110.95
Burgerij verhinderde
inlijving weesjongens
25.80
ItITOhiTBI
Frll.tUiilillliil
OPROER IN ROTTERDAM IN 1809
Eenmalige subsidie voor
k inderdagverblijven
DE HAVENLOODS, DONDERDAG 22 MAART 1973
12-514
spaar nu
geld uit
SUBLIEME SERVICE
NW MATHENESSERSTRAAT45
SCHIEDAM TEL. 26.06.63
spaar nu
geld uit
spaar nu
geld uit
Het Gereformeerd Burger Weeshuis in Rotterdam heeft een lange
geschiedenis. Toen ons land door Napoleon werd ingelijfd, verslech
terde de situatie voor weeshuizen en zogenaamde godshuizen. De
Franse keizer was zeer goed op de hoogte van de rijkdommen van
zulke huizen en nam zware maatregelen. De regenten en regentessen
kregen steeds minder te zeggen en de financiële positie werd précair.
Het weeshuis had zijn bezittingen belegd in, staatsobligaties. Door de
lage koers verloor dit bezit veel aan waarde.
De Fransen probeerden de onderhoudskosten voor wezen en armlasti
gen zoveel mogelijk af te wentelen op kapitaalkrachtige instellingen.
De wezen, die het toch al niet te best hadden, werden de dupe. De
jongens, die niet in dienst moesten en de weesmeisjes zouden onder
meer te werk gesteld worden in het voormalig Pesthuis op Feijenoord,
dat onder leiding stond van de gewezen „maire", burgemeester van
Hillegersberg. Door heftige tegenstand van de regenten is daar niets
van gekomen.
jongens ingelijfd nadat twee compag
nieën kanonniers gekomen waren om
het oproer in de stad te bedwingen.
Yeertien jongens werden later onge
schikt bevonden, de dertig anderen
kwamen bij het „Etablissement". Wat
er van hen geworden is, is niet met
zekerheid bekend. Zij zullen in den
vreemde zijn omgekomen. Twee van
hen keerden terug. Jan Breda vestigde
zich in Parijs en de ander, ene Cornelis
Koelman kwam verminkt en in berooi
de toestand in Rotterdam terug.
Kind van de rekening
Ook onder koning Willem I waren de
In ,1811 zou het weeshuis een „Keizer
lijke Tabaksfabriek" moeten worden.
Napoleon zou bij zijn bezoek aan
Rotterdam persoonlijk beoordelen of
het weeshuis daar wel geschikt voor
was. De „prefect", baron De Stassard
van het „Departementale Bestuur van
de monden van de Maas" was na een
bezoek aan het huis overtuigd van het
nut ervan en de aangekondigde maatre
gel ging niet door..Hij stond zelfs een
schaalcollecte toe, waarop hij als eerste
tien ducaten wierp.
De narigheid voor de wezen was overi
gens al eerder begonnen toen na de
Franse revolutie het gouvernement
kinderen uit Godshuizen en weeshui
zen tot „kinderen van de staat" wilde
maken en hen de plicht oplegde om
het land te dienen. Lodewijk Napoleon
vaardigde later een „Koninklijk Be
sluit" uit, waarin stond dat alle ge
schikte wezen van 16 jaar en ouder van
het mannelijk geslacht tot krijgsdienst
verplicht werden. Mr. Braack van Tei-
lingen, „le Maire de la ville", riep de
jongens in 1808 op voor het „Etablis
sement der Koninklijke Kweekelin-
gen". De regenten gaven in protest de
namen van de jongens op en zonden
gelijktijdig een rekest aan Lodewijk
Napoleon.
wezen dikwijls in dubbel opzicht kin
deren van de rekening. De plaatselijke
overheid moest voor de stadswezen
(een stadswees was een kind, waarvan
de langst levende ouder geen lidmaat
van één der Hervormde Kerken was
geweest en dus geen recht op diako-
nie-steun had) aan het weeshuis kost
geld betalen. „De Stichting van de
Maatschappij van Weldadigheid" had
bepaald dat dit bedrag de f.30,- per
jaar niet te boven mocht gaan. Voor
die f.30,-'werden de wezen onderge
bracht in de kolonieën Frederiksoord
en Veenhuizen om voor de landbouw
opgeleid te worden.
