n t
GROOTSCHEEPSE WONINGBOUW
IN RIJNMOND NIET NODIG
Recreatie-projecten in
Rijnmond in gevaar
ijSjansssi
^Oi* f
prettige vakantie in marokko
ZT'"*'095
DE HAVENLOODS, DONDERDAG 24 MEI 1973
21-515
spaar nu
geld uit
spaar nu
geld 'uit
Wanneer u een frisse en ver
zorgde tuin wilt hebben, moet
u er allereerst voor zorgen dat
hij regelmatig besproeid wordt.
In ons tuincentrum verkopen
wij daarvoor 10 meter tuinslang
kompleet met spuitstuk en wa
terdiefje..... nu voor nog géén
vier gulden.
Kunst voor Antwerpse stakers
Een aantal Rotterdamse kunste
naars verkoopt morgenavond
werk in het Groothandelsge
bouw. De opbrengst is helemaal
bestemd voor de Antwerpse en
Gentse havenstakers: Op de bij
eenkomst vrijdagavond in zaal
Piet Hein, die georganiseerd is,
door het Rotterdamse solidari-
teitscomité, verkopen de
kunstenaars ook hun „haven-
affiche". Prijs f. 2-, waarvan
f.,1,50 voor de Belgische sta
kers.
Door hdL onlangs opgerichte
comité is onder meer een verte
genwoordiger van de Antwerpse
stakingsleiding uitgenodigd. Het
gironummer van het comité is
1986130 t.n.v. C. Rijken, Rot
terdam, met de vermelding „so-
Vanaf vrijdagmorgen 9 uur ver
kopen wij in ons tuincentrum,
2e etage, 10 meter tuinslang
kompleet met spuitstuk en v
terdief-
Jachthaven „De Eendragt" is
klaar. De haven, genoemd
naar de Eendragtspolder,
wordt zaterdag officieel ge
opend door dr. R. Eijsink, lid
van gedeputeerde staten van
Zuid Holland. Na de opening
houdt de watersportvereni
ging Zevenhuizen" zeilwed
strijden op de meren.
De nieuwe jachthaven, een
belangrijk element in de re
creatievoorziening, wordt
geëxploiteerd door het recrea
tieschap Rottemeren. Daar
aan nemen deel de gemeenten
Rotterdam, Bergschanhoek,
Bleiswijk en Zevenhuizen.
Het totale recreatiegebied
heeft een oppervlakte van on
geveer 900 ha.
Bij het uitwerken van de plan
nen voor de Rottemeren is
veel nadruk gelegd op de re
creatie rond en op het water.
Voor het zwemmen zijn twee
baden aangelegd, het water
van de meren is te vuil. De
jachthaven „De Eendragt" is
zo aangelegd dat hij goed
bereikbaar is, vooral voor
Rotterdammers.
Rekening houdend met bij
komende werkzaamheden
werd door het bestuur van
het recreatieschap Rotteme
ren een bedrag van f. 260.000
voor de realisering van de
bouw beschikbaar gesteld. In
dit bedrag is ook de aanleg
van een dependance voor de
jachthaven begrepen. Een
viertal steigers werd gebouwd
in de Hennipsloot even ten
Zuiden van het kampeerter
rein „Zevenhuizen". Voor de
zeilers is er tenslotte een spe
ciale startsteiger gemaakt in
de Rottemeren ter hoogte van
het café „De Roerdomp".
De haven is gebouwd door
het aannemingsbedrijf van der
Vlies uit Sliedrecht. Het toe
zicht tijdens de bouw was in
handen van de technische
dienst van het recreatieschap
Rottemeren in casu de Prov.
Waterstaat van Zuid-Holland.
Wat de overige plannen be
treft: de Bleiswijkse en Ze-
venhuizer Zoom zijn nage
noeg geheel gerealiseerd. Van
het Lage Bergse Bos is de
tweede fase in uitvoering, ter
wijl ook met de ontgraving
van het gebied voor de Zeven-
hu izerplas is gestart.
Niet-vooraanstaande leden van PvdA. en D'66:
Stagnatie door geldtekort
De plannen voor grootscheepse woningbouw zoals deze onder
meer worden bepleit in het voorontwerp streekplan van het
openbaar lichaam Rijnmond behoeven slechts zeer gedeeltelijk
te worden uitgevoerd. Door renovatie (het opknappen van
oude woningen die bouwtechnisch nog in redelijke staat zijn)
en compacte nieuwbouw kunnen namelijk 25.900 anders te
slopen woningen in oude stadswijken e.c. behouden blijven.
