ODS
Samenwerking artsen verhoogt
overlevingskans bij hartaanval
Duizenden vierden feest in Nacht van het Hart
VOORKOMEN BETER DAN GENEZEN
Symptomen hartinfarct
'insdag 3 april 1973
[aargartg no, 14
SCHIEDAM
VERSCHIJNT OP DINSDAG EN DONDERDAG IN ROTTERDAM) RECHTER MAASOEVER - SCHIEDAM - VLAARDINGEN - KRIMPENERWAARD E.O.- HOOFDKANT. PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM. TEL. 13.21
Het is de week van het hart. Overal in ons land zijn deze dagen vrijwilligers op pad om, ieder op
eigen manier, fondsen bijeen te brengen voor de bestrijding van volksvijand nummer één: voor het
bekampen van hart- en vaatziekten. In het afgelopen jaar waren niet minder dan 52.000 mensen
het slachtoffer van een hartaanval. Door snel ingrijpen kon meer dan de helft van deze patiënten
worden gered. Maar toch... bijna 24.000 mensen vonden in één jaar de dood als direct gevolg van
een hartinfarct.
De Rotterdamse afdeling van de Nederlandse Hartstichting had enkele vooraanstaande medici
bereid gevonden opening van zaken te geven over dit urgente probleem. Prof. dr. L, Burema,
directeur G.G. en G.D., prof. P. G. Hugenholtz, hoogleraar cardiologie aan de medische faculteit
en de cardioloog dr. J. Pool gaven, naast anderen, hun mening over de vooruitgang, die speciaal in
stad en regio Rotterdam wordt geboekt op het punt van bestrijding van de ziekte, zowel bij de
voorzorg als bij de behandeling, als de ziekte reeds heeft toegeslagen.
Er is in het verleden verschil van
mening geweest in de medische wereld,
of het wel nuttig zou zijn voor onze
bevolking om over dit ernstige pro
bleem van de hart- en vaatziekten
opening van zakert te geven. Velen
i vreesden, dat bij het verstrekken van
de inderdaad angstwekkende cijfers de
langst voor de ziekte dermate belang-
frijk zou gaan meespelen, dat het mid-
idel „voorlichting" erger zou blijken
jdan de kwaal. In Rotterdam heeft men
jbewust gekozen voor een open benade
ling van de gehele bevolking, mede in
:het kader van een vergelijkend onder-
[zoek, door de Wereldgezondheidsorga
nisatie verricht in onze stad en in
Kaunas, een stad in Rusland.
i Hart- en vaatziekten vormen een grote
bedreiging van ieders leven en gezond
heid. Rotterdam verkeert in meer dan
één opzicht, wat betreft deze ziekten
in een gunstige uitzonderingspositie.
Door de verschillende onderzoeken,
die in onze stad plaatsvinden, zijn er
namelijk inmiddels reeds zoveel gege
vens aan het licht gekomen, dat zelfs
in dit stadium van de research al een
aantal maatregelen zijn getroffen, die
Rotterdam op het gebied van de hart-
bewaking een duidelijke voorsprong
geven op andere plaatsen in ons land.
De Hartstichting, die zich inzet om
geld bijeen te brengen tot het finan
cieren van onderzoek en voorlichting,
;kende in Utrecht en Heerlen reeds een
drietal speciaal gebouwde hartambu-
tlances van deze stichting, de zoge
naamde „hartrenwagens". Na een acu
te aanval is immers het snelle transport
van de patiënt een zaak van leven of
dood. Deze wagens zijn bijzonder kost-
•baar, terwijl zij bovendien met de'
moeilijkheid te kampen hebben, dat
voortdurend een arts in de wagen
Zaterdag wordt in het kader
van „De week van het Hart"
ook in Rotterdam gecollec
teerd. Er zijn reeds honderden
mensen, die zich vrijwillig heb
ben gemeld om met de collecte
bus een deel van hun zaterdag
op te offeren.
Maar er zijn nog enkele wijken,
die beslist onvoldoende zijn
„gedekt". Het Bureau van de
Nederlandse Hartstichting doet
een beroep op ieder om behulp
zaam te zijn. Men kan zich per
telefoon opgeven: nummer
135410. Daar verstrekt men
ook alle gewenste inlichtingen.
Ook voor mensen, die op ande
re wijze de afdeling Rotterdam
van de Nederlandse Hartstich
ting willen helpen, is er gelegen
heid tegen een contributie van
f 5,- per jaar als lid te worden
genoteerd op ditzelfde tele
foonnummer.
