f
Hans van der Sloot geeft
goed beeld van Vlaardingen
in vissen bij de vleet
Vlaardingen anders
dan Schiedam
Vastenactie in dekenaat Schiedam
voor opbouwcentrum in Opper-Volta
PERZISCHE
TAPIJTEN
DERAG
Inzameling van kleding
voor vluchtelingen
no—
\f\3m
jSMlrMuHIIIAI
Burgemeester
opentInhabé
Ook 'n boek voor
Maassluizers
Hons van der Sloot: „Een mooi karwei" l
DE HAVENLOOPS, DONDERDAG 5 APRIL 1973
14-511
e illustratie in het boek
„Vissen bij de vleet", het
boek dat door Hans van
der Sloot in opdracht van
de Stichting Vlaardingen
1973 ter gelegenheid van
het 700 jaar stad zijn van
Vlaardingen werd geschre
ven wordt op deze pagina
besproken. Onze Vlaarding-
se redacteur Ben van Haren,
onze Schiedamse corres
pondent Leo 't Hart en
onze Maassluise correspon
dent A.M. van de Houwen
bespreken het elk vanuit
hun eigen standplaats.
„Vissen bij de vleet" is tot 14 mei uitslui
tend verkrijgbaar bij een aantal gemeentelij
ke diensten, de V.V.V. en'de vestigingen van
de gemeentelijke bibliotheek a f 10,-. Daar
na a f 12,50 bij de boekhandel.
TROUWEN
„BROADWAY'
Schiedamseweg 10 - Vlaardingen
Geopend 9 tot 1 en 2 tot 8 uur
Zaterdags 6 uur. Tel. 34.62.27.
„Het is nooit duidelijk geworden,
waarom in Schiedam plotseling de
visserij is verdwenen en die in Vlaar
dingen en Maassluis is blijven bestaan.
Waarom zijn we in Schiedam overge-
schakeldop de branderijen?
Deze vragen stelde de gemeente-archi
varis van Schiedam, drs. G. van der
Feijst zich, toen we over de komende
zeven eeuwen Schiedam-viering met
hem spraken.
Zonder te willen beweren, dat het
geschiedenisboek door Hans van der
Sloot geschreven ter gelegenheid van
zeven eeuwen Vlaardingen, op ge
noemde vragen een antwoord geeft,
blijkt daaruit toch wel een duidelijk
ontwikkelingsverschil in beide buurge
meenten.
Schiedam heeft visserij en zeevaart
gekend, doch maakte plotseling plaats
voor branderijen, toen in Vlaardingen
de vlaggetjesdagen nog werden gehou
den en de vloot uitvoer. In veel min
dere mate dan thans, waren er in de
ontwikkeling van de beide steden vroe
ger aanzienlijke verschillen.
In „vissen bij de vleet" vertelt de
schrijver ook over de kerkelijke strijd
en verdeeldheid die in Vlaardingen
bestond en welke zich rond 1790 zo
toespitste, dat zelfs de landsregering er
aan te pas kwam. Zelfs in de muziek
werden paapse geluiden verbannen en
stonden de psalmen van Datheen voor-
In Schiedam spitste de kerkstrijd in
Het is niet eens zo lang geleden, dat in de katholieke kerk gold, dat in de
vastentijd (40 dagen voor Pasen) „personen die hun 21ste jaar hebben bereikt en
hun 60ste nog niet zijn ingetreden" niet meer dan één volle maaltijd per dag
mochten gebruiken. Kinderen werden aangespoord om in daartoe aangewezen
„trommeltjes" de gehele week snoepjes, kaakjes, zuurtjes, drop enz. te stoppen,
welke dan op zondag achter elkaar naar binnen werden gewerkt.
Deze regels zijn afgeschaft, maar dat hoeft niet te betekenen dat in deze
veertigdaagse periode niets meer gedaan hoeft te worden. In de katholieke kerk is
hiervoor in de plaats een jaarlijkse vastenactie ontstaan, waarvoor jaarlijks een
project wordt uitgekozen.
In het dekenaat Schiedam (waaronder ook Vlaardingen en Maassluis resorteren)
werd vorig jaar voor de actie „Geef Lomblem vakmensen" f. 71.000,- bij elkaar
gebracht. Dit jaar wil men dit succes evenaren in een actie, die als doel heeft een
opbouwcentrum in Opper-Volta (West Afrika) te laten verwezenlijken.
