Het afscheid doet pijn
SPOT AAN" OP HET KASTEEL
Eigen dak boven het
een menselijk 99
[U1V£j1V1A
Per jaar 12.000 scheidingen
MAAR TOCH: DE KINDEREN
BLHVEN HET SLACHTOFFER
Feijenoord en Sparta
bescheiden winnaars
lilïlll
Dokter Van Londen
BEZORGERS STERS
RSCHI
dinsdag 21 augustus 1973
22e jaargang no. 34
EN DONDERDAG IN ROTTERDAM RECHTER MAASOEVER - SCHIEDAM - YLAARDINGEN KRIMPHNEHU'AAHU tHOOFDKANT. PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM. TEL. 13.21.70
uncle charley
Per jaar worden 120.000 huwelijken
gesloten.
Eén op tien misluktblijkens de offi
ciële gegevens. Er zijn namelijk jaar
lijks 12.000 echtscheidingen.
Kosten voor de gemeenschap: 190 mil
joen. Bijstandswet.
Echtscheiden is nooit makkelijk geweest. Niet
alleen door de gerechtelijke problemen die het
met zich meebrengtmaar ook door de financiële
en persoonlijke moeilijkheden.
In oktober 1971 is een nieuwe echtscheidingswet
ingevoerd waarin de wetgever geprobeerd heeft
het ons op enkele punten wat makkelijker te
maken. Wat er met deze wet veranderd is? In het
kort het volgende:
Duurzame ontwrichting van het huwelijk is de
enige echtscheidingsgrond geworden, waarbij het
al voldoende is dat beide partners het hier over
eens zijn, of dat de rechter die mening is
toegedaan.
De schuldvraag speelt bij het toewijzen van de
alimentatie geen rol meer.
De ouder die de. kinderen niet krijgt toege
wezen, heeft het recht gekregen de kinderen te
mogen bezoeken.
Kinderen die ouder zijn dan 14 jaar moeten
gehoord worden over de vraag aan wie van de
ouders ze toegewezen willen worden.
Het aantal echtscheidingen is toen inderdaad
gestegen en wel van 8000 naar 12000 in 1972. In
datzelfde jaar werden 120.000 huwelijken geslo
ten. De kans dat zo'n huwelijk in een echtschei
ding eindigt is dus nietzö gering. Iets om over na
te denken. Ook de vele problemen die de
wetgever niét heeft opgelost geven stof tot
nadenken.
Meestal raakt de MAN zijn kinderen
kwijt. Hem is weliswaar door de rech
ter bezoekreeht toegewezen (bijv. ééns
in de veertien dagen), maar als zijn
vrouw niet mee wil werken kan daar
tegen geen enkele wettelijke dwingen
de straf tegenovergesteld worden. In
ieder geval ziet hij zijn kinderen niet
vaak meer, waardoor ze snel van elkaar
kunnen vervreemden. Zeker als zijn
vrouw hem tegen de kinderen afschil
dert als degeen aan wie het te wijten is
dat alles fout gegaan is. Als zij her
trouwt kan de situatie helemaal pijn
lijk worden.
Maar verder: niet alleen zijn kinderen,
ook zijn huis raakt hij kwijt, waardoor
hij "dan meestal aangewezen zal zijn op
een kamertje bij een hospita. Dat is
niet makkelijk, als je een huis gewend
bent. De alimentatie kan een zware
financiële last inhouden en ook een
psychische, omdat het best mogelijk is,
dat je moet zorgen voor een vrouw die
er in jouw ogen de schuld van is dat
alles mis is gegaan. En of dat alles nog
geen verdriet genoeg geeft, draag je als
gescheiden man ook nog steeds het
stempel met je mee, dat vrouwen voor
je op moeten passen waardoor het
vaak moeilijk wordt een nieuwe, geluk
kiger relatie op te bouwen.
