Van diensten arbeidsbureau
wordt weinig geprofiteerd
"Net als elhe gehandicapte wordt
ook een blinde gediscrimineerd"
GEHANDICAPTEN KOMEN
MOEILIJK AAN DE SLAG
Huuradviescommissies, strijkijzers en
kleurentelevisies in Consumentengids
Drempelvrees bij werkgever en werknemer
Ooggehandicapten kunnen nogal eens worden geplaatst achter een telefooncentrale.
De integratie van de zichtbaar gehandicapten in het bedrijfsleven brengt veelal de
meeste problemen met zich mee. Logisch, men wordt constant met het gebrek
van de ander geconfronteerd, hetgeen de mogelijkheid van het elkaar niet
begrijpen vergroot. Hieronder zijn wat uitspraken van een bijna blinde man
getrouwd met een blinde vrouw genoteerd, die in het kort schetst hoe zij de
moeilijkheden bij het zoeken naar en in het werk ervaren. Veel van deze notities
gelden ook voor anderszins gehandicapten.
„Zelf werk ik als telefonist. Ik had
het 'geluk vlug een betrekking te krij
gen. Mijn vrouw zoekt nu 10 maanden.
Ze heeft ongeveer 180 sollicitaties
achter de rug. Ze heeft MMS, op'ei-
dingen voor typen en telefonie
gevolgd, is bezig met Nederlandse han
delscorrespondentie en steno. Ik ben
ook -met een vakopleiding bezig. Maar
waarom doen we het eigenlijk? Je
handicap is één en je diploma's zijn
twee voor de werkgever".
„Soms laten ze je een bepaalde
cursus volgen, maar als je vraagt of je
dan vanachter dat telefoonapparaat
Advertenties die geplaatst
moeten worden in onze uitga
ve van DINSDAG 23 MEI
moeten i.v.m. Pinksteren
reeds op donderdagavond 17
uur in óns bezit zijn. Comple
te afdrukken kunnen nog tot
vrijdagmorgen 9 uur worden
ingezonden. Dahk voor uw
medewerking!
weg kan en ze gaan daar over naden-
'ken krijg je reacties van „sorry, ik heb
toch niets voor je". Men is dan bang
om het experiment te wagen. En dat
terwijl ze met ons weinig risico lopen.
Juist wij, als gehandicapten, zullen ons
r de volle 100 procent
belazerd. Daar heb ik me dood aan
geërgerd. Er zijn altijd wel blinden te
vinden, die daar willen werken. Als er
posten vrijkomen, waar gehandicapten
kunnen zitten of hebben gewerkt, dan
moet daar ook een gehandicapte ko
men. Het GAB, maar vooral het
bedrijfsleven moet daar meer aan den
ken. Bij het GAB verzet men wat dat
betreft al veel werk, mtfar alles kan
beter".
Je went nooit
„Als je aan het werk gaat, staan de
We meesten vreemd tegenover je. Ze ken-
handicap niet. Het ligt dan
veelal aan jezelf de- acceptatie te
weten wat er boven ons hoofd hangt,
geen werk hebben. Daarom
maak je je juist waar. Hoogstens zal de bevorderen. Je moet je waarmaken.
inwerkperiode wat langer zijn. Ze jD0e je dat en draai je gewoon
geven iedereen een proeftijd, dus dan ben je voor de meesten een collega
waarom ons niet? als alle anderen. Het begrip voor je
handicap is nogal eens gerfig. omdat
iff Oeilijh VOOruit de ander niet aanvoelt
„De voorwaarden in he, bed* Mjg^r .'en
leven zijn ongunstiger voor ons dan die
het als je erover praat. Zelf wen je ook
nooit aan die handicap. Er zijn er
die het tegendeel beweren, maa
oearijisieven maas. jc iiucgcuaamu o ,i Tript
geen kans op promotie en kun je alleen van 18 kan 31 met
maar bepaalde functies uitoefenen. In
de ambtenarij draait het niet om de
winst en kan men socialer werken. Je
loopt daar gewoon mee in de promo
tiemolen. Ik hoop dan ook bij een
gemeentelijke of rijksinstelling te
komen, waar ik iets heb aan mijn
studie. Waar ze me laten bewijzen wat
Over het feit dat er bij het GAB, die ^"^hieTzelfbedb
-aangepaste telefooncentrale heeft,
blinden werken. „Alleszins
„De opvang in een bedrijf is het
allerbelangrijkste. Ze kunnen je ofk als
een melaatse behandelen. Een bliirfe
vrouw ging eens naar een supermanct
en vroeg aan het personeel of men haar
wilde helpen bij het zoeken van de
produkten. Het antwoord was: nee,
ling".
