het Duitse stadje Wulfen
Nieuwe woonideeën in
Rotterdam krijgt verkeersdag
Studenten vieren tiende lustrum
met feest voor jeugd-van-toen
ukken voordelig
Discjockey
RADIQ-Hi-Fi VICTORIA-
TnPDPfT" THEATER
y.^KKtV.1 bergweg
Op zaterdag, 30 oktober zal in Rotterdam een verkeersdag worden gehouden
onder het motto ,,Verkeer(d) Rotterdam!?". Afgelopen zomer is uit het
discussieproject Samenscholing van het Nivon (Nederlands Instituut voor
Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk) een commissie ingesteld die zich
beziggehouden heeft met de opzet van een studie- en discussiedag betreffende het
verkeer in al zijn verschijningsvormen.
Gezien de belangrijkheid van het on
derwerp, is gemeend een verkeersdag
te moeten houden voor alle Rotter
dammers die al naar de aard van hun
deelname aan het verkeer voor hun
belangen kunnen opkomen, namelijk:
fietsers, voetgangers, automobilisten
en gebruikers van het openbaar ver-
De dag is als volgt ingedeeld:
Aanvang 12.15 uur bij Koninginnebrug
te Rotterdam, Stieltjesplein voor de
kerk. Te bereiken met de bussen 32,
49 en 66. Vanaf dit punt wordt een
voettocht door het centrum onderno
men, waaraan tevens eeft puzzel-op
dracht is verbonden.
Vanaf ongeveer 14 uur zullen de wan
delaars opgewacht worden in het
Bouwcentrum aan het Weena; hoofdin
gang bij het Picasso-beeld - vandaar
naar de „lezingzaal".
Alhier zullen enkele inleidingen gehou
den worden door vertegenwoordigers
van de belangengroepen, t.w.: 1) Be
langengroep fietsers; A. van der Vliet,
ideologische fietsenpropagandist; 2.
Belangengroep automobilisten: F. J.
van Haaren, direkteur vereniging RAI;
3) Belangengroep openbaar vervoer: G.
Spruijt, oud-gemeenteraadslid, voor
stander van gratis openbaar vervoer en
van parkeergarage buiten de stad; 4)
Belangengroep voetgangers: V. I. van
„DE HAVENLOODS"
BEZORGERS(STERS)
>r het huis aan huis bezorgen van
i blad op dinsdag en/of donder-
itrekkelijke bijverdienste.
Wijziging contributies
openbare bibliotheken
i directies van de van
rijkswege gesubsidieerde openbare bi
bliotheken zijn door de staats- secreta
ris van cultuur, recreatie en maatschap
pelijk werk, de heer H. J. L. Vonhoff,
op de hoogte gesteld dat het maximum
van het toegestane contributiebedrag
voor openbare bibliotheken met in
gang van 1 januari 1972 wordt ge
bracht op f 10,- voor volwassenen en
op f 3,50 voor leer- en/of vormings-'
plichtige jeugd.
Dat betekent aan de ene kant een
verhoging voor de volwassenen met
f3,50, aan de andere kant zijn de
bibliotheken vrij voor de jeugd de
jaarcontributie lager dan f 3,50 te stel
len en zelfs geheel af te schaffen, een
mogelijkheid die tot nu toe niet be-
Met dit bericht wordt vooruitgelopen
op een formeel wijzigingsbesluit van de
„Contributie- en leesgeldregeling voor
Openbare Bibliotheken 1959" om de
bibliotheken in staat te stellen bij de
technische voorbereidingen voor het
innen van de contributie met deze
verruiming rekening te houden. De
vaststelling van het feitelijke contribu
tiebedrag binnen de door de regeling
gestelde grenzen blijft, zoals in het
verleden ook het geval was, behoren
tót de verantwoordelijkheid van de
openbare bibliotheken zelf.
Kaarten zaterdagavondshow
Nog enkele verkrijgbaar voor late za
terdagavondshow van 30 oktober aan
ons kantoor Eendrachtsweg 25 in Rot-
der Does-Enthoven, voorzitter van Ne
derlandse Vereniging Bescherming
Voetgangers.
Wethouder mr. H. C. G. L. Polak zal
daarna een samenvatting geven.