Bijstandswet
De vrouw komt er echter ook niet
makkelijk af. Vaak is de alimentatie
nauwelijks of helemaal niet voldoende
onl in haar onderhoud en dat van de
kinderen te voorzien. Dan zal ze al snel
een beroep op de bijstand moeten
doen. In 1971 leefden dan ook 21.000
■gescheiden vrouwen beneden de 65
jaar van de bijstand. Daarvan hadden
13.000 vrouwen de zorg voor 1 of
meer minderjarige kinderen (in totaal
waren dat 28.000 kinderen! Bijstand
bedrag 190 miljoen gulden per jaar!
Het is niet leuk om van de bijstand te
moeten leven, al schijnen sommige
mensen die indruk te hebben. Het is
beslist geen vetpot en door velen word
je nog met een scheef oog aangekeken
•zo van: „Kan zo'n gezonde meid nou
niet voor zichzelf zorgen? Iets bijver
dienen al was het alleen maar om
onder de mensen te blijven - is er niet
bij omdat er dan altijd wel iemand is
die je verwijt van twee walletjes te eten
en er werk van maakt. Een volledige
werkkring? Probeer het maar eens met
een of twee peuters. Waar laatje die?
Crèches zijn dun gezaaid en duur en
„oma" kun je toch ook niet altijd met
de kinderen opschepen al zegt ze
misschien dat ze het niet erg vindt.
'Nee je zult thuis moeten blijven zitten.
Vaak komen gescheiden vrouwen er
dan achter dat ze mèt hun man ook
vele van hun sociale kontakten verlo
ren hebben. In veel gevallen is de man
immers voor de vrouw nog de brug
naar de wereld buiten het huis. Vroe
gere vriendinnen gaan zo'n vrouw soms
ineens als een rivale zien, als iemand
die wel eens wat te veel een beroep op
hün man zou kunnen gaan doen, al
was het alleen maar om de lamp op te
hangen.
Bij een echtscheiding kan nog een
derde partij betrokken zijn, die van het
gebeuren nog het minst begrijpt en
soms het meest te lijden heeft: de
kinderen. Misschien hebben ze al een
moeilijke periode achter de rug waarin
hun ouders veel ruzie maakten. Mis
schien waren ze daar zelf wel vaak de
inzet van en hoorden ze boven hun
hoofden de verwijten heen en weer
slingeren. Dan is vader ineens wegge
gaan en blijven ze met hun moeder
achter en worden ze door de buren
met medelijden bekeken. Hoe moeten
ze hun vriendjes dit alles verklaren?
Ze begrijpen het zelf nauwelijks. Het
kind voelt zich in de steek gelaten. Wat
heb je nou aan een vader die je èèns in
de veertien dagen ziet. Een nieuwe wet
kan veel veranderen, aan kinderver
driet verandert jammergenoeg niets.
Suze Duinkerke.
iiiiiilli
KRONINGSSTUIVER
T
Volgend jaar
weer Visma
De internationale sportvisserij tentoon
stelling Visma wordt volgend jaar van
19 t/m 24 april in het Ahoy-complex
te Rotterdam gehouden. Het is de
zesde expositie in deze vorm waar veel
aandacht wordt besteed aan de geor
ganiseerde hengelaar en zijn mogelijk
heden.
Aparte verkoopstands worden inge
richt en dagelijks zijn er lezingen over
binnen- en zeevisserij. De Visma-orga-
nisatie betreurt het dat er geruchten in
omloop zijn gebracht over een even
tueel niet doorgaan van dit evenement.
„Integendeel, we komen naar Rotter-:
dam. En als het lukt uitgebreider dan
ooit", aldus een woordvoerder.
De Sparta penningmeester heeft nieu
we moed gekregen. Sinds op het Kas
teel de lichtjes aan het branden gaan,
zodra Thomassen aan de knop draait,
zijn er in vier dagen zq'n dikke 40.000
betalende toeschouwers langs de loket
ten geschuifeld.
