7.
21
t
De Spaanse schande
ËB3
3a
Middenstander wacht op
plannen stadssanering
„FRANCO'S PRISONER"
boek van Miguel Garcia
over
„Spaanse" toestanden
kies een
Focwa bedrijf!
DRIES
opruiming
98
iMiiWilil
opruiming
opruiming
90
50
SHB wil begeleidingscommissie
3
opruiming
98
DE HAVENLOODS, DONDERDAG 25 JANUARI 1973
4-522
Spanje heeft zich onder Franco tamelijk geruisloos ontwikkeld tot
een op Zuidamerikflanse leest geschoeide dictatuur. De macht ligt er
geheel bij het leger, de kerk en de Opus Dei, een organisatie van
technocraten, rijke industriëlen. Van de burgeroorlog af aanis er
verzet geweest tegen Franco, de Caudillo. De vele gevangenissen
hebben nooit over bezoek te klagen gehad. Waren het vlak na de
tweede wereldoorlog de republikeinen, die zich niet in hun nederlaag
van '39 (het einde van de burgeroorlog tussen de nationalisten en de
republikeinen) wilden schikken, verzetsgroepen vormden en als ze
Miguel Garcia is zo iemand van de oude garde. Hij was één van de
velen, die na de burgeroorlog doorvochten en het verzet vormden.
Franco maakte van hen op den duur misdadigers in de ogen van de
buitenwereld. Met het einde van de burgeroorlog, ontstond de
gevangenisstaat Garcia belandde met een groot aantal anderen
achter de tralies. Omdat hij tot zes maanden werd veroordeeld, maar
al 22 ipaanden in voorarrest had gezeten, kwam hij na zijn vonnis
direct vrij.
niet ter dood werden veroordeeld voor tientallen jaren werden
opgeborgen, sinds een tiental jaren hebben andere, luidruchtigere
opstandigen de lege plaatsen achter de tralies opgevuld. Hun klachten
worden in dit tijdperk van massacommunicatie opgevangen: lees de
berichten, die regelmatig in de kranten staan. Dat is anders geweest.
Over de eerste lichtingenpolitieke gevangenen dringt ook pas de
laatste jaren tot de buitenwereld door hoe het met ze binnen de
celmuren is vergaan. Boeken en andere verslagen van vrijgekomenen
getuigen ervan.
Ten tijde van de tweede wereldoorlog
maakte hij deel uit van een groep
republikeinen, die een goed geoliede
vluchtweg voor joden, Gaullistische
vrijwilligers, neergeschoten geallieerde
vliegers, koeriers enz. organiseerde.
Daarvoor kregen de republikeinen
steun van de geallieerden. Een zeer
geringe steun overigens als men die
vergelijkt met de uitgebreide hulp die
de nationalisten van de as-mogendhe-
den kregen. Reeds in de burgeroorlog
werd de strijd in het voordeel van de
nationalisten beslist door de steun van
AUTOSCHADE?
Spaanse Polder
kenmerk
voor
vakwerk
De "oh's" en de "ah's" zullen
niet van de lucht zijn, als dit
stramien, volgeborduurd met
een prachtige gobelinsteek; bij
U aan de wand hangt.
Gobelinpakketten kompleetmet
borduurnaald, werkbeschrijving
en ruim voldoende borduurga
rens van 100% wpl. De stra-
miens (32 x 42 cm) zijn in
natuurlijke kleuren voorgeschil
derd, zodat U zonder moeite
dit prachtige schilderij volbor-
duurt met een gobelinsteek (hal
ve kruissteek). Nu niet voor
f 17,95 maar voor nog géén
acht gulden.
Vanaf vrijdagmorgen 9
kopen wij op de parterre deze
prachtige gobelinpakketten
kompleet met 100% wollen bor
duurgarens, borduurnaald en
duidelijke werkbeschrijving. To
taal leverbaar in 3 verschillende
afbeeldingen,
per stuk
Hitler en Mussolini. De Duitse lucht
macht, het zogenaamde Condorle
gioen, leerde bombarderen boven
Spaanse steden.
