Het influenza-virus komt het
liefst vermomd en onverwacht
Gij behoeft niet te klagen
De Spaansche ziekte komt.
Bestuurlijk apparaat Schiedam
hinkt nieuwe iaar in
SLAAPBANKEN
kimSICEBHIEH
VANUIT HET OOSTEN NADERT DE PLEZIERIGE POEHAHA
De N.V. Risico Verz.-Mlj. te Rotterdam
Er kwam ook weer nieuw leven in de Passage
SCHIEDAM
VERSCHIJNT OP D.NSDAG EN DONDERDAG .N ROTTERDAM RECHTER MAASOEVER SCH,EDAM - VLAARDINGEN - KRIMPENERWAARD E.O HOOFDKANT. PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM. TEL. 13-21.70
oensdag 29 december 1971
20e jaargang no. 52
brlckstoon/.alcn Industriegebouw
(■oudsesingel 66. Rotterdam. Tel.
1)1(1- l3.8~n.IH.
REPARATIES
1ste klas werk vanaf f 5,- per reparatie
20-karaats GOUDEN KROON f 17.50
U kunt er op wachten
INSTITUUT DENTIUA
HOOGSTRAAT AO. ROTTERDAM
TELEFOON (010) 126010
Te bereiken met tram 1, 3, 6. 8 en
met busli)n 32. 34, 38. 45. 49 en 49a
Dr. N. Masurel, zetelend op de 17e verdieping van de hoogbouw van de
Rotterdamse Medische Faculteit, waar hij sinds mei van dit jaar de nieuw
opgezette afdeling virologie leidt, omschrijft de jacht op het influenza-virus als
„een detectiveroman". En met de waardering van de inspekteur-met-rijke-erva-
ring voor de gentleman-inbreker zegt hij: „Het is een van de intelligentste
virussen, die er zijn".
Behalve dat is het virus niet ongevaarlijk ook. Per griepepidemie, al naar gelang de
„nieuwigheid" van het betreffende virus, legt tussen de dertig en de vijf procent
van de Nederlandse bevolking voor een paar weken het loodje en komen in
Nederland tussen de 1500 en 3000 mensen om.
Verzekert U nog hodan tegen de koeten Uwer geheele Medlsoha Verzorging.
MORGEN ken bet te leat zijn.
le de EENIGE Mfl., die het geheele risico aanvaardt en ONMIDDELLIJK na het aangaan
der Verzekering. (Promie per persoon ranat 60 ct. per mnd.)
De eerstvolgende verschij
ning van De Havenloods is
op donderdag 6 januari.
Op dinsdag 4 januari ver
schijnt er geen krant.
Disco-dancing "De Appel"
in Monopole Theater
Het vroegere Monopole-Theater aan de
Hoogstraat heeft een nieuwe bestem
ming gekregen. Het is ingericht als
disco-dansgelegenheid. Kort achter el
kaar werden het Passage Theater en
het Monopole Theater gesloten en had
Schiedam geen enkele bioscoop meer.
Het Passage Theater is al weer geruime
tijd geopend, nadat het gemeentebe
stuur het theater had gekocht. Voor
Monopole, dat ook nogal sterk verou
derd was, werden diverse bestemmin
gen geopperd. Uiteindelijk werd het
gebouw gehuurd door de heren J. Rijk
en L. van Hal uit Rotterdam. De
nieuwe disco-dancing heet „De Ap-
Kalender
De tijd dringt, maar het kan
nog. De kalender met de vier-
kleurenafdruk van de dia van
Frits Rotgans (afmeting 33x65
cm.) met de „Nieuw Amster
dam" in de Rotterdamse haven
is nog verkrijgbaar. Onder de
plaat is een kalender beve?"
voor het hele jaar. Voor u.ne
gulden kunt u dit kleurige „ka-
lendertje" afhalen. In Rotter
dam: Prins Hendrikkade 14
(Noordereiland), Eendrachts-
weg 25; Krimpen aan den IJs-
sel: Weteringsingel 9; Vlaardin-
gen: Hoogstraat 122; Gouda:
Dubbele Buurt 4-6. Onze kan
toren zijn geopend van
8.30-17.30 uur, zaterdags ge
sloten.
