August Kopeke had zijn vrouw
lief en bleef aan de wal
8.
6!
EilÉMil
EliMil
Club van Rome dwingt ons
bouwbeleid aan te passen
7Q80
jSHtWaWiii
98
Honderd jaar scheepsleverancier
88
DE HAVENLOODS; DONDERDAG 8 JUNI 1972
\23-515
Schipper Spanjer van de „Gerard II" h
Hij had een grote afkeer van gewoon wa
Het is allemaal precies honderd jaar geleden begonnen. In 1872 stapte
de Duitse zeekapitein August Kopeke in Rotterdam aan wal, waarmee
hij zijn oude liefde, de zee, inruilde voor een nieuwe, zijn toekomstige
vrouw. Zij had hem beloofd, dat zij wel met hem wilde trouwen,
maar dan moest hij zich voorgoed op de wal gaan vestigen. August
zwichtte voor die voorwaarde. Daarmee legde hij niet alleen de basis
voor zijn toekomstig huwelijk, maar tevens voor een bedrijf, dat,
zoals de huidige directie thans zegt, slechts eenmaal in de honderd
jaar hoeft te verhuizen.
Vorige week zaterdag werd in Spijkenisse door de burgemeester van
die gemeente de nieuwe vestiging geopend van Aug. Kopeke en Co.
N.V., een bedrijf, dat zo efficiënt is ingericht, dat het weer honderd
jaar meekan. Dat betekent, dat een team van medewerkers een enorm
stuk denkwerk heeft moeten verzetten om tot een uniek systeem te
komen, waardoor dit bedrijf, volgens de directie, het meest moderne
in Europa en misschien wel ter wereld is op dit gebied.
eigen destilleerderijtje aan boord.
maal een stoomschip had besteld,
opdat hij mee kon gaan met de eisen
van de moderne tijd. Als gevolg van
zijn dood werd het schip nooit afgele
verd. De dood van August leidde
tevens een periode van ernstige terug
val in. De zaken gingen ineens zo
slecht, dat alle schepen in snelle opeen
volging moesten worden veikocht,
zodat er na 1895 geen enkele meer
over was. De nalatenschap van Kopeke
was teruggebracht tot de shipchandling
en aanverwante activiteiten.
De vroegere zeekapitein liet zes zoons
en drie dochters achter, die allen te
jong waren om het bedrijf voort te
in stijgende lijn en na de dood van
Strelin ging de leiding van de zaak
weer over in handen van zoons van
August Kopeke. In 1936 werd een
vestiging geopend in Amsterdam,
gevolgd door een vestiging in Delfzijl
in 1939. In mei 1940 werd het pand
aan de Willemskade volledig verwoest.
Als gevolg van vele factoren kon men
pas in 1953 op dezelfde plaats beschik
ken over een nieuw pand. Inmiddels
kreeg men ook buitenlandse vesti
gingen, onder andere in Antwerpen.
Aandelen
In 1932 kwam er weer een Strelin bij
het bedrijf, Hans, die in dat jaar voor
vier gulden per week begon als loop
jongen. Hij werd naar Zweden en
Engeland gezonden om daar de talen
te leren en ervaring op te doen en in
1930 werd hij als mede-directeur opge
nomen in het bedrijf. Thans is hij
president-directeur, maar Kopeke N.V.
is al enkele jaren geen familiebedrijf
meer. In 1968 verdeelde directeur
Strelin de aandelen onder zichzelf en
negen van zijn naaste medewerkers,
waardoor het „Gemeenschappelijk
Bezit August Kopeke en Co. N.V."
ontstond. In dit democratische bestuur
hebben mensen van diverse nationali
teiten zitting, waardoor de band met
het buitenlandse bedrijfsleven nog
wordt versterkt. Met deze verdeling
van de aandelen wilde men tevens de
continuïteit van het bedrijf voor de
komende honderd jaar verzekeren.
