Raad van Kerken streeft naar meer samenwerking
'Iedere gewonnen looneis
verzwakt de mogelijkheid
tot democratisering"
KUNSTGEBITTEN
MINERVA
Nog geen nieuw gebouw
voor gemeente-archief
SLAAPBANKEN
KUNSTGEBITTEN
PROF. ALBEDA NA METAALCONFLICT:
modestoffen
VERSCHIJNT OP DINSDAG EN DONDERDAG IN ROTTERDAM RECHTER MAASOEVER - SCHIEDAM - VLAARDINGEN - KRIMPENERWAARD E.O.- HOOFDKANT. PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM. TEL. 13.21.70
donderdag 24 februari 1972
21e jaargang no. 8
SCHIEDAM
DAr SCH'EDAM
ROTTERDAM
NW. MATHENESSERSTR. 45
l/.s Je cr nou even over nadenkt zou je kunnen zeggen: iedere
gewonnen looneis is in laatste instantie een versterking van de
consumptiemaatschappij, versterkt liet opgenomen zijn in de samenle
ving. waarin je leeft en verzwakt daarmee de mogelijkheid om juist de
democratie in de werkplaats te vergroten. Iedere verbetering van het
levenspeil vergroot de mogelijkheid dat de mensen zich vergenoegen
met een hoog consumptiepeil en dat willen betalen met een zeer
bescheiden plaats in de arbeidsorganisatie. Dat vind ik nou de tragiek:
een vakbeweging die radicaliseert en zich minder thuisvoelt in de
samenleving, dat onder meer in een hardere houding manifesteert en
wat is het resultaat Den hoger loon en een beter gesetteld zijn van
de werknemer in de consumptiemaatschappij".
Aan het woord is prof. dr. W. Albeda,
onlangs bemiddelaar in het metaalcon
flict. „Als het er opaan komt zijn de
materiële toch de breekpunten. Neem
het voorbeeld van de Parijse mei-revo
lutie in 1968: een geweldige beweging
met arbeiderszelfbestuur en een totale
vernieuwing van de maatschappij als
eisen. En op een gegeven moment
kopen ze 't af".
Wie kopen het af?
„Dat is duidelijk, dat voorstel komt
van de werkgevers. Maar het zijn de
vakbondsleiders die zich realiseren dat
ze zich niet kunnen veroorloven zoiets
af te slaan, die zich in laatste instantie
realiseren dat ze de mensen niet de
straat op krijgen voor de echt belang
rijke veranderingen, voor de democra
tisering van de onderneming".
Wie zal dat kringetje doorbreken?
„De vakbeweging is de eerst aangewe
zene. Die moet prioriteit geven aan de
immateriële zaken, maar dan moeten
ze wel weten wat ze willen. Vage
kreten over arbeiderszelfbestuur zeg
gen mij niets. Dat is geen praktische
oplossing voor de problemen in onze
samenleving. Je moet zoeken naar mo
dellen die ervoor zorgen dat de onder
neming niet een aangelegenheid is voor
producenten alleen, maar dat zij func
tioneert ten bate van de hele samenle
ving. Ik wil stellen dat je voor de
afstelling van de produktie op de
consumptie een markt nauwelijks kunt
missen; ik zie wat in de combinatie van
een markt- en een planningsmechanis
me. Vooral in verband met de komen
de milieuproblematiek zul je de plan
ning niet kunnen missen. Arbeiders
zelfbestuur vind ik, afgezien van expe
rimenten in kleinere bedrijven, niet
direct een praktisch voorstel".
Frustrerend
De ondernemers zijn de „tweede aan
gewezene", „omdat", zegt prof. Albe-
da, „het me voor ondernemers bar
frustrerend lijkt te constateren dat
werknemers zich met al hun sociale
beleid zo weinig opgenomen voelen in
de onderneming dat zij bereid zijn om
te staken, ook in het geval dat een
REPARATIES
U kunt er op wachten
INSTITUUT DENTILIA
HOOGSTRAAT 40. ROTTERDAM
TELEFOON (010) 126010
Te bereiken met tram 1.3, 6, 8 en
met buslijn 32. 34, 38. 45. 49 en 49a
Prof dr. W. Albeda
arbitrage al aanvaard is door hun orga
nisatie. De werkgever moet zich tot
afvragen of de plaats van de werkne
mer in het bedrijf wel zo bevredigend
is".