Garcia was een belangrijk man in de
verzetsgroep. Hij was drukker en zorg
de voor valse visa, paspoorten en ande
re officiële papieren. Toen de vrede
kwam, wilde de groep niet stoppen.
Tezarpen met enkele andere groepen
werd de strijd tegen Franco voortge
zet. Voordat dit verzet evenwel goed
van dg grond kwam, werd de organisa
tie ontmanteld. Het was '49 toen
Garcia werd gearresteerd, in '52 werd
hij berecht. Na 38 dagen in de doden
cel werd zijn doodstraf omgezet in 30
jaar. Volgens Garcia stonden die von
nissen al bij voorbaat vast.
Zich realiserend zijn hele leven te
moeten slijten tussen gevangenismuren
klampte Miguel Garcia zich nog maar
aan één gedachte vast: ontsnappen.
Veel vluchtpogingen heeft hij onderno
men. evenzovele mislukten. Voor en
kele van die pogingen werd hij extra
gestraft. Zo kreeg hij er nog eens 10
jaar en vijf maanden en tien dagen bij
(voor een oproer).
Quarantaine
De methoden om de opstandigen te
breken waren legio. Daarvoor waren
geen martelingen nodig. Het eten was
veelal zeer slecht (het gevangenisperso
neel verdiende dan ook aardig aan de
verkoop van goed eetbare zaken), de
onderzoeken waarbij men zich moest
uitkleden waren dikwijls in het bijzijn
van anderen, uitgebreide aandacht
werd bij zo'n „medisch onderzoek"
besteed aan de geslachtsorganen, de
quarantaines waren lang en de psychi
sche en medische begeleiding kon nau
welijks als zodanig worden betiteld. In
quarantaine kwam men na overplaat
sing naar een andere gevangenis. Oor
spronkelijk was deze periode om de
gezondheid van de betrokkene te on
derzoeken. In werkelijkheid werd het
een middel om de mensen volledig te
breken. Zo zijn er gevangenissen die de
nieuwkomers wel 100 dagen in quaran
taine houden.
Het is onvoorstelbaar te lezen in Gar-
cia's boek, „Franco's prisoner" (uitga
ve van Rupert-Hart-Davis, Londen),
hoe lang hij nog hoop koesterde te
ontsnappen en zich bij de nog levende
guerrilla's aan te sluiten. Wel werd zijn
bewustzijn langzaam ondermijnd.
„Soms vroeg je je af bij het zien van al
die mensen, die hun hele leven niets
anders hadden gedaan dan het volgen
van de machthebbers, waarom je inder
tijd je leven had gewaagd". Maar Gar
cia raakte steeds meer geisoleerd. Zijn
vroegere mede-politieke gevangenen
overleden, kwamen vrij of werden
zorgvuldig over de gevangenissen ver
spreid. In '59 kwamen wrok en bitter
heid in de plaats van de hoop. Quico,
de laatste guerrillastrijder, werd neer
geschoten. Tot dan toe hadden Garcia
en anderen nog altijd gedacht zich bij
die groep te kunnen aansluiten. Hij
was nu al in de vijftig. Een volgende
vluchtgang werd ontdekt.
Alleen zijn moeder had hem altijd
mogen bezoeken. Zijn vrouw en zoon
tje heeft hij na zijn arrestatie nooit
meer gezien. In het boek noemt hij ze
ook niet meer. De dood van een
vroegere geliefde doet hem plotseling
intens beseffen hoe het leven hem
tussen zijn vingers doorglipt.
Amnestie
Omdat de guerrilla in '61 officieel als
afgelopen werd verklaard kondigde het
Francobewind een amnestie af, die 20
jaar tot de maximale straf maakte. Een
jaar later ontstond er in Spanje alge
mene weerstand tegen het regiem.