Tevens heeft men twee maanden gele
den aan negen kaderfunctionarissen,
afdelingschefs, die elk tien tot vijftien
jaar ervaring in dit vak hebben, even
eens aandelen gegeven. August Kopeke
N.V. werkt thans onder een tweehoof-
En met die constructie van het beheer
van het bedrijf werd de basis gelegd
voor de nieuwe vestiging in Spijke
nisse, die, zo stelt de heer Cromzigt,
geschikt moet zijn voor de komende
honderd jaar. De neigen voornaamste
aandeelhouders, die gezamenlijk
beschikken over 180 jaar ervaring in
het scheepsleveranciersbedrijf, hebben
hun gedachten over hoe het nieuwe
bedrijf er uit zou moeten zien, op
papier gezet. In de eerste plaats ging
het om de plaats van de vestiging.
Uiteindelijk werd Spijkenisse gekozen,
als meest strategisch punt, vanwaar uit
men de scheepvaart nu en in de toe-
Köpcke N.V. beschikt over een grote
loods, waarin zo'n 6000 artikelen
liggen opgeslagen. In feite bestaat het
toeleveringspakket uit misschien
40.000 artikelen, maar men kan nu
eenmaal niet alles in voorraad hebben.
Onder het motto, dat men 365 dagen
per jaar 24 uur per dag zo snel
mogeüjk moet kunnen leveren, is een
systeem opgebouwd, waarbij een tijd-
tijd de gewenste goederen verzamelen.
Op een centraal punt komen die goe
deren samen, waarna ze in plastic
worden verpakt en gereed zjjn om op
het schip - in 1971 waren het er ruim
2300 - afgeleverd te worden.
De pas getrouwde August Kopeke zal
zich dat allemaal een honderd jaar
geleden waarschijnlijk niet hebben
gerealiseerd, hoewel zijn zaken toch
goed gingen. Hij begon aan de Willems
kade nummer 16 als shipchandler en
betaal
nu minder
Bij deze zeer voordelige ta
pijt aanbieding schuilt er heus
geen addertje onder het gras.
Zoals bijkomende legkosten
(want wij leggen het vanaf 2Va
strekkende meter gratis).
Restantpartij kamerbreed nylon
tapijt, 390 en 400 cm breed, in
de kleuren groen, cognac, goud
en rood. Tapijt met schuimrub
ber- of jute rug, uit de prijsserie
van f 109, - per meter, nu voor
nog géén acht tientjes.
Vapaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de 1e etage deze
restantpartij kamerbreed nylon
tapijt, 390 en 400 cm breed,
met schuimrubber- en jute rug,
jn 4 mooie kleu-
voor
Géén schrift, of tel. best.
na vijf jaar slaagde hij er in 1600
gulden over te houden, waarmee hjj de
eerste betaling kon doen voor een
tweedehandse bark, die hij de naam
van zjjn moeder, „Jacoba", meegaf.
Kopeke bleek letterlijk en figuurlijk de
wind in de zeilen te houden en hij
slaagde erin om in een tijdsbestek van
vijftien jaar een vloot van 24 zeil
schepen op te bouwen. Om de
geschiedenis geen geweld aan te doen,
moet ook worden vermeld, dat de
tegenslagen hem niet bespaard bleven.
Zijn schepen! werden niet alleen be
dreigd door de stormen op de zeven
zeeën, maar in één geval Ook door een
kapitein zelf. Deze goede man ver
kocht in 1884 het schip, dat aan zijn
zorgen was toevertrouwd, compleet
met de hele lading, en verdween met
het geld in Zuid-Amerika. Daarna
heeft niemand ooit meer iets van hem
gehoord.
Drinkwater
Wellicht is het succes van August
Kopeke ook te danken aan het feit,
dat hij het niet alleen zocht in het
grote, maar ook in het wat kleinere.
Zo begon hij, naast zijn normale activi
teiten als shipchandler ook drinkwater
te leveren aan zeeschepen. Voor dat
doel nam hij een boot in gebruik, de
Gerard I, die werd voortbewogen door
vier roeiers en die een capaciteit had
van 7000 liter drinkwater. De boot
was voorzien van een pomp, waarmee
het water uit de rivier werd opge
pompt. Dat rivierwater werd verkocht
voor één cent per liter en de vissen, die
tegelijk werden opgehaald, leverde
men er gratis bij.