Staken duidt niet altijd op slecht
geïntegreerd zijn in het bedrijf, meent
prof. Albeda. „Werknemers maken
vaak een scheiding en zeggen: zolang
ik in het bedrijf werk hoor ik erbij en
wil ik me inzetten, maar zodra we gaan
spreken over de verdeling van de koek
is er een tegenstelling". Naast vakbond
en werkgevers heeft de regering een
taak. „Voor werkelijk belangrijke ver
andering kun je niet alleen op pressie
Van onderop mikken, dus alleen op
bedrijvenwerk. Je zult ook moeten
proberen de structuur van de onderne
ming te veranderen, de positie van de
aandeelhouders moeten terugdringen
ten voordele van de werknemers en dat
betekent dat de regering een belangrij
ke rol moet spelen".
De vraag rijst: waar staat de Industrie
bond NVV? Het conflict om de me
taal-cao helpt die vraag te beantwoor
den. Prof. Albeda, verrast door de
snelheid waarmee Groenevelt ja zei op
het arbitragevoorstel, ziet daarin een
bevestiging van de theorie, waarop hij
zijn bemiddelingspoging baseerde.
Onder druk
„Vanaf het begin was mijn opinie, dat
Groenevelt de wens had om tot een
contract te komen. De suggestie dat hij
dat niet wilde is wel gewekt, met name
door de heer De Geer, van werkgevers
zijde".
Blijft de vraag, waarom de Industrie
bond niet inging op de tweede bemid
delingspoging. Prof. Albeda heeft een
hypothese: „Groenevelt is de onder
handelingen ingegaan in een moeilijke
situatie, doordat er een duidelijk getal
lag: 1200 gulden (minimum vakantie
toeslag). Dat getal is overgenomen
door de stakers en werd voor de
stakers symbool van het al of niet
succes hebben van de staking. Dat
betekent dat Groenevelt als onderhan
delaar onder druk stond van zijn ach
terban. Het is bekend dat de Industrie
bond NVV meer dan andere organisa
ties in de afgelopen jaren gedemocrati
seerd is. De rapporten van Buiter,
Wallenburg en Poppe hebben in die
richting gewerkt. De konsekwente de
mocratisering heeft tot gevolg dat de
stemming in een belangrijk gedeelte
van de achterban voor onderhandelaars
een belangrijk gegeven is. Ik kan me
voorstellen dat van de drie betrokken
partijen de Industriebond NVV daar
door duidelijk de minste manoeuvreer
ruimte had".
Groenevelt heeft steeds gezegd: „Men
sen, ik heb m'n stakers, m'n achterban,
ik kan maar niet zomaar ".en daar
door ging de theorie van prof. Albeda
in de praktijk niet op. „Mijn theorie
was: alle drie de partijen hebben wat
weg te slikken. Zoek naar een middel
om iedereen even gehavend uit de
strijd te laten komen. Wat dit betreft
was er eigenlijk een ideale situatie voor
bemiddeling".
Vrijblijvend
De Industriebond NVV liet de stakers
meespreken, liet de opvattingen over
het bedrijvenwerk en de decentralisatie
van het beleid een belangrijke rol
spelen. „Maar nie.t de vraag waar men
heen wil, niet het maatschappijmodel
dat men in gedachte heeft", zegt prof.