Vooral de studenten kwamen in ver-
zét. Het aantal politieke gevangenen,
dat zo sterk was uitgedund, werd van
nieuw bloed voorzien. Een nieuwe
generatie, afkomstig uit alle lagen van
de bevolking, ontmoette vergeten men
sen als een Garcia. En Garcia zag jonge
mensen die Franco wilden liquideren,
geprotesteerd hadden tegen Ameri
kaanse bases en Basken, die zich niet
wilden schikken. De gevangenis van
Soria werd een politieke gevangenis. In
Zamora kwam zelfs een aparte gevan
genis voor priesters.
Vanuit de gevangenis stuurde Garcia
brieven naar vrienden in Londen en
Brussel. Hij had weer voldoende con
tacten. In 1968 kwam hij - door
bemiddeling van een medelijden heb
bende priester - voortijdig vrij. Hij
was bijna blind mogelijk veroorzaakt
door de altijd wit-gekalkte celmuren -
en zijn gezondheid was slecht. Hij had
pas een hartaanval gehad.
Na zoveel jaren terug in Madrid zag hij
zijn vroegere vijanden, .de Guardia Ci
vil, over de straten zwermen. Met zijn
62 jaren moest hij in deze omgeving
een nieuw leven beginnen. Om niet
monddood gemaakt te worden, week
Miguel Garcia uit naar Engeland. Daar
houdt hij nu lezingen en schrijft publi
caties over, zoals hij het noemt, de
Spaanse schande. Over de strijd voor
zaken, die wij als normaal ervaren,
vrije verkiezingen, persvrijheid, vrije
vakverenigingen.
De winter is voor vele automo
bilisten de tijd van de meeste
startmoeilijkheden, de tijd,
waarin van de accu het meest
gevergd wordt. Daarom is een
gelijkrichter beslist een goede
aankoop.
Volautomatische accugelijk-
richter geschikt voor 6-12 V
met een oplaadvermogen van
max. 4 Ampère. Een veilige
accu-oplader met thermobevei-
liging (doorbranden is uitgeslo
ten), Kema gekeurd snoer, stek
ker en laadklemmen, ingebouw
de Ampèremeter, nu voor nog
géén zevenentwintig gulden.
Vrijdagmorgen om 9 uur be
gint in de kelder de verkoop
van deze accugelijkrichter,. ge
schikt voor 6-12 V, oplaadver
mogen max.
4 Ampère, fXf-
kompleet UK
voor
Duur van de opruiming
18 januari tot 8 februari
Géén tel. of schrift, best.
Toerisme
Over het toerisme naar Spanje zegt
Garcia: „Dat toerisme wil ik niet
boycotten. Dit is namelijk de enige
mogelijkheid voor de wereld om de
waarheid te leren kennen. Emigratie en
toerisme zijn de twee grootste gevaren
voot het regiem. Er kan worden verge
leken. De gemiddelde toerist zal de
gevangenissen niet zien, maar het
kan". Garcia zelf is, hoewel lichamelijk
een wrak, geestelijk ongebroken. Zelfs
nu zegt hij nog: „De enige mogelijk
heid terug te keren is in een vrij Spanje
of met een geweer in de hand."
Een andere Franco-gevangene, Marcos
Ana, die 23 jaar in gevangenissen heeft
doorgebracht, was onlangs in ons land
om steun te vinden voor de in' Spanje
illegale vakbonden. Op een bijeen
komst in Amsterdam, waar alleen de
P.v.d.A. en de CPN als politieke partij
en en de OVB als vakbond aanwezig
waren, zei hij„Zolang er geen vrijheid
van meningsuiting, van vereniging en
vergadering is, zolang het Francobe
wind via showprocessen, massale arres
taties en folteringen het steeds toene
mende aantal Spanjaarden dat voor die
vrijheden opkomt terroriseert, zolang
er geen democratisch Spanje is, mag er
voor mijn vaderl'and geen plaats zijn in
de gemeenschap van Westeuropese lan-
Het verzet neemt toe. Politieke gevan
genen gaan in hongerstaking en Basken
ontvoeren vooraanstaande industriëlen
om behoorlijke voorwaarden voor de
arbeiders af te dwingen (volledige
doorbetaling bij ziekte en een maand
doorbetaalde vakantie om maar wat te
noemen). Zelfs in de legertop tonen de
voortdurende mutaties aan, dat niet
iedereen nog zo tevreden is met het
Franco-beleid. Een klein wonder was
onlangs de eis van alle bisschoppen
voor arpnestie voor politieke gevange-
Wonderlijh
Een klein wonder, jazeker, want de
kerk is in Spanje niet bepaald heldhaf
tig. Zo zond de priester-arbeider Fran
cisco Garcia Salve, die samen met
negen anderen voor hun lidmaatschap
van de bij de wet verboden vakbonden
terecht moest staan, een brief naar de
voorzitter van de primaat van Spanje.
