REACTIES
"PROFIEL
SCHETSEN EEN
VAN DE ANGST'
opening
COMBI-VERKOOPPALEIS
Het lozen van melk
schaadt milieu niet
Vijfde „Visma" in Ahoyhallen
Bevolkingsraadplegirig over stankgolf
Eendaagse autobusreizen
op vier zondagen in mei
dinsdag 17 april 1973
22e jaargang no. 16
EDITIE
SCHIEDAM
VERSCHIJNT OP DINSDAG EN DONDERDAG IN ROTTERDAM RECHTER MAASOEVER - SCHIEDAM - VLAARDINGEN - KRIMPENERWAARD E.O HOOFDKANT. PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM TEL. 13.21.?0
Angst, woede, machteloosheid. Ziedaar de trefwoorden in het
resultaat van een „bevolkingsraadpleging" (een soort enquête),
gehouden in Vlaardingen na de stankgolf op woensdag 21 maart.
Dertien vragen heeft het Vlaardingse DS'70-raadslid Henk van de Berg
de bevolking voorgelegd via drie Vlaardingse kranten. Van de Berg
vroeg en verwachtte een overstelpend aantal reacties. Hij kreeg er
slechts een kleine negentig; maar ze zijn onthullend, alarmerend en
schokkend.
dokter geraadpleegd te hebben; men
kent de oorzaak van de klachten maar
al te goed.
Misleidend
Een vrouw uit Holy schrijft in ant
woord op de vraag of zij die avond,
toen een walgelijke rubber- en
plasticstank over de stad trok, angstig
is geweest: „Ja, ik ben angstig geweest.
Toen ik ging slapen dacht ik: zullen we
morgen nog wel wakker worden? Ik
ben nog niet zó bang geweest; ik
voelde dat het erger was dan anders.
Gelukkig ben ik gauw in slaap gevallen,
hoewel ik er soms nog over nadenk".
Vara's actualiteitenrubriek „Achter
het Nieuws" zal vanavond (.zeer waar
schijnlijk, moet je er altijd bij zeggen)
een aantal Vlaardingers, die de dertien
vragen hebben beantwoord, aan het
woord laten (Nederland I, 21.50 uur).
De stankgolf kroop op 21 maart als
een zichtbare walm door de straten
van de Westwijk, door het centrum en
door Holy. De meeste reacties komen
van mensen die verspreid in deze stads
delen wonen.
Uit het eerder onderzoeken is gebleken
dat lezersraadplegingen via kranten in
hoge mate representatief zijn voor wat
er leeft onder de totale bevolking.
Volgens de Rotterdamse socioloog drs.
C. B. J. Boender, die al verschillende
onderzoeken naar de „milieubeleving"
leidde, geeft het resultaat van dit
jongste Vlaardingse onderzoek een
sterke aanwijzing voor de aard van de.
gevoelens die onder de Vlaardingers
leven. Drs. Boender noemt het totaal
van de reacties een „profiel van de
angst".
Onheilsvoorspelling
Raadslid Henk van de Berg, een één-
mansfractie in de raad. heeft de
enquête opgezet om met het resultaat
ervan alle mogelijke bestuursorganen
te overtuigen van de ernst van de
Vlaardingse situatie. Hij signaleert dat
ook B. en W. en de raad zich machte
loos beginnen te voelen. De machte
loosheid blijkt naar zijn mening bij
voorbeeld uit de door een deel van de
raad ondernomen poging om de huur
verhoging en de personele belasting in
Vlaardingen af te schaffen. De daartoe
ingediende motie (van Dirk de Lange
van D'66) werd met een stemmenver
houding van 15-18 verworpen en Henk
'van de Berg behoorde tot de. tegen
stemmers. Het resultaat van zijn
enquête overziend zegt hij: „Ik geloof
heus dat iedereen in Vlaardingen weet
dat hier een milieuramp op komst is,
dat hier iets ontzettends gaat gebeu
ren, vergelijkbaar met de watersnood".
De enquête is een onheilsvoorspelling.
Uit de resultaten blijkt dat de stank
golf de Vlaardingers geschokt heeft
omdat de stank nog nooit zo weerzin
wekkend was. Dat het wel degelijk om
een poging tot vergiftiging ging blijkt
uit de genoemde ziekteverschijnselen:
langdurige hoofdpijn, keelpijn, prikke
lende, tranende ogen, sterke werking
van de' slijmvliezen, braakneigingen,
braken, maagpijn, opboeren, voedings
stoornissen, benauwdheid op de borst,
benauwdheid met hoesten.