Er zijn drie verschillende onderzoeken
aan de gang, waarvan de eerste resulta
ten de ernst van de situatie duidelijk
aantonen. Duizend onderwijskrachten
tussen 20 en 50 jaar worden onder
zocht via het Consultatiebureau aan de
Baan. Er is het COPIN-project, dat
'1500 mensen tussen de 55 en 69 jaar
onder de loup neemt. Maar bijzonder
belangrijk is het KRÏS-plan, gestimu
leerd door de Wereldgezondheidsorga
nisatie. Een groep van 4000 mannen,
in de leeftijdsgroep van 45 tot.59jaar,
o.a. uit de wijken Bloemhof, Afrikaan-
derwijk en Zuidwijk, werd onderzocht.
De uitslag van dit project bewees, dat
12 procent van de mensen naar de
specialist moesten worden doorverwe
zen. Sommigen hadden reeds een hart
infarct gehad, maar bij anderen werden
hartafwijkingen geconstateerd, waar
van de onderzochte niet op de hoogte
Erger evenwel is het cijfer „grensgeval
len", dui mensen, die bepaalde afwij
kingen vertoonden, die men als „ver
hoogde risicofactor' zou kunnen be
stempelen. Dit geldt met name voor,
een te hoge bloeddruk, maar ook een
te hoog bloedsuikergehalte. Bij niet
minder dan dertig procent van de
onderzochte mannen werden dermate
ernstige afwijkingen gevonden, dat ge
waarschuwd moest worden voortaan
beslist voorzichtiger te leven.
Het acute hartinfarct wordt in
ongeveer de helft van de
gevallen voorafgegaan door ver
schijnselen, die het optreden
van een hartinfarct aankondi
gen. Herkenning van deze
symptomen is uiterst belang
rijk. Deze zijn: 1. hevig samen
trekkende pijn middenvoor in
de borst; 2. pijn houdt langer
dan 5 minuten aan, ook als men
rustig zit of ligt; 3. transpireren
en onrust, misselijkheid en bra
ken kunnen voorkomen; 4. pijn
kan uitstralen naar hals, rug of
armen.
Let wel, korte scherpe steken
op één plaats wijzen vrijwel
NOOIT op een hartinfarct.
Bij het opmerken van deze ver
penen zich voor het onderzoek hebben
aangemeld. Bjj de bevolking is er dus
bereidheid om een duidelijk antwoord
op het probleem te krijgen.
.Moeilijker ligt het bij de praktische
uitvoering. Langzamerhand heeft zich
een team gevormd van specialisten op
schijnseien is behandeling door
de huisarts noodzakelijk. In een
groot deel van de gevallen kan
men een infarct voorkomen.
Voorlichting over deze voorte
kens kan levens redden. In sa
menwerking met de Hartstich
ting heeft de farmaceutische
afdeling van de ICI een kaart
ontwikkeld ter verspreiding on
der de zogenaamde risico
patiënten. De kaarten zijn ver
spreid aan artsen en zieken
huizen om door te worden ge
geven aan de patiënten. Op
deze kaart kan de patiënt het
telefoonnummer van zijn huis
arts en eventuele vervanger no-,
teren, zodat in een noodgeval
spoedig kan worden gereageerd.
het gebied van klinische en sociale
gezondheidszorg. Maar een algeheel
bevolkingsonderzoek stelt enorme vra
gen, het vraagt de training van een
groot aantal artsen en hulpkrachten.
Reeds heeft de staf van het Consulta
tiebureau voor TBC helpen omscholen.-
HARTCHIRÜRG1E.....moeilijke
operaties, die het laatste jaar zozeer in
de publiciteit stonden, dat wij het
onderwerp ditmaal lieten rusten. Het
aantal operatieve mogelijkheden is in
ons land bovendien bet rekkelijk klein.