Een paar illustratieve advertenties ten tijde van de griepepidemie van 1918.
Goed, de influenza is niet in rechte lijn
de doodsoorzaak, maar dr. Masurel
wijst er wel op dat het sterftecijfer in
de sector „high risk"-patiënten na een
griepepidemie niet daalt. De conclusie
dat influenza bij een aantal mensen
alleen maar „snellere" dood veroor
zaakt, is dus niet gewettigd.
Inmiddels is er weer een griep-golf
aanstaande. Dat wil zeggen: vanuit het
oosten is op de kaart een duidelijk
spoor aan te geven van het naderend
Hong Kong-virus, dat in 1968 voor het
eerst aldaar bij mensen werd geïsoleerd
en dat nu voor de derde keer Neder
land gaat aandoen.
Waarschijnlijk zonder al te veel kwaad
te doen. Wie eenmaal een bepaald
griep-virus heeft gehad, is daarna tijde
lijk geimmuniseerd, niet vatbaar, tegen
dat virus. Dat ene virus „sterft" dan
langzaam uit en een jaar of tien, elf
duikt ergens in de wereld een nieuwe
stam op. Dat was zo in 1957 (Aziati
sche griep) en dat gold voor 1968. De
griep (niet te verwarren met de onge
veer 150 verkoudheidsvirusjes die er
ook nog bestaan) is dus een beetje on-
SlfSnf
i de influenza te kunnen bestrijden
is daarom door de Wereld Gezondheid
Organisatie een internationaal net Van
Regionale Influenza Centra opgericht
met in Londen het hoofdkwartier. In
Nederland is dr. Masurel al jaren in
Leiden en sinds mei dan in Rotterdam
(want het is met hem verhuisd) hoofd
van het RIC-instituut.
Bestrijden is eigenlijk niet de goede
uitdrukking. „Onderkennen en leren
kennen", zegt dr. Masurel, de hoofdta
ken van het instituut schetsend. Op
basis van de bevindingen van de RIC's
overal ter wereld, wordt dan vanuit
Londen een scala van adviezen en
ANALISTEN
HAARIMPORT
aanwijzingen gegeven voor vaccinatie
schema's in de landen waar dat moge
lijk is.
Vaccineren
Want vaccineren als preventie is het
enige middel dat tegen het influenza-
virus is opgewassen. Wie de ziekte
eenmaal heeft kan weinig anders doen
dan „uitzieken". Een niet ten volle
ondergewaardeerde bezigheid, gezien
de vertederde manier waarop vaak over
een weekje met griep op bed wordt
gedacht. Maar dat is iets dat door de
eeuwen heen heeft gegolden.
Influenza (betekent „invloed" en
komt uit het Italiaans waar de ziekte
ooit: „invloed van de kou" heeft
geheten- griep komt uit het Russisch,
van „Gripp", dat iets met rochelen en
hoesten te maken heeft) werd wd
genoemd: „de plezierige poehaha",
„de nieuwe verrukking" en de „krank
heid van de kranigen".
Een tekenend grapje staat in het door
Philips Duphar uitgegeven boekje „De
Spaanse griep van '18". Een patiënte
zegt tegen een arts: „Is u er zeker van,
dokter, dat ik absoluut den laatsten
vorm van influenza heb gehad? Waar
op deze: „Zeer zeker, mevrouwtje,
Financiële hulp
voor 't Tempeltje
Wanneer de Schiedamse gemeenteraad
zich ermee kan verenigen, zal de Stich
ting Sociaal Culturele Arbeid voor het
opknappen van het pand „Het Tempel
tje" aan het Spinhuispad, waarin de
sociëteit is gevestigd, een bijdrage van
f 2470,- ontvangen.
Het pandje is er niet te best aan toe en
vooral het dak moet nodig worden
vernieuwd. Er is voorlopig een dekzeil
overheèn getrokken, voor het geval het
gaat regenen.
