Belangstelling voor EriïrT
postwaardestukken stijgt. E32SEE3
Electronisch boekorgel met
onbeperkte mogelijkheden
Twee Rijnmondbewoners bouwen reuzenspeeldozen
INGEZONDEN
Schepenzegels en een verrassing van Liechtenstein
DE HAVENLOODS,
AUGUSTUS 1971
32-300
EAAAX.
HEI. LAS
Een uurtje rijden van Rotterdam, in de
Westbrabantse stad Roosendaal, staat
in één van de vele café's, die deze
plaats, zoals alle Brabantse plaatsen-,
rijk is, het eerste „electronische boek-
orgel", dat er in de Benelux en mis
schien wel de hele wereld bestaat. Het
is gemaakt door twee Rijnmond-bewo
ners, de 28-jarige Aris Pémet uit Spg-
kenisse en de 34-jarige Dick Gillet uit
Poortugaal. De eerste is electronicus
van z'n vak, gespecialiseerd in electro
nische orgels, de tweede heeft het zeer
zeldzame beroep van orgelboekmaker.
Wat een boekorgel is zal niet aan
iedere Randstad-bewoner bekend zijn,
om de eenvoudige reden dat deze
levensgrote speeldozen vooral in het
zuiden van het land en in België
voorkomen. Ze hebben daar altijd een
ereplaats in een horeca-gelegenheid,
met ervoor meestal een dansvloertje.
Die boekorgels zorgen voor achter
grond- en vaker nog voor dansmuziek.
Het geheel automatisch spelende orgel
wordt gevoed met een „boek", zoals
we die wel kennen van draaiorgels. De
boeken van permanente boekorgels
hebben geen eind en kunnen dus on
eindig lang doordraaien zonder dat er
iemand aan te pas komt. Vaak zijn de
orgels voorzien van drums of van
andere instrumenten. Als het even kan
is het „boek" tijdens het spelen zicht
baar; dat wordt door het publiek erg
op prijsgesteld.
Uit het feit dat een electronisch wer
kend boekorgel iets heel nieuws is
blijkt wel dat alle andere boekorgels
kenneüjk niet electronisch werken.
Dat is inderdaad zo: het kenmerk van
een boekorgel is dat er vele, zeer vele
meters luchtslang in verwerkt zijn,
soms wel een kilometer. Want in zo'n
instrument werkt alles met luchtdruk,
oftewel pneumatisch. Soms wordt de
muziek geproduceerd door heuse or
gelpijpen. De laatste tijd wordt ook
gebruik gemaakt van electronische or
gels, waarvan de toetsen en pedalen
pneumatisch worden ingedrukt. Al die
slangen zijn bij het orgel van de heren
Gillet en Pernet (merknaam: „Gilper")
niet te vinden. Er komt wél luchtdruk
aan te pas, maar uitsluitend voor de
bediening van het complete drumstel
en van de twee accordeons, die deel
uitmaken van het Gilper-orgel. Twintig
meter dunne plastic slag was hiervoor
voldoende, plus een klein luchtpomp.
De rest gaat geheel electronisch of
electrisch. Aris Pernet: „We zoeken
momenteel nog naar een systeem, dat
geheel zonder pneumatiek werkt, maar
zover zijn we nog niet". Feit is echter
dat dit Gilper-orgel al heel wat goedko
per is dan de klassieke exemplaren: het
scheelt de helft.
Is voor het technische gedeelte Aris
Pernet verantwoordelijk, het muzikale
gedeelte is helemaal verzorgd door
Dick Gillet. „Op dit orgel is voor mij
als boekmaker het maximale bereik
baar, met een vrijwel onbeperkt aantal
mogelijkheden voor registratie (het
aantal registers die de klankkleur bepa
len, red.). De muziek, welke uit dit
boekorgel komt, is vergelijkbaar met
4ie van een orgel met 112 toetsen, 12
voetpedalen, een drummer, twee ac
cordeonisten en een aantal blazers".
