„KWIK"-gevaar niet
meer te bagatelliseren
Ernstige bedreiging voor mens en dier
Werkzaamheden aan groenstrook
in Groenoord vorderen
KUNSTGEBITTEN
DANSLES
DAGJE.
Voorbarige Shell
BANKSTELLEN
modern en klassiek. Fabriekstoonza-
len Industriegebouw. Goudsesingel 66
Rotterdam.
VERSCHIJNT OP DINSDAG EN DONDERDAG IN ROTTERDAM RECHTER MAASOEVER - SCHIEDAM - VLAARDINGEN KRIMPENERWAARD E.O.- HOOFDKANT. PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM. TEL. 13.21.70
donderdag 12 augustus 1971
20e jaargang no. 32
SCHIEDAM
Met de voltooiing van de groenvoor
zieningen in Groenoord, voor wat be
treft het gebied ten zuiden van de
Laan van Bol'Es is een begin gemaakt.
Vorige week zijn graafmachines begon
nen met het graven van de lange singel
tussen de Sweelincksingel en het ter
rein van Boerderij Landvreugd. Voor
deze „Voltooiingswerken om Groen-
oord-Zuid" heeft de gemeenteraad in
augustus 1970 een krediet verleend
van f650.000,-.
Bij het plannen van de wijk Groenoord
is men er steeds vanuit gegaan, dat de
wijk van de omliggende Rijkswegen 20
en 19 (Zoomweg) afgescheiden zou
moeten worden door brede groenstro
ken. Uitgaande van deze gedachte is
langs de Zoomweg ontworpen het gro
te wandel-, speel- en recreatiegebied
ten westen van de drie hoge A.B.P.-
flats, dat volop in ontwikkeling is. In
aansluiting daarop is men nu dus be
gonnen met de uitvoering van de
„groene bufferstrook" tussen de be
bouwing van Groenoord-Zuid en de
Rijksweg 20 met het Kethelplein en
alle op- en afritten. In dit gebied ligt
centraal de als wijkcentrum in gebruik
genomen Boerderij Landvreugd. Met
de uitvoering heeft men overigens
moeten wachten totdat na de enorme
grondophogingen ten behoeve van de
beide Rijkswegen en het Kethelplein
de/ ondergrond stabiel is geworden.
Recreatie
Het nu in uitvoering genomen groenge
bied loopt van het westen bij de Laan
van Bol'Es (naast de nieuwe telefoon
centrale van de PTT) met een boog
rond de Sweelincksingel naar het oos
ten tot aan de Churchillweg. Hierdoor
zal een aaneengesloten groen recreatie
gebied ontstaan met wandelpaden rei
kende van het Lisztplein in Groen-
oord-Noord, lopende ten westen van
het complex eengezinswoningen bij de
Smetanalaan en de drie A.B.P.-flats tot
in het zuiden rond Sweelincksingel en
Boerderij Landvreugd, het sportterrein
aan de Valeriusstraat en het toekom
stige gebouw van de algemene Huis
houdschool, waarna het wandelpad zal
aansluiten op het troittoir langs de
Churchillweg, die overigens ook voor
zien zal worden van bomen en andere
beplantingen. Dit wandelgebied zal
slechts op één plaats onderbroken wor
den, namelijk door de Laan van Bol'Es
in het westen.
Dit zuidelijke groengebied wordt in de
volle lengte doorsneden door een sin
gel, die nu eenmaal onmisbaar is voor
de berging van het regenwater en zo
grote rol speelt bij de regeling van de
waterhuishouding in het gehele gebied.
Met het graven hiervan is een begin
gemaakt. Van de zo vrijkomende
grond zal een dankbaar gebruik ge
maakt worden voor het ophogen van
de terreinen.
Tussen de PTT-centrale en het flatge
bouw aan de Willem Pijperstraat komt
een trapveldje met ten zuiden daarvan
een „ruig terrein" met een speelheuvel
van 2 rpeter hoogte. Uiteraard om
zoomd door brede beplantingsstroken
met daarbij veel bomen. Langs het
water van de singel het wandelpad,
aangekleed met een tiental zitbanken.
Het openbare sportveld aan de Vale
riusstraat (van 110 bij 57,5 meter) zal
onderhanden worden genomen en ver
der afgewerkt, wat mogelijk is gewor-
den~ door het vrij komen van grond uit
de te graven singel. Aan de Valerius
straat komt overigens ook de inrijweg
naar de toekomstige Huishoudschool.
vrijblijvend. als echt haar
HAARIMPORT
BROERSVELD 169 SCHIEDAM
telefoon 26.82.89
REPARATIES
1ste klas werk vanaf f 5,~ per reparatie
20-karaats GOUDEN KROON f 17.50
U kunt er op wachten
INSTITUUT DENTILIA
HOOGSTRAAT 40, ROTTERDAM
TELEFOON (010) 126010
Te bereiken mpt tram 1. 3, 6, 8 en
met buslijn 32. 34, 38, 45, 49 en 49a
DE KLERK
DWARSGEBAKKEN
gesneden natuurwit
en boerenbruin voor malse
sandwiches onderweg.
daar hap je van harte in!