Et wordt naar gestreefd uit de aanwe
zigen enkele werk-en studiegroepen te
formeren die zich de komende tijd
bezig gaan houden met o.a. wensen en
kritieken betreffende hun vervoersmid
del. Teneinde de werk- en studiegroe
pen de gelegenheid te geven zich ver
der te verdiepen in de problematiek,
heeft het Nivon enige vergaderruimte
beschikbaar. De eerste discussiebijeen
komst zal gehouden worden op maan
dag, 8 november om 20 uur in het
Nivon-centrum, Dirk Smitsstraat 76
(zijstraat Jonker Fransstraat; lijn 6) te
Rotterdam.
De deelname aan de serie discussiebij
eenkomsten kost f 5,-; de verkeersdag
zelf is gratis. Opgave voor de verkeers
dag of nadere inlichtingen kunt u
krijgen bij Ellen Boomsma - tel.
010-118824 ('s morgens) en bij Ary
van der Vliet - tel. 010-361376 (gehele
dag).
Er is erg veel groen in Wulfen ver
werkt. Of beter gezegd: de stad i.
mooi in het groen verwerkt.
Met snelle railverbindingen en aanslui
tende buslijnen pendelen de bewoners
van deze nieuwe stad dagelijks naar de
industrieën in Rijnmond. Ze wonen
één tot anderhalf uur van hun werk in
goede woningwetwoningen met uitste
kende voorzieningen tegen een redelijk
lage huur op grond, waarop alleen
enkele bevoorrechten konden laten
bouwen.
De ontwerpers van deze nieuwe stad
zijn door inschakeling van een bioloog
Een overzicht van de nieuwe stad.
Het Rotterdamsch Studenten Gezel
schap (ja, echt met sch! viert feest.
In een stad als Rotterdam, die van het
studentenleven niet zo heel veel merkt,
zou dat ongemerkt kunnen passeren
met wat feestjes van studenten onder
elkaar. Maar het Rotterdamsch Stu
denten Gezelschap zou geen recht ge
aarde studentengezelligheidsvereniging
zijn, als ze bij een 10e lustrum, een
vijftigjarig bestaan, „niet het nodige
deed voor de burgerij".
Zo kwam de „jeugd-van-nu" op de
luisterrijke gedachte om ter gelegen
heid van hun jubileumfeest te gaan
vieren met de jeugd-van-toen".
Op 6 november zal in de grote zaal van
de Doelen een groot feest worden
gevierd dat helemaal is gericht op wat
we - omdat we er geen beter woord
voor hebben.- bejaarden noemen.
Maar laten we het in hun eigen woor
den blijven zeggen: een feest van de
jeugd-van-toen. Een feest, dat ook de
sfeer van toen zal krijgen, omdat het
voor een deel wordt gebracht door de
mensen-van-toen, die ook nog de ster-
ren-van-nu zijn.
Het wordt een geweldige en vooral
heel unieke avond, waarop allen die
aan vroegef hun herinneringen hebben
bewaard op velerlei manier nog eens
kunnen genieten, maar waarop toch
ook een blik in de toekomst wordt
geworpen. Wie denkt er niet vaak aan
de liedjes van toen? Ze zullen op
zaterdag de 6e weer eens gezongen
door het bekende televisie-duo Bert
van Dongen en Rien van Nunen. Wie
herinnert zich niet de sketches van
'Truus Speijck en Herman Tholen?
Ook zij zullen van de partij zijn.
En ongetwijfeld zullen velen zich nog
de glorietijd herinneren van een Cho-
pinvertolkster bij uitstek: de nu 88-ja-
rige pianiste Betsy Dornay - Culp, die
op 80 jarige leeftijd haar televisiede
buut maakte en die - Als Neêrlands
oudste pianiste - nog altijd speelt.
Naast de oudste generatie hoort in een
feestprogramma als dit ook de jongste
generatie thuis, gepersonifieerd in de
gracieuze, talentvolle violiste Marjolein
de Sterke, met haar 17 jaar een der
meest veelbelovende solisten van het
ogenblik. Met bejeende vioolstukken
van Paganini, Kreisler en de Sarasate
zal zij aan het meer „klassieke" deel
van deze avond een belangrijk aandeel
Bert van Dongen en Rien van Nunen.