Pater Rein Geerdes, die in Opper-Volta werkzaam is, heeft f. 80.000,- nodig om
zo'n centrum te bouwen, waarin allerlei activiteiten ter bevordering van
volksgezondheid, gemeenschapszin, landbouwontwikkeling e.d. kunnen plaatsvin
den. Voor dit project is uit de opbrengst van de verkoop van Frankelandse kerk
in Schiedam al bijna f. 20.000,- gereserveerd. Voorts worden in alle kerken in het
dekenaat acties gehouden, worden er loten verkocht en kan men bijdragen
storten op postrekening 5093 van de Am-Ro-bank, Schiedam met de vermelding
„Vastenaktie Schiedam"
en meest vertrouwde
Wij geven 100 oct.
INHABE
Rubensplein 12 tel. 261975.
:teraam: Boezemsingel 136-138
140619
egersberg: Freericksplaats 9tel. 1
Koopavonden geopend.
spaar nu
geld uit
Géén bad zonder Cadum
douche, want Cadum douche
maakt dat u zich lang heerlijk
fris voelt.
Cadum douche met spons, in
een heerlijke geur, verpakt in
een leuke geschenkverpakking.
Deze flacon schuimbad koopt
u nu voor nog géén één gulden
tachtig.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de parterre Cadum
douche met spons, in leuke
geschenkver
pakking,
Zaterdag oktie van "Mensen in nood"
De grote inzamelingsaktie die vorig en verzenden van kleding naar de
jaar door het plaatselijk aktie-comité noodlijdende gebieden.
„Mensen in Nood" in samenwerking
met de kerken werd georganiseerd in inzamelpunten in Schiedam zijn:
Rotterdam en omstreken voor kleding Magnalia Deikerk Albardastraat 67,
voor de behoeftige mens is een over- Julianakerk Burgm. Knappertlaan 29,
weldigend succes geworden. Het comi- ^ei"k Dr. Schaepman. singel 5,
té heeft daarom besloten, dit jaar weer Kerkweg, Kethel, „Het
op dezelfde wijze een inzamelingsaktie Trefpunt bij R.K. Kerk Alb. v.
te houden in Rotterdam, Schiedam. Raalteplein, Groenoord, Bethelkerk
Kethel, Vlaardingen, Maassluis. 011(16 Maasstraat, Grote kerk Nieuw-
Rhoon, Poortugaal. Hoogvliet, Pernis 12, Wijkgebouw „De Rank'
en Spijkenisse.
De behoefte aan kleding is overal nog
groot, verzoeken om kleding komen
uit Vietnam en de vluchtelingenkam
pen in India en speciaal voor de indiase
vluchtelingen uit Birma. De Nederlan
ders hebben steeds getoond bereid te
zijn om mensen in nood direkt te
helpen en het comité rekent dan ook
weer op een geweldige hoeveelheid.
Trailers
Er zullen 30 trailers worden ingezet op
75 inzamelpunten. De bevolking wordt
gevraagd haar gaven te brengen op één
van de inzamelpunten op zaterdag 7
april van 10 tot 13 uur. Nog diezelfde
dag zullen bij alle inzamelpunten de
kledingpakketten worden weggehaald
en naar het magazijn in Den Bosch
worden gebracht, waar vele selecteurs
weer maandenlang hun handen vol
hebben aan het sorteren, het inpakken
Schiedamseweg 122.
In Vlaardingen kan de kleding op de
jende adressen worden afgegeven:
i. Kerk Van Hogendorplaan 41, Hal
de R.K. Kerk Gedempte Biersloot,
Noodkerk Reigerlaan 51, Holy, Geref.
Kerk Prof. Mïkelstraat 2, Ned. Herv.
Kerk Burg. Verkadesingel 26.
