DE HAVENLOODS
Rumoer in het huis van
de geneesheren -
Stille spelen"
„in gevaar
HULST BEHANG heeft het
ARTSEN TREDEN NAAR BUITEN
De grootste collectie behang
modern, klassiek of exclusief
Schiedam - Broersvest 85 - tel. 010-269702
dinsdag 27 maart 1973
22e jaargang no. 13
VERSCHIJNT OP DINSDAG EN DONDERDAG IN ROTTERDAM RECHTER MAASOEVER SCh EDAV, - VLAARDINGEN KRIMPENERWAARD E.O.- HOOFDKANT. PRINS HENDRIKKADE 14, ROT It RL) AM. IEL. 13.21 ./u
Pecunia non olet. Inderdaad: „geld stinkt niet". Tot voor kort behoorde het tot de ongeschreven
regels van de medische wereld, althans in het openbaar, niet over financiële zaken te reppen. Maar
de tijden veranderen en de mensen veranderen tegelijkertijd. Tot die conclusie moet een ieder toch-
wel komen, die constateert in welk tempo de conflicten in de medische wereld aan de oppervlakte
komen. Hartchirurgen vechten via persberichten en dagbladartikelen hun beroepsconflicten uit.
Narcotiseurs doen onthullingen over de gang van zaken in de operatiekarhër, die velen de angst om
het hart doen slaan. Radio en televisie worden in stijgende mate benut als media, waarbij de plaats
van de arts in de maatschappij ter discussie komt. En als klap op de vuurpijl staat dan straks, op 5
april, de eerste openbare behandeling voor de deur van de Medische Tuchtraad, waarbij een aantal
artsen, waaronder twee doktoren van het Dijkzigt Ziekenhuis, zich in het openbaar zullen moeten
rechtvaardigen' voor hun beleid, dat de dood tengevolge zou hebben gehad van een 21-jarige
jongeman.
Het is de top van de medische ijsberg. Er komt nu een klein puntje boven water. Maar onder het
oppervlak zitten vele zaken verborgen. Conflicten kwamen slechts zelden in de openbaarheid.
Daarvan zal men zich nog de zaak-Mia Versluis herinneren, hét meisje uit Enschede, dat na een
lichte operatie niet meer uit de narcose ontwaakte. Men denkt nog even terug aan de affaire Ben
Korsten, de vertrouwensman van vele ministers, die na jarenlang overmatig morfinegebruik (door
artsen per recept verstrekt) overleed. Van enige openbaarheid bij de behandeling was weinig of
geen sprake, dit in tegenstelling tot de vervolging van de leerling-verpleegster uit het St. Franciscus
Ziekenhuis, die een fout maakte, die een patiënt het leven kostte.
Al deze zaken vormen de.inleiding tot
de gebeurtenissen van de komende
weken, waarin dingen te gebeuren
staan, die de evolutie in de medische
wereld bij ons in Nederland beogen te
versnellen. Er is dus volgende week de
eerste openbare zitting van het Me
disch Tuchtcollege, waarmee men een
precedent stelt. Vooral medici en juris
ten zullen ten volle beseffen welk een
ingrijpende zaak dit betekent. Het
beroep van ieder arts immers is bijzon
der moeilijk. Na jaren van studie heeft
hij kennis vergaard, maar ook hij blijft
een mens, die beoordelingsfouten kan
maken. Hij behandelt, via zijn eed, zijn
patiënt naar beste weten en kunnen.
Maar juist die bijzondere verantwoor
delijkheid wettigt de bescherming,
hem door het Medisch Tuchtrecht
verschaft, aldus mr. Sanders in zijn
desbetreffend boek.
Ontwikkelingen
Volgens de medische tuchtwet 192b)
kunnen maatregelen worden genomen
tegen een arts, die het vertrouwen in
de medische stand ondermijnt, die
ernstige „schade" aan een patiënt toe
brengt of blijk geeft van grove onkun
de. Maar tot op dit ogenblik bleven
zelfs de veroordelende uitspraken van
het college strikt geheim. Ejn klager,
die terecht een klacht had ingediend,
kreeg vrijwel nooit het materiaal om
via motivering en schuldigverklaring de
schade civielrechterlijk te verhalen.