Betsy Dornay-Culp.
leveren, daarbij aan de piano begeleid
door haar moeder.
Maar wat, is een feest zonder ethte
feestmuziek, muziek waarbij je moeite
hebt om op je stoel te blijven zitten.
Ook die zal er volop zijn: door de
Pico's, het bekende accordeonduo,
maar ook door de Politie Harmonie
„Hermandad", die onder leiding van
Dick Koster zijn medewerking
deze feestelijke avond zal geven.
Het programma dat Herman Tholen op
zaterdag 6 november op zijn bekende,
onnavolgbare wijze aan elkaar zal pra
ten, klinkt als een klok. En het wordt
dankzij de lustrumvierende studenten
en de medewerking van de Doelen en
uw Havenloods geen dure avond.
Voor het geringe bedrag van f 3,50
beleeft u een avond die u niet licht
zult vergeten, omdat u weer eens voor
één keertje terug bent geweest haar
„toen". De kaarten kosten dus maar
f3,50. Ze zijn aan de kassa van de
Doelen te koop vanaf zaterdag 30
oktober. Vindt u dat te ver weg en
woont u in een bejaardentehuis of in
een verzorgingsflat? Vraag dan eens
aan de beheerder of er niet van daar
uit gemeenschappelijk kan worden be
steld. Dat spaart u dan tenminste één
gang naar de Doelen. Want zaterdag 6
november moet u er in elk geval heen.
Dinsdag 26 oktober 1971
20e jaargang no. 43
EDITIE
SCHIEDAM
R SCHIJNT OP DINSDAG EN DONDERDAG IN ROTTERDAM RECHTER MAASOEVER - SCHIEDAM - VLAARDINGEN - KRIMPENERWAARD E.O.- HOOFDKANT. PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM. TEL. 13.21.70
Stelt u iich voor dat op percelen grond deels van Staatsbosbeheer ergens langs
het Nederlands-Belgisch grensgebied een nieuwe middelgrote stad gebouwd wordt
voor bewoners van het Rijnmondgebied. Om dit te realiseren is tot oprichting van
een Ontwikkelingsmaatschappij besloten, waarin onder andere vertegenwoordigd
zijn de petrochemische industrie van Rijnmond (50 procent van het aandelenka
pitaal), wat omliggende gemeenten in zuidelijk Brabant, een grote Nederlandse
bankinstelling en de provincie Noord-Brabant samen met het Gewest Rijnmond.
JVWVWWWWtfWWWVWWWWWtfWW^flAVWWJVWWWWWWWWWW^WVWWWWAftV^W5WWWWWWWWWWWl,
met d,e grootste omzichtigheid te werk
gegaan, waardoor veel van de bestaan
de vegetatie behouden bleef. De hui
zen, maisonnettes, drie en vier etage
woningen en aantrekkelijke flats tot
zeven etages,* staan tussen loof- en
naaldhout van 25 of veel meer jaren
oud. Voor Rijnmonders, die bereid
zijn te pendelen is dit een droom.
Een prettige gedachte, die onwillekeu
rig bij je opkomt als je een dag lang
rondloopt in de nieuwe Duitse stad
Wulfen. Wulfen, nauwelijks drie uur
gelegen vanaf het Rijnmondgebied aan
een zijweg van de E 36, ten noorden
van Recklinghausen in het Roergebied,
is als nieuwe stad in wording het
bekroonde ontwerp van een wedstrijd,
uitgeschreven voor architecten. Het
stedebouwkundig bureau Eggeling uit
Berlijn was de winnaar.
Voorbeeld
De Duitse Ontwikkelingsmaatschappij
heeft tot taak mogelijkheden te
creëren voor een goed leefklimaat,
voor de toekomstige inwoners van het
gebied Nordrhein-Westfalen. Omdat de
toename van de bevolking aldaar in
grote mate verband houdt met de
ontwikkeling van de industrie in ge
noemde streek, diende het treffen van
planologische maatregelen gecoördi
neerd te worden met de groei'van de
industrie. Deze faktoren leidden tot
het plan een stad te bouwen op het
grondgebied van de gemeenten Lém-
beck en Wulfen. De neue Stadt Wul
fen" is bedoeld als voorbeeld voor de
stedebouw in het Ruhrgebied.