geen
Filmfestival in Rotterdam
zelfde circuit onder de titel „Italia
Van 28 juni t.m. 5 juli 1972 zal onder
de titel „Film Internatioaal '72" in
Rotterdam een actueel filmfestival
worden georganiseerd onder auspiciën
van de Rotterdamse Kunststichting,
het Holland Festival en de afdeling
Nederland van het Internationaal Ver
bond van Filmkunsttheaters CICAE.
In de theaters Calypso en 't Venster in
Rotterdam zullen ongeveer 28 verschil
lende filmprogramma's worden
vertoond. Een deel van het festival
wordt gelijktijdig gehouden in bij de
CICAE aangesloten filmtheaters in
Amsterdam, Den Haag. Ctrecht,
Groningen. Nijmegen en Eindhoven,
„Film Internationaal '72" wordt
georganiseerd met financiële steun van
het Holland Festival, de Rotterdamse
Kunststichting en de gemeente
Rotterdam.
De Holland Festival organisatie heeft
de film altijd graag in zijn totale
pakket willen betrekken. In het jaar
1970 gebeurde dit door de organisatie
van de Amerikaanse filmweek „USA
today", die in veertien steden in
Nederland gedurende veertien dagen
werd gebracht; in 1971 waren het
zeven Italiaanse programma's in het-
Oecumenische dienst
voor gehandicapten
De Gemeenschap van Kerken in Rot
terdam organiseert zondag 4 juni om
10.30 uur een oecumenische dienst
voor gehandicapten in de St. Laurens-
kerk. Voorgangers zijn ds. Van Duyl
en pr. Kraakman. Muzikale medewer
king verlenen o.a. Johann Lemckert,
organist, de Rotterdamse Cantorij,
Frans Vreugdenhil, trompettist en een
jongerenkoor uit Nijmegen.
Iedere belangstellende kan informatie
(o.a. over vervoer) bij mej. Schenk, tel.
010- 36.30.33, mei. Dröge, tel. 010-
11.11.00 en de heer Lijflander, tel.
010- 24.46.25, leden van de commissie
van voorbereiding.
Na afloop van deze laatste week zijn
Holland Festival en C.I.C.A.E. zich
gaan beraden over een nieuwe formule,
enerzijds om de beperking van het
landenthema te doorbreken, anderzijds
om de manifestatie een meer specta
culair karakter te geven. Gezien het
feit dat de gemeente Rotterdam streeft
binnen het Holland Festival naar een
eigen gezicht, zijn een aantal be
sprekingen gevolgd met de directeur
van de Rotterdamse Kunststichting en
de Sectie Film van deze Stichting. Dit
resulteerde in de opzet voor Film
International Rotterdam, een actueel
foium voor films en filmers, qua
datum aansluitend op Poetry Inter
national Rotterdam.
Gedwongen door de Bioscoopwet
zullen alle films worden aangeboden
aan de Centrale Commissie voor de
Filmkeuring tenëinde alle films open
baar te kunnen vertonen (behoudens
een speciaal programma dat onder
auspiciën van de Rotterdamse Filmliga
loopt in het theater 't Venster. Binnen
de mogelijkheden van het budget
zullen zo veel mogelijk regisseurs
worden uitgenodigd om bij de presen
tatie van hun film in Rotterdam
aanwezig te zijn.
„Daarstraks hadden we het over
promotiekansen. Daarmee hebben na
tuurlijk ook de inkomsten*te maken.
Neem nu weer even onze groep, de
blinden. Veel van hen werken achter
telefooncentrales. Vaak heeft 'men
voor dat werk jeugdig dus goed
koop - personeel. Voor ouderen in die
functie zijn er geen loonlijsten. Ik zit
drie tientjes boven het minimumloon".