Albeda. „Wat er eigenlijk in de hoof
den van de Industriebond NVV leeft
interesseert me erg. Je kunt je namelijk
afvragen: waar is het nou op uitge
draaid? We hebben gesproken over de
immateriële zaken, dus het recht om
bij onderhandelingen per bedrijf dë
vakbondsleden te betrekken ende
materiële zaken, de centenkwesties. In
wezen is de Industriebond NVV ermee
akkoord gegaan dat die immateriële
zaken werden verschoven naar de cao
1973-'74. Die zaken staan nu in de
inleiding van de cao en hadden daar
door volgens de Industriebond NVV
een te vrijblijvend karakter. Maar het
idee was: die zaken kt»men er wel uit
in de volgende discussies, die zijn niet
op korte termijn op te lossen. Toen
bleef de discussie beperkt tot de mate
riële punten".
Prof. Albeda zei al eerder dat de
Nederlandse vakbonden zich bewegen
„in Amerikaanse richting". Hij wil
daarmee zeggen dat de vakbond, die
zich in de vijftiger jaren helemaal
thuisvoelde in deze maatschappelijke
orde, veranderd is in een geëngageerde
beweging, die duidelijk toont dat er
verschil is tussen haar beleid en het
regeringsbeleid. Tot dat type vakbond
rekent hij de Amerikaanse vakbond:
„Niet zozeer geïntegreerd in het esta
blishment, eisen stellend". Daarnaast
ziet prof. Albeda de „protesterende"
vakbond, „die vindt dat deze maat
schappelijke orde zo slecht is dat je er
eigenlijk niet over kunt spreken, die
geen contracten sluit en geen afspra
ken maakt". De Franse CFIC is zo'n
vakbond.
„De verschuiving in Amerikaanse rich
ting heeft zich voorgedaan in alle drie
delen van onze vakbeweging, maar ik
heb wel de indruk dat er een fasever
schil is, dat de Industriebond NW
veel verder op dat pad is voortgegaan
dan bijvoorbeeld het CNV. Er blijft
natuurlijk het oude verschil in waarde
ring van het arbeidsconflict. Niet dat
de Industriebond het conflict graag
wil, maar hij gaat er niet voor opzij. Bij
het CNV zou men zeggen: eigenlijk
verafschuwen we het wapen van de
staking, maar in noodgevallen zijn we
bereid daarop terug te vallen".
De Industriebond NVV is volgens prof.
Albeda nog een geëngageerde vakbond,
geen protesterende. „Een protesteren
de beweging zou zeggen: sorry, maar
in deze verwerpelijke kapitalistische
orde zijn wij niet bereid ons aan
rechtswegen te onderwerpen. De geën
gageerde vakbond zegt: deze maat
schappij heeft vele gebreken, maar we
erkennen nog wel dat er onafhankelij
ke deskundigen zijn die in staat zijn
onze eisen te beoordelen".
Faseverschil
Het „faseverschil", het verschil in
waardering van het arbeidsconflict, het
verschil in beginsel en de sociologische
verschillen tussen de achterbannen van
de confessionele bonden en de Indus
triebond NVV (die vooral in de rand
stad sterk is vertegenwoordigd) kan
leiden tot polarisatie. „Ik vind het een
gevaar", zegt prof. Albeda, „indien de
drie centrales in plaats van naar elkaar
toe te groeien om te komen tot een
gezamenlijk beleid, zich naast elkaar
gaan bewegen. Ik geloof dat het radi
calere element en het meer oehouden-
de element elkaar niet zo gemakkelijk
kunnen missen. Een gezonde spanning
binnen elke vakbeweging Ijjkt me beter
dan een positie van twee vakcentrales,
waarvan er een de harde lijn volgt en
de andere wat verzoeningsgezinder is.
Zolang in alle drie de vakcentrales die
Een van de belangrijkste onderwerpen
van het gesprek binnen de vakbond is
volgens prof. Albeda: „Wat voor 'n
democratisering wil en kan een vak
bond eigenlijk hebben? Wat is de rol
van de bestuurder in de vakbeweging?