Nu, binnen het verloop van enkele
weken de volgende ontwikkelingen:
1. de uroloog, A. C. A. Aghina, die op
grond van deskundigen-uitspraak, een
bedrag van niet minder dan twee mil
joen vierhonderdduizend gulden vor
dert van het Eindhovens St. Jozefzie-
kenhuis, omdat hij door'een fout bij
de behandeling (galblaasoperatie.) blij
vend invalide is verklaard. Voorlopig is
hem al een miljoen aangeboden
2. de openbare zitting van het Medisch
Tuchtcollege op 5 april;
3. donderdag is er een symbolische
staking gedurende één uur van alle
assistent-artsen in de Amsterdamse zie
kenhuizen, als protest tegen de meer
dan normale arbeidsbelasting, het gro
te aantal arbeidsuren en het daaruit
voorvloeiende risico fouten te maken,
waardoor mensenlevens onnodig in
gevaar kunnen worden gebracht
4. protest van de co-assistenten tegen
de werktijden, maar vooral over de
financiële regeling die voor hen geldt
zij verdienen namelijk niets.
Natuurlijk verdienen de meeste dokto
ren in Nederland, zodra zij zich een
maal gevestigd hebben en een praktijk
zijn begonnen, een behoorlijk inko
men. Vooral specialisten behoren tot
de zeer hoge inkomensgroepen. Maar
des te schriller steken hiertegen de
verhoudingen in onze ziekenhuizen af.
Co-slaven
Om bij de co-assistent te beginnen. Hij
is een doctorandus in de medicijnen,
dat wil dus zeggen, dat hij zijn docto
raal op de universiteit heeft gedaan.
Theoretisch is hij dus geschoold. Voor
hij echter als „arts" zijn bul krijgt,
moet hij één tot twee jaar in verschil
lende afdelingen van het ziekenhuis
praktijkervaring opdoen.
Dit betekent, dat hij letterlijk alle
karweitjes moet opknappen. Hij is
doorgaans de eerste dokter, die de
patiënt in het ziekenhuis 'onderzoekt
en zijn bevindingen op papier zet voor
de zaalarts overneemt. Hij prikt bloed,
legt infusen aan, doet dienst bij de
eerste hulp, assisteert bij operaties en
leidt bovenal ook bevallingen.
Historisch gegroeid is, dat al dit werk
wordt beschouwd als onderdeel van
zijn studie. Hoewel ook hij werkweken
tot 90 uur maakt, krijgt hij geen
enkele financiële vergoeding. Integen
deel: het ziekenhuis krijgt voor hem
geld toe. Want niet alleen moet de
faculteit voor hem een bedrag aan het
ziekenhuis betalen, maar sinds cfe dui
zend-gulden-regeling van minister Van
Veen moet de doctorandus ook zelf
dus per maand nog f 83,— toe betalen.
Zaterdag gaat Dolfirodam weer open.
Op 6 mei sluit het weer om daags
daarop door. ettelijke nijvere sleepbo
ten naar Scharehdijke op Schouwen-
Duiveland gesleept te worden. Daar
hoopt men het dolfijnèn-optreden op
25 mei te starten.
In Nederland bestaat sinds geruime tijd
een organisatie die zich met de sportie
ve recreatie van doven en gehoorge
stoorden bezighoudt. Helaas zit deze
Nederlandse Doven Sportbond, zoals
de instelling officieel heet, op dit
moment heel diep in de financiële
narigheid. Oorzaak daarvan is de ko
mende olympiade voor gehoorgestoor
den die van 21 tot 29 juli in het
Zweedse Malmö gehouden gaat wor-
Dit-sportfeest, dat vergeleken kan wor
den met de Olympische Spelen, wordt
nu al voor de 12e maal gehouden. Dit
jaar zou een circa 70 man tellende
ploeg uit Nederland naar deze „Stille
Spelen" worden afgevaardigd. Helaas,
brengt het uitzenden van deze atleten,
die hun sport ond'er extra moeilijke
omstandigheden moeten beoefenen de
Doven Sportbond aan de rand van de
financiële ondergang.
Hoewel de Nederlands^ deelnemers
aan dit sportief gebeuren ift tegen
stelling tot de „gewone" atleten zelf
in de kosten moeten bijdragen, is het
totaal benodigde bedrag voor reis- en
verblijfkosten in Zweden zó hoog, dat
gevreesd wordt dat ongeveer de halve
ploeg thuis zal moeten blijven. Want,
hoewel de bond 20.000 gulden subsi
die ontvangt van de N.S.F., komt men
nog een slordige 30.000 gulden tekort
om volledige uitzending mogelijk te
De voorzitter van de Nederlandse Do
ven Sportbond, de heer Scheepstra ziet
zich voor onoverkomelijke moeilijkhe-,
den geplaatst. Veel hulp uit de zaken
wereld is er immers voor deze sport
mensen niet te verwachten (enkele
uitzonderingen daargelaten). Als er
niet snel bijstand komt opdagen ziet
het er voor de dove sportmensen slecht
uit. ..Maar", zo zegt de heer Scheep
stra „voor de sponsoring van atleten
worden de laatste jaren zulke enorme
bedragen uitgetrokken, wie weet kan
men voor onze „stille spelen" toch
ook nog wel een bedragje missen.