Het stedebouwkundig ontwerp van het
bureau Eggeling bestaat uit een reeks
van punten, waaraan het totaalplan
moet voldoen. Als basis van de gehele
opzet is er een vlekkenplan, dat weer
uiteenvalt in verschillende bestem
mingsplannen. Een tiende deel van dit
vlekkenplan is nu gereed. Er wonen
ongeveer 5000 mensen. De omgeving
van de stad vertoont overeenkomsten
met sommige wijken in Arnhem, Em-
men of de topografie aan het einde van
de E-39 in de knik nabij Heerlen.
De grond is van teemachtig zand wat
goedkoop bouwen in de hand werkt.
Geen zandopbrenging tot twee en een
halve meter, zoals in de polders ten
Oosten van Rotterdam. Geen kostbaar
heiwerk. Men graaft een bouwput uit
tot op vier meter diepte, stort een
betonplaat waar de kelders op ge
bouwd worden en voltooid eenmaal op
niveau de huizen tot op de verlangde
hoogte.
Veel fantasie
De flats met hun zeven etages doen,
ondanks hun voor Nederlandse begrip
pen kleine ramen, menselijk aan. Kun
dig en speels is met de blokken ge
werkt. De kracht van deze flatgebouw
in Wulfen ligt in de afwisseling die de
gevels kenmerkt. Om de twintig
dertig meter gebeurt er iets. Geen
recht toe recht aanbreien, zoals de
bekende luciferdozen die door heel
Nederland staan en blijk geven van een
gebrek aan fantasie. Helemaal geen-
woonmirakels van honderden meters
lengte en veertien etages hoog, waarin
je als mens verloren gaat en van buiten
met veel moeite kunt aanwijzen waar
je nu precies woont, als je vrouw niet
net toevallig die oranje baddoek te
drogen had hangen.
In tegenstelling tot de kubieke meters
waar wij in Nederland een woning
uitdrukken, drukt een Duitser zijn
woning uit in vierkante meters; dus per
oppervlak. Hij betaalt ook per vier
kante meter. Voor een eenvoudige
woning met redelijke kamers voor een
klein gezin en voorzien van een aardige
keuken inclusief badkamer betaalt hij
2,75 Duitse Marken per vierkante me
ter, althans in Wulfen.
winkels. Doordat het snel- en vracht
verkeer om de stad is heen geleid
geschiedt het oversteken van de hoofd
verkeersaders niet gelijkvloers. Kostba
re ondertunneling in goed afgewerkt
beton is men hierbij niet uit de wegge
gaan. Goed weggewerkte parkeerplaat
sen, parkeerboxen en een complete
ondergrondse parkeergarage, onttrek-'
ken het ontsierende autobezit aan
ieders oog. De auto is wel bij de hand,
maar van uit de woning nauwelijks of
niet te zien. Men ziet zijn overburen en
vooral veel groen; groen wat straks
voor zover het opnieuw is ingeplant
misschien het „buurtje kijken" ook
nog onmogelijk maakt. De ruime opzet
bevestigt deze veronderstelling.
Een bezoek aan Wulfen doet je wat.
Het lijkt of dit een oplossing is voor de
nog steeds groeiende Rijnmondagglo
meratie. Wordt er niet verkeerd ge
dacht door zo dicht bjj ons werk te
willen wonen. Waarom samenklonte
ren en nieuwe woongebieden op dure
grond aan reeds bestaande woonker
nen toevoegen- terwijl elders misschien
nog ruimte is? Een toenemend aantal
planologen staat afwijzend tegenover
de mateloze verstedelijking (urbanise-
ring) van oude dorpskernen in de regio
rond een grote industriestad.
Toegegeven, Duitsland is geen Neder
land. In de Bondsrepubliek zal meer
groen per inwoner per vierkante meter
beschikbaar zijn dan hier. Toch zou 't
hier het overwegen waard zijn of pla
nologen ook een nieuwe stad in Neder
land kunnen inpassen; bijvoorbeeld op
de plaats waar nu een dichtheid aan
campings is aan te stippen.