Het Koninklijk Besluit van Willem 1
bepaalde dat wezen, vondelingen en
verlaten kinderen, die ten laste van de
burgelijke overheid kwamen in de ko
loniën geplaatst moesten worden. La
ter moesten ook invaliden naar Veen-
huizen, waar de verpleging verre
gunstig was.
Toen het (Rotterdams stadsbestuur in
1824 het „Gereformeerd Burger Wees
huis" tot zelfstandige inrichting ver
klaarde, moesten de regenten zelf be
slissen over het wel of niet opnemen
van wezen. Stadswezen werden er van
af die tijd niet meer opgenomen en
voor hen, die er nog waren moest de
stad de voorgeschreven f.30,- per jaar
betalen totdat ze het huis verlieten.
Op de vlucht
Het baatte kennelijk niet, want op 13
juli 1809 kreeg de Regent-Praeses van
de burgemeester de mondelinge bood
schap dat de jongens met twee schui
ten, liggende in de Stadsvest (Goudse-
singel), naar Delft vervoerd zouden
worden. De regenten weigerden en
lichten tegen de afspraak de „binnen
vader" en de portier in en voor alle
zekerheid werd het touw van de wees
huisbel afgesnedert'om alarm te voor
komen. 's Nachts om drie uur versche
nen de militairen voor de afgesloten
slaapkamerdeur van de grote jongens
slaapzaal. De jongens weigerden de
slaapzaal te verlaten en sergeant, kor
poraal en hellebaardier zagen zich ge
noodzaakt te vertrekken zonder de
jongens. Later braken de jongens de
ijzeren, tralies voor de slaapkamerra
men weg en met hulp van burgers
»en velen de vlucht.
Politie en militairen wisten echter 37
weesjongens te grijpen en wilden hen
inschepen, maar de burgerij kwam in
verzet. Twee onderofficieren werden
mishandeld en de onderschout en de
Kommandeur der Stadshellebaardiers
sloegen op de vlucht. Het bleef onrus
tig in en rond het weeshuis, maar
tenslotte werden toch 44 van de 104
spaar nu
geld uit
De lente' is alweer 'n dag oud
dus het is nu de hoogste
tijd om zonnige voorjaarskle-
ding te kopen
Een vlotte acryl jersey blouse
met sierstiksels in het voorpand,
waarbij wij een bijpassende
spencer verkopen. De blouse is
er in de kleuren appelgroen,
rose, wit, marine en beige
nu voor nog géén elf gulden.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
moderne acryl jersey blouse,
in de maten 38 t/m
Bijpassende spencer voor f 7,95.
Géén tel. of schrift, best.
Deze fragmenten uit de 375-jarige geschiedenis van het
Burger Weeshuis komen uit het manuscript van de heer H.
den Hertog, die zelf van zijn tiende tot negentiende jaar in
het weeshuis heeft gewooncj. Deze oud-onderwijzer, die nu
77 jaar is heeft aan den lijve de Dickense toestanden van het
huis meegemaakt. Hij is jarenlang secretaris geweest van de
vereniging van oud-wezen en heeft uit dien hoofde reeds
veel gepubliceerd over het weeshuis. Op de foto de heer Den
Hertog met echtgenote, die hij in het weeshuis heeft leren
kennen.
Rinus Clarijs
„Deze week stond de telefoon bij mij
roodgloeiend. Rien Clarijs, onze trai
ner, werd aangevallen op één regel, die
hij in „De Havenloods" heeft gezegd.
De bewuste regel is deze: „maar wat
deert het, dat een deel van onze leden,
woonwagenbewoners, Noordsingelbe-
zoekers of werkelozen zijn?
Ik ben van mening, dat het inderdaad
wat ongelukkig overkomt, maar ik ben
er zeker van, dat Rien Clarijs dit niet
zo bedoeld heeft. Hij heeft inderdaad
gelijk, dat wij twee jongens - fijne
jongens - in het elftal hebben, die in
het woonwagenkamp wonen, Noord-
singelbezoekers hebben wij niet en
werkelozen heeft, volgens mij, iedere
vereniging.