Het is nu eenmaal zo: de gehandi
capten worden net als elke minder-
h e i dsgroepering ge discrimineerd
Daarvan is ook een blinde zich bewust.
„Als een blinde dronken is dan zegt
men: moet je die zien, die is blind en
nog dronken ook".
Pas nadat men ontslagen is komen de meeste mensen in aanraking
met één van de Gewestelijke Arbeidsbureaus (GAB) in ons land. Als
werkloze is men verplicht zich voor ander werk tot het GAB te
wenden. Maar de bureaus zijn niet alleen bedoeld voor de werkloze.
De doelstelling is te bemiddelen bij het zoeken naar arbeid; ook voor
degenen, die werk hebben, maar van werkgever wensen te veranderen.
Het is bepaald niet zo dat alle werknemers en werkgevers gebruik maken van de
diensten van het GAB. Bij het Rotterdamse arbeidsbureau staan een paar
honderd gevallen ingeschreven van mensen die ander werk willen. Een aantal, dat
in werkelijkheid natuurlijk veel hoger ligt. Ook bij verschillende werkgevers is er
een soort drempelvrees te bespeuren. Er zijn er die zweren bij het plaatsen van
personeelsadvertenties. Of de mensen die door middel van het arbeidsbureau
werk zoeken minder zouden zijn.
De heer J. G. Schumacher, adjunct-
directeur van het GAB in Rotterdam:
Helaas is het nog steeds zo dat er
Tees is bij de mensen hier binnen te
komen. De „beurs" heeft van vroeger
slechte naam overgehouden. Men-
die van werkkring willen
veranderen zouden we graag willen
helpen en dat kunnen we in veel
gevallen ook. Voor werkenden hebben
we op de woensdagavonden zelfs een
speciaal adviesuur ingesteld. Wat de
redenen zijn voor de werkgever om
niet met het GAB te werken zijn voor
mij duister. Misschien dat het voor een
deel komt. omdat we door'de over
spannen arbeidsmarkt in het verleden
dikwijls „nee" hebben moeten
verkopen. Dat onze bemiddelings
pogingen ook voor de werkgever een
succes zijn bewijzen niet alleen de
cijfers - wij kunnen jaarlijks tussen de
16 en 20,000 mannen en vrouwen
plaatsen maar vooral ook de verwij
zingskaartjes die terug komen en
waarop wij meermalen worden
bedankt voor de bemiddeling.
nhrnnri
,y^'\eC-kere
onv«rb*t*rliJk
bokmon/chop
De Consumentenbond heeft bij het ministerie van economische zaken weer eens
een klacht ingediend over onveilige elektrische apparaten. Ditmaal betrof het drie
strijkijzers. De onveiligheid van deze ijzers kwam aan het licht tijdens een
onderzoek, waarvan de resultaten zijn gepubliceerd in het mei-nummer van de
Consumentengids.
Dit onderzoek had naast de gewone
regelbare strijkijzers ook betrekking op
stoomstrijkijzers, die via de zool stoom
kunnen- produceren en stoomsproei-
strijkijzers, die bovendien door een
druk op de knop water voor zich uit
kunnen sproeien om het goed plaatse
lijk extra in- te vochten.
In de Consumentengids van mei is
eveneens een onderzoek gepubliceerd
van kleurentelevisietoestellen, onder
zocht werden 20 toestellen in zoge
naamd tafelmodel met een 66 cm.
beeldbuis. Bovendien werd nog één
portable kleurenapparaat met eer. 33
Huurdersverenigingen zouden meer
dkn thans van de mogelijkheid gebruik
kunnen maken om zonodig geza
menlijk kandidaten te stellen voor
huuradviescommissies, aldus de bond
in een artikel, waarin uitvoerig wordt
verteld, hoe deze commissies zijn sa
mengesteld, hoe ze werken en wat ze
kunnen, mogen en moeten doen.