De Stichting Huishoudelijke- en Ge-
zinsvöorlichting in Rotterdam zal het
komende seizoen extra aandacht beste
den aan voedingsgewoonten en het
voorkomen van tandcariës. Dit uiter
aard samen met het gebruikelijke pro
gramma in de vorm van kooklessen.
Deze lessen worden gegeven voor groe
pen- beginners en gevorderden.
De Stichting Huishoudelijke- en Ge
zinsvoorlichting wil met deze voedings
voorlichting bijdragen tot meer en
beter begrip voor gezonder leefomstan
digheden door verantwoorde voeding.
De kookvoorlichtingscursussen worden
na 16 augustus behalve op vrijdag
gegeven in de leskeuken 's-Gravendijk-
wal 30a en Dordtselaan 136d de gehele
week 's-avonds van 7.30 uur tot 10
uur.
Men kan zich na 2 augustus bij de
stichting opgeven; telefoon 36.69.20.
Openheid
Naar aanleiding van het artikel
„Gemeente speelt verstoppertje met
aangekochte kunstwerken" d.d. 27
juli, verklaar ik me volledig eens met
de uitspraak, dat er wel wat meer
openheid zou kunnen zijn bij het
verwerven van producties ingevolge de
complementaire arbeidsvoorziening
(contraprestatieregeling). Deze open
heid zou kunnen worden verkregen
door het periodiek houden van voor
stellingen. Het is mijns inziens alleszins
gewenst, dat over de te verwerven
werkstukken gefundeerde kritiek
wordt gehoord. Het publiek mag toch
wel weten voor welk soort aankopen
de belastinggelden - noemt u het
gemeentegelden - worden aangewend
en of de verworven „kunst" de toets
der kritiek kan doorstaan.
Ik kan niet nalaten even persoonlijk te
worden. Gedurende een tijdvak van
meer dan 20 jaren ben ik belast
geweest met het samenstellen van het
„Gulden Boek" der gemeente Rotter
dam. Het boek met handtekeningen
van belangrijke mensen, die de ge
meente Rotterdam hebben bezocht.
Talloze calligrafieën heb ik vervaar
digd. Wellicht een 125-tal. Over de
aard en hoedanigheid van dit werk wil
ik niet oordelen. Ik heb van 1946 tot
1970 in opdracht van de gemeente dit
werk gedaan en er is praktisch geen
bekendheid aan gegeven. Bij het lezen
van berichten, zoals het uwe, rijst bij
mij de vraag of ook dit werk, het
cailigraferen van het „Gulden Boek",
dat nu of bij het gemeentearchief of
op de kamer van het kabinet van de
burgemeester berust, beter thuishoort
bij het Prentenkabinet van het musem
Boymans van Beuningen. Het is
- dacht ik - behoorlijk werk en met
periodieke exposities zal het publiek
beter gediend zijn.
J. Lindeijer,
Rotterdam.
Laten we vandaag de Deense keuken
eens eren en hun nationale trots, het
smörrebröd, bespreken. Onder die
noemer valt een oneindig gevarieerd
aantal - in hoofdzaak koude - sand
wiches, besmeerd en belegd met alles
wat maar lekker is aan vlees, vis, ei,
groenten, kruiden en kaas. Het restau
rant van hotel Angleterre in Kopenha
gen doet een voorstel aan de hongerige
gast van niet minder dan 157 verschil
lende soorten beleg en garnituur, en
het menu van de beroemde Oskar
Davidsen heeft een lengte van meer-
dan een meter, zodat alleen al het
kiezen een tijdrovende zaak is.
Maar zo uitvoerig en ook kostbaar
hoeft het niet, met een beetje handig-
MAAK ER EEN POTJE VAN
he id, geduld en originaliteit kan iedere
huisvrouw het zelf. De Deense doet
dat dan ook vaak, en omdat het in de
vakantietijd toch nog al eens voor
komt, dat we geen volledige warme
maaltijd op tafel zetten, hebt u
misschien juist in deze weken wel
plezier van de volgende tips.
Gebruik stevig, niet te vers brood, bij
voorkeur tarwe en licht en donker
roggebrood. Besmeer de sneden goed
tot en met de randen, het voorkomt
uitdrogen en afzakken van het beleg.