Deze kardinaal bleek niet willens of bij
machte iets voor hem te doen. In de
brief stond onder meer: „Ik zal begin
nen met u te zeggen, dat mijn moreel
zeer goed is. En hoewel ik het aantal
jaren gevangenschap van Sint Paulus,
noch het aantal van zijn martelingen
heb bereikt, benader ik ze wel met
trots". „Maar datgene wat een christen
niet zomaar langs zich heen kan laten
gaan, is dat men ons berecht en veroor
deelt voor activiteiten, die de kerk
verkondigt als de onvervreemdbare
rechten van de mens".
Francisco Salve, de man die een com-
Een blik in de spiegel overtuigt
U ervan dat deze lycra panty
goed korrigeert en(wat ook
heel belangrijk is) bijzonder
prettig draagt.
Page panties van stevig lycra
met dubbel buikpand en recht
pijpje. Deze panties koopt U nu,
in de taillematen 65 t/m 85,
niet voor f 6,95 maar voor nog
géén vier gulden per stuk.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
Page panties in een groot aantal
kleuren w.o. rood, wit, blauw,
gebloemd, rose, bleu
en turquoise, n
per stuk
Géén tel. of schrift, best.
fortabel leven in de pastorieën liet
schieten voor werk aan de basis temid
den van de handwerkers, zal ook niet
hebben gerekend op tussenkomst van
de kardinaal. Daarvoor is de kerk te
zeer afhankelijk. Het volgende citaat
van generaal Carrero Blanco, de vice-
president, maakt dat duidelijk. „De
Spaanse kerk moet niet vergeten dat
God zelf de overwinning heeft ge
schonken aan de nationalisten van
Franco. Hij kende heel goed de op
rechtheid van Franco's bedoelingen. Ik
doe een beroep op de kerk de gemeen
schappelijke kruistocht tegen'h^t com-
STEDELIJK MUSEUM: Van 28 ja
nuari tot 12 maart, Konfrontatie II,
Dolf van Leggelo, Tom Mosley, Suzuki
Graphics en grafiek van Jappanners.
Op 26 januari geeft het blaaskwintet
Aulos Amsterdam een concert in de
aula van het museum. Op het program
ma staan composities van Franz Danzi,
Anton Reicha en Paul Hindemith.
Aanvang 20.15 uur.
Elke eerste zondag van de maand
muziek door jonge mensen. Konfron
tatie met leerlingen van het Rotter
dams conservatorium in de aula van
het museum van 16 - 16.45 uur.
Zondag 4 februari Gert Schuil, piano,
uitgevoerd wordt de schilderijenten
toonstelling van Moessorgsky.
ZOLDERTHEATER IN DE TEER-
STOOF, Nieuwstraat 12, Schiedam,
vrijdag 26 januari, 21 uur Mimetheater
„Kruimels" met „Majeur, Mineur". Za
terdag 27 januari, 14.30 uur Marionet
tentheater Lucas Goudzwaard, „Aardi
ge Aardman"; 21 uur Dimitri van
Toorn, Nederlandse luisterliedjes.