Omdat de bevolking van Rijnmond blijkens de jongste progno
ses niet zal vermeerderen (er is de laatste jaren een aanzienlijk
vertrekoverschot) zijn er in feite alleen maar nieuwe woningen
nodig als men aanneemt dat de trend tot woonverdunning zich
voort zal zetten.
ontwikkeling van buitenstedelijke re
creatieprojecten.
De werkgroep verwacht dat de uitvoe
ring van de recreatieprojecten Brielse
Maas. Oude Maas en Rottemeren ern
stig in gevaar zal komen. Vooral de aan
het project Rottemeren deelnemende
gemeenten Bleiswijk, Bergschenhoek
en Zevenhuizen worden dit jaar al
geconfronteerd met enorm hoge bij
dragen. De uitvoering van nieuwe pro
jecten Midden Delfland, Lickebaert,
Oostvoornse Meer, Krimpenerwaard,
Haringvliet, Hitlandbos en Zandwinput
bij Heenvliet zal slechts door een
gezamenlijke inspanning van alle Rijn
mondgemeenten kunnen worden ge
realiseerd.
Tekort
Voor het samenstellen van het concept
voorontwerp streekplan is een aantal
onderzoekingen verricht. Hieruit is ge
bleken dat het tekort aan recreatie
ruimten in het Rijnmondgebied in
1973 geschat kan worden op ca. 1150
ha. In 1986 zal ongeveer 5000 ha. aan
het huidige bestand moeten worden
toegevoegd.
De werkgroep komt tot de conclusie
dat alle 23 Rijnmondgemeenten aan de
totstandkoming van de projecten zul
len moeten meewerken. Met een bij
drage van f5,- per inwoner per jaar
zal het mogelijk zijn de projecten rond
te krijgen. Een aantal projecten' liggen
gedeeltelijk op grondgebied van ge
meenten, die niet bij Rijnmond zijn
aangesloten. Ook deze gemeenten
moeten bij de plannen betrokken wor-
voor Voorne en Putten in de
openbaarheid brachten).
„Onze indruk is, dat er in de huidige
plannen sprake is van een bewust in de
hand gewerkte ontvolking van de Rot
terdamse binnenstad", aldus de „Club
van niet-vooraanstaanden". „Dit ten
gunste van de city-functie van Rotter
dam, d.w.z. veel voorzieningen, nauwe
lijks of geen woningen. Deze ontwik
keling komt ons als zeer ongewenst
voor". Het openbaar lichaam Rijn
mond is er bij het voorontwerp streek
plan van uitgegaan, dat de gemiddelde
woningbezetting zal teruglopen van
2,9 personen nu tot 2,5 personen in
1986. Hoewel de werkgroep van „niet-
vooraanstaanden" betwijfelt of de
woonverdunning inderdaad zal voort
schrijden zoals Rijnmond verwacht en
men het getal 2,5 voor de gemiddelde
woningbezetting in 1986 op z'n minst
spekulatief acht gaat men toch uit van
de cijfers van Rijnmond omdat er geen
exacte andere cijfers bekend zijn.
De „woonverdunning" zal dan de
enige reden zijn, dat er nieuwe wonin
gen moeten worden gebouwd in Rijn
mond. Op grond van de berekening
van de werkgroep zijn er tot 1986 in
het gehele Rijnmondgebied niet meer
dan 37.700 woningen in totaal nodig.
De „Club van zes" kwam tot een
aantal van niet minder dan 60.000
nieuwe woningen (tot 1990) alleen al
op Voorne en Putten. Het vooront
werp streekplan Rijnmond gaat uit van
52.000 nieuwe woningen alleen op
Voorne en Putten. Als men gaat bekij
ken hoe de verschillen tot stand ko
men blijkt inderdaad dg „ontvolking"
van de Rotterdamse binnenstad hier
van een der hoofdoorzaken te zijn.
Opknappen
De berekening van de werkgroep komt
er op neer, dat er voor de dalende
woningbezetting van 2,9 naar 2,5 tot
1986 rond 52.000 nieuwe woningen
nodig zullen zijn, maar dat er door het
vertrekoverschot uit Rijnmond niet
minder dan 20.800 woningen vrijko
men. Voor renovatie en het afbreken
van woningen voor buurtvoorzieningen
in oude stadswijken behoeven niet
meer dan 6500 te verdwijnen. Door
het opknappen van woningen in oude
stadswijken kunnen niet minder dan
25.900 woningen behouden blijven.
Daardoor zijn er tot 1986 niet meer
dan 37.700 woningen op nog niet voor
woningbouw in gebruik zijnde grond
nodig waarvan slechts een deel op
Voorne en Putten behoeft te worden
gerealiseerd inplaats van de 60.000, die
de „Club van zes" alleen al op dit
eiland wil of de 52.000 nieuwe wonin
gen die het voorontwerp streekplan
van Rjjnmond vraagt.