In de vergadering van de Schiedamse
Raad voor Jeugd en Jongeren voelde
men er wel voor om financieel hulp te
bieden om „Het Tempeltje." niet alleen
droog, maar ook warm te maken, want
er is geen verwarming. Het werk wordt
dotfr de jongeren van Het Tempeltje
uitgevoerd.
De Raad voor Jeugd en Jongeren i
allerminst enthousiast, om nog een
huis-aari-huis-blad uit te gaan geven,
waarvoor de Schiedamse Gemeenschap
plannen heeft. Men is van oordeel, dat
een dergelijk blaadje de weg van alle
pamfletten zal gaan: ongelezen de vuil
nisbak in.
DWARSGER^KKEN
NATUURWIT. BOERENBRUIN,
BOERENROG, PUNTJES EN BOLLEN,
3 KRENTEN-ROZIJNENBROOD,
A KRENTEN BOLLEN,
Schiedam heeft een veelbewogen jaar achter de rug. Het klinkt wat tegenstrijdig
en toch moet worden gesteld, dat ef ondanks veel rumoer op stedelijk gebied, in
feitr wienig is gebeurd. Dat behoeft uiteraard ook weer niet helemaal letterlijk te
worden opgevat, want in het jaar 1971 zijn stedelijk gezien wel nieuw?
ontwikkelingen gekomen en is zo hier en daar het stadsbeeld veranderd.
Niettemin zal de geschiedschrijver zich tot enkele onderwerpen kunnen beper
ken, die dan culmineren in algemeenheden en beschouwingen rond het zich nog
steeds voortslepend stadsbestuurlijk conflict.
Schiedam zit - althans wat de binnenstad betreft - nog steeds in de periode van
de plannen in velerlei vorm. Dit behoeft geen verwijt te zijn, want het is beslist
geen eenvoudige opgave, om van een oude stad als Schiedam een nieuwe te
maken. Het bouwen van een geheel nieuwe stadswijk, zoals bv. Groenoord-Kethel
geeft heel wat minder problemen, dan wanneer het op slopen en herbouwen
aankomt van een binnenstad. Hetgeen ook weer niet betekent, dat in feite de tijd
al vér voorbij is, dat het hart van Schiedam vernieuwd moest zijn. En daar zijn we
nog ver vandaan, ondanks de optimistische voorspellingen en jaartallen, die bij
fijd en wijle genoemd worden. Eerlijk gezegd: we zien het nog niet zo zitten en
het is geen riskante voorspelling, dat ook in 1972 nog weinig of niets in de
praktijk te zien zal zijn van het nieuwe Schiedam. Dan mogelijk nog wat meer
sloopwerk!
Zo graag zouden we hebben geschreven, dat 1971 het jaar was, waarin Schiedam
uit de toch wel benauwende beklemming voor haar toekomst was gekomen,
waarin althans enige vooruitgang kon worden gesignaleerd om de leefbaarheid te
veigroten. Helaas heeft het in 1971 niet zo mogen wezen, ook al worden er
uiterst langzaam, vorderingen gemaakt, die zich evenwel nog slechts beperken tot
plannen en besprekingen. En wat 1972 betreft, er kan worden verwacht, dat een
nieuwe fase wordt bereikt in het nemen van beslissingen en keuze uit de
mogelijkheden. Met name ook over de metro en de ontwikkeling van het
Singelkwartier. Maar dat het van de woorden tot de daden zal komen, daarvoor
moet men een flinke dosis optimisme bezitten om dat te zien!
Een tweede belangrijke Schiedamse aangelegenheid is van politieke aard, ook al
kan worden verondersteld, dat weinig Schiedammers daarvan wakker zullen
liggen. Desondanks is het toch een belangrijke aangelegenheid, omdat dit direct
het bestuur van de stad betreft en vaa invloed is op de gang van zaken. Want al
moge dan in grote lijnen het werk voortgang vinden, hier en daar hapert het toch
en zeker aan continuiteit in het stadsbestuur. Toch dient te worden gesteld, dat
deze (wethouders) kwestie met wat verstand en goede wil eenvoudig oplosbaar is,
maar muurvast raakt door politieke halsstarrigheid en onbegrip, welke zelfs bij
mensen met veel verantwoordelijkheid jegens de gemeenschap, nog altijd blijkt te
bestaan. Als dit probleem niet in de eerste of tweede maand van het nieuwe jaar
tot een bevredigende oplossing kan worden gebracht is te vrezen, dat ook 1972
weer een jaar wordt van bestuursconflicten en vruchteloze raadsdebatten. Genoeg
hierover.