VLAARDINGEN - Belangstellenden kun
nen vanavond in de Stadsgehoorzaal een
blijspel van James Breamly, in de Friese
vertaling van F. Boorsma bijwonen. De titel
van dit blijspel is Harmeroalje (in het Neder
lands betekent dat: Haarlemmerolie).
dat opzicht zich minder scherp toe dar.
in de gespleten orthodoxe Vlaardingse
kerken. „Het werk, de koopmanschap
en dergelijke dingen, Die werden
t'zaamgevoegt met kort of langzaam
zingen", zegt een oud Vlaarding:
rijmpje.
Verschillend met Schiedam was ook.
dat Vlaardingen in de vijftiende eeuw
een agrarisch centrum was, welke posi
tie voor zover bekend, Schiedam nim
mer heeft ingenomen.
Hans van der Sloot openbaart in zijr
boek, dat de Schiedammers eens op d«
plundertocht in Vlaardingen zijn ge
weest. Dat was ten tijde van de Spaan
se overheersing, toen de Vlaardingers
het langst onder de Spanjaarden ston
den en eind juni 1574 het Engelse
garnizoen, vergezeld van een groep
Schiedammers een uitval deed en in
Vlaardingen forse plunderingen ver
richtte. Zelfs de klokken werden uit de
torens gehaald en mee naar Schiedam
gevoerd, evenals allerlei bouwmateria
len.
Uit het boek van Van der Sloot blijk
voorts hoe Vlaardingen vooral in de
laatste na-oorlogse periode het heel
wat verder bracht dan Schiedam.
Zaken die in Schiedam nog in een
stadium van studie verkeren zijn in
Vlaardingen reeds lang uitgevoerd.
Het laatste boek van de Schiedammer
Hans van der Sloot is al handelt het
over Vlaardingen - derhalve voor
Schiedammers ook interessant om te
lezen.
Leo 't Hart
De opdracht, die Hans van der Sloot van de Stichting Vlaardingen
1973 vorig jaar april kreeg, luidde: „Maak ter gelegenheid van het 700
jaar stad zijn van Vlaardingen een lichtvoetige, rijk geillustreerde en
historische documentaire, welke iedere Vlaardinger gemakkelijk kan
lezen Hans van der Sloot schreef „vissen bij de vleet", een werkje
van 112 pagina's met meer dan 100 illustraties, dat redelijk aan die
opdracht vervult.
Van der Sloot beperkt zich niet tot de 700 jaar, die algemeen
aangeduid worden als de periode waarin Vlaardingen als stad erkend
is. Hij behandelt in de vrij geringe tekstruimte de gehele Vlaardingse
historie; vanaf het moment, waarop volgens opgravingen van na de
Tweede Wereldoorlog reeds een groep mensen in deze contreien hun
nederzetting hadden (zo'n 4000 jaar geleden). Zelfs wijdt Van der
Sloot nog enkele van de slechts 55 bladzijden, waarop tekst
voorkomt, aan de toekomst van Vlaardingen. Toch - en dat is de
verdienste van deze auteur slaagt hij erin van het ontstaan en
bestaan van Vlaardingen een behoorlijk beeld te scheppen.
Hij gaat daarbij niet uit van alle eerder
verschenen historische werken over
Vlaardingen. Hij heeft duidelijk door
naspeuringen een gedegen en verant
woord overzicht willen geven van de
activiteiten, welke geleid hebben tot
het karakter en de grootte van Vlaar
dingen gedurende vele eeuwen. Van
der Sloot behandelt dit alles vanuit het
huidige gedachtenpatroon. Dus niet
nostalgisch bladzijden vol schrijvend
over vissersplaats, maar reëel beoorde
lend de ontwikkeling van Vlaardingen-
(beter gezegd in veel gevallen: de
aanpassing van Vlaardingen
1942 en 1943 ontwikkelde sanerings-
en ontwikkelingsplannen.
Van der Sloot onderschrijft Heusdens'
visie over de noodzaak om in het
belang van de stad de eigen gemeente
lijke plannen af te stemmen op de
streekbelangen. „Vlaardingen had in
het verleden, als min of meer solitaire
vissersgemeente trouwens een paar
maal ondervonden wat het kon beteke
nen als de stedelijke- en streekbelangen
niet altijd parallel liepen. Zelden had
dat tot gevolg gehad dat de stad zijn
welvaart ten opzichte van de omrin
gende steden had kunnen handhaven,
vaker en langduriger waren de perio
den van armoede geweest".