In Denemarken wordt behalve room
boter voor het besmeren (afhankelijk
van het verder garnituur) ook gekruid
ganze- en spekvet gebruikt! Wilt u
veel soorten maken (maar de beginne
ling kan zich beter houden bij 4 a 6
variëteiten) en hebben de eters geen
enorme honger, dan kunt u de sneden
brood schuin in tweeën snijden of
overdwars in drie of vier strips.
GARNERINGEN.
Misschien vindt u dat niet zo belang
rijk, maar als u eenmaal bent begonnen
zult u het met de Denen eens zijn, dat
het oog niet maar iets wil, maar zelfs
veel. Juist bij de „koude keuken"
speelt de versiering een grote rol.
Gehakte peterselie, preigroen, of
sjalotjes voor een groene toets, of
kleine toefjes peterselie; ui-ringen in
plaats van gehakte ui om een lepel
aardappelsla of zoiets op zijn plaats te
houden, of, als de smaak van ui niet
past, een tomaatring; kleine stukjes
tomaat met schil voor een rode garne
ring; schijfjes citroen, komkommer,
biet worden aan een kant tot aan het
midden ingesneden, en door in tegen
gestelde richting te draaien krijgt u een
soort hoorntje, heel decoratief en
bovendien nog te vullen met een stukje
augurk, wat mayonnaise of tomaten
ketchup; strepen gehakt eigeel en
eiwit, spinazie, een groenteslaatje en
wie het kan betalen kaviaar worden in
de lengte over vlees of vis heen gelegd;
repen omelet en plakjes hardgekookt
ei en plakjes augurk; 2 of 3 kappertjes
en champignonhoedjes evenals gehakte
of in blokjes gesneden aspic, die ons
langzamerhand in de fijne keuken
brengen.
STANDAARD-VULLINGEN.
U maakt in dit geval steeds „open"
sandwiches, en zorgt voor flink wat
gewassen, goed droge en in kleinere
stukken verdeelde slabladeren. Ten
eerste steekt praktisch elk beleg er
goed tegen af en ten tweede houdt het
het brood zacht. Wilt u de sneden er
niet helemaal mee voeren, gebruik dan
kleine stukjes aan een of meer van de
hoeken. Daar gaan we dan, u kiest zelf
uit wat u het beste lijkt zowel met het
oog op de smaak als op het „gezicht".
Twee rijen elkaar overlappende eiplak-
jes, 2 of 3 durpje ansjovisfilets diago
naal, garneren met radijs of peterselie
of ansjovis, fijngehakte harde eieren en
kappertjes.
Blaadje sla, sardine, garneer met iets
tomatenketchup en een smalle gedraai
de sliert citroenschil en wat mayonnai-
Een paar plakken koude rosbief,
garneer met schijf tomaat en hoopjes
fijngehakte augurk of komkommer in
het zuur.
Koude rosbief, een lepel goed gekruide
aardappelsla die met mayonnaise
gebonden is, besprenkelen met fijnge
hakte prei.
Plakjes koud varkensvlees, schijfjes
biet, gehakte ui of uiring.
Plakjes gerookte tong met kleine toef»
jes mierikswortelsaus.
Sneden koud gehakt, garneren met
komkommersla en een ietsje geschaaf
de rode kool.
Doe op beboterde sneden wat mieriks
wortel en leg er dunne gesneden koudo
kip op. Garneer met komkommerschij
ven, of met roosjes leverpastei uit een
tube.
Een volgende maal nog wat meer
mogelijkheden, er zijn hele boeken
over vol geschreven! We kunnen dun
voorlopig nog kiezen.
The*,
Dick's vader was de In draaiorgelkrin
gen bekende draaiorgelbouwer Jan
Gillet. Hij heeft zijn zoon het orgel
bouwersvak geleerd, maar diens be
langstelling ging al gauw meer uit naar
de orgelboeken, de zich zig-zag op
vouwende en van allerlei gaatjes en
inkepingen voorziene kartonnen „pro
gramma's" voor draai- en andere boek
orgels. In zo'n boek wordt een heel
arrangement geprogrammeerd: zang
stem, begeleidingsaccoorden, bassen,
drums en eventuele andere instrumen
ten".