Maar waar het om gaat is dit: Rien
Clarijs probeerde ons uit het bekende
verdomhoekje te halen. Op FCN'66
wordt een beetje neergekeken. Waar
om weten we zelf niet. Wij willen
alleen iets presteren. Hetgeen ons dit
seizoen ook lukt. Dit moet gezien
worden en gewaardeerd. Rien Clarijs is
op en top FCN'er. Een man, die al
twee jaar avond aan avond voor FCN
in de weer is.
Ieder weldenkend mens moet begrij
pen, dat hij niemand heeft willen
kwetsen, maar dat deze ene regel - in
een goed door de heer Verver geschre
ven artikel - verkeerd is weergegeven.
Mijn bestuur betreurt, dat dit gebeurd
is. Ik hoop dan ook, dat ik de mensen,
die zich gekwetst hebben gevoeld vol
doende gerustgesteld heb".
P.F.C. Wammis
voorzitter fcn.66
Naschrift GSV: Omdat ik er van over
tuigd ben het vraaggesprek met Rinus
Clarijs oprecht te hebben weergegeven
moet van mij geen rectificatie van de
gewraakte zin verwacht worden. Des
ondanks benadruk ik, dat aan de for-
mulatie van Clarijs' woorden geen an
dere uitleg mag worden gegeven dan
een forse verdediging van zijn vereni
ging. Ik kan volledig de mening van
FCN-voorzitter Wammis onderschrij
ven, dat Rinus Clarijs ten opzichte van
zijn vereniging volledig te goeder
trouw geweest is.
Hij is - zo heb ik tijdens het interview
al begrepen - te nauw bij het FCN-ge-
beuren betrokken geraakt om zijn ver
eniging op welke wijze dan ook schade
te kunnen berokkenen. Het tegenover
gestelde is het geval. Wat hem heeft
gekwetst is in de twee jaar, dat hij de
training bij de Schiedamse vereniging
leidt, is de onverschilligheid waarmee
door de plaatselijke pers, door de
gemeente en door een groot deel van
het publiek FC Nieuwlant '66 wordt
benaderd en behcpadeld. Hij vroeg om
menselijkheid, zonder discriminatie
van de personen aan wie dat stukje
welwillendheid besteed zou mot
worden.
Ik gun FCN'66 en Rinus Clarijs de
erkenning, waarom zo duidelijk ge
vraagd wordt. Laat daarom een onge
lukkig geformuleerde zin niet ave
rechts geïnterpreteerd worden. Dat,
namelijk, heeft Rinus Clarijs niet ver
diend.
Nieuwe kleuterschool
Usselmondsestraat
De kleuterschool aan de Dwarsstraat in
Schiedam Zuid verkeert in een slechte
staat. Met ingang van 1 augustus mag
de school niet meer worden gebruikt.
Het schoolbestuur heeft de medewer
king van de gemeente gevraagd voor de
bouw van een nieuwe tweeklassige
school aan de Usselmondsestraat, waar
het afgekeurde gymnastieklokaal staat.
De speelplaats zal moeten worden op
gehoogd, een zandbak aangebracht en
een groenafzetting gemaakt. De stook-
installatie moet tevens worden gewij
zigd. Er zal gebruik gemaakt moeten
worden van de gymnastiekzaal aar
W. Brouwerstraat. De kosten van
en 'ander worden geraamd
f 306.000,-.
spaar nu
geld uit
Ook een boekenrekje draagt
een steentje bij aan de gezellig
heid van je kamertje enje
boeken hebben gelijk een prima
plaatsje.
3-Delig boekenrek met gemof
felde plankjes (45x13 cm) op
2 zwarte steunen. Dit leuke
boekenrekje koopt U nu voor
nog géén vier gulden.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
Wella haarlak,
per bus
mmm
Géén tel. of schrift, best.
De ingang van het weeshuis
De sociale adviescommissie heeft het college van B W van Schiedam ter
benoeming voorgedragen mevrouw A. Dirkzwager-Van Zoelen, mevrouw J.
Poll-Schut en de heer J.A. Koudijzer. Aanbevolen wordt mevrouw P. Steens-v.d.