Het gaat om een duizend ingrepen per
jaar, dus ongeveer 200 operaties per
hartcentrum.
stad een nieuw verwijssysteem be
dacht. Voor de goede opvang van
hartpatiënten is er een afspraak met de
huisarts, die door een vermelding op
de bijbehorende brief aan kan geven of
de patiënt nog dezelfde dag door de
cardioloog moet worden geholpen. Op
een identieke manier kan hij aangeven
„nog de/e w :ek" of... „kan nog wel
ling van het verplegend personeel na
tuurlijk ook voortdurend veel geld Wij spraken over het belang van een-
acu- vereist. Maar het probleem is dan ook dergelijk bevolkingsonderzoek met dr.
dermate dreigend, dat op het ogenblik J. Pool, de cardioloog, die bij een
het merendeel van de huisartsen regel- soortgelijk onderzoek de leiding heeft.
matig zijn voordeel wenst te doen met
de bijscholing, die de Medische Facul
teit kan verschaffen. Trouwens, zeer
kort geleden, hebben ook de bedrijfs
artsen de wens te kennen gegeven bij
de bijscholingscursussen te worden in
geschakeld.
beschikbaar moet zijn. Het vreemde
geval doet zich dan ook voor, dat de
ambulance in Heerlen alleen op dins
dag en donderdag ter beschikking is,
oereden"1 ^trec'lt om de dag wordt Tot nu toe schreven wij eigenlijk alleen
gereaen.™ over de maatregelen, die getroffen
onelle OpnamG worden, zodra de ziekte heeft toege-
slagen. De bedoeling van de research,
die in ons land haar centrum vindt in
de Medische Faculteit van het Acade
misch Ziekenhuis Dijkzigt, beoogt
evenwel, via bevolkingsonderzoek,
naast genezing vooral de preventie te
het zogenaamde IMlR-project.
wordt gefinancierd door de afdeling
Rotterdam van de Nederlandse Hart
stichting. In de afgelopen zes maanden
werden hier 470 patiënten in studie
genomen. Doelstelling van het onder
zoek is ook hier om in een vrbeg
stadium door goede voorlichting en
eventuele „gerichte" behandeling we
gen te vinden om levens te sparen.
Risicofactoren
In Rotterdam heeft men de zaken op
een geheel andere manier aangepakt.
;Prof. Burema vertelde uitvoerig over
'de oplossing, die men in deze regio
■hiertoe heeft gevonden. Alle Rotter- - --
damse ambulances zijn voor noodge- bevorderen, de voorzorg dus. Voorko- cijfers tonen in dit verband aan, dat
jjmen is zeker hier beter dan genezen. on
vallen uitgerust met de meest moderne
en noodzakelijke hulpmiddelen, zoals
'een defibrilator, een electrische hart-
prikkelaar, een apparatuur voor een
electrocardiogram en intubatiemate-
riaal voor de beademing. Alle perso
nnel [[heeft een speciale omscholing
'gekregen, terwijl er dagelijks drie wa
gens beschikbaar zijn om bij het eerst
alarm uit te rukken.
Elke Rotterdamse huisarts weet boven
dien het geheime telefoonnummer,
waarbij hij de ambulance kan oproe
pen, een nummer dus, dat uitsluitend
voor melding van hartaanvallen is ge
reserveerd. Het resultaat in de praktijk
is verbluffend. Bij een dergelijk ziekte
geval op straat, onwel worden als
gevolg van een hartaanval, is gebleken
dat de patiënt acht minuten na de
melding reeds in het verzorgingsbed in
het ziekenhuis is opgenomen. Bij mel
dingen van woonhuizen uit vergt dit
iets langer, ruim 11 minuten, omdat
vaak trappenhuizen en dergelijke ob
stakels bij het transport iets meer tijd
dan 90 procent van alle opgeroe-
Diergaarde trok
Dankzij het niet a1 te slechte weer
passeerden bijna 100.000 bezoekers de
eerste drie maanden van dit jaar de
poorten van Diergaarde Blijdorp. De
tentoonstelling „Het Dier in de Tegel",
die tot 2 mei is geopend, trok tot nu
toe bijna 10.000 bezoekers.
Spreekuur voor
huurproblemen
Twee politieke partijen, de CPN en de
PvdA hebben vorige week in Wijkhuis
Jaffa (in Kralingen) een drietal huuT-
adviesavonden gehouden. Door de aan
staande huurverhoging op 1 april was
hiervoor grote belangstelling, wat
bleek uit de ruim 100 bezoekers.
Het ligt daarom in de bedoeling om dit
initiatief verder uit te breiden en een
wekelijks spreekuur voor huur- en
woningproblemen te houden op dins
dagavond van 7 tot 8 uur. Er zal dan
gelegenheid zijn om met vragen langs
te komen in Wijkhuis Jaffa, Frits
Ruysstraat 17-21.
Op donderdag 12 april wordt er in
de Brabanthallen in Den Bosch de
jaarlijkse paasveetentoonstelling ge
houden. 's Morgens vroeg al wordt uit
alle delen van het land het mooiste vee
aangevoerd. Belangstellenden zijn van
af 10 uur welkom.