Astmatische mensen hebben een ellen
dige avond en nacht gehad; veel gezon
de mensen hebben onrustig of geheel
niet .geslapen. Maar niemand zegt een
De meeste mensen zeggen de Centrale
Meld- en Regelkamer en/of het politie
bureau te hebben gebeld. Vaak waren
die nummers een kwartier tot een half
uur in gesprek. Veel mensen maken
schampere opmerkingen over die op-
bellerij. Enkele mensen nemen de
moeite niet eens meer en maken zich
boos over de kranteberichten, die een
afname van het aantal klachten bij
Rijnmond melden. „Misleidend", zeg
gen zij.
Dan de angst. „Ik was vooral angstig
voor de kinderen", schrijft iemand uit
de Julianalaan, „en door het gedrag
van de dieren: een hond en een poes.
De huisdieren waren al erg onruistig
voor wij het roken". Een vrouw uit de
Westwijk: „Doodsbang! Een
ander: „We durfden niet te gaan sla
pen". Een man die dagelijks op roken
de schoorstenen uitkijkt: „Bang? Dat
zijn we altijd, want voor we naar bed
gaan kijken we altijd naar die gifspui-
ters hoe de wind is, en is die naar ons
toe dan heb je angst".
Een grote apathie spreekt uit dit ant
woord: „Bang? Nee, gas geeft toch 'n
zachte dood".
n de Grote Kerk. De nullen werden daarbij
Naar elders
heil zien in een uiterst scherpe contro
le op de activiteiten in haven en
De meeste inzenders van antwoorden industrie en een strenge bestraffing van
hebben overwogen naar elders te ver- de veroorzakers van de ellende. Men
trekken. Sommige mensen zeggen dat verwacht die maatregelen van de over
zij bij de volgende stankgolf zeker heid, maar tevens laat men merken
zullen vertrekken, in auto. op brom- zich door de verantwoordelijke instan-
mer of met de fiets. Men heeft zich ties verlaten te voelen of misleid met
veelal van een vlucht laten weerhouden opmerkingen als „ga maar rustig sla-
doordat men niet wist waarheen te nen".
gaan en omdat men het verstandiger
vond binnen te blijven en deuren,
ramen en kieren te sluiten. Vluchtplan
nen zijn het sterkst aanwezig bij auto
bezitters; oude mensen zien geen kans
om weg te komen.
Opvallend is dat de mogelijkheid, dat
een deel van de Vlaardingse bevolking
kan worden geëvacueerd, met cynisme
en wantrouwen wordt begroet. Som-
iSS de volgende stankgolf direct in staking
onmogelijkheid om te vluchten door n „„.i* „jm.
Als er weer zo'n stankgolf komt?
„Wie gééft dat antwoord", schrijft
iemand, „vluchten door de buiten
lucht? Waarschijnlijk nog aggressiever
worden dan wij ons op dit moment al
voelen: machteloos, woedend, rade
loos en aangevallen als in een che
mische oorlogvoering". Een werker in
de chemische industrie in Vlaardingen
laat weten dat hij en zijn collega's bij
zullen gaan. Deze man voelt zich nog
een gifwolk, anderen op de ontoerei- -il
kendheid van de afvoerwegen van de met helemaaI machteloos,
woonwijk. Een vader uit de Westwijk
schrijft: „Als gemeente-ambtenaar
moeten wij het evacuatieplan leiden.
Het schijnt dat wij geen last van stank
of gif hebben. Ik zal mijn plicht als
ambtenaar in dit geval verwaarlozen en
maken dat ik met mijn gezin zo snel
mogelijk in betere oorden kom. Maar
wie betaalt mijn onkosten? Een aan
tal mensen meldt ongevraagd te zullen
verhuizen, zodra zich de mogelijkheid
voordoet.
Veel mensen hebben radio en tv aange-
1 erachter te komen wat er nu
Dit was een bloemlezing, die tevens
een globaal beeld geeft van het
enquêteresultaat. Dit is wel het tegen
deel van de massale opstand, waarop
een inzender hoopte. Dat zo weinig
mensen op de vragenlijst hebben gerea
geerd is waarschijnlijk het gevolg van
de door tijdgebrek ontstane knullige
presentatie. De (te) lange vragenlijst
verscheen in een beperkt aantal plaat
selijke bladen als slot van een bericht
over Van de Berg's actie in onopvallen
de opmaak op een moment, dat die
Vele Vlaardingse bewoners zien het gevaar dagelijks onder ogen.
precies aan de hand was. De media groot opgemaakt berichten
hebben bepaald geen paniek veroor- W1rten nvrr ™atrPOP,Pn wrH""
zaakt. Ook een tocht, soms te voet,
naar het politiebureau blijkt een veel
gebruikte mogelijkheid om op de
hoogte te raken.