Al op 11-jarige leeftijd zat Dick de
muziektheorie te bestuderen. Later
ging hij naar de avondmuziekschool,
waar hij vijf jaar studeerde - gespecia
liseerd op de piano - maar die hij
wegens tijdgebrek niet afmaakte. In
zijn ruime werkplaats naast de
Albrandwaardsedijk te Poortugaal
toont hij hoe hij te werk gaat. Van een
nieuw te programmeren nummer hoeft
hij alleen de zangstem op papier te
hebben: het hele arrangement zweeft
hem dan al door het hoofd. „De
inleidingen en de slotmaten zijn het
moeilijkst", zegt hij, „die moet ik zelf
bedenken, want wat ze op bladmuziek
zetten, daar heb je niets aan". Het
aldus bedachte arrangement wordt op
dun, transparant papier getekend,
waarbij in de lengterichting gebruik
wordt gemaakt van een maatlat waar-
Dick Gillet achter de ponsmachine,
waarop de orgelboeken hun „inhoud"
krijgen.
op de gewenste maat is aangegeven. In
de breedte is een „tandenkaart" nodig,
de partituut van het orgel, waarvoor
het bestelde nummer bestemd is. Op
deze kaart staan de plaatsen aangege
ven waar in het orgel de zangstem, de
begeleidingsklanken en dergelijke te
vinden zijn. Met potloodstreepjes geeft
Dick op het papier aan waar in het
eigenlijke boek inkepingen moeten
worden gemaakt en hoe lang ze moe
ten zijn. Met beiteltjes van diverse
lengten worden op een met een voet
pedaal bediend apparaat de inkepingen
gemaakt. Het klaarmaken van de boe
ken - snijden van karton, vouwen en
plakken - wordt door Dick zelf ge
daan. Een voltooid boek wordt vanwe
ge de houdbaarheid behandeld met een
mengsel van schellak en spiritus.
Meterprijs
Momenteel maakt Dick boeken voor
niet-minder dan 155 orgels. Elk orgel
houdt hij bij in een kaartsysteem en
van elk heeft hij een „tandenkaart". Er
zijn vrijwel geen orgels gelijk; wel
draaien ze allemaal met dezelfde snel
heid, maar de breedte en de ligging van
de diverse registers en noten zijn mees
tal verschillend. De kosten van zo'n
boek wordt berekend per strekkende
meter en hangen af van de breedte:
een meter boek met de minimale
breedte (50 „toets") kost bijvoorbeeld
f 5.25, terwijl bij de maximale breedte
van 121 toets de meterprijs boven de
acht gulden ligt. „Het wordt me echter
wel erg moeilijk gemaakt, want de
kosten stijgen steeds", zegt Dick.
„Toen ik twee ton karton kocht moest
ik er f 4200.- voor betalen".
Veel collega's heeft hij niet: „Er zijn
twee of drie beroeps-boekmakers in
Nederland en daarnaast wat amateurs.
Het is wel heel vervelend, dat ik zo nu
en dan moet constateren dat boeken
van mij gewoon worden gecopieerd.
De BUMA, die het auteursrecht be
hoort te beschermen, doet er echter
niets tegen".
Van orgels worden ook wel grammo
foonplaat-opnamen gemaakt. In
Roosendaal zijn al opnamen gemaakt
door Jack de Nijs en ook Johnny Hoes
heeft plannen. „Ik maak ook eigen
composities, en soms komen die op
LP's. Maar veel brengt dat niet op'
merkt Dick mismoedig op. Over de
stijl van andere boekmakers is hij niet
erg tevreden: „Die is vaak ouderwets,
met allerlei riedels en zo. Dat doe ik
niet. Toch zit er een zekere ontwikke
ling in m'n werk. Nu ik samenwerk
met Aris Pernet komen we vaak in
zaken van klanten. Als ik daar dan m'n
eigen boeken hoor van een paar jaar
terug - die ik meestal nooit gehoord
heb, want ik verzend de nummers
meestal per post - vind ik dat ik toch
al heel wat verder ben".