100.000 kijkers
Ajn de vernieuwing van de Diergaarde
wordt hard gewerkt. In de Rivièra Hal
Z.elf zullen tijdens de Paasvakantie jon
ge dieren en bloeiende planten te zien
zijn. Op de 1 1/2 ha. grote speeltuin
zal een nieuwe laag zand worden aan
gebracht. Hier is ruim 3000 m3 (35
vrachtwagens) voor nodig. Alles zal in
het werk worden gesteld om een en
ander voor de Pasen gereed te krijgen.
Naar alle verwachtingen zal de Dier
gaarde tijdens de Paasdagen in volle
bloei staan. Tienduizenden narcissen
en ruim 50.000 tulpen en andere
bolgewassen zullen voor een fleurig
geheel zorgen.
De belangrijkste geboorten van de af
gelopen maand zijn: een Emu, twee
Mara's, een Banteng, een Gemsbok,
een Bennett's kangoeroe, twee Cara
cals en een Aziatische Goudkat.
■Nieuwe aanwinsten zijn de twee pan
da's „Hima" en „Laya". Deze dieren
zijn ondergebracht in het apenhuis.
Want dit onderzoek eist meer dan het
micro-fotootje bij de TBC-bestrijding.
Het eist een aparte manier van onder
zoek, alleen een ECG is niet .voldoen
de. Dat is immers niet meer dan een
momentopname. Alleen verwerking
van een groot aantal gegevens, die door
de computer worden „vertaald", levert
resultaten op bij dit onderzoek.
Het doel op dit ogenblik is het opspo
ren van de risicofactoren. Niet dus van
de uitingen van de ziekte zelf, maar
Wel van verschijnselen, waarvan we
weten, dat ze de kans op een infarct
vergroten. Verkeerde levensgewoon
ten, teveel roken, teveel eten, te weinig
lichaamsbeweging. Men wil de bevol
king uitvoerig over de risico's inlich
ten, in de hoop, dat een aantal mensen
gaat beseffen, dat zjj met vuur spelen.
De proefobjecten van nu zijn bedoeld
om in de naaste toekomst het ziekte
probleem op efficiënte manier te lijf te
gaan. Men waarschuwt niet vaag, maar
geeft duidelijke voorlichting.
De wens leeft bij allen, die in dit team
medewerken, dat men in Rotterdam
de weg naar het Hartcentrum zal we
ten te vinden. Men moét leren alert te
zijn, tijdig de huisarts te vragen bij
twijfelgevallen, zonder angst vooral.
Ook op dit gebied heeft men in onze
Geld nodig
Zoekt U een echt apart behang
HULST BEHANG heen het
Schiedam - Broersvest 85 - tel. 010-269702
Grensgevallen
Éen pragmatische oplossing, aldus
prof. Burema, die in de praktijk vol
doet. De inbouw van de apparatuur
heeft per ambulance ongeveer
f 20.000,— gekost, terwijl de bijscho-
Deskundóiogie gaat nie- I
mand boven de pet en kanl
iedereen met zijn klom- I
pen aanvoelen.
Kom maar kijken in het I
Lijnbaancentrum. Tot de I
2ke elke dag van 11 tot I
17 uur, vrijdags van 11 I
tot 21 uur, zondags van I
12 tot 17 uur.
Er \ele vraagstukken. Vooral
de 111. g van de hartpatiënten laat
veel te v.ensen over. Men beeft al een
goede plaats op het oog, nl. de Klok-
kenberg, vroeger sanatorium voor TBC
patiënten te Breda. De bedden staan
als het ware gespreid, maar hier komt
een ander probleem om de hoek kij
ken. Ziekenfondswezen en Ziektever
zekering zouden namelijk deze nazorg
moeten betalen "en op dif punt is nog
geen overeenstemming bereikt.
'Toch hoopt" men op dit punt tot
resultaten te komen. De statistieken
van de Gemeenschappelijke Medische
Dienst en het GAK tonen immers aan,
dat hart- en vaatziekten de belangrijk
ste oorzaak zijn van invaliditeit, dus
ook van arbeidsongeschiktheid. Wan
neer men het arbeidsverzuim kan be
perken door betere nazorg, wanneer
men dus verlangzaming van het ziekte
proces kan bereiken en terugkeer naar
de maatschappij, dan wordt daarmee
de staat (via de sociale wetgeving)
aanzienlijk meer geld bespaard, dan de
kosten van dè nazorg zullen belopen.