In het geliberaliseerde gebied is de taak
van de huuradvieskommissies veel be-
perkter dan in het niet-geliberaliseerde
i. beeldbuis, de'Sony KV 1300 E, gebied. De bond is echter van mening
De kleurentelevisietoestellen bleken de
kinderziekten nu wel te boven te zijn.
De beeld- en geluidskwaliteit van de
apparaten was over het algemeen geno
men redelijk tót goed. Slechts bij twee
dat hun bevoegdheden in het gelibera
liseerde gebied zouden moeten worden
uitgebreid. Verder zou de greep van de
huuradvieskommissies op de service-
en verwarmingskosten zowel in het
geliberaliseerde gebied als in het niet-
geliberaliseerde gebied moeten worden
versterkt.
dezelfde tijd het vorig jaar waren dat
er zo'n 2.500. Een stijging van bijna
150 procent. De laatste twee maanden
zijn de werkloosheidscijfers stabiel
gebleven. Of dit zijn oorzaak vindt in
de seizoeninvloeden of dat er sprake is
van een structurele wijziging in de
arbeidsmarkt, durft men bij het
Rotterdamse GAB nog niet te zeggen.
De vraag naar arbeidskrachten ligt
rond de 4.000. Het probleem is echter,
dat het grootste gedeelte van die vraag
niet door het aanbod wordt gedekt.
Veel gevraagd worden over het
algemeen geschoolde vaklieden en
anderen met een zekere scholing, ter
wijl jonge mensen sneller een betrek
king vinden dan oudere. Daarbij spelen
de salariskosten natuurlijk een belang
rijke rol.
Buitenlanders
De grote groep ongeschoolde, geoefen
de werklozen komt dan ook moeilijk
aan bod. Onder deze groepen vallen zo
goed als alle buitenlandse werknemers.
Het aantal ontslagen onder deze men
sen ligt zelfs nog iets hoger dan onder
zijn Nederlandse collega's. Op het
ogenblik staan er in Rotterdam 1.100
buitenlanders (waarvan 700 zeelieden)
ingeschreven. Typerend voor de gastar
beiders is, dat zij graag weer snel aan
de slag zouden willen. De hier en daar
wel eens uitgesproken gedachte dat ze
van onze sociale wetgeving willen pro-,
fiteren is beslist niet terecht.
Door de teruggang op de arbeidsmarkt
zijn er enkele groepen werklozen, die
het moeilijker krijgen dan normaal. De
werkzoekenden in de groep hoger per
soneel komen niet zo gemakkelijk
weer aan de slag. Halverwege een
carrière is het moeilijk in een ander
bedrijf te worden gepast. Niet alleen
het hoge salaris speelt dan mee, maar
ook het feit dat sommigen in het
bedrijf waar men gaat werken zich
verdrongen of gepasseerd zullen voe
len. In maart 1971 waren in deze
groep 120 mannen en 22 vrouwen,
zonder werk. Afgelopen maart lagen
die cijfers op 247 en 82.
Minder-validen
De groep werkzoekenden die het altijd
al moeilijk heeft laat staan als de
vraag naar het aanbod van werk over
treft is die van de minder-validen.
Weer wat cijfers: vorig jaar maart
waren 156 mannelijke en 23 vrouwe
lijke gehandicapten werkloos en afgelo
pen maart lagen die cijfers op 348 en
57. Het aantal mindervaliden, dat
wordt ontslagen is relatief gezien niet
hoger dan dat van de validen. De
plaatsingsmogelijkheden voor minder-
validen lopen evenwel achter bij die
van validen. De gedaalde opnamecapa
citeit heeft daarop nog een nadelige
invloed.