„Een mens heb zo 'n puist meestal in z 'n nek, maar dit ding heb 'm recht voor z'n kanis
Vergelijk dit met andere afgestudeer
den. zoals bijvoorbeeld economen of
juristen. Zij kunnen onmiddellijk in
een werkkring worden opgenomen,
waar zij ervaring opdoen, terwijl z;ij
voor hun arbeid worden betaald. Al
leen in de medische wereld zijn de
oude regels onverkort gehandhaafd ge
bleven. De co-assistent verdient, dat
zijn huidige- positie opnieuw wordt
bezien.' Hun nieuw-opgerichte organi
satie wenst, dat er allereerst een rege
ling wordt getroffen voor co's, die
buiten een universiteitsstad lopen. Ver
der-ontheffing van de f 1000. rege
ling en tenslotte een landelijk verzeke
ringssysteem voor wettelijke aanspra
kelijkheid en arbeidsongeschiktheid
van de co-assistent.
Assistenten
In het gebouw van de remonstrantse
kerk aan de Mathenesserlaan (tegen
over museum Boysmans) zal binnen
kort een kledingbeurs gehouden wor-
Een derde van de opbrengst wordt
bestemd voor de stichting „Minder
Valide Jeugd".
Op de beurs,worden zogoed als nieuwe
kleding, schoenen voor dames, heren
en kinderen verkocht. Dit gebeurt uit
sluitend tegen contante betaling. Men
kan er terecht op dinsdag 27 maart van
13 tot 17 uur en van 19 tot 21 uur,
ook woensdag 28 maart van 10 tot 17
uur en van 19 tot 21 uur, verder nog
op donderdag 29 maart van 10 tot 15
En dit protest houdt dan natuurlijk
weer verband met de zitting van het
Medisch Tuchtcollege op 5 april in
Den Haag, waar immers o.a. twee
assistent-artsen van Dijkzigt voor het
eerst in het openbaar verantwoording
zullen moeten afleggen voor de-ernstig
zieke jongen, die zij twee uur na zijn
opname door de GGD weer naar zijn
kraakpand stuurden, waar hij kort
daarop overleed aan een ernstige ont
steking van de luchtwegen.
Schuld van de eenling of in belangrijke
mate ook van de historisch gegroeide
praktijken rond co-assistenten,
assistent-artsen en specialisten in onze
ziekenhuizen? De naaste toekomst zal.
leren, dat veranderingen op vrij korte
termijn zich zullen voltrekken. Tot
heil van de doktoren zelf, maar boven
al tot heil van de volksgezondheid.
Het is ons bekend, dat vooral oudere
artsen zich tegen deze eisen afzetten:
„Wij hebben het ook moeten doen".
Dat is het veelgehoorde argument. Of
het echter een juist antwoord betekent
op een billijk-schijnend vragenpakket
is een andere zaak. Want juist die
wettelijke aansprakelijkheid zou bin
nenkort wel eens belangrijk kunnen
worden. Hier ligt het verband tussen
de invalide uroloog, die reeds een
miljoen kreeg toegezegd en de openba
re behandeling voor de Medische
Tuchtraad, die eventueel ook finan
ciële consequenties zou kunnen krij
gen.
In dit verband kwamen de leden van
Regeling moet komen. Patiënten, die
duidelijk schade lijden door een medi
sche fout, zo stellen zij. moeten de
betrokken arts of specialist hiervoor
aansprakelijk kunnen stellen. Ook fou
ten in ziekenhuizen kwamen hierbij ter
sprake. Ziekenhuizen zijn namelijk wel
tegen wettelijke aansprakelijkheid ver
zekerd, maar daaronder vallen niet de
specialisten, die geen dienstverband
de Vereniging voor Gezondheidsrecht,
meest juristen, die beroepshalve als
adviseur van ziekenfondsen en zieken
huizen of als lid van tuchtcolleges met
de gezondheidszorg te maken hebben,
tot de conclusie, dat er een wettelijke
met het ziekenhuis hebben. Dat be
treft dus. ook de co's.
Er worden nu eenmaal meer risico's
gelopen op het punt van fouten ma
ken, als men de- mens bij zijn werk
overbelast. Dit is de reden, waarom de
assistent-artsen dit zijn artsen in oplei
ding voor specialist) donderdag een vol
uur in staking gaan in alle hoofdstede
lijke ziekenhuizen. Van de zijde van
het ministerie van Onderwijs en Weten
schappen werd reeds anderhalf jaar
geleden loegezegd, dat een werkgroep
de problemen zou gaan bestuderen.