Nick Morelis.
Onder de flats die wij bezochten,
waren maisonnettes gebouwd, uitge
voerd mét een keuken, bijkeuken en
een woonkamer van maar liefst 38
vierkante meter. Een open trap bracht
de -bewoners naar de ruime slaapka
mers en de bijzonder grote badkamer.
Voor en achter het huis een direchte
aansluiting op het omringende groen.
Opvallend was de service die elk huis
bezit in de vorm van verwarming en
elektrische apparaten zoals een for
nuis, koelkast e.d. behorend bij de
woning.
Behalve afwijkende maten in woning
typen voor grote gezinnen, is het
oppervlak van een etagewoning 80 en
een eengezinswoning 100 vierkante
meter gemiddeld. Betrekkelijk klein
vergeleken bij wat wij hier in de
woningwetsector bouwen, maar goed
koop en een fraaie omgeving.
Tussen de gebouwde blokken ligt als
een ruggegraat het voetgangerstracé.
De voetpaden leiden langs de kortste
weg naar de scholen, speelplaatsen en
Metrotraject tussen Rijnhaven
en Leuvehaven meest gebruikt
De Rotterdamse metro vervoerde in april 1970 ongeveer 100.000 reizigers per
werkdag. De beide eindstations Centraal Station en Zuidplein (Slinge was toen
nog niet in gebruik! verwerkten samen rond 52 procent van alle
metropassagiers. Een vierde deel van de reizigers op de metrolijn werd vervoerd in
de drukste twee uren, welke vielen van 8 tot 9 uur 's morgens en van 17 tot 18
uur 's middags.
Tot deze conclusies komen de Ver
keersdienst Rotterdam en de Rotter
damse Elektrische Tram in hun eerste
interim-rapport naar aanleiding van het
door beide instanties gezamenlijk ge-
houden metro-onderzoek in april
1970.
Het onderzoek werd gedurende vijf
werkdagen van begin dienst tot einde
dienst gehouden in alle op dat moment
in gebruik zijnde Rotterdamse metro
stations. De bedoeling was een beeld te
verkrijgen van het reispatroon van de
metroreizigers.
Behalve door de Verkeersdienst en de
RET, die met de leiding van het
onderzoek waren belast, werd aan de
uitwerking van de enquête medewer-
.king verleend, door het Gemeeentelijk
Rekencentrum en het Gemeentelijk
Bureau voor de Statistiek.
Van de ondervraagde metroreizigers
(op stille tijden waren dat bijna alle
reizigers die de stations binnenkwamen
en op drukke momenten een zo groot
mogelijk aantal van hen) werd 54
procent gevormd door mannelijke pas
sagiers. Van de passagiers die de metro-
reis maakten met een werkmotief,
bestond 65 procent uit mannen. In het
winkel- en visitemotief waren de vrou
wen met 72 procent in de meerder
heid.
Van de ondervraagden had 84 procent
een leeftijd tussen 18 en 65 jaar,
terwijl tien procent een leeftijd tussen
12 en 18 jaar had. Een kleine 6
procent was ouder dan 65 jaar en een
kleine 1 procent jonger dan 12 jaar.
Van de ondervraagde reizigers reisde
11 procent op de enquêtedag niet heen
en terug met de metro, terwijl 89
procent dit wèl deed. Van de volwas
sen ondervraagden bleek 34 procent in
het bezit- te zijn van een autorjjbewijs.
Voorts bleek dat 73 procent van de
metropassagiers naast de metro ook
gebruik maakte van het op de metro
aansluitend openbaar vervoer en dat
een derde deel van hen dat zelfs in
voor- en natransport deed. Van de
metroreizigers verplaatste rond 70 pro
cent zich aan één der zijden of aan
beide zijden van de metrorit te voet.
De gemiddelde reisaistand per metro
bedroeg 3,75 kilometer met een gerin
ge spreiding per reismotief. Belangrijk
daarbij is, dat het rivierkruisend traject
tussen de stations Leuvehaven en Rijn
haven werd bereisd door 88 procent
van de metroreizigers. Dit traject bleek
tevens het meest gebruikte.