Kaarten verkrijgbaar aan de theaterkas
sa en bij de VVV-kantoren te Schie
dam, Vlaardingen en Maassluis.
PASSAGE THEATER: Kelly's Heroes
(14 jaar) iedere avond 20 uur (behalve
29 januari en 30 januari), Kinderma
tinee Robinson Crusoë. Dinsdag 30
januari „U spreekt met uw moorde
naar" met Yoka Berretty, Ton Lensink
en Wim van den Brink, aanvang 20.15
Aktiviteiten van
Zeekadetten
Uit het jaarverslag van het Schiedamse
Zeekadettenkorps „Jacob van Heems-
kerck" blijkt dat 1972 een gunstig jaar
is geweest voor het korps. Er werden
heel wat aktiviteiten georganiseerd.
Verder werd het roeikampioenschap
van Nederland behaald. Het aantal
leden steeg tot 53.
Voor 1973 staan weer een aantal
nieuwe aktiviteiten op het programma.
In februari volgen nautische testen.
Wat het materiaal betreft, wordt mee
gedeeld, dat de grote zeilsloep waar
schijnlijk niet meer te water kan. De
vloot bestaat uit een motorboot, twee
kleine zeilsloepen, een polyester roei-
sloep en een stalen zeilvlet. Getracht
wordt nog een houten sloep te kopen.
Ook dit jaar zal een Schiedamse zeeka-
det naar Canada worden uitgezonden.
De opknapbeurt van de Jan van Gelder
wordt verder afgewerkt.
Eén trek aan het touwtje is al
voldoende om Uw toilet heer
lijk te laten geurenvan één
bus toiletspray heeft U dus
wekenlang plezier, laat staan
van 2 bussen.
2 Bussen toiletspray, zeer goed
geparfumeerd, met een verge
lijkbare winkelwaarde van f 4,-,
nu voor slechts één rijksdaal-
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij in de kelder déze
bussen toiletspray
(inh. 8 ounces),
per 2 stuks
Géén tel. of schrift, best.
SUBLIEME SERVICE
DAF MINERVA
„De Schiedamse middenstand heeft het in 1972 niet gemakkelijk gehad", zo
wordt geconstateerd in het jaarverslag van de Kamer van Koophandel. Het was
weliswaar geen slecht jaar. Wel wordt het steeds moeilijker de ontwikkeling van
de bedrijven in gunstige zin op gang te houden. Veel middenstanders, vooral
kleinere bedrijven, moesten in 1972 hun bedrijf sluiten. Ook in 1973 zal dit
helaas zo doorgaan. Vergroting van omzet en winst om de voortdurend stijgende
lonen en kosten op te vangen, is noodzakelijk, maar in veel gevallen niet haalbaar.
De gunstigste resultaten berichten de
winkeliers in Groenoord en Kethel.
Zowel het winkelcentrum „de Ketel"
als het noodwinkelcentrum „Prélude"
•zijn tevreden over het afgelopen jaar. De
overige winkelcentra in de wijken zijn
niet ontevreden over de omzetontwikke
ling. De mening van de Centrum-win
keliers is echter verdeeld. De vestiging
van de nieuwe HEMA en C A heeft
veel bijgedragen tot verlevendiging van
de binnenstad.
Nadeel
De Hoogstraat-Dam-winkeliers onder
vinden nadeel van leegstaande winkel
panden. De realisatie van het Hoog
straat-Warenhuisplan, thans in gewij
zigde vorm in ontwikkeling, wordt met
belangstelling tegemoet gezien. Het
aanbod van bedrijfsruimte in de bin
nenstad is frequent, vooral nu<ook in
de flats aan de 's-Gravelanaseweg be
drijfsruimten beschikbaar komen.
Er wordt hard gewerkt aan het tot-
MÊÊÊm
In de Technische school aan de Mgr.
Nolenslaan in Schiedam wordt tot en
met vrijdag 9 februari een tentoonstel
ling over scheepsbouw gehouden. De
expositie is samengesteld door de
Stichting Onderwijstentoonstellingen
in Den Haag.