Scherpe controle
De antwoorden op de vraag wie voor
verbetering van de situatie moet zor
gen laten zien dat de Vlaardingers nog
Woensdagmorgen 9 uur
in het voormalig
KIPO GEBOUW COOL HAVEN 108
Alle bulderende aanbiedingen
blijven van kracht
118
brachten over maatregelen die werden
overwogen om een herhaling van het
gebeurde te voorkomen. Velen zullen
ook niet gereageerd hebben, omdat zij
van protest weinig verwachten. (Zij
hadden inmiddels een tweede stank
golf over zich heen moeten laten
gaan).
Toch is men zich er kennelijk van
beuwst dat de mogelijkheid, dat Vlaar
dingen door een giframp wordt getrof
fen, levensgroot aanwezig is. Maar wie
wil dagelijks met zo'n dreiging worden
geconfronteerd?
Gerard van Dijk.
AANVULLEND
HONORARIUM
SCHRIJVERS
Schrijvers, die voor een aanvullend
honorarium voor een door hen in 1972
gepubliceerd werk in aanmerking wen
sen te komen, kunnen zich hiervoor
wenden tot het Fonds voor de Lette
ren, Sir Winston Churchilllaan 362 te
Rijswijk. Zij moeten daartoe vóór 1
juni 1973 een verzoek indienen, waar
bij van het betreffende werk vier
exemplaren dienen te worden ingezon
den, teneinde het werk van de advies
commissie te bespoedigen.
Vertalers van gedichtenbundels,
romans, novellen, literaire essays en
kinder- en jeugdboeken, die voor een
aanvullend honorarium in aanmerking
wensen te komen, kunnen zich even
eens wenden tot het Fonds voor de
Letteren. Ook zij moeten vóór 1 juni
1973 hun verzoek indienen, waaraan
een exemplaar is toegevoegd van de
betreffende vertaling.
In de aula van de Technische Hoge
school, Mekelweg 2 in Delft wordt tot
en met 23 april een tentoonstelling
gehouden van wandkleden, gemaakt
door cursisten van de Volks Universi
teit. De expositie is open op werkda
gen van 8 tot 17.30 uur.
De grootste collectie behang
modern, klassiek of exclusief
HULST BEHANG SCHIEDAM heen hei
Broersvest 85 - tel. 010-269702
Op 6, 13, 20 en 27 mei organiseert de
Havenloods met touringcarbedrijf Jac.
de Groot Vlaardingenn ééndaagse rit
ten. In luxe touringcars, met aircondi-
oning, verstelbare luxe vliegtuigstoe-
len, microfoon- en muziekinstallatie,
gaan wij via Gouda - Oudewater
Montfoort Utrecht - Driebergen -
Doorn naar Leersum, waar we in de
bosrijke omgeving genieten van de
koffïe-pauze.
De tocht gaat verder over Rhenen -
Wageningen Renkum - naar Arn
hem. We rijden de grote Rijnbrug over
en komen via Bemmel - Nijmegen -
in Berg en Dal aan. De koffietafel staat
hier klaar. Daarna is een korte wande
ling in deze mooie streek een plezierige
afwisseling.
Voor bovenstaande reizen kan op de
We vervolgen de reis via Malden - volgende adressen geboekt worden: Op
Heumen - Overasselt - Grave - ons hoofdkantoor Prins Hendrikkade
Heesch - Nuland - .s Hertogenbosch I4, tel. 010- 132170. Op de bijkanto
en arriveren in Oisterwijk, waar men ren: Vlaardingen, Hoogstraat 122, tel.
de vrije theepauze gebruikt in een 010-341071; Krimpen a.d. IJssel, Wes-
bosrijke omgeving. Via Heukelom - tersingel 9, tel. 01807- 6899. De heer
Hanselman, Zwaanshals 245b. Bij de
agentschappen; Nic. v.d. Spek, Nieuwe
Binnenweg 456—460; Magazijn De
Bokser, Benthuizerstraat 84, Boekhan
del Bokhorst, Peppelweg 128; Boek
handel Bokhorst, Schubertlaan 83. In
Schiedam: Boekhandel Hanou, Hoog
straat 50. In Capelle a.d. IJssel: Boek
handel Bokhorst, De Koperwiek
61-63.
Tilburg - Gilze en Ginneken, komen
we tegen etenstijd in Breda aan, waar
een uitstekend diner het gezelschap
wacht. Hierna rijden we over Zeven-
bergschenhoek - Moerdijk Dor
drecht Zwijndrecht naar Rotter
dam terug en worden de passagiers
naar de opstapplaatsen gebracht.