Tegen Barcelona was het bovendien
B&W hebben besloten om voorlopig
van 1 september 1973 tot 1 februari
1974 het bureau reisdokumenten voor
het aanvragen van paspoorten en
toeristenkaarten op vrijdagavond te
sluiten. Na 1 september kunnen reisdo
kumenten dus uitsluitend tijdens de
openingstijden van de gemeente-secre
tarie, afdeling Burgerzaken, elke werk
dag van half negen 's morgens tot drie
uur 's middags worden aangevraagd.
een aantrekkelijke wedstrijd, waarbij
de 2-0 zege de bevestiging schijnt van
Sparta's vaste wil zich in de sub-top te
handhaven. Zaterdagavond tegen ADO
ging het heel wat moeizamer. Na een
pittige eerste helft, waarin Kreuz een
modelstrafschop langs Ton. Thie
schoot, was er na rust nogal wat
paniek in de rood-witte defensie.
Cor van der Hart, die op de tribune
zowel Mansveld als Stef Walbeek in de
praktijk aan het werk kon zien, heeft
beiden gewogen en voorlopig te licht
bevonden. Dit blijkt tenminste uit de
opstelling van het Nederlands elftal
tegen IJsland, met Neeskens in de
achterste lijn. Opvallend is wel, dat
Mansveld zelfs bij de reserves ont-
Ook de andere Rotterdamse favorie
ten, op bezoek in Alkmaar bij AZ,
kwamen maar met de hakken over de
sloot. Coerver moet kennelijk nog heel
wat sleutelen, want met de strafschop,
door Schneider goed benut, kon
Feyenoord beide handen dichtknijpen.
Tonny Bok.
Wirn Meutstege bleek bij Sparta-ADO
een aanwinst voor de Kasteelbewoners,
al blijft er voor Leo Steegman voorlo
pig nog wel werk aan de winkel.
Het probleem van thuislozen
heeft altijd bestaan. De maat
schappij zoals we die nu kennen,
heeft veel tijd, studie en geld
besteed aan de vraag, wat er in de
praktijk moest gebeuren om in
onze welvaartmaatschappij een
menswaardige oplossing te vin
den.
Het vraagstuk van daklozen, van
thuislozen en zwervers hangt sa
men met vereenzaming van de
mens of een andere, afwijkende
houding tegenover het leven in
het algemeen. Altijd is 'er wel
samenhang geweest tussen ellen
de, gebruik van alcohol of verdo
vende middelen, maar het pro
bleem op zichzelf bestaat bok
.zonder al deze noviteiten al ja-
Denk aan de groep „clochards"
in Frankrijk, aan de thuislozen in
Engeland en daarbij, volkomen
identiek, aan de groep mensen,
ook in ons land, die geen andere
vorm van leven willen aanvaar
den. Toch... er is een fundamen
teel verschil tussen de grote groe
pen van thuislozen, tussen de
verslaafden, de losgeslagenen en
de zwervers ,,pur sang".
Er wordt gezworven met een bepaald
doel, een onrust in het bloed. Er
bestaats zelfs een zwerven met een
zekere status, het door de wereld
trekken. Om een voorbeeld te noemen,
het reizen naar Turkije, naar India
bijvoorbeeld, om vrij te zijn, vrij van
geest te worden, om bijzondere sensa
ties te 'ondergaan. Denk eens aan het
trekken van Amerikaanse jongeren
door Europa, een typisch voorbeeld
van „zwerven mét een hogere status".
Dat mag je natuurlijk geen echte zwer
vers noemen, zij bedrijven een soort
..amatéur-vagabonderen". Sommigen
komen gerijpt in het dagelijks leven
terug, na hun idealen aan de praktijk
van het leven te hebben getoetst.
Anderen, percentueel vrij velen, derail
leren eenvoudig.
ïn ons eigen Nederland, met alle
nieüwverworven sociale voorzieningen
willen we eigenlijk (als we de waarheid
durven bekennen) liever niet zien, dat
er zoiets als een thuislozenprobleem
bestaat. Maar, dit neemt niet weg: het
vraagstuk bestaat en er is geen of
nauwelijks een aanvaardbare oplossing.