Het boek van Hans van der Sloot geeft
een goed beeld van de ontwikkeling
van Vlaardingen. Het leest tamelijk
vlot weg, al is het taalgebruik niet
altijd feilloos. Met name het gebruik
van onderkastletters bij de van plaats
en landnamen afgeleide woorden komt
geforceerd over, omdat hier en daar
toch van dit standpunt wordt afgewe
ken. Tijdgebrek en financiële beperkin
gen zullen wel oorzaken zijn van de
van lieverlee verdwijnende synchroni
satie tussen tekst en afbeeldingen.
Aantrekkelijk is de vormgeving verder
wel, evenals de lithografische verzor
ging en druk, die op een splinternieu
we pers bij Drukkerij Van Dooren B.V.
in Vlaardingen plaatsvond.
UjnJnnO^
Ben van Haren
Als de spullen U boven het
hoofd groeien, is dit dé gele
genheid voor een lage prijs een
mooie garderobekast aan te
schaffen.
Een partij garderobekasten in
macoré, 2 deurs met hang- en
legruimte gaat nu vanwege klei
ne beschadigingen heel voordelig
de deur uit.
U koopt zo'n kast in de maat
100x50x170 cm, nu ongemon
teerd voor nog géén honderd
gulden.
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij op de 1e etage deze
garderobekasten in macoré, 2
deurs en met hang- en leg
ruimte, afm. 100x50
voor MB
1-deurs kasten vanaf f 79,--
2-deurs kasten in wit f 139,--.
Géén tel. of schrift, best.
Burgemeester H. Roelfsema opent za
terdag 7 april om elf uur de consumen
tenbeurs inhabé in de sporthal Mar
griet. Er is 1300 m2 tentoonstellings
ruimte ingericht. Er zijn o.a. huishou
delijke artikelen te zien, hobby-artike
len, woninginrichting, bromfietsen, rij
wielen en boeken.
Het Passage Theater zal zich op de
beurs presenteren om in nauwer con
tact te komen met het Schiedamse
publiek en mede daardoor na te gaan
aan welke programma's de voorkeur
wordt gegeven.
Er zullen op de beurs, die tot en met
15 april wordt gehouden, diverse wed
strijden worden gehouden. Aan de
opening verlenen medewerking de
Rijnmondband, de harmonie van
Wilton Fijenoord, OBK en St.
Radboud. Zij zullen ieder in een stads
deel een rondgang maken, om de
bewoners te attenderen op de Inhabé.
ontwikkelingen van de telkens veran
derende samenlevingen).
Zo beschrijft hij ook de verkrijging van
de stadsrechten in 1273. Hij schrijft
hoe Floris de Vijfde de binnenlandse
opbouw van zijn rijk begon met het
verlenen van privileges aan steden. Van
der Sloot schrijft dan „De Vlaardingers
maakten daarvan onmiddellijk gebruik
en verzochten de graaf om stadsrech
ten; een privilege dat in deze streek
alleen Delft nog maar bezat".
De auteur van „vissen bij de vleet"
wijst er op, dat Vlaardingen lange tijd
een vooral agrarisch centrum is ge
weest en later door zijn ligging aan het
water ook een thuishaven van koop- en
kaapvaarders. De invloed van de ont
wikkeling van de haringvisserij op
Vlaardingen laat Van der Sloot uiter
aard niet onbeschreven.
Hij besteedt veel aandacht aan de
kerkstrijd, die in Vlaardingen plaats
vond en met name de zangstrijd en
beschermde anti-paapse betogingen be
schrijft hij uitgebreid. De elitaire rede
rijkerskamer d'Akerboom, het landju
weel in 1616 en de dichtprestaties van
„wonderkind" Jacob van Dijk typeren
de culturele ontwikkeling van Vlaar
dingen.
De invloed van de verschillende oorlo
gen, die vooraf gingen aan de procla
matie van het Koninkrijk der Neder
landen en de houding van de voor hun
toen wel al verkozen visserij daarbij
afhankelijke Vlaardingers beschrijft
Van der Sloot in het beeld van die tijd.
Over de industriële revolutie is hij ontwikkeling
kort. Deze - nog niet zo ver weg Maassluis. Alleen was Vlaardingen er schroom van „eén specifiek Vlaardings
liggende - ontwikkeling, stipt van der eerder. Zeker als stad. Maar waar- scheepstype" Ja, ja.