U dient tijdig op de volgende opstap
plaatsen aanwezig te zijnVlaardingen
Visbank bij het VW kantoor om 8.30
uur; Schiedam VW gebouw Tuinlaan
on 8.45 uur en Rotterdam Westblaak
tegenover Cinerame om 9 uur. JDe
eerste drie reizen volgen de hierboven
omschreven route, de laatste reis 27
mei wordt een vraagtekenreis. Prijs
alles in f. 37,50 per persoon.
uncle charley
OPPERT l.R'DAM C.
Nederland over
zuivelstakingen:
Het dumpen van melk in sloten en
kanalen (volgens de werkgevers in de
zuivelindustrie noodzakelijk door de
stakingen in deze bedrijfstak) is nau
welijks schadelijk voor het milieu. Dit
is de mening van het Milieu Aktiecen-
trum Nederland, gevestigd in Rotter-
In een open brief aan de voorzitter van
de Koninklijke Nederlandse Zuivel-
bond, drs. R. Zijlstra, schrijft het
MAN:
U heeft op zeer dubieuze wijze milieu
argumenten gebruikt om de arbeiders
in de zuivelindustrie van hun akties af
te houden door de oorzaken van het
milieuprobleem geheel onjuist voor te
stellen, geheel onjuiste gegevens te
gebruiken wat betreft de vervuiling van
ons oppervlaktewater, de arbeiders, en
niet de direkties, te beschuldigen van
het volgens u noodzakelijke dumpen
door de veehouders van de rauwe melk
in het oppervlaktewater.
Wij vinden dan ook dat u het groeiend
milieu-besef onder grote lagen van de
Nederlandse bevolking
wilt gebruiken.
Als veehouders hun melk lozen, wordt
die melk vrij snel „afgebroken". Ook
kan rauwe melk in zee gedumpt wor
den, waarmee nog minder schade aan
het milieu wordt toegebracht. Overi
gens vindt het MAN dat ook dat een
„schandalige verspilling" is.
Inmiddels hebben de werkgevers in de
zuivelindustrie hun argument herzien.
Zij stelden eerst dat het weggooien van
de melkproduktie een vervuiling zou
betekenen van 90-miljoen inwoner-
equivalenten. Dit getal is teruggebracht
tot 44 miljoen.
Het Milieu Aktiecentrum Nederland
vindt dat drs. Zijlstra met zijn beschul
digingen aan het adres van de arbeiders
in de zuivelindustrie een voor een
werkgever niet ongebruikelijk methode
hanteert. Het MAN
.Overal wil men de gewone burger op
laten draaien voor een vervuiling waar
aan hij geen schuld heeft. Het zijn de
ondernemers die terwille van hun wins-
eigen baat ten de produktie zo hebben ingericht,
dat beken en rivieren worden vergif
tigd met vast en chemisch afval.
In dit nummer
interviewt
Jan Donia negen
leerlingen
van de haven- en
vervoerscholen,
een unieke vorm
van onderwijs!
Zie pagina 4
Nu mag het nog niet, maar vanaf 31 mei (Hemelvaartsdag) kunnen de lijntjes ,weer neergelaten worden óm een visje'te
verschalken. Ongeveer een miljoen mensen zoeken jaarlijks de waterkant op. En dan kan het gebeuren dat men aan een
watertje komt te zitten waar het vissen wordt bemoeilijkt door veel drijvend vuil (zie foto) om over andere vervuiling dan
nog maar niet te spreken.
Voor de vijfde achtereenvolgende maal inrichting van het Ministerie van Land- alleen een hengelsporttentoonstelling
zal in Rotterdam de internationale bouw en Visserij. De Maashal (4500maar tegelijkertijd een hengelsport-
hengelsporttentoonstelling Visma '73 vierkante meter) is als tentoonstellings- beurs, die toonaangevend mag worden
worden gehouden. De tentoonstelling ruimte ingericht. geacht voor ons land en voor een deel
is van 20 april tot en met 26 april in de Ook tijdens deze Visma '73 zullen de van België. Ook dit jaar is het devies
Ahoy'hallen aan het Zuidplein, tegeno- bezoekers niet alleen allerlei nieuwe' van Visma '73: „Kijken - Kopen en
ver het Metrostation. De opening van materialen kunnen bekijken 'en aldus Meenemen".
Visma 73 wordt vrijdagmorgen om 0p de hoogte blijven van verdere ont-
10.30 uur verricht door mr. J. E. van wikkelingen in de hengelsport, men zal i
Leeuwen, plaatsvervangend direkteur- er ook materialen kunnen kopen en De openingstijden zijn: 10.30 uur tot
generaal voor de visserijen en de land- meenemen. Daarmee is Visma *73 niet 17 uur, 19 uur tot 22.30 uur.