Er wordt een historisch overzicht gege
ven van de scheepsbouw, die in het
Waterweggebied zo'n belangrijke plaats
inneemt. Het is de bedoeling dat leer
lingen van de vijfde en zesde klassen
van de basisscholen en de brugklassen
van de lagere technische scholen de
tentoonstelling bezoeken.
standkomen van het nieuwe winkel
centrum Kethel. De samenwerking tus
sen de S.H.B. en de Stichting Winkel
centrum „Kethel" is uitstekend. De
eerste paal voor het nieuwe centrum
verwacht men in 1973; de voltooiing
van de eerste fase in 1974. Jammer dat
de vestiging van de HEMA geen door
gang kan vinden. De bevolkingsaanwas
in de komende jaren in de wijk Groen
oord en Woudhoe k was niet aantrekke
lijk genoeg om tot vestiging over te
gaan. Behoudens het nieuwe noodwin
kelcentrum „Prélude" aan het Baph-
plein als ook enkele individuele ver
bouwingen aan winkels in de binnen
stad kwamen geen belangrijke investé
ringen voor.
De middenstander wacht kennelijk af
tot er wat meer lijn komt in de
stadssaneringsplannen. Over het alge-
rrjeen en globaal gezien weet elke
belanghebbende wat er gaat gebeuren,
maar de manier waarop zijn belangen
in het nieuwe centrum zullen worden
behartigd is nog duister.
De Schiedamse Handels- en Bedrijfs-
raad heeft bij Burgemeester en Wet
houders aangedrongen op de vorming
van een begeleidingscommissie voor
het midden- en kleinbedrijf en acht het
noodzakelijk dat een dergelijke com
missie een werkzaam aandeel zal heb
ben in de problematiek rond de ontei
gening en de heruitgifte van gronden
in het belang van de middenstanders.
De personeelssituatie in de winkelsec
tor is nog onvoldoende. Het blijft
moeilijk om goed personeel te krijgen.
De vrije zaterdag is hierbij een heet
hangijzer en stoot jonge mensen af om
nog een baan te zoeken in de detail
handel.
Koopavond
De koopavond op donderdagavond
werd na een proefperiode van een jaar
definitief geregeld. De proefperiode
heeft geleerd dat de donderdagavond
voor het publiek gunstig ligt; terwijl
het winkelpersoneel de donderdag
avond prettiger vindt dan de vrijdag
avond ten opzichte van de zaterdagver
koop. De food-sector met name in de
wijkcentra blijft de donderdagavond
ongeschikt vinden als 'koopavond. De
wijk Groenoord ondervindt in dit ver
band nogal wat concurrentie met
Vlaardingen-Holy, waar de vrijdag
avond nog als koopavond geldt.
De Consumentenbeurs „Inhabé" 1972
kon door weinig animo onder de mid
denstand niet doorgaan. De economi
sche ontwikkeling in de bedrijven en
de afwachtende houding van de gehele
middenstand moet als oorzaak van dit
niet doorgaan van de beurs worden
aangemerkt. Voor 1973 hoopt men
wederom de beurs waar te maken.
Voorbereidingen hiertoe zijn reeds in
een vergevorderd stadium.
Wij maken ook dit jaar weer
veel werk van de opruiming
dit weekend weer talloze voor
delige aanbiedingen waaronder
ook deze geweldig leuke Bix
kinderanklets.
Prachtige kinderanklets in drie
kwaliteiten, draion jacquard,
wol/mousse fantasie en acryl/
mousse badstof. Deze kinderan
klets koopt U nu, in talloze
kleurtjes,w.o. geel, groen, blauw,
oudrose, bleu en ivoor, uit de
prijsserie van f 3,- t/m f 4,20,
voor nog géén twee gulden per
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
prachtige Bix-anklets, voor kin
deren van 2 tot 12
jaar, nu per
paar
Duur van de. opruiming
Géén tel. of schrift, best.