Shell Nederland Chemie heeft medede
lingen gedaan dat zij op het terrein in
Pernis een diphenylolpropaan (D.P.P.)
fabriek zal bouwen, die eind 1973
gereed moet zijn. In dit verband delen
B. en W. van Rotterdam mee, dat voor
de bedoelde fabriek nog geen rijks
goedkeuring en geen bouwvergunning
zijn verleend. Ook zijn de besprekin
gen omtrent de milieuhygiënische as
pecten van deze vestiging nog niet in
gunstige zin afgesloten.
Op 2 september komt het voetbal
elftal van Nicosia, de hoofdstad
van het eiland Cyprus, naar Rotter
dam om de eerste wedstrijd voor
de Europacup te spelen tegen
Feijenoord. Op 9 september volgt
dan, eveneens in het Rotterdamse
stadion, de tweede ontmoeting.
Nicosia is een verdeelde stad, even
als het eiland Cyprus zelf. Gewa
pende Griekse en Turkse soldaten
staan tegenover elkaar, aan weers
zijden van een demarcatielijn.
havenloods zuiden
I verschijnen 2X per week I
dinsdag en donderdag 1
ln andere landen is men meer attent.
In Zweden heeft men bijvoorbeeld al
veel eerder de bevolking gewaarschuwd
voor het eten van vis, dat uit bepaalde
wateren afkomstig was, omdat die een
te groot gehalte aan kwik zou bevat
ten. In Nederland werden die maatre
gelen als overdreven beschouwd, even
als men het te gek vond, dat in
Amerika partijen tonijn in blik werden
afgekeurd wegens een te hoog kwikge
halte. In de Waddenzee sterven zee
honden. De doodsoorzaak is in de
meeste gevallen kwikvergiftiging. De
zeehonden leven van vis en die vis
bevat te veel kwik. Toch gaat men
door met het vangen van vis in de
Waddenzee. Als je meer eet dan 2,1 kg.
enzovoort (zie boven) dan. Wat valt
er dan eigenlijk nog te bagatelliseren?
En de cijfers in de recente rapporten
Actie kerken voor
huisvesting
gastarbeiders
Nadat enige tijd geleden door de Gere
formeerde Kerk voor de buitenlandse
gastarbeiders aan de Singel een pand is
ingericht als pension, zal nu in samen
werking tussen de Hervormde diaconie
en Charitas van de R.K.-Kerk een
gelijke actie worden gevoerd voor bete
re huisvesting van buitenlandse werk
nemers.
Er is al contact opgenomen met het
gemeentebestuur, om de nodige ruimte
te verkrijgen. Hierbij is gedacht aan het
beschikbaar stellen van drie pandjes,
die onlangs onbewoonbaar zijn ver
klaard aan de Buitenhavenweg. Hier
over wordt nog overleg gepleegd met
de gemeente en de eigenaar.
Uiteraard zullen er nogal wat verbete
ringen aan de huizen moeten worden
aangebracht. Om de kosten zoveel
mogelijk te beperken zal geprobeerd
worden met hulpkrachten het werk uit
te voeren.
Troepen van de Verenigde Naties
trachten daar de orde te handha
ven en te voorkomen, dat beide
partijen elkaar in de haren vliegen.
De toestand is echter zeer explo
sief. Dat ondervonden radacteur
JAN DIJKSTRA en fotograaf RO
BERT LANTOS vorige week tij
dens een kort verblijf in Nicosia.
Een relaas van hun ervaringen kan
men elders in dit blad lezen.
Bij de foto: Een vertegenwoordiger
van de Verenigde Naties onderzoekt,
samen met de heer Vlasiades Leonidas,
de plaats waar vandaan een Turkse
soldaat het schot loste op (of ter
afschrikking van?onze redacteur en
de fotograaf
Eindelijk is van officiële zijde toegegeven, dat
kwik een ernstige bedreiging vormt voor de
gezondheid van mens en dier. In ernstiger mate,
dan men ooit heeft vermoed, is het kwik bezig
ons milieu te vergiftigen. Thans wordt zelfs
gesproken over tonnen kwik, die jaarlijks in ons
water terecht komen. Zeehonden in de Wadden
zee sterven er aan. Mensen, die per dag 2,1 kg. vis
uit de Waddenzee eten, lopen ernstig gevaar.
Maar, zo is er onmiddellijk bij gezegd, er bestaat
geen gevaar voor mensen, die „normaal" vis
consumeren. De mensen, die de alarmklok luiden
en ook die laatste geruststellende mededeling
doen, zijn niet de eersten de besten. Het zijn dr.