Sloot slechts aan (Hollandia) evenals schijnlijk ook wel veel vroeger terug
de serieuze aanpak van de door nieuwe s,
uitvindingen belangrijk geworden visse- heeft ooit gehoord van de
rij. Hij constateert, dat pas in de jaren Maassluizerstam? Terwijl er wel, zo
tussen 1900 en 1940 wijziging kwam vertelt ons boekschrijver Hans van der
jn het patroon van de stad („vissers- Sloot, een Vlaardingerstam is geweest.
MAASSLUIS - Bij het horen van de
titel van het boek, dat is uitgegeven ter
gelegenheid van het zevenjarig eeuw-
1770). De grootste Maassluise „victo
rie" was echter de „vlucht" van de
Vlaardinge rederij Maas naar de meest
westelijke buren omdat de Vlaardin-
feest van de Stad Vlaardingen, denk je gers niet wensten te gedogen, dat deze
als Maassluizer: Vissen bij de Vleet, rederij met loggers wilde gaan varen in
zo zo. Zou eigenlijk ook best een boek Plaats van me* hoekers. Toen de Vlaar-
over Maassluis kunnen zijn". En dat dingers echter zagen dat men vanuit
Maassluis wel degelijk met succes log-
ook inderdaad best kunnen, want gers exploiteerde, herzag men zijn
er zijn vele parallellen te ontdekken in standpunt. Zelfs erg drastisch. Want na
Vlaardingen en eni8e U)d spreekt men zonder enige
plaats met slechts zijdelingse belangen
in de industrie"). Hij schrijft verder
„Groot waren de meeste van die indus
trievestigingen aanvankelijk niet. Som
mige hadden ternauwernood plaatselij
ke betekenis. Maar dat zou nog veran
deren. De tekenen daarvoor waren
volop aanwezig, al werd op andere
plaatsen het gezichtsveld voorlopig nog
beheerst door het hoog op de dijkrug
liggende silhouet van de vissersstad en
de boetsters aan het werk in het veld
beneden".
Van der Sloot wijst ook nog op de
trieste mislukking van de Geuzenactie,
waarvoor Bernard Ijzerdraat steun had
gezocht bij de crisis-wandelvereniging
Flardinga, in de eerste maanden van de
Tweede Wereldoorlog. De ontwikke
ling van het na-oorlogse Vlaardingen
wordt door Van der Sloot beschreven
aan de hand van het voorwoord, dat de
toen pas benoemde burgemeester mr.
Jan Heusdens schreef tot de plannen,
die in de plaats kwamen van de in
De parallellen in de ontwikkeling van
beide plaatsen zijn natuurlijk voor een
groot deel terug te voeren op de
lokatie van de oorspronkelijke dorpjes
langs het water. Daardoor visserij en de
daarbij behorende nevenbedrijvighe
den. En na de tweede wereldoorlog de
snelle omschakeling in de richting van
de industriële bedrijvigheid en een
enorme expansie van de plaatsen als
geheel.
Vlaardingen is enkele malen groter dan
Maassluis en dat maakt ons als Maas
sluizers afhankelijk. Want we hebben
geen schouwburg, bioscoop, C A,
HAVO-scholen; om maar een paar
dingen te noemen. Vlaardingen is ook
in het verleden nauwelijks afhankelijk
geweest van Maassluis. Alleen waren
wij in Maassluis eerder van het lang
zame psalmzingen af (hoewel de onzen
in dit conflict zich wel agressiever
tegenover elkaar opstellen zo rond
Ondanks het feit dat de naam van
Maassluis slechts enkele malen in het
boek voorkomt is het toch voor inwo
ners van deze gemeente een zeer aan te
raden boek. Vooral omdat het een'
goed boek is. Vlot geschreven en met
veel informatie over die periode en die
gebeurtenissen, waarover we nog niet
veel wisten. En met vaak erg mooie
illustraties in de vorm van prenten,
tekeningen, foto's enz.
Maar ook vanwege die parallellen en
die afhankelijkheid van elkaar. Toen
en nu; en vooral straks. Want om te
beginnen moeten we samen een bos
gaan bouwen.