Onder de minder-validen worden zo
wel de lichamelijk - als geestelijk ge
handicapten gerekend. Per definitie is
een gehandicapte voor het arbeidsbu
reau iemand, die in aanmerkelijke ma
te is beperkt om door arbeid in zijn
levensonderhoud te voorzien. Doven,
blinden, en zichtbaar gehandicapten
zijn voor het GAB vaak de minder
moeilijke gevallen. De meeste proble
men doen zich voor bij mensen, die
uiterlijk niets mankeren, maar bijvoor
beeld hart- en longaandoeningen of
rugklachten hebben. Uitzonderingen
Voor het GAB te Rotterdam leidt de
heer F. J. Leutscher de afdeling, die
zich met de bemiddeling van deze
bijzondere gevallen bezighoudt. De
heer Leutscher: „Bij de bemiddeling
van minder-validen moet er in de
eerste plaats van worden uitgegaan dat
.de gehandicapte op een plaats komt,
waar zijn (resterende) capaciteiten en
aanleg zoveel mogelijk tot zijn recht
komen. Daarnaast ontkomt men nu
eenmaal niet aan de selectie-normen
die het bedrijfsleven stelt en die naar
mate het aanbod van werkzoekenden
groter wordt ook hoger komen te
liggen. Kan een gehandicapte zijn taak
goed aan, dan behoeft hij echt niet
onder te doen voor een valide arbeids
kracht en zal hij ook minder'de kans
lopen bij een noodzakelijke afvloeiing
bovenaan, het lijstje van ontslagenen te
Niet eerder ontslag
„Bij het eventuele plaatsen van een
minder-valide is behalve een medisch
inzicht in de capaciteiten van de man
belangrijk, wat is zijn arbeidsverleden,
welke opleiding heeft hij gehad en
vooral ook hoe is de instelling van de
man of vrouw. De ervaring is dat als ze
hun werk goed doen ze niet eerder
worden ontslagen dan een valide. Je
krijgt ze wel weer moeilijk aan de
gang. Het plaatsen van die mensen is
zeer zorgvuldig individueel bemidde-
lingswerk. In feite proberen wij die
mensen aan de man te brengen, want
een vraag naar gehandicapten is er in
het bedrijfsleven niet. Je zou kunnen
zeggen, dat we met de minder-validen
in de actetas naar de werkgever toe
stappen. Dikwijls is de reactie „daar
hebben we ooit aan gedacht", maar bij
anderen blijft toch een zekere vrees
bestaan, door de onbekendheid van
het werken met een dergelijk iemand
en de vraag hoe de overige personeels
leden er op zullen reageren
„Er zijn er die we uitermate moeilijk
kunnen plaatsen, vooral oudere min
der-validen. Nü dc tegenwoordige Wet
op de Arbeidsongeschiktheidsverzeke
ring een aantal klassen van arbeidson
geschiktheid kent en daarmede ver
band houdende arbeidsongeschikt
heidspercentages, doet zich de moge
lijkheid voor gehandicapten b.v. ook in
parttime-functies te plaatsen of in be
trekkingen die op een lager niveau
liggen dan het werk dat men vroeger
uitgeoefend heeft. In het laatste geval
moet het dan ook wel vaststaan dat
het oorspronkelijke niveau niet haal
baar meer is en moet de minder-valide
Het Gewestelijk Arbeidsbureau Rotterdam fungeert als arbeidsbemiddelaar voor
de werkende bevolkin van Rotterdam en enkele omliggende gemeenten. Maar het
GAB doet meer dari helpen bij het zoeken naar een geschikte werkkring alleen.
Zo kunnen niet-werklozen op de woensdagavonden van 7 tot 8' uur aan de
Schiedamse Vest 160 terecht voor alle informatie dat op het werk van het
arbeidsbureau betrekking heeft.
Verder steunt het GAB degenen die zich willen scholen, bijscholen of omscholen.
Wel moet men dan worden bedreigd met werkloosheid of zonder werk zijn. Als
door de studie de mogelijkheid aan de slag te komen groter wordt, kan het
arbeidsbureau zelfs bijdragen in de kosten of in elk geval de wegen aangeven hoe
de kosten kunnen worden vergoed. Ook de scholing in het bedrijf probeert het
GAB te stimuleren.
In het gebouw van het arbeidsbureau is ee permanente beroepententoonstelling
aanwezig, waar tussen de 6 en 7.000 leerlingen uit de hoogste klassen van het
basisonderwijs per jaar worden rondgeleid. Speciale jeugdconsulenten geven
informatie op contactavonden en voorlichtingsbijeenkomsten op de scholen. Hun
agenda is altijd het hele jaar vol.