P. Hagel van het Rijksinstituut voor Visserijon-
derzoek te IJmuiden en dr. J. Copius Peereboom
van de medische faculteit te Amsterdam. Vlak
voor het uitkomen van hun rapport werd ook al
aan de bel getrokken door de werkgroep Kwik
van T.N.O., die onder voorzitterschap staat van
prof. dr. H. van Genderen, hoogleraar in de
diergeneeskundige armacologie en toxicologie te
Utrecht.
De inhoud van beide rapporten is alarmerend maar beslist niet nieuw.
Het nieuwe aspect erin is, dat de situatie veel ernstiger is dan werd
vermoed. En het meest alarmerend daarbij is wel, dat de autoriteiten
eigenlijk nooit serieus hebben gereageerd op de waarschuwingen.
Want ook vorig jaar al werd er in een rapport van het Instituut voor
Gezondheidstechniek van T.N.O. gewaarschuwd voor het kwikgevaar.
De cijfers, die in dat rapport werden gegeven, waren, zoals nu is
gebleken, aan de lage kant. Maar men had at wel berekend, dat er
jaarlijks naar schatting tien ton kwik in het IJsselmeer terecht kwam
en dat de paling uit dat water at dermate vergiftigd zou zijn, dat ze
een gevaar kon opleveren voor de consumptie. Die bewering werd
door visserij-experts tegengesproken. Bovendien, zo stelde men, zou
het onverantwoord zijn de palingvangst in het IJsselmeer stop te
zetten, omdat zo veeI bedrijven afhankelijk waren van die industrie.
liegen er niet om. Steeds heeft men
aangenomen, dat de Rijn per jaar
„slechts" zeventig ton kwik naar ons
land meevoerde. Die hoeveelheid
wordt nu op 110 ton geschat. In
Nederland komt daar dan nog het
nodige bij. Akzo, met zijn vestigingen
in de Botlek, Delfzijl en Hengelo en
Natronchemie in Roermond lozen bij
hun chloorproduktie jaarlijks 17 tot
34 ton kwik in ons 'water, waarbij het
hoogste getal als het meest waarschijn
lijke wordt aangenomen. Die situatie
zal alleen nog maar slechter worden,
omdat bijvoorbeeld de Akzo een jaar
lijkse stijging van de chloorproduktie
verwacht van tien tot vijftien procent.
Per ton chloor komt dan tussen de 50
en 100 gram kwik vrij, dat in het
oppervlaktewater wordt geloosd. En
de mentaliteit van deze industrieën ten
opzichte van het milieu wordt
geillustreerd door de uitspraak van
deskundigen, dat het niogelijk is
chloor zodanig te produceren, dat er
slechts 1 gram kwik per ton chloor
vrijkomt.
De bagatelliserende uitspraken over
het kwikgevaar, die men de afgelopen
jaren in ons land heeft kunnen verne
men, worden nog onbegrijpelijker,
wanneer men bedenkt, dat het gevaar
van de kwikvergiftiging reeds twintig
jaar geleden in Japan werd geconsta
teerd. In de medische wereld staat die
vergiftiging bekend onder de naam
„Minamata-ziekte". Dit is ook de
naam van een Japans industriestadje,
gelegen aan een meer, waarvan het
water door enkele fabrikanten vooral
met kwik werd vergiftigd.
Kwikvergiftiging betekent een langza
me dood voor kinderen, die het gif nog
voor hun geboorte hebben binnenge
kregen, omdat de moeder vis at, die
met kwik was besmet. De kinderen
worden blind, doof en verlamd gebo
ren. Na een lijdensweg van vijftien tot
twintig jaar sterven zij, zonder ooit een
menselijk bestaan te hebben geleid.
Ook in Japan werd aanvankelijk aan de
waarschuwingen geen aandacht ge
schonken. Ook daar gold de industriële
expansie als alleen-zaligmakend. Het
reinigen van het afval van de fabrieken
zou zo veel kosten, dat de positie op
de wereldmarkt in gevaar zou worden
gebracht. En daarom stierven in Japan
tussen de 120 en 150 mensen aan
ïr viel deze week volop te genie-
en op de Schiedamse kermis, bij
voorbeeld in de botswagentjes of
>p een fraai versierd hobbelpaard,
deer over de kermis en de ge-
ichiedenis ervan op pagina 3.
Nu wordt ook in ons land gewaar
schuwd tegen de mogelijkheid, dat de
gevreesde Minamata-ziekte ook hier
kan optreden. De cijfers zijn al ernstig
genoeg. Bagatelliseren zou in dit sta
dium even misdadig zijn als het onge
breideld lozen van kwik in het opper
vlaktewater, waarvan wij allemaal zo
afhankelijk zijn.
Jan Dijkstra
Na een lijden van 14 jaar stierf het
Japanse jongetje Toshimasa Tanaka.
Hij was een van de vele slachtoffers in
het industriestadje Minamata, waar een
stikstoffabriek zoveel kwikzilver bevat
tende afvalstoffen in het water loosde,
dat de ongeboren kinderen misvormd
ter wereld kwamen. Het embryo was
reeds door kwiksporen vergiftigd, ter
wijl de moeder zich nog gezond voel
de.