A. M v.d. Houwen
De Vlaardingse organist Kees van Eersel,
organist van de Oude Kerk te Rotterdam-
Delfshaven, maakte vorige week een con
certreis naar Oostenrijk. Te Klosterneuburg
bij Wenen bespeelde hij in de Stiftsbasilika
zowel het grote Brucknerorgel als het koor-
orgel. De basiliek was tot de laatste plaats
bezet. Van Eersel speelde werken van Swee-
linck, Bach. Mozart en de uit Klosterneu
burg afkomstige componist Albrechtsberger.
lera;
eethove
Hans van der Sloot zegt na
het gereedkomen van zijn
boek „vissen bij de vleet":
„Het was een mooi karwei.
den, wat ik er mezelf van
had voorgesteld".
De 29-jarige Hans van der
Sloot uit Schiedam verklaar-
Ik had een geheel vrije op- de kort nadat hij zijn op
dracht. Niemand heeft zich dracht had gekregen tegen-
met de samenstelling be- over Het Vrije Volk, dat hij
moeid, maar ik kreeg wel graag van diverse Vlaardin-
alle medewerking van de gers iets zou horen over bij
commissie (de heren T. Poel- zondere types en verhalen,
stra, H. SprUijt en P. Ree-
dijk) en had prettige directe
contacten met drukkerij u"
Van Doornen". Met het pro
terug te vinden. Hij zegt:
,Na mijn eerste naspeurin-
duct is de schrijver ook te- gen kwam er zoveel mate-
vreden". Het is zeker qewor- riaal los, dat ik gelijk vol zat.
Er kwamen prenten boven
tafel, waarvan het gros nog
nooit gezien was. Die zorg
vuldig bewaard werden in
een of andere kast. Authen
tiek materiaal nota bene".
Hij zegt ook, dat zijn Schie
dammer-zijn geen rol heeft
gespeeld in de samenstelling
van zijn boek. toch heeft
een Schiedams onderwerp
hem het meeste werk ver
schaft. Van der Sloot: „Er is
in 1574 een grote stads
brand in Vlaardingen ge
weest. Algemeen wordt
steeds gesteld, dat deze door
woedende Schiedammers
zou zijn aangestoken. Dit
verhaal kon ik echter ner
gens bevestigd krijgen. Tot
in Amsterdam toe heb ik er
stukken op nageslagen, maar
niemand ook ooggetuigen
die een en ander op papier
gezet hebben niet beweert
dat Schiedammers de brand
aangestoken hebben".
zelf.
an historische
Vlaardingen
Een ontdekkinq vond Hans
van der Sloot, dat Vlaardin
gen niet uitsluitend een vis
sersplaats is geweest. „Ik
heb altijd gedacht, dat die
visserij door de eeuwen heen
het gezicht van Vlaardingen
had bepaald, maar ik heb
ontdekt dat er veel meer
was. Vlaardingen is een im
mer boeiende gemeenschap
gebleken, zij het een klei-
Bij besluit
depute.
21
art j.l.
Zuid-Holland hi
i in 1973 de post-
rarden opgesloten.
tijdvak vastgesteld waai
duiven zodanig moeten
dat uitvliegen op of
anderen wordt verhinderd. De periode loopt
van 26 maart t/m 27 apt"
Deze maand gaat het gemeentelijk
waterleidingbedrijf van Rotterdam
water uit de Maas gebruiken voor de
bereiding van drinkwater. Tot nu toe
tapte Rotterdam via het zuiveringsbe-
drijf aan de Berenplaat uit de Oude
Maas, in feite een zijtak van de sterk
vervuilde Rijn. De waterzuiveraars bij
Berenplaat en Honingerdijk krijgen
binnenkort schoner Maaswater via een
pijpleiding uit de Biesbos-spaarbek
kens.
De drinkwatervoorziening van de
Maasstad wordt daarmee na bijna 100
jaar onafhankelijk van de Rijn. Door
de omschakeling zal de kwaliteit van
het Rotterdamse drinkwater met een
week of drie sterk verbeterd zijn.
RROIVIEIMADEGARAGE
««OWOMOOOOtOWMWOWO»
De laatste illustratie in het boek