Hiervan is echter nog niets terecht
gekomen.
Het betreft hier dus de belangrijke
groep artsen, die men in de ziekenhui
zen meestal als „zaalarts" treft. Zij zijn
dus volledig afgestudeerd, hebben ook
hun praktijkjaren achter de rug, heb
ben soms ook als huisarts gewerkt,
doch wensen zich nu op één terrein te
specialiseren. Dit betekent, dat zij drie
tot vier jaar in de ziekenhuizen als arts
gaan werken, waarbij zij echter nu
stellen, dat „dehistorisch geaccepteer
de pseudo-slaverni.j" van de assistent
arts niet langer aanvaardbaar is. Zij
achten bovendien de wijze waarop zij
hun werk moeten doen vaak onverant
woord.
Er zijn in onze ziekenhuizen op het
ogenblik 2200 assistent-artsen in func
tie. Hiervan werkt 36 procent meer
Rumor in casa medica. Nog ligt de
gang van het huis der medici er steriel
en verlaten bij, maar weldra komen de
assistenten en co-assistenten uit de deu-
dan 64 uur per week, 20 procent meer
dan 80 uur. terwijl 8 procent van hen
zelfs meer dan 90 werkuren per week
maakt. Bovendien heeft het grootste
deel van deze specialisten in opleiding
geen of een zeer onvoldoende arbeids
contract. De meeste kunnen bij con
flicten zelfs zonder opgave van rede
nen worden ontslagen.
Herziening
Zij eisen niet in de eerste plaats herzie
ning van de salarissen, hoewel ook in
dit geval de cijfers anders liggen, dan
de meesten onzer zouden denken. In
zijn eerste jaar verdient de volledig
gekwalificeerde arts een salaris van
f 1800,- bruto per maand, langzaam
oplopend in de drie of vier jaar tot een
bedrag van f 2500,— per maand. Wie
daartegenover het grote aantal arbeids
uren stelt, behoeft maar een eenvoudig
rekensommetje uit te voeren om te
constateren dat het uurloon rond de
f 5 ,- ligt.
Het is dan ook begrijpelijk, dat zij
wederom om instelling van de beloof
de commissie vragen met als taakop
dracht: voorlopige maatregelen voor"
de buitensporig belaste groepen om tot
een redelijke regeling van honorering
en arbeidstijden te komen. Dit is niet
alleen een artsenbelang. Het is zeker
ook voor de patiënt van belang dat de
behandelende artsen niet oververmoeid
zijn. In dit verband zijn onder
zoekingen verricht, die duidelijk ma
ken dat de artsen bij meer dan normale
belasting inderdaad meer beoordelings
fouten gaan maken.
De afdelingen Loonbelasting en Con
trole van de inspectie der direyte belas
tingen 2e afd. te Rotterdam, zijn
verplaatst naar het adres Jufferstraat
16. Daar dienen bezoekers zich te
melden. Het postadres en het telefoon
nummer blijven ongewijzigd: Glasha
ven 52, tel. 010-135086.
De bondsdag van de Nederlandse Vrij-
gezellenbond (Vereniging tot beharti
ging van de belangen van ongehuwden)
zal dit jaar worden gehouden op zater
dag 14 april in hotel Gooiland te
Hilversum. Om 10.30 uur begint de
bondsvergadering, toegankelijk voor le
den en donateurs op vertoon van
lidmaatschapskaart.
Hierin wordt o.a. de vraag aan de orde
gesteld of dè bond niet moet worden
opengesteld voor aïïe (alleenstaanden.
Aanleiding hiertoe is de recente wijzi
ging in de structuur van loon- en
KlecBngsheurs voor
minder valide jeugd
inkomstenbelasting, waardoor alle o
gehuwden zonder kindeken, ongeacht
leeftijd en vroegere burgelijke staat,
dezelfde (hoge) belasting moeten beta
len als nooit gehuwden.
's Middags om 14 uur begint een open
bare discussiemiddag, waarbij als spre
kers optreden de heer F. C. Wijle en
mr. dr. B. Stokvis. De heer Wijle,
wetenschappelijk hoofdmedewerker
van het Fiscaal Economisch Instituut
van de Erasmus-Universiteit te Rotter
dam, en heeft als onderwerp voor deze
dag: „Op voet van gelijkheid". De heer
Stokvis zal spreken over „De alleen
staanden binnen onze samenleving",
waarin hij meer in het algemeen de
positie van de vrijgezel - ten onrechte
een uitzonderingspositie - schildert.