Met het noemen van deze twee grote lijnen door Schiedam van 1972, is uiteraard
niet heel het gemeentelijk leven geschetst. Daarvoor behoeven we slechts te
•wijzen op de voortgaande ontwikkelingen van Groenoord-Kethel, ondanks de
scherpe meningsverschillen over die ontwikkeling.
Een nieuwe administratieve fase voor de gemeente werd bereikt door de in
gebruikname van het werkgedeelte stadskantoor, waaruit dan geleidelijk het
nieuwe stadhuis moet groeien. Het hoofdbureau van politie vergroot zich
geleidelijk en in 1972 zullen daar weer enkele gemeentelijke diensten worden
geconcentreerd. De Hoogstraat kreeg een aanzienlijk beter aanzien als winkel
straat, de Hema begon met het optrekken van een noodgebouw. Het Passage-
Theater-probleem werd opgelost en de deuren gingen weer open, evenals op de
laatste zondag van het jaar die van Monopole als dancing.
Voor de Schiedamse jeugd scheen de stichting van de Raad voor Jeugd en
Jongeren een nieuwe mogelijkheid tot grotere concentratie en samenwerking, al
geven de geluiden van de laatste maanden nu niet direct reden tot optimisme en
lopen ook jongeren kennelijk elkaar voor de voeten. De kunstenaars hadden hun
tweejaarlijkse ontmoeting en rivaliteit in de Salon der Maassteden. De Schiedam
se Gemeenschap heeft de nieuwe richting nog niet gevonden en hield zich voor
een belangrijk deel nog bézig met het oplossen van problemen binnen eigen kring.
Ook aan de Schiedamse industrie gaan de zorgen niet voorbij en zo nu en dan
duiken er berichten op over fusies of vertrek. Het is een geluk, dat het
geboortecijfer dat van het overlijden nog steeds fors,overtreft, want daardoor
bleef het aantal inwoners van Schiedam op vrijwel gelijk peil Dan waren er nog
pleziertjes en verdrietigheidjes, zoals het uitblijven van geld voor het uitvoeren
van allerlei in meer of minder mate noodzakelijke werken en het plezier van
telkens terugkerende evenementen als concoursen, vakantiefeesten en de kermis.
Omdat Schiedam in 1971 gespaard is gebleven voor rampen, die tegenwoordig
ook wel „calamiteiten" worden genoemd, was 1971 alles bijeen genomen nog
niet zo kwaad. Al had het beter gekund.
dreiging van januari a.s. Het bezwaar is
dat de concurrentie dat wel graag zou
willen weten en Philips Duphar zwijgt
derhalve.
Een woordvoerder: „Die concurrentie
op Nederlandse bodem komt van bui
tenlandse vaccin-producenten en da
teert pas van een jaar of vier, vijf terug.
Het zit gewoon zo, 'dat zestien of
zeventien jaar lang ons vaccin een
one-man-show was, dat wij de aarde
hier beploegd, beëgd en bezaaid heb
ben en dat die markt nu het interes
sant is geworden, ook wordt opge
zocht door anderen".
Wel wil de Philips Duphar-zegsman
kwijt dat het aantal entingen de afgelo
pen vijftien jaar ongeveer is verdertig-
voudigd. Of nu een belangrijk deel van
de Nederlandse bevolking is voorzien?
P.D.: „Het lijkt er niet op. Alleen de
kwetsbare personen worden in redelij
ke mate ingeënt. Dat zijn er een drie
miljoen". Of er genoeg vaccin zou zijn
om heel Nederland te behandelen?
P.D.: „We zouden influenza in Neder
land kunnen uitbannen als het moest".