Aan het GAB in Rotterdam is een beroepskeuzebureau verbonden. Met behulp
van een psycho-technische test wordt uitgemaakt voor welk beroep of welkt
studie men het geschikst is. Voor werklozen is deze test gratis, die van baan
willen veranderen en zich eerst willen laten testen eer te beslissen, moeten een
geringe vergoeding betalen.
Successen heeft het arbeidsbureau in de afgelopen tijd geboekt in het plaatsen
van zowel mannen als vrouwen in permanente part-time functies. Momenteel is
hiervoor het aantal groter dan het aanbod. De laatste jaren zijn veel vrouwen in
het arbeidsproces getrokken. Het aantal werkende vrouwen is mede, door de
inspanningen van de arbeidsbureaus, die een nieuwe arbeidspotentieel zochten,
sterk toegenomen. In de vroegere, typische mannenberoepen zijn nu vrouwen
werkzaam. Er zijn vrouwelijke trambestuurders, kraanmachinisten, automonteurs
enz. Totnogtoe blijven het sporadische gevallen, maar er zullen in de toekomst
heel weinig beroepen zijn, waarin vrouwen niet kunnen werken, zo denkt men bij
het Rotterdamse GAB.
dinsdag 16 mei 1972
21e jaargang no. 20
VERSCHIJNT OP DINSDAG EN DONDERDAG IN ROTTERDAM RECHTER MAASOEVER - SCHIEDAM VLAARDINGEN - KRIMPENERWAARD E.O.-
EDITIE
SCHIEDAM
HOOFDKANT. PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM. TEL. 13.21.70
Minder-validen die zijn aangewezen op
een rolstoel kunnen ook meedraaien tn
liet arbeidsproces.
zich er mee kunnen verenigen, d.w.z.
hij moet het niet als een degradatie
voelen. Het valt echter niet mee ze
daarvoor te motiveren. Met een part
time functie en sociale uitkeringen
kunnen ze aan een behoorlijk salaris
komen".
Twee procent-regel
Er bestaat een wettelijke maatregel,
die inhoudt dat het personeelbestand
van een bedrijf uit ten minste twee
procent minder-validen bestaat. Men
gaat er in de meeste gevallen evenwel
van uit dat onder het eigen personeel
al zo'n twee procent minder-valide is.
Dat zijn dan de gebruikelijke gevallen
van hen. die door ziekte zijn gehandi
capt. (Veelal heeft men in het bedrijf
voor deze mensen een bepaalde functie
gecreëerd). Aan de wettelijke maatre
gel zijn ook geen sancties verbonden.
Hij moet dan ook als een aanwijzing
worden gezien.
Zowel' de werknemer als werkgever
kunnen financieel worden geholpen
om de werkkring geschikt te maken
voor een gehandicapte. Een minder-
Valide werknemer kan worden gehol
pen bij de aanschaf van een aangepast
vervoermiddel of de werkgever kan
bijvoorbeeld zijn telefooncentrale la
ten veranderen, zodat ze geschikt is
om door een blinde te worden be
diend. Als iemand WAO gerechtigd is
bestaat de mogelijkheid dat de WAO
voor de kosten opdraait (via de Ge
meenschappelijke Medische Dienst aan
te vragen). Valt men niet onder de
WAO dit geldt in het bijzonder voor
vanaf de geboorte af gehandicapten die
nooit hebben gewerkt en voor zelfstan
digen - dan kan men een beroep doen
op de Tijdelijke Rijksgroepsregeling
Minder-Validen, voor de uitvoering
waarvan de gemeentelijke sociale
diensten zorgen. De financiële bezwa
ren verbonden aan het in dienst nemen
van een minder-valide zijn dus geen
motief om een dergelijk iemand niet in
dienst te nemen.
Maar het blijft uitermate lastig de
minder-valide te plaatsen. Vaak slaagt
hij er zelfs niet in serieus kandidaat
voor een bepaalde functie te zijn,
omdat de medicus er een stokje voor
steekt. Of zoals de heer Leutscher
zegt: We hebben nogal eens de
indruk dat de verschillende bedrijfs
artsen keuren naar het ziekterisico en
niet naar de functionele mogelijkheden
van de gehandicapte man of vrouw".
Henk van Capelleveen.