De conclusie, die men uit de cijfers
kan trekken, is interessant. Voor het
openbaar Rijnmond zowel als de
„Club van zes" moeten er aanleidingen
z(jn bij de dalende bevolkingsprogno
ses toch aanzienlijke aantallen nieuw
bouwwoningen te willen plannen. Het
zou kunnen betekenen dat men óf
inderdaad de binnenstad van Rotter
dam op grootscheepse wijze wil ont
volken óf dat men toch straks aanzien
lijke aantallen woningen op Voorne en
Putten wenst te hebben, omdat men
bijvoorbeeld toch rekening houdt met
de bouw van een hoogoven. Ook de
fractievoorzitter van de PvdA in de
Rotterdamse gemeenteraad, drs. A. J.
Lems, sloot blijkens een kortgeleden in
het weekblad Vrij Nederland gehouden
interview de mogelijkheid van de vesti
ging van een hoogoven niet geheel uit.
Ruimteverkwistend
De werkgroep „Niet-vooraanstaanden"
uit kritiek op de „Club van Zes" en
vindt, dat de manier van extensieve
woningbouw, die deze club wil toepas-
M~ï
Malawi
Naar aanleding van het bericht over de
vervolging van Jehovah's Getuigen in
de Havenloods van 10 mei, wil ik als
één van de Jehova's Getuigen mijn
dank tot uitdrukking brengen voor het
plaatsen van de oproep tot een brief
kaartenactie tegen de regering van
Malawi.
Wij, als Jehovah's Getuigen hopen dat
door de spontane reactie van naar
rechtvaardigheid strevende mensen de
regering van Malawi tot andere gedach
ten zal komen en zo de druk op
Jehovah's volk zal verminderen of
doen ophouden.
D. L. v. Alphen,
Rotterdam
sen, ruimteverkwistend is. De „Club
van niet-vooraanstaanden" gaat er van
uit, dat voor de nieuw te bouwen
woningen een dichtheid van gemiddeld
70 huizen per hectare haalbaar en
gewenst is.
Met deze visie gooit de werkgroep
nieuwe moderne inzichten omtrent be
bouwingsdichtheden in het strijdperk.
De werkgroep maakt hierover de vol
gende opmerkingen: „Sommigen ver
onderstellen, dat een geringe woning
dichtheid per hektare het woonmilieu
ten goede komt. Veelal wordt daarbij
op suggestieve wijze een woning of
krot in een verouderde, nooit verbeter
de stadswijk vergeleken met blokken
doorzon-woningen met ruime tuinen.
Maar een lage bebouwingsdichtheid
biedt op zichzelf geen enkele garantie
voor een leefbaar woonmilieu. Integen
deel, bestaande nederzettingen zijn
sinds jaar en dag ontstaan vanuit ge
meenschappelijke belangen en worden
gekenmerkt door een hoge concen
tratie rondom gemeenschappeüjke
voorzieningen zoals markt, haven etc.
Tot voor de Tweede wereldoorlog was
een bebouwingsdichtheid van 60-100
woningen per hectare normaal. Onze
nieuwbouw wordt gekenmerkt door
een zeer kwistig gebruik van de ruimte.
Per hectare heeft men momenteel
soms niet meer dan 20 tot 30 wonin
gen.
Zorgvuldiger
Niemand zal echter zeggen, dat het er
beter door is geworden. Bij toekomsti
ge bouwplannen moet zorgvuldiger
worden omgegaan met de ruimte. Er
moet zo intensief mogelijk worden
gebouwd, opdat zoveel mogelijk aan
eengesloten open ruimte overblijft. De
netto-bebouwingsdichtheid zal daarom
voortaan niet op 35 maar op ongeveer
70 woningen per hectare moeten lig
gen. Dit ten gunste van een evenwich
tiger leefklimaat en een hoogwaardiger
publieke ruimte. Dit behoeft bepaald
niet te leiden tot hoogbouw, waaraan
grote medische en psycho-hygiënische
bezwaren kleven.
Als goede voorbeelden van hedendaag
se „dichte bouw" noemt het rapport
van de werkgroep de „paalwoningen"
te Hengelo met circa 85 huizen per
hectare, de lage flatjes met 4 gezinnen
met gemeenschappelijke ruimte per
laag te Utrecht-Overvecht, woning
bouw te Berkel-Rodenrijs (55 huizen
per liectare) en het plan Oranjeplein-
Schilderswijk te Den Haag, dichtheid
zelfs 110 huizen per hectare.