Later kwam er een groter waterschip
bij, de Gerard II, die een capaciteit had
van 65.000 liter water. De schipper
van deze boot was een zekere Spanjer,
•die zelf een grote afkeer had van
water, in ieder geval als het er om ging
er je dorst mee te lessen. Schipper
Spanjer had er echter iets op gevon
den. Aan boord van de Gerard II had
hij een eigen destilleerderijtje met een
capaciteit van twee liter jenever per
dag, voldoende om in zijn dagelijkse
behoeften te voorzien. Ten bewijze,
dat de eigen gestookte jenever gezon
der was dan water, stierf schipper
Spanjer pas toen hij 88 jaar was. Hij
werd overreden door een tram. En dan
nog waren er mensen, die beweerden,
dat zijn dood niet te wijten was aan
dat ongeluk, maar wel aan het feit, dat
zijn dokter hem had verboden nog
ienever te drinken. Nou ja, de geschie
denis is op dergelijke detailpunten wel
eens vaker vaag.
Stoomschip
August Kopeke stierf in 1893, in
hetzelfde jaar waarin hij voor de eerste
Het
•inkeltje van August Kopeke aan de Willemskade.
zetten, op de oudste zoon Jacob na, winst van negentig procent werd
die echter veel meer zag in het beroep geboekt. Daarbij wordt gebruik ge-
van houtvester en die dan ook na twee maakt van een computer, die de orders
jaar tot dat beroep terugkeerde. Vier in een vooraf geplande volgorde op
jaar later nam Wilhelm Jacob Strelin, staten verwerkt. Aan de hand van die
een aanstaande schoonzoon, de zaak staten kan een man met een steek-
over. In 1900 trouwde hij met Maria wagentje - vroeger had men daar vijf
Kopeke. Daarna gingen de zaken weer man voor nodig - in een minimum van
T.V. DEFEKT
WIJ HELPEN 0IREKT
EVT. VOORAF PRIJSOPGAAF.
Gebr. de Veld
ST. LIDUINASTR. 78A
"'""l SCHIEDAM
TEL. 26.86.38
Vragen over aanleg
Rijnpoorthaven
De wijkvereniging Bijdorp heeft in het
wijkblad de aandacht gevestigd op het
feit dat de nieuwe MTS in Schiedam
wordt gebouwd op een terrein, dat
dicht langs de spoorlijn Schiedam-
-Maassluis ligt. Gevreesd wordt, dat als
de plannen voor de Rijnpoorthaven
door zullen gaan, en volgens die plan
nen ook spoorlijnen zullen worden
Ook Vlaardingen heeft reeds gedreigd
een school, te zullen sluiten als de
Rijnpoorthaven wordt aangelegd. Ge
vraagd wordt waarom het gemeentebe
stuur van Schiedam niet tijdig bezwa
ren heeft ingebracht tegen de plannen.
Slagerij
Uniek is Köpcke's eigen slagerij. In een
hygiënisch aan alle eisen voldoende
slagerij wordt het vlees uitgebeend. In
een vriescel kani 450 ton vlees worden
opgeslagen. Daarnaast beschikt men
nog over zeven vries- en koelcellen,
waarin vis- en vleesconserven en zuivel
producten kunnen worden bewaard.
Dit alles maakt, dat het nieuwe bedrijf
in Spijkenisse tot het modernste ter
wereld behoort.
Het moet weer honderd jaar mee, want
daar is het voor opgezet. Maar de heer
Cromzigt verwacht wel, dat de slagerij
in de toekomst zal moeten worden
uitgebreid om aan de nog steeds
groeiende vraag naar panklaar vlees te
kunnen voldoen. En achter het bedrijf
is men al weer bezig met de uitbreiding
van de loods, waarin de „servicegoede
ren" worden bewaard, goederen, die
ten behoeve van een rederij, bestemd
voor een bepaald schip, worden
opgeslagen en later, als het betreffende
schip „ergens" in Europa een haven
aandoet, worden verzonden. Op die
manier kan men de service aan de
rederij en de eigen leverantie aan de
schepen combineren, zodat voor beide
partijen lagere transportkosten uit de
bus komen.
En dat is dus allemaal goed voor nog
eens honderd jaar. Wel een bewijs van
inzicht en zakelijk optimisme.