Knaap en de heer C. Batenburg als plaatsvervangers te benoemen.
heeft zich met algemene stemmen uitgesproken voor het behoud
van de beide kinderdagverblijven in Schiedam. De beide verblijven moeten door
de gemeente gesubsidieerd worden. De commissie kan de hoogte van de subsidie
pas beoordelen als de exploitatiecijfers zijn verstrekt.
Intussen stellen b W aan de raad voor een bedrag van f.50.000,- als eenmalige
subsidie te verlenen, te verdelen volgens een verdeelsleutel gemaakt in overleg
met de directeur van de Gemeentelijke Sociale Dienst.
HERVORMDE KERK:
Grote kerk, 10 uur ds. S. Tijmstra, 17
uur ds. A. Stekelenburg, Giessendam,
19 uur ds. H. J. Groenewegen. Bethel-
kerk, 10 uur ds. D. J. Spaling. Opstan-
dingskerk, 10 uur ds. H. J.^Groenewe
gen. Aula, 10 uur ds. A. D. Klaassen.
KETHEL:
Dorpskerk, 10 uur ds. S. Gerbrandy,
19 uur ds. P. Mag réSt. Martinuskerk,
9.30 uur ds. P. Magré, Gezinsdienst
H.Doop m.m.v. jeugdkoor. Schepp-
huis, 10 uur jongerendienst o.l.v. de
heer J. D. van Velsen.
Ned. Prot. Bond, Westvest 90, 10.30
uur drs. M. Roos uit Woubrugge.
Oud Katholieke Kerk, Dam 28,
Pastoor F. Smit, 10.30 uur en 19 uur
dienst.
Evang. Luth. Gemeente. L. Nieuw-
straat 10 uur ds. Steinhart. Medewer
king kerkkoor.
Leger des Heils, Lange Haven 27,
Leiding Majoor G. Brinkman en It. J.
Wittenbol, Samenkomst 10 uur en
19.30 uuur samenkomst.
Apostolisch Genootschap, Lindedeyer-
straat 9.30 uur dienst.
Chr. geref. kerk, Warande. 10 uur en
4.30 uur dienst.
Gebedsaktie Schiedam, iedere donder
dagavond 7.30 uur in de kapel van de
Broeders, Warande 155.
Baptisten Gemeente Warande
30.Dienst 9.30 en 16.30 uur.
Geref. kerk (Vrijgem.) Westvest. 9.30
uur én 16.30 uur ds. J. Goudzwaard.
Geref. kerk (Schiedam-West) gebruik
gebouw Evang. Unie. Oranjestraat 8.15
uur.
Ned.Herv. Evangelisatie, gebouw Irene
Lange Haven. 10 uur en 17 uur, Grote-
kerk ds. A. Stekelenburg uit Giessen-
dam-Hardinxveld.
Op 1 april worden
huren aangepakt
B W van Schiedam stellen de raad
voor om met ingang van 1 april over te
gaan tot de invoering van de huurhar-
monisatie. Dat houdt in dat de huren
van gemeente woningen -en van
woningbouwvereniging worden
verhoogd met het bedrag van de huur
verhoging die op 1 april 1972 had
moeten worden toegepast, vermeer
derd met zes procent van dat bedrag.
Voor de woningen waarvan de huren
het vorig jaar niet of met minder dan
zes procent zijn verhoogd geldt nu de
verhoging van zes procent. De verhuur
ders mogen voor de huurverhoging per
1 april 1973 uitgaan van het plan voor
de harmonisatie huurprijzen per april
1972.
Omdat het niet mogelijk is gebleken
het nieuwe huurharmonisatieplan
tijdig gereed te maken en bovendien
een aantal gegevens een tijdig karakter
hadden, hebben B W besloten in
overleg met de woningbouwverenigin
gen voor 1973 geen harmonisatieplan
in te dienen.
Het bestuur van de wijkvereniging
Schiedam-Zuid heeft de bewoners
geadviseerd tegen de huurverhoging
protest aan te tekenen.
Nieuwe cursussen in
Centrum „De Kreek"
Op donderdag 22 maart gaan er weer
twee kleicursussen in het Centrum „De
Kreek", Lange Haven 92, Schiedam
van start. Iedere cursus bestaat uit tien
lessen. De kosten bedragen f. 4,50 per
les. De donderdagmiddagcursus (in
principe voor beginners) is van 14-16
uur, de donderdagavondcursus (in
principe voor gevorderden) is van
19-21 uur. A
Er zijn nog plaatsen vrij in de volgende
groepen: ballet (maandagavond),
gymnastiek (dinsdagmorgen) naaicur
sussen (dinsdagmorgen, donderdag
morgen en avond). Inlichtingen over
de cursussen bij het Centrum De
Kreek, telefoon 267767.