Zijn zij, met een ouderwetse term,
.kruiers der leden", die doen wat de
leden willen, of hebben zij een bredere
taak. Ik geloof dat de bestiiurder,
zeker in de praktijk, een bredere taak
heeft en dat hij niet zonder meer de
verlangens van de leden'doorgeeft aan
de werkgevers. Hij is de man die
enerzijds verlangens opwekt, die men
sen wijst op het feit dat er andere
dingen zijn om te eisen en dat je niet
tevreden hoeft te zijn met je situatie,
en anderzijds de man die durft te
zeggen: sorry, wat jullie nou vragen
kan niet, dat is onhaalbaar, of je maakt
bedrijven kapot, of je vergroot de
inflatie. De vakbondsleider heeft meer
rol en ik geloof niet dat
één leider zich die rol kan laten ontne-
Onvrede
Prof. Albeda constateert dat de staking
eerder verhardend heeft gewerkt op
het onderhandelingsklimaat, dan dat
ze Groenevelt en de zijnen heeft gehol
pen.
De houding van de stakers leert hem
„dat zij zich geen deel van de onderne
ming voelen en er niet solidair mee
zijn". „Achter hun eisen gaat een stuk
HALFEDELSTENEN
o.a. Amethist. Kwikerts,
Fa. CAM EO
Onder het motto „Zomaar een uurtje
zingen" wordt er zaterdag 26 februari
een uurtje samenzang gehouden in de
Grote Kerk. Aanvang 7 uur. Medewer
king verlenen- de christelijke harmo
nievereniging „HarpeDavids het inter
kerkelijk jeugdkoor Delft, mevrouw
Den Ouden en mevrouw De Jager,
solozang, mejuffrouw T. v.d. Meiden,
orgel.
Stakende werknemers voor de poort.
onvrede schuil met hun positie in de
onderneming en dus een stuk onver
mogen van ons maatschappelijk stelsel,
van ons type onderneming om mensen
een verantwoordelijke plaats te geven.
Men vecht over centen en men meent
dat waarschijnlijk ook wel, maar men
zou minder gemakkelijk vechten wan
neer men zich met de onderneming
verbonden zou voelen".
De onvrede van de werknemer wordt
afgekocht met geld. De vakbondslei
ders realiseren zich dat zij zich niet
kunnen veroorloven zo'n aanbod in
geld af te slaan. En daarmee is de
cirkel weer gesloten.
Gerard van Dijk
HAARIMPORT
BROERSVELD 169 SCHIEDAM
Aan het Bachplein is een begin ge
maakt met de bouw van het noodwin-
kelcentrum, waarin behalve de Végé,
ook nog een aantal andere winkels vestiging in het definitieve winkelcen-
onderdak zullen vinden. De hier geves- trum, dat in de omgeving zal worden
tigde bedrijven krijgen voorrang bij de gebouwd.
Het gemeente-archief aan het Oude Kerkhof in Schiedam heeft een druk jaar
achter de rug. Dit is o.a. het gevolg van allerlei sloopwerkzaamheden in de stad en
van boerderijen, waarvan de afbeeldingen ten behoeve van het archief bewaard
moesten blijven.
Een belangrijke aanwinst was de overname van drie bedrijfsarchieven. De
Distilleerderij en likeurstokerij N. V. Schade en Buysing, de Distilleerderij Daniel
Visser Zn „De Graauwe Hengst", en de N.V. Distilleerderij vh. Simon
Rijnbende schonken aan de gemeente hun archieven, onder conditie, dat zij pas
in 1985 openbaar zullen zijn.
Omdat het wegens de grote omvang van de archieven niet mogelijk was hen in het
archiefgebouw aan het Oude Kerkhof of op de archiefzolder van het pand aan de
Korte Haven te plaatsen, zijn ze gedeponeerd in de kelder van het filiaal van de
Gemeenschappelijke Openbare Bibliotheek aan de Parkweg. Deze aanwinst
onderstreepte ten overvloede de noodzaak om zo spoedig mogelijk tot de
ingebruikneming van een nieuw archiefgebouw te komen.