Jan Dijkstra
Geen visserslatijn
bij karpervangst
Ter gelegenheid van de opening van
het visseizoen heeft de Schiedamse
Hengelsportvereniging in de vijvers van
het Beatrixpark een wedstrijd gehou
den in het vangen van karpers. Er
bleken nogal wat karpers in de vijvers
rond te spartelen; er werd ook paling
gevangen en uiteraard de meeste wit-
vis. De meeste karpers werden gevan
gen in de nabijheid van het volkstui
nencomplex.
Er waren vier meetposten voor de
gevangen karpers, waarvan er in totaal
22 werden gevangen, de grootste met
een lengte van 63.5 cm. Eén visser zag
kans een kanjer van 65 cm. te vangen,
maar met een schepnet, zodat die
vangst voor de prijzen niet meetelde.
De heer J. C. Blom behaalde met zijn
karpef van 63.5 cm. de wisselbeker,
die de heer W. P. v.d. Hoeven in bezit
had. De tweede prijs was voor de heer
B. J. Pil met een karper van 63 cm.,
derde J. Weni.nk (61 cm.), vierde H.
Crama (57 cm.), vijfde R. v.d. Pijl (57
betaal
nu minder
Waarom zou U wachten met
het kopen van zo'n komforta-
bele vouwstoel als ze nu spot
goedkoop zijn I
Koop ze numooie komfor-
tabele vouwfauteuils, geheel in
klapbaar, voorzien van houten
armleggers en verend opgehan
gen loperwij verkopen deze
stoel nu voor nog géén negen
geheel inklapbaar en met
verend opgehangen loper
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op onze camping
afdeling, 2e etage, deze kom-
fortabele vouwfauteuils, geheel
inklapbare stoelen met houtpn
armleggers en verend opgehan
gen loper. Er is keuze uit diver
se streepdes-
sins, nu per
stuk
Géén schrift, of tel. best.
Zeekadetten naar
5 eilanden tocht
Bij de 28ste en tevens laatste Koningin
Wilhelmina Mars, die afgelopen zater
dag door het Vendel Schiedam van de
Oranje Garde werd georganiseerd wist
het Zeekadetkorps Schiedam, in de
categorie groepen de tweede prijs weg
te slepen. De zeekadetten, die een
afstand van 25 -km. liepen, kregen
behalve de beker, elk een herinnerings
medaille.
Achttien kadetten doen in het komen
de weekeinde mee aan de Nationale-ei-
landen tocht. Zij zullen zaterdagmor
gen vroeg met de zeilsloepen Boele ert
Blikken Barend vanuit Schiedam rich
ting Dordrecht vertrekken. De motor-
/sloep Krukas zal hen op deze tocht
begeleiden. Ook enkele zeilvletten van
het Zeekadetkorps Rotterdam doen
mee aan de tocht waarvan de start in
Dordrecht is.
De vele deelnemers zullen via Oude
Maas, Spui en Haringvliet naar Willem
stad zeilen waar de nacht zal worden
doorgebracht. Voor de zeekadetten is
dit bekend vaarwater, want zij hebben
er hun Pinksterkamp gehouden. Zon
dag zal de tocht worden voortgezet
over het Hollands Diep en de Dordtse
Kil. Omstreeks het middaguur zullen
de boten in Dordt finishen.
Donderdag 8 juni komt de commis
sie voor opvang en begeleiding van
buitenlandse werknemers in het stad
huis bijeen. Aan de orde komt o.a. de
subsidie-aanvraag van de stichting.
Stedelijk Museum, Hoogstraat, tot i'2
juni Konfrontatie IX; Adri Frigge sit
sen, Berry Holslag houtplastieken, Jjo-
sum Walstra zeefdrukken en panelen,
Kees Buurman monotypes en panelejj.
Zaterdag 10 juni „Jeugd en Muziek" Sn
het Stedelijk Museum.
14 juni van- 14-14.30 uur rondleiding
voor de jeugd in het museum.
Passage Theater: Blue Movie, 18 ja^,
elke avond 20 uur behalve maandaig;
woensdagmiddag 14 juni Kinderman-
nee Sjors en Sjimmie in het land der
reuzen.
Dinsdag 13 juni op de Lange Haven
102 van 20-22 uur verkeerstheorielejjs-
sen voor iedereen. Uitgaande van ije
vormingsinstituut voor weggebruikers.