Bert Bakker.
gebrek aan eetlust.
over gal-, slHm-, maaglijden, trage ontlasting, Blechte spijsvertering, gebrek a
revatfe konde, influenza, lusteloosheid, koortsigheid, duizeligheid, hoofdpijn,
loor t gebruik van mijne WOETELBOER's kftildei of WO&TIfcBOER's pil
"'.nnen enkele dagen weer trisch en opgeknapt Probeer ze maar eens, en ge zul
jn over de heilzame uitwerking.
WORTELBOER's Kruiden per pakje «0 cent WOETELBOER's Pillen 60 cent per doos.
In Schiedam werd nog steeds gesloopt...
hoestte volmaakt gelijk als de hertogin
van Wessex".
Weinig vertedering oogstte overigens
de in de titel van het boekje genoemde
„Spaanse griep van '18". Wel een
ontzaglijk aantal doden, ruim twee
keer zoveel als de Eerste Wereldoorlog
bij elkaar: twintig miljoen. Verklaring
voor het pandemisch bloedbad is aan-
nemelijkerwijs het optreden van een
tot dan ongekende virusstam, die
stomweg vrij spel had. In een dergelij
ke rampsituatie trekt de ziekte zich
zelfs niets aan van winter of zomer. De
brutale had de hele wereld.
Kringloop
Intussen is het influenza-onderzoek,
niet het minst dankzij de inspanningen
van het Nederlandse RIC, zover dat
een paar veronderstellingen over de
kringloop van de diverse influenza-vi-
russen gemeengoed zijn geworden. Dat
gebeurde aan de hand van het consta
teren van immuniteitsverschijnselen
van de griep van '57 bij ouderen,
d.w.z. ouder dan 70 jaar.
Men leidde daaruit af, dat zij die griep
al eens een keer gehad hadden en legde
verband met de pandemie van
1889-1890. Hetzelfde gebeurde aan
de hand van een in 1963 ontdekt virus
bij paarden. Conclusie zou dus moeten
zijn: het „slimme" influenza-virus, dat
een jaar of tien de ronde heeft gedaan,
wach( een mensen-generatie af met
terugkomen omdat er anders geen
droog brood te verdienen valt.
Waar het virus ondertussen blijft is
men al langer op het spoor. Al in 1918
legden onderzoekers in de VS verband
tussen de griep van dat jaar en een
epidemie van influenza onder varkens.
Later, toen in 1933 het eerste influen-
zavirus bij een mens werd geïsoleerd,
kon men die veronderstelling met be
wijs staven: het varken was de bron
van de plaag, die 20 miljoen mensen
velde.
Eenzelfde samenhang constateerde
men met een in 1963 bij paarden
gei'so.leerd virus. Het bleek grote over
eenkomst te vertonen met het zich in
'68 ontpoppend Hongkong-virus. .Bo
vendien, om de cirkel rond te maken,
constateerde men immuniteitsver
schijnselen tegen dit nog onbekende
virus bij de groep ouderen, die tien
jaar jonger was dan de groep bij wie te
gen de griep van '57 weerstanden wa
ren gevonden. De griep van 1900-1901
zou dezelfde zijn als die van 1968.
Door de ontdekking van 1963 werd de
aard van het influenza-virus voor het
eerst voorspelbaar.
Een rijwielbrancard van de Amster
damse geneeskundige dienst, die in
1918 dienst deed als vervoermiddel
van grieppatiënten. Tienduizenden Ne
derlanders overleden in dat jaar aan
deze Spaanse griep", vooral uit de
leeftijdsgroepen 0 tot 5 en 25 tot 35
jaar.
Eenmaal het virus bij de mens geïso
leerd hebbend, kon men de presentie
serieus ter hand nemen. Maar vaccina
tie op redelijk grote schaal werd pas
een zaak van na de Tweede Wereldoor
log. Toch is er nog geen sprake van
„totale" inenting, zoals bijvoorbeeld
tegen polio of andere virussen.
Philips Duphar, die er rond 1950 mee
begon, wil zelfs bij benadering niet
zeggen hoeveel vaccinaties bijvoor-
modestoffen
MAISON VAN
DOOREMAALEN
6 FILIALEN