Uw kapsel blijft de hele dag on
berispelijk in model met Wella
haarlak!
Maak nu van deze aanbieding
gebruikwant voor nog géén
zesentwintig gulden is deze fij
ne lichtgewicht slaapzak Uw
eigendom.
PASSAGE THEATER: 23 maart: Tête
a Ted, een kabaretprogramma met
teksten van Jelle de Vries, Alexander
Pola, Jan Fillekers en Ted de Braak.
Arrangementen en muzikale leiding
Theo Roosen piano, Eddy Wind gitaar,
IJf Blokker slagwerk, decors Wim Bij
moer, kostuums Robert Bos. Aamvang
20.15 uur. Inlichtingen telefoon
269563.
STEDELIJK MUSEUM: 24 maart - 24
april tentoonstelling Salon van de
Maassteden. Deze tentoonstelling
tracht om de twee jaar een beeld te
geven van de ontwikkelingen op het
gebied van de beeldende kunst in het
Rijnmondgebied.
Zaterdag 24 maart ARCADE, Alquin
(promotieconcert ivm de eerste elpee
Marks). Organisatie Martin Green, aan
vang 20 uur, zaal open 19.30 uur.
Open Huis in nieuwe stadskantoor:
donderdag 22 maart van 19-21 uur
voor de „buurtbewoners". Zaterdag
morgen 24 maart voor alle inwoners
van Schiedam van 9-12 uur.
ZOLDER THEATER IN DE TEER
STOOF: Nieuwstraat 12, zaterdag 24
maart Cabamime, aanvang 21 uur.
Poppentheater 24 maart, aanvang 14.30
uur. Marionettentheater Lucas Goud
zwaard: .Afscheid van het Dieren-
circus".
Veel belangstelling
voor Inhabé
Er bestaat veel belangstelling voor de
Inhabé, die van 7 tot en met 15 april zal
worden gehouden in de sporthal Mar
griet in Schiedam. Alle beschikbare
expositieruimte is al gereserveerd. Het
z(jn vooral Schiedamse middenstanders
en bedrijven die zich hebben aange
meld. Op de beurs zullen dit jaar ook
stands aanwezig zijn van de Schiedamse
Gemeenschap samen met het Passage
Theater, de Dierenbescherming, de
Stichting Lentefeest en de Stichting
Huishoudelijke en Gezinsvoorlichting.
Grote bus Wella haarlak In 2
soorten, 'n normale en 'n extra
versteviging. Deze haarlak koopt
U nu bij ons voor nog géén drie
gulden per bus.
Geheel uitritsbare slaapzak met
lichtgewicht acryl vulling, snij-
maat 160x190 cm. Deze slaap
zakken, in diverse dessins, koopt
U nu voor iets meer dan vijfen
twintig gulden.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de 2e etage deze
geheel uitritsbare slaapzakken,
snijmaat 160x
Cktechisarie in één van de leslokalen
van het Gereformeerd Burger Weeshuis
onder leiding van meester Bouman
(1908).
Géén tel. of schrift, best.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij in ons tuincentrum,
2e etage, deze 3 prachtige plan-
Haal de lente in huis, (laai de
lente in Uw tuin, dan heeft U
ook in de stad een vrolijk
buiten-zijn-gevoel!
Bonte kardinaalshoed (Euony-
mus Fortune!), in pot gekweekt,
goed geschikt voor borders en
als vulling voor bloembakken.
Deze fraaie plant heeft glanzend
groene bladeren met een brede,
geel/witte rand.
.Dwergmispel (Cotoneaster hori-
zontalis) met kluit^ geeft in 't
voorjaar èen overvloed aan roze
bloemeri en in de herfst rode
vruchten.
Bospalm (Buxus sempervirens)
J met kluit, geschikt voor groen-
blijvende heggen, die U in aller-
lei vormen kunt snoeien.