Trefcentrum, Willem AndriessenlaA
65; overblijfgelegenheid „Twaalf Uil
tje", maandag, dinsdag, donderdag $i
vrijdag van 10.30-13.30 uur geopen£.
DRS. NIERSTRASZ VAN BOUWCENTRUM
In een onlangs in het weekblad „Bouw" verschenen artikel „Overgang van meer
naar minder" gaat drs. F. H. J. Nierstrasz, onderdirecteur van het Bouwcentrum
in op de gevolgen, die de studie van de Club van Rome kunnen hebben voor het
bouwen en wonen. In dit artikel stelt de heer Nierstrasz dat het noodzakelijk is,
dat een ieder zich op zijn eigen terrein gaat realiseren welke gevolgen de
constatering heeft, dat de economische groei beperkt moet worden, dat er een
betere verdeling van de rijkdommen komt, dat de bevolkingsgroei moet worden
afgeremd en dat er een tekort zal komen aan natuurlijke grondstoffen. Alleen op
die manier zal men er in slagen de voorspelde katastrofe af te wenden.
eventueel zelfs beter laten wonen, dan
zullen we het mede moeten zoeken in
een verschuiving in het gebruik van
gebouwde ruimte, bijvoorbeeld door
genoegen te nemen met sobere kanto
ren, raadhuizen, winkels en dergelijke.
„Voor onderwerpen als ruimtelijke or
dening, bouwen en wonen is een derge
lijke verkenning heel in het bijzonder
geboden, omdat het hier nu juist zaken
betreft, waar we beslissingen voor lan
ge tijd moeten nemen. Planologische
beslissingen nu kunnen van verstrek
kende invloed zijn over 50 jaar en
langer. De gemiddelde levensduur van
een woning kan op 75 jaar worden
gesteld", aldus de heer Nierstrasz in
het artikel in „Bouw". Ter verduide
lijking stelt hij, dat zijn betoog verder
alleen opgaat, indien de conclusies van
de Club van Rome juist blijken te zijn,
hetgeen hij overigens alleszins aanne
melijk acht.
Een eerste gevolg van de stabilisatie
van de bevolking zal zijn, dat op den
duur de woningproduktie alleen maar
gericht kan zijn op vervanging en niet
op uitbreiding van het woningbestand,
zo constateert de heer Nierstrasz. Deze
vervanging zal dan zelfs tot het strikt
noodzakelijke beperkt moeten blijven.
Het bouwen, gericht op duurzaamheid,
het onderhoud en de verbouwing zul
len in betekenis toenemen. Daarnaast
kan worden verwacht, dat er een ver
schuiving zal ontstaan naar woningen
voor kleinere gezinnen, met name voor
gezinnen met twee kinderen, hetgeen
een maximum-norm zal worden.
De heer Nierstrasz wijst verder op de
noodzaak ernstig rekening te houden
met het gegeven, dat de jaarlijkse
verhoging van de reële inkomens bin
nen afzienbare tijd tot het verleden
zullen behoren. Dit betekent voor de
bouw, dat men geen woningen meer
moet bouwen, die de meerderheid van
de bevolking (nog) niet kan betalen,
met op de achtergrond de gedachte,
dat zij dat over enkele jaren wél
kunnen. „Dit betekent, dat indien we
nu slechts woningen bouwen, die we
nü kunnen betalen, we zodoende niet
automatisch de krotten van de toe
komst bouwen. Immers in de toe
komst zullen we niet rijker zijn, maar
armer". Daarmee lijkt volgens de heer
Nierstrasz ook binnen afzienbare ter
mijn het lot bezegeld van alle financie
ringssystemen en gedachten daarover,
die ervan uitgaan, dat de bewoners in
de toekomst oplopende woonlasten
zullen kunnen dragen en dat de finan
ciers met dienovereenkomstige sche
ma's van in de tijd stijgende aflossin
gen en vergoedingen zouden kunnem
opereren.