Kwestie dus van overleg, maar daarom
toch niet minder urgent.
Het grote probleem bij de bestrijding
van hart- en vaatziekten blijft ook nu
nog op financieel terrein liggen. Rijk
en gemeente springen wel bij, maar de
kosten van de geintegreerde aanpak,
van de omscholing, de apparatuur en
alles, wat noodzakelijk blijkt, zijn zó
hoog, dat telkens een beroep moet
worden gedaan op ieder individu om
een steentje bij te dragen. Het is de
week van het Hart en ook in deze regio
zullen de collectebussen rondgaan.
Stelt deze mensen niet teleur. Zij
werken voor ons allen.
Minister drukt hart-slachtoffer Luc van Dam de hand
Minister Schmelzer aan de vleugel
Zo'n vijf- a zesduizend Rotterdammers
zullen zondag jongstleden de dag met
een wat duffig gevoel in hun hoofd
begonnen zijn. Deze algemene „kater"
was dan niet te wijten aan een over
vloedig en massaal drankgebruik, maar
het gevolg van een doorwaakte zater
dagnacht in het Sportpaleis Ahoy'.
Daar werd immers, nu al voor de
vierde keer in successie de „Nacht van
het hart" gevierd; een nonstop-amu
sementsprogramma waarin commercie
en belangeloze liefdadigheid vrolijk
hand in hand gaan. Het commerciële
.-quiz
aspect was toevertrouwd aan t.\
master Berend Boudewijn die
goede gevers nadrukkelijk niet verge
tend samen met Nederlands meest
begaafde „standwerker" Pierre van Os-
tade, een spectaculaire prijzenlawine
verlootte.
De bezoekers, die van 's avonds 11 uur!
tot de volgende morgen 5 uur het
sportpaleis bevolkten, kregen een geva
rieerd programma voorgeschoteld,
waaraan een groot aantal artiesten
belangeloos medewerking verleende.
Natuurlijk verliep niet alles even vlek
keloos (.een aantal op het programma
staande artiesten bleek niet aanwezig
te zijn en ook de presentatie door
NOS-omroepster Viola van Emmenes
en Pierre van Ostade vertoonde zo nu
en dan haperingen) maar dat mocht de
algemene feestvreugde niet verminde
ren. Integendeel: het benadrukte al
leen maar de informele sfeer van een
dergelijk gebeuren.
De toeschouwers, waarvan sommigen
Staatssecretaris Vonhoff (midden) in Vrije Volk-truitje aan de sta.
Alg. Dagblad werd de naam van de krant op de-foto weggehaald...
In het
moeilijk konden onderdrukken, had
den voor hun toegangsbiljet een fikse
prijs moeten neerleggen. De opbrengst
•ging niet zoals de naam van dit
festijn zou doen vermoeden - naar de
Hartstichting, maar was bestemd voor
gehandicapte sportlieden. Voor dit
sympathieke doel was demissionair
staatssecretaris Vonhoff zelfs bereid
een Vrije-Volk-tricot aan te trekken en
zich op een racefiets te hijsen. VVD-er
Vonhoff bond samen met fractiegeno
ten De Beer en Kea de sportieve strijd
aan tegen een PvdA-team bestaande uit
de heren Brok, De Ruiter en Lems.
Het werd -in tegenstelling tot de
algemene verwachting - een reclatante
overwinning voor het Yonhoff-team.
Naast deze buitenparlementaire aktie
van PvdA en VVD, viel ook het optre
den te bewonderen van KVP-minister
Norbert Schmelzer. Deze muzikale be
windsman had speciaal voor deze gele
genheid een „Nacht van het hart-lied"
gecomponeerd. Hij zong zijn muzikale
uiting hoogst persoonlijk en begeleidde
zichzelf daarbij op de vleugel. Hoewel
de compositie waarschijnlijk weinig
kans maakt om in de top-tïen te
belanden, werd hij door de toeschou
wers toch met veel enthousiasme ont
vangen.
Al even geestdriftig reageerden de dui-,
.zenden trouwens op het optreden van
de-vele-beroepsartiesten. Vooral John
Woodhouse en Ronnie Tober sloegen-
golven van enthousiasme los, maar
- om er een .paar te noemen - ook
Saskia en haar Serge, het Lowland
Trio, Sandra en Andress en Imca Mari
na leverden een geestdriftig ontvangen
bijdrage tot de feestvreugde.