Alle stijlen
Orgelbouwer Aris Pemet is verrukt
over de mogelijkheden van boekorgels.
Hij gaat er beslist mee door. „Alle
mogelijke stijlen zijn op die dingen
mogelijk, klassiek, jazz, beat, wat je
maar wilt. Maar de meeste vraag is
natuurlijk naar het echte oigelgeluid,
aangevuld met accordeon en dmms,
zoals op ons orgel in Roosendaal".
Aris, die vroeger telefoonmonteur én
gitarist bij een Rotterdamse groep is
geweest, houdt zich al enkele jaren
bezig met de ontwikkeling van electro
nische orgels. Eén van z'n ontwerpen
zal binnenkort in serieproduktie ko
men. Enkele jaren terug is hij bij
Willem Duys in de „Vuist" geweest,
waar hij een gitaar demonstreerde die
een orgelgeluid produceerde. „Maar
dat is niks geworden. Aan zo'n instru
ment was geen behoefte. Door die
uitzending heb ik echter goede contac
ten gekregen, waardoor ik opdrachten
voor de bouw van echte orgels heb
gekregen en ik ook verder kon blijven
gaan met experimenteren". Waaraan
we willen toevoegen: met als resultaat
dit eerste Gilper-orgel, een instrument
waarop zowel Aris Pemet als Dick
Gillet erg trots zijn.
PETER NOORLAND
Aris Pemet rechtsen Dick Gillet bij
hun werkstuk, een electronisch wer
kend boekorgel, dat te vinden is in het
Roosendaalse café ,,'t Sportcentrum".
Prijs: tegende Veertig mille, de helft
van die van conventionele exemplaren.
Eend weer duurder
Met ingang van 1 augustus zijn de
prijzen van de kleine Citroëns met
ongeveer vier procent verhoogd. Dit
betekent, dat de „Eend" nu meer dan
5000 gulden kost, om precies te zijn
f5.070,-.
Citroen Nederland N.V. gaat nu ook
de snellere versie van de 2CV importe
ren. Deze heeft een 600 cc. motor van
33 pk (435 cc. en 26 pk in de 2CV-4)
en beschikt over een snellere accelera
tie en een hogere topsnelheid. De prijs
van dit voor ons land nieuwe type is
vastgesteld op f 5.495,-.
De prijzen van enkele andere types zgn
nu als volgt: Dyane 435... f 5.380.-
(was f5.195.-); AMI 8 Comfort...
f6.830.- (was f6.600,-); GS Com-
fort...f 8.870,- (was f 8.570,-).
Citroen Nederland heeft bij deze zo
veelste prijsverhoging binnen anderhalf
jaar besloten de voor 1 augustus bestel
de wagens tegen de oude prijzen af te
leveren.
door
Ernst R.
Hofmann, A.I.J.P.
Als „rozijn van de maand" wil ik deze
keer een herdenkingsvelletje van Ber
lijn betitelen dat ten gevolge van het
50-jarig bestaan van het Avus-parcours
(overigens een afkorting van „Automo-
bil Verkehrs- undd Ubungsstrasse") op
27 augustus aan de loketten komt. In
tegenstelling tot het Dierentuinblokje
wordt geen toeslag geheven en kost het
slechts DM 1.25. De oplaag van 6
miljoen stuks wettigt ook thans weer
het vermoeden, dat het hele pakket
nog op de dag van uitgifte van eigenaar
zal zijn veranderd. Op 14-7 verscheen
een zegel van 30 Pf (7 1/2 min.) ter
herdenking van het feit, dat Johann
Sebastian Bach zijn „Six concerts; avec
plusieurs instruments" heeft gecompo
neerd; een werk, dat als de Branden-
burgse concerten de muziekliteratuur
inging.
