum, Dr. Wibaut-
plein 129; kindersandaaltje (r), Van
Giezen, Rembrandtlaan 89 b; 2 kinder
schoentjes, Mertens, Korte Kerkstraat
7 (tel. 267058); damesvest, Willemse,
Potgieterstraat 54; damestrui, G. Mar
kus, Oranjelaan 29, Vlaardingen;
schepnet, de heer Fiolet, Van Maanen-
straat 100; hengels in hoes, Van Etten,
Lekstraat 18 a (na 16.00); shagzak met
shag en briefje, Mevr. Gundlach, Van
Hallstraat 49; tuinschaar, Gommel, van
Limburg Stirumstraat 1; radiootje, C.
Ripshagen, Lekstraat 133; bos sleutels
aan ring met 8 platte sleuteltjes, G.
Ketelaar^ Klaaswaalsestraat 14.
een groene kanarie, Schrei, Iepenlaan
68; rode kanarie, Scharloo, Boerhaave-
laan 30.
Zondagavond 18 juli wordt in het gebouw
van het Leger des Heils, Teilingerstraat 13,
een bijzondere zendings-avond gehouden,
die om half acht begint. Deze avond wordt
geleid door kapitein en mevrouw D. Ver-
poorte, /endings officieren van het Leger
des Heils, die sinds 12 jaar werkzaam zijn in
de Congo. Door middel van vele dia's zullen
zij dit werk toelichten, verder is er medewer
king van muziekkorps en zangkoor.
oude vaten, gevoerd met plastic kunst-
mestzakken om de fijnere planten te
kweken.
Kolven
In de waterbakken en sloten op het
Goudse bedrijf is een unieke verzame
ling planten aanwezig en op het droge
is een uitgelezen collectie andere üij
het water passende bloemen en strui
ken, zoals de spirea, bijeengebracht.
Bij Van Tol groeit wollegras Ter
schelling, plompeblad uit Frankrijk
- dit land levert ook veel waterlelie* -
de blauwe waterhyacint uit Noord-
Amerika en men kan er zich vergapen
aan rode, roze, gele en vleeskleurige
waterlelies. Er is zelfs een witte water
lelie, die met maar liefst 85 bloem
blaadjes pronkt. In één van de moeras-
gluiven staat de lisdodde, de grote
sigarenplant en de Typha minima, de
kleinste lisdodde, die sigarillos aflevert,
althans daar lijken de kleine kolven op.
Wij noemen de bloemkolven van deze
plant „doelen". De heer C. van Tol
vertelt dat er wel 100 verschillende
namen zijn in Nederland voor deze
bloeiwijze.
Hoe alle waterplanten heten kan men
lezen in het keurig verzorgde boekje
dat kwekerij „Nimfea" heeft laten
drukken voor zijn clientèle. Het be
langrijkste is echter dat naast de spoor
lijn in Gouda wordt bewezen dat de
mens in staat is om in sloot en plas het
biologisch evenwicht te herstellen. Het
zal wel wat kosten, maar het kan. De
dikke groene kikker op het lelieblad is
het bewijs.
Jan Rietveld.
De werkelijke vijand van de
bureaucraat is zijn eigen volk.
Dat moet worden misleid, in de
gaten worden gehouden, of
- als het noodzakelijk is - wor
den onderdrukt.
I.F. Stone.
Al lange tijd heeft de regering
de neiging het Congres te be
schouwen als een buitenlandse
vijand, die zo weinig mogelijk
verteld moet worden.
Senator George Aiken.
Deze uitlatingen werden kort geleden
gedaan door twee uiteenlopende lie
den, de eerste is Amerika's onafhanke
lijkste journalist en de tweede een
republikeins politicus. Beiden dachten
daarbij aan de Pentagon Papers, de
documenten over Vietnam, die de we
reld in opschudding brachten.
Intussen zijn de commentaren en ana
lyses al weer over ons uitgestort. Er
waren er die niet verder kwamen dan
te constateren, dat er „niet veel
nieuws" in deze documenten stond.
Een armzalige reactie, maar in zeker
opzicht ook wel juist. Een heleboel
dingen hebben we inderdaad een jaar
of zeven geleden al kunnen lezen. Maar
de lange, smerige oorlog ging rustig
door. De Amerikanen zijn immers on
ze bevrijders en die Vietcong zijn toch
vuile communisten?
Het is wel te hopen, dat de grote massa
verdedigers van het Amerikaanse op
treden zich nu ook realiseert dat ze
van standpunt veranderd is. Er zijn
ondertussen echter wel twee miljoen
mensen ongekomen en een onbe
schrijflijke materiële en geestelijke
schade is toegebracht aan nog eens vele
miljoenen. In Vietnam en de U.S.A.
Dan valt er opeens één enkele man uit
de geheimhouding-boot; Daniel Ells-
berg, eem ambitieuze, intelligente rege
ringsadviseur, kan de last niet nieer
dragen. De oorlog, die hij met volle
teugen heeft ondergaan, als officier
met de wapens en als Washington-theo-
reticus in een opwindend, academisch
spel met machtsmiddelen, laat hem na
jaren achter met een geteisterd gewe
ten. Eén man verscheurt de kwalijke,
bespottelijke „top-secret"-stempels
van een systeem, dat hierdoor kans zag
een misleiding en hersenspoeling tot
stand te brengen, die zich in de duizen
den Pentagon-vellen nog bij lange na
niet laat beschrijven.