Energie beperken
Drs. Nierstrasz betrekt ook in zijn
overwegingen de verwachting, dat het
gebruik van energie beperkt zal moe
ten worden, deels omdat er schaarste
zal ontstaan bij de natuurlijke hulp
bronnen en deels uit het oogpunt van
milieuverontreiniging. Daarom zullen
woningen en andere gebouwen moeten
worden voorzien van een veel betere
thermische isolatie dan thans het geval
is. ,,In het algemeen moeten we stre
ven naar gebouwen, waarvan het ge
bruik een minimum aan energie
vereist. Derhalve, indien niet strikt
noodzakelijk geen airconditioning,
geen dure transportsystemen en zo
gering mogelijke verwarmingsbehoef-
De schrijver van het artikel constateert
verder, dat we gedurende vele tiental
len jaren in een situatie hebben
geleefd, waarbij de bouwkosten sneller
stegen dan het algemene prijspeil, om
dat de stijging van de arbeidsproducti
viteit in de bouwnijverheid achterbleef
bij de ontwikkeling van de produktivi-
teit in andere bedrijfstakken. Het lijkt
hem heel goed mogelijk dat de arbeids-
produktiviteit in de bouwnijverheid zal
stijgen, zonder gebruik te maken van
een op zichzelf -extra energie verbrui
kende organisatie. „De kosten- en
prijsontwikkeling van de gebouwen-
produktie zal gunstiger zijn dan in veel
andere takken van voortbrenging", al
dus drs. Nierstrasz. „Juist in die secto
ren, waar tot dusverre sprake was van
een zeer sterke stijging van de arbeids-
produktiviteit en een daarmede ver
band houdende gunstige prijsontwik
keling, zullen de zwaarste klappen
vallen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de
chemische industrie, voor de energie-
produktie, voor de mijnbouw, voor de
metaalnijverheid: de kosten om vervui
ling te voorkomen en de in deze sector
juist schaars wordende grondstoffen,
zullen leiden tot een daling van de
produktie per man en tot een stijging
van de prijzen. Dat staat ook te gebeu
ren in de landbouw, waar de noodza
kelijke vermindering van gebruik van
kunstmest en pesticiden, alsmede de
noodzaak steeds onrendabeler gronden
in produktie te brengen, zullen leiden
tot een daling van de opbrengst per
man en tot stijgende prijzen".
In dit verband meent drs. Nierstrasz,
dat de relatieve achterlijkheid van de
bouwnijverheid dan een, ook weer
relatief, voordeel kan worden, omdat
de bouwnijverheid weinig schaarse
materialen gebruikt en een relatief
weinig vervuilende tak van voortbren
ging is. In de bouwnijverheid worden
geen in technisch opzicht moeilijk af
te breken zaken tot stand gebracht en
worden dergelijke materialen ook
slechts in geringe mate toegepast. Om'
al die redenen valt een in vergelijking
met andere produkten gunstige kosten-
en prijsontwikkeling te verwachten.
Pleister
Overigens zal dat echter een pleister op
de wonde zijn. „Waar de gemiddelde
inkomens per hoofd van de bevolking
in de rijke landen waaronder Neder
land - niet onaanzienlijk zullen afne
men, zal een relatieve prijsdaling van
de produkten van de bouwnijverheid
waarschijnlijk niet kunnen verhinde
ren, dat een totale consumptie van
gebouwd goed daalt", aldus drs. Nier
strasz, die daarna schrijft: „Willen we
onszelf en met name ook onze kinde
ren in de toekomst toch goed en
DAF44
DAF MINERVA
Ds. B. A. Koek van de Ned. Prctf.
Bond te Schiedam heeft een beroep
aangenomen naar de Stichting Neder
Veluwe van de NPB, afdeling Wagenin-
gen en de Remonstrantse Gereformeer
de gemeente te Oosterbeek. Ds. Koêk
zal zich in Oosterbeek Vestigen.
betaal
nu minder
Nu verkopen wij een komplete
tuinset, niet alleen voor de
bloementuin, maar ook bijzon
der praktisch voor het wassen
van de auto, de ramen en de pui.
15 Meter tuinslang kompleet
met vleugelmoerslang, spuitstuk
en slangklem, nu voor nog géén
zeven gulden.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij in ons tuincentrum,
op de 2e etage 15 meter tuin
slang, kompleet met vleugel
moerklem, spuit
stuk en slang-
Géén schrift, of tel. best.