Schepen
Reeds drie keer moest ik een voor
schepenliefhebbers belangwekkende
melding wegens plaatsgebrek terzijde
leggen, maar nu kan het dan toch. Een
zegel, die ditmaal - oh wonder! -
niets met oorlog of ander bloeddorstig
herdenken te maken heeft, bezorgt
Frankrijk ons. Een lust voor het oog is
de afbeelding van de beroemde Cap
Homier „Antoinette", een viermast-
bark van 4.000 ton met een zeflopper-
vlak van 4.420 vierkante meter. Grie
kenland herdenkt zijn vrijheidsstrijd
van 1821 met een serie „De strijd ter
zee". Hier zijn vier zegels met de
beroemdste zeilschepen van de Griekse
marine van 1821 getooid; twee andere
geven taferelen uit de zeeslagen bij
Samos en Gheron weer, die tegen de
Turken werden uitgevochten. De derde
zegel levert Zweden met een gezicht
op de containeromslagplaats bij Göte-
borg. Helaas heeft de ontwerper
Czeslaw Slania het containerschip niet
aanleiding
700-jaar vie
ring van
Kitzbühel
als stad, op
1.9 gevolgd
door twee
zegels van
2.50S en
4.-S respec
tievelijk ten
gevolge van 50 jaar Wiener Messe en
200 jaar Wiener Börse.
Pro Phil 71
De FISAIC is een West-Europese post
zegelverzamelaarsvereniging, die zich
op het motief „spoorwegen" heeft
gespecialiseerd. De 7e Internationale
Postzegeltentoonstelling „Pro Phil 71"
te Stockholm van 16-7 t/m 19-9 staat
in dit teken. Uiteraard wordt een en
ander met speciale enveloppe en stem
pels gedocumenteerd. Mocht u hierin
zijn geïnteresseerd dan wordt u de
complete set toegezonden tegen beta
ling van zeven Zweedse Kronen op
girorekening 59 53 50 - 0 ten name
van Pro Phil 71 in Zweden.
Het laatste postzegelnieuws van deze
rubriek betreft een nieuwe uitgifte van
de Rhodesische posterijen, namelijk
een zestal vogels, kenmerkend voor
Rhodesia. De zegels zijn door Mardon
Printers, Salisbury in multicolor
foto-offset vervaardigd en zijn niet
alleen juweeltjes in de albums van de
Rhodesia-verzamelaar, maar ook voor
de liefhebbers van vogelmotieven. U
ziet op de zegels van 2c (500.000
stuks) een Afrikaanse kop, op die van
2 l/2c (500.000) een ijsvogel (ja, u
leest het goed), op die van 5c
(300.000) een gors. oo die van 7 l/2c
(400.000) een bijeneter, op die van 8c
(300.000) een zanglijstertje en op die
van 25c (250.000) een kievit.
Een paar boeken vragen er sedert
enkele maanden om besproken te wor
den. Het zijn uitgiften van de Osterrei-
chische Bundesverlag für Unterricht,
Wissenschaft und Kunst, Wien 1,
Schwarzenbergstrasse 5 onder de titel
„Kleine Kunstgeschichte der Oster-
reichischen Briefmarke 1945-1968",
prijs 158S en geschreven door Walther
Neuwirth. Het boek (linnen, kunst
druk) legt getuigenis af van het vak
manschap van de na-oorlogse postze
gelontwerpers en -graveurs. Tot uit
drukking komt, met welk een zorg een
thema wordt gekozen, voordat dit
uiteindelijk tot een postzegel van de
allerhoogste kwaliteit rijpt. Interessant
hierbij is een vergelijking met de ze
gels, die Oostenrijk voor de oorlog
voortbracht en heden nog tot de beste
voorbeelden van dé klassieke grafiek
worden gerekend. Men denke slechts
aan namen als Koloman Moser, Ranzo-
ni en Wilhelm Dachauer, wier namen
onderaan ontelbare vooroorlogse post
zegels prijken (zie ook „Kleine Kunst
geschichte der Osterreichischen Brief
marke 1850-1938", dat ik enkele jaren
geleden voor u mocht bespreken en
eveneens nog tegen de prijs van 158S
te koop is). Men ziet ook hier dat
befaamde kunstenaars als Adalbert
Pilch (wiens leermeester Dachauer eens
tegen hem zei: „postzegels ontwerpen,
dat is mijn zaak, daar blijf jij met je
handen af! Nefe, Haller, Seger en
Toth ook nog iets anders kunnen dan
postzegels ontwerpen. Zij behoren tot
de grootste Oostenrijkse schilders en
grafici, waarvan sommigen zelfs een
leerstoel aan de universiteit bekleden.