De werkgroep^omvat een negental le
den vati I'vdA en D'66 o.a. A. van Dijk
uit Brielle, M. I.uinge-Eibersen en
11. E. Mol uit Spijkenisse. Stoof uit
Geervliet en de architect G. A. van
Wijngaarden uit Capelle aan den IJssel.
Als niet op korte termijn een oplossing wordt gevonden voor de
financiering komen een aantal recreatieprojecten in het Rijnmondge
bied in gevaar. Een werkgroep bestaande uit afgevaardigden van
Rijnmondgemeenten wil tot een bundeling van krachten komen in de
sectie buitenstedelijke recreatie.
In en om Rijnmond is vanaf omstreeks 1960 een omvangrijk aantal
recreatieplannen ontwikkeld. De uit deze plannen voortvloeiende
kosten zijn zeer aanzienlijk en zullen de komende jaren tot vrijwel
.onbetaalbare kosten stijgen als niet op korte termijn maatregelen
worden genomen om de huidige ontwikkeling in de goede richting om
te buigen.
Recreatieplannen in een min of meer,
gevorderd stadium van ontwikkeling
zijn: Brielse Maas, Oude Maas, Rotte
meren, Bernisseplan en Westelijk Voor
ne. In een gevorderd stadium van
voorbereiding zijn: Midden Delfland,
De Lickebaert, Oostvoornse Meer,
Krimpenerwaard en Haringvliet; plan
nen in voorbereiding zijn het Hitland-
bos bij Cape'ie aan den IJssel en de
Zandwinput bij Heenvliet.
Regeling
Om deze projecten te realiseren is door
de meeste bij het project betrokken
gemeenten een gemeenschappelijke re
geling aangegaan. Daarnaast is het Ber-
nisseproject aan Rijnmond overgedra
gen evenals het recreatieproject Oost
voornse Meer. De kosten voortvloeien
de uit de aanleg van deze projecten
kunnen geleidelijk aan de hand van het
aantal inwoners over de Rijnmondag
glomeratie worden verdeeld.
De exploitatiekosten van de in uitvoe
ring zijnde projecten zullen de komen
de jaren sterk toenemen. De werk
groep is van mening dat de aanpak van
nieuwe projecten vrijwel onmogelijk
zal zijn als de huidige ontwikkeling
wordt gecontinueerd. Verreweg het
grootste deel van de kosten wordt
door de gemeente Rotterdam als
grootste gemeente bijgedragen. Over
1973 zal deze gemeente ongeveer
f 6,25 per inwoner betalen voor de in
uitvoering zijnde recreatieprojecten.
De bijdrage per inwoner met name
voor de gemeente Rotterdam zal nog
stijgen door de afname van het aantal
inwoners.
De werkgroep vindt het noodzakelijk
dat met name gemeenten als Capelle
aan den IJssel, Ridderkerk en Spijke -
nisse zullen gaan deelnemen aan de
Deze conclusies zijn te trekken
uit een visie, die een werkgroep
„niet-vooraanstaande leden van
PvdA of D'66'" op de ontwikke
ling van Voorne en Putten heeft
gegeven als een soort antwoord
op dé visie van de „Club van zes"
(met o.a. Rotterdamse ambtena
ren van. PvdA en D'66, die kort
geleden „vingerstad-gedachtert"
Over een paar weekjes is vader
aan de beurt om verwend te
wordenkoop daarom nu al
vast deze prachtige poplin pyja-
Poplin herenpyjama van 100%
katoen in prachtige kleuren en
dessins. Deze herenpyjama in de
maten 46 t/m 58 koopt u bij
ons voor nog géén negen gulden.
toeristen komen, prijzen stijgen
Het Marokkaans Arbeiders Momitee (Mak) heeft een affiche uitgegeven. De tekst
spreekt voor zich. Afgezien van het feit dat het toerisme naar Marokko wind is in
de zeilen van het anti-democratische regiem van koning Hassan II, veroorzaakt de
toerist zeer sterke prijsstijgingen in het land van bezoek.
Het pas opgerichte comité is ook in actie gekomen tegen de Marokkaanse bank
(Banque du Marot). In pamfletten waarschuwt het comité landgenoten dat ze
hun geld niet op die bank moeten storten,, maar op een Nederlandse bank.
De Banque du Maroc zou maar drie procent rente uitkeren en bovendien zou
deze bank Marokkanen niet de vrijheid geven het gestorte op te nemen. Bij
vertrek naar het buitenland mag men maar 400 dollar opnemen, aldus het
Marokkaanse arbeiderscomité.
Vanaf vrijdgamoraen 9 uur ver
kopen wij op de parterre deze
poplin heren-
voor
Géén tel. of schriftxbest.