In het reusachtige netwerk van het
Amerikaanse ministerie van Defensie
hebben zo'n 300 ambtenaren een eigen
bevoegdheid documenten te classifice
ren als „zeer geheim" „geheim"
of „vertrouwelijk". Duizenden ande
ren hebben een afgeleide bevoegdheid
om hetzelfde te doen. Een Amerikaan
se veiligheidsexpert heeft uitgerekend
dat van de 20 miljoen geclassifi
ceerde defensie-documenten slechts
een half procent niet openbaar ge
maakt zou kunnen worden.
Het weekblad Time vertelt, dat classifi
ceren een manier van leven is voor de
ambtenaren. Stempels met „geheim"
verzekeren hen van de belangstelling
van hun superieuren, terwjjl „vertrou
welijk" nauwelijks of geen aandacht
zal trekken.
In zo'n krankzinnige fabriek gebeuren
natuurlijk ook de lachwekkendste din
gen: het leger bestempelt een moderne
versie van de pijl en boog als „geheim"
en de marine deed hetzelfde met een
rapport over een aanval van haaien op
zeelui in 1916. Als een generaal in een
memorandum voorstelt minder „top
secret" te gebruiken, wordt dit stuk
prompt met top-secret bestempeld
In theorie moeten de documenten in
een periode van 12 jaar gedeclassifi-
ceerd worden, dus toegankelijk zijn
voor het publiek, maar in de praktijk
gaat dat niet zo snel. Buitenlandse
Zaken bijvoorbeeld is hiermee nog
maar aangekomen bij 1941! Dit
wanstaltig gedoe leidt tot een onge
hoorde manipulatie. Al deze geheim
zinnigheid en laten „uitlekken" ver
wringen de werkelijkheid tot een bizar
rollenspel. Ook de Amerikaanse pers
krijgt zo haar figurantenrol en Stone
constateert terecht dat zij zeven jaar
achterloopt. En als men dan weet dat
wij in Nederland weer braaf aan de
hand lopen (met de heer Luns voorop)
van informatie uit de U.S.A., dan
beseft men hoe griezelig onze menings
vorming wordt opgebouwd.
In Nederland voeren we onze bloedei
gen tragi-komedies op. Vooral de scène
waarin kabinetten in elkaar worden
gespijkerd is een periodiek weerkerend
klapstuk. Soms weten ijverige journa
listen, bijvoorbeeld die van de Haagse
Post, al vóór de formatie te melden,
dat het allemaal al zo goed als geregeld
is: Barend wordt de leider, Molly pikt
Binnenlandse Zaken in en Norbert wil
persé Buitenlandse Zaken en krijgt die
dan ook. Daar komt niemand, zeker
geen kiezer, verder tussen.
En dan die verkiezingscampagne waar
in in alle oorden van het land aan alle
mogelijke groepen mensen alle mogelij
ke dingen worden Voorgespiegeld aan
verbeteringen, uitbreidingen enz. En
dan komt opeens de bezuinigingsaap
uit de mouw. Op zichzelf kan het
besnoeien op allerlei zaken best verde
digd worden, maar de heren zwegen
erover in alle talen.
Ook saillant is het feit dat in de vele
enquêtes voor de verkiezingen defensie
zeer laag genoteerd staat op de priori
teitenlijst van de kiezers, maar dat
uitgerekend dit ministerie ongehinderd
kan doorgaan met z'n miljarden ver
slindende arbeid.
Onontkoombaar denkt men dan aan
het rapport van de commissie-Biesheu
vel over de overheidsvoorlichting. De
commissie zegt onder openheid te ver
staan „een mentaliteit die wordt ge
kenmerkt door bereidheid tot het ver
strekken van informatie en door ont
vankelijkheid voor de meningen van
anderen". Tevens onderschrijft de
commissie dat openheid wortelt in het
rechtsbeginsel van de openbaarheid en
dat verruiming daarvan beoogt „het
betrachten van openheid tot een
RECHTSPLICHT van overheidsorga
nen te maken".
Wat moet je nou met al die kostbare
woorden als men alles doet om met de
daad dit alles tot een lacher te maken?
A.H.
Of U nu de voorkeur geeft aan
een overhemd met lange of aan
één met korte mouw doet bij
deze aanbieding niets ter zake
wij verkopen ze nu door el
kaar en natuurlijk voor een ech
te opruimingsprijs.
Lichtgetailleerde polyester/cot
ton shirts, in een model met
lange mouw en één met korte
mouw en buttondown boord.
Kies uit 6 moderne kleuren
nu extra voordelig voor nog
géén zeven gulden.
polyester/cotton
licht getailleerd
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
lichtgetailleerde polyester/cot
ton shirts met lange en korte
mouw. In de kleuren oker, wit,
crème, bleu, groen en rose en
alle courante herenma-
ten, nu door el-
kaar per stuk UK
Duur van de opruiming
15 juli tot 5 augustus
Géén tel. of schrift best
- ueen re/, or scnritt best.
Vendex
grasmaaimachine
mesbreedte 25 cm. Stalen
duwbaan en met zelf-
slijpende messen.
Verstelbare maaihoogte.
Speciale aanbiedingsprijs
VROOM DREESMANN