De aankondiging van de Michel-re-
dactie, dat er eind van dit jaar voor
het eerst sinds 1920 weer een eigen
catalogus voor postwaardestukken
zal worden uitgegeven, geeft duide
lijk de trend weer, dat - na bijna
zeventig jaar te zijn verguisd - de
postwaardestukken zich na een
bloei om de eeuwwisseling en het
daarop aansluitend verval allengs
weer in een stijgende. belangsteU
mogen verheugen. Deze opvatting
wordt kennelijk ook door meerdere
postadministraties gedeeld. Voorbeel
den genoeg: kortgeleden maakten we
kennis met de Dürer-prentbriefkaar-
ten, ons luchtpostblad met toeslag
voor de Boroboedoer (nog slechts ver
krijgbaar t/m 14-8! de honderdjarige
Belgische briefkaart en nu dan de
aankondiging van onze PTT, dat een
soortgelijk jubileum in ons land zal
worden opgeluisterd door een brief
kaart van 20c, die van 15-9 tot en met
16-10 verkrijgbaar zal zijn. Let u spe
ciaal op alle nieuwe Nederlandse post
waardestukken voor dagelijks gebruik,
die steeds weer uitkomen. Ik ben de
mening toegedaan, dat een landenver-
zameling niet alleen dient te bestaan
uit postzegels, doch ook uit postwaar
destukken. Het duidelijkst ziet men dit
verschijnsel bij de verzamelaars van
UNO New York en Geneve. Het over
grote deel van deze verzamelaars
neemt de postwaardestukken ook in
zijn verzameling op en vooral de eerste
nummers zijn reeds hoog genoteerd.
Men verzamelt zelfs oplaagverschillen,
daar deze meestal van de vorige druk
ken afwijken en de postadministratie
de lovenswaardige praktijk toepast el
ke herdruk met oplaagcijfers van tevo
ren bekend te maken.
Uit vroegere rubrieken is u inmiddels
bekend, dat u zich thans bg de Filate
listische Dienst PTT, Prinses Beatrix-
laan 11's-Gravenhage kunt abonneren
op de Nederlandse postwaardestukken
en de postzegelboekjes (ook rolzegels).
Een nieuw boekje verschijnt binnen
kort onder het bestelnummer Pb 10-b.
Het bevat zes zegels van 15 cent en
twee van 5 cent. De tekst komt over
een met die van boekje 8b/8bf („Hebt
u iets te vragen of te klagen etc").
Voortaan zullen alle boekjes op fosfo-
rescerend papier worden gedrukt.
van een naam voorzien. Het witte
passagierschip op de achtergrond even
wel is duidelijk als de „Gripsholm"
(1957, 23.191 brt) te identificeren.
Een bijzondere verrassing heeft de
postadministratie van Liechtenstein
voor de verzamelaars in petto, die daar
de brochure „Briefmarkensammeln
leicht gemacht" aanvragen. Zij ontvan
gen niet alleen interessant documenta
tiemateriaal, maar ook informaties
over het abonneren op de postzegels
van het vorstendom, alsmede als sur
prise een eerstedag-enveloppe en het
boekje, waarover ik u al meerdere
malen vertelde en dat elke nieuwe
postzegeluitgifte begeleidt. Schrijft u
eens naar de Postwertzeichenstelle der
Fürstlichen Regierung, FL 9490
Vaduz, Fuerstentum Liechtenstein.
Oostenrijk
kondigt aan,
dat de beide
voor juni
digde waar
den „genati
onaliseerde
ondernemin
gen" in no
vember zul
len uitko-
Brenner-Au-
tobahn-zegel
is naar okto
ber verscho
ven. En zo
blijft dan
voor augus
tus (18.8)
nog slechts
de zegel van
2.50S (3.2
min.) naar