Over de verbouwing van de panden aan de Korte Haven 31-33 tot gemeente-
archief wordt meegedeeld, dat het nog steeds niet mogelijk is geweest de plannen
aan B. en W. ter goedkeuring voor te leggen. Er wordt verder nog steeds gewerkt
aan een ordelijke indeling van het archief. De heer De Voogd van Straaten hielp
bezoekers in de leeskamer en assisteerde bij de inrichting van diverse exposities.
Het verslag van de archivaris, de heer G. van der Feijst doet verdere mededelingen
over diverse schenkingen aan het museum.
In een speciale vergadering van
de Raad van Kerken te Schie
dam, die ook werd bijgewoond
door vertegenwoordigers van de
verschillende kerkelijke colleges,
is in de zaal van de Opstandings-
kerk de taak van de Raad en de
mogelijkheden -om te komen tot
nauwer samenwerking bespro
ken. De vergadering werd geleid
door de voorzitter van de raad
pastoor Van Goes.
Hij noemde de situatie van de oecume
ne weinig geruststellend. De snelle
ontwikkeling in het begrijpen en ver
staan van de christenen onderling lijkt
tot staan gekomen.
Plaatselijk en landelijk zijn er echter
nog wel activiteiten die voor de voort
gaan van de oecumene bevordelijk zijn.
Plaatselijk enkele oecumenische ge
spreksgroepen, het ziekenhuispasto
raat, de secti? Bedrijf- en bedrijfsbevol-
king en de actie Samen op Weg van de
hervormde- en gereformeerde kerken.
Er zijn meer initiatieven, maar er is
geen of onvoldoende samenwerking.
De strategie ontbreekt vele malen o.m.
door de introverte houding van kerke
lijke colleges.
De plaats van de Raad van Kerken
wordt daardoor problematisch. Ook
het gering aantal antwoorden op een
onder de leden der kerkelijke colleges
gehouden enquête versterkt het impas
se gevoel, anderzijds gaven de antwoor-
Discussie
Na de inleiding van pastoor Goes ging
de vergadering uitéén in vijf discussie
groepen, waar gesproken werd over
vragen n.a.v. de enfluête. Tijdens de
algemene discussie werd duidelijk dat
de instructie en voorlichting van de
leden van de kerken en de kerkelijke
colleges geihtensiveerd zou moeten
worden, terwijl de colleges en commis
sie tijdig hun voorgenomen plannen
aan de raad van kerken moeten gaan
Enorme sortering; vraag folders.
FabriekstoonzalenIndustriegebouw,
Goudsesingel 66, R'dam. Tel. 010-
138018.
mededelen, zodat coördinatie mogelijk
zou kunnen worden. Niet alleen infor
matie van de leden van de kerken,
maar óók het kennisnemen van het
denken en doen van de andere kerken
kunnen mede werken tot een gezamen
lijk doen en werken.
Kennismakingssamenkomsten van ker
kelijke colleges, maar óók van de leden
der kerken zullen in de komende tijd
zeer belangrijk kunnen zijn om de
eenheid van de kerken met een veelzij
digheid in dienstuitvoering resp. open
baring te bewerkstelligen. De vergade
ring dacht hierbij de Raad van Kerken
de plaats van studie- en stimulatiecol
lege toe. Mededelingen en reacties wor
den gaarne ontvangen door het secreta
riaat van de Raad van Kerken p.a. W.
v.d. Gaag, Schubertplein 74, tel.
708348.
Voor deze vergadering werd mede ge
bruik gemaakt van de vierde agenda
van de uitgave God-Wereld-Kerk, van
de Raad van Kerken in Nederland
dit is discussieschema uitgegeven in
verband met de vergadering van het
Centraal Comité van de Wereldraad
van Kerken, die in augustus in Utrecht
wordt gehouden.
Een tweede bespreking over dit discus
sieschema wordt gehouden op woens
dag 12 april in de zaal onder de
Opstandingskerk.
REPARATIES
binnen 30 min. gereed
Ouderen 10% korting.
Speciaal adre9 voor ééndagsbehandelinj
B.T.V.
MAISON VAN
DOOREMAALEN
6 FILIALEN
00K IN V. REEUWIJK PASSAGE