Accoord, er is een aantal andere 'lan
den, dat achterloopt bij onze nationale
opvangmogelijkheden, waar men zon
der meer accepteert, dat er een zekere
thuisloosheid is. Maar wij pretenderen
ons op sociaal gebied tot de meest
ZUSTER HAAYER:
GELD NODIG
„Gelukkig hebben we al veel bemoedi
gende reakties gehad. Maar om werke
lijk te kunnen helpen is er geld nodig.
Veel geld zelfs" zegt zuster Haayer in
haar kwaliteit als bestuurslid van het
Sociaal Noodfonds. Het fonds stelt
zich ten doel een opvangcentrum voor
alleenstaanden en thuislozen te creë-
Op zuster Haayers dringende verzoek
herhalen wij het rekeningnummer,
waarop uw bijdrage meer dan welkom
is: giro 460.175, Amro-Bank, ten na
me van Stichting Sociaal Noodfonds,
rekeningnummer 47.97.75.990.
Voor de verspreiding va
Aanmelden: Prins Hendrikkade'14, Rot
tel. 13.21.70, toestel 28.
DE HAVENLOODS ''oir
IM M ->
progressieve landen ter wereld te beho-
Jongeren worden er soms door aange
trokken. Er zijn inderdaad jonge men
sen, die gerijpt uit zo'n proces het
leven verder aankunnen. Maar vele
anderen lopen tijdelijk of voorgoed uit
de rails, ze derailleren Er ontstaat dan
een proselietisme al hoort dat meer
thuis bij de zogenaamde subcultuur,
dan bij de specifieke thuislozen,
Als psuchiater vind ik persoonlijk
„motivatie" een bepaalde voorwaarde
tot het opvangen van mensen. Motiva
tie is dus het bewust meewerken aan
een genezingsproces, aan een verande
ring van levenshouding of aanpassing
via de hulp van een psycholoog .of
psychiater. Maar.... het grote probleem
is juist, dat het ontbreken van die
motivatie nu juist primair tot het
ziektebeeld hoort. De Amerikanen
noemen dat het ^motivational
syndrome", het ziektesymptoom, dat
eruit bestaat, dat men in het geheel
NIET is gemotiveerd, tot wat dan ook.
Wie dan wil helpen, moet dit doen
„desondanks" of misschien beter nog
„zijnsondanks^. Dit is wel het grootste
probleem, waar wij, als medici, al
tijden lang mee hebben getobd.
Moet je dan maatregelen treffen,
dwangmaatregelen? Of is het veel be
ter, waar ik persoonlijk veel meer voor
voel, gelegenheid te bieden tot ge
sprek, tot opvang, vrijwillig en vol
maakt vrijblijvend? Maatregelen dus,
waarbij je, op het moment, dat de
impuls ontstaat, gelegenheid biedt tot
opvang, omdat er misschien juist dan
iets te doen valt?
Het is wel merkwaardig, dat we voor
de jeugdige vagebonden dat alles in een
minimum van tijd hebben georgani
seerd, via sleep-ins, ook inclusief maal
tijden. Maar voor de „echte thuisloze",
die. aan de zelfkant leeft en daar
bovendien zelf verkiest te leven, is er
weinig of niets geregeld, althans na
jaren van werk nog altijd slechts voor
een onbevredigende oplossing gezorgd.
Maar vergeet niet: het is een menselijk
recht voor ieder individu, voor ieder
levend wezen, een eigen dak, wat eten
en een eigen bed te hebben. Daar heb
ik als Hoofd Psychiatrie in Rotterdam
en later in Den Haag jaren geleden
voor gepleit. Jaren geleden. En ik wil
daaraan toevoegen: dat doe ik nu nog.
Er moet een pand zijn, een gebouw,
zoals werd beschreven, met een aantal
bedden, met een keuken, verwarming,
wat geborgenheid en natuurlijk ook
begeleiding. Daarmee bedoel ik, dat
ieder, die er binnen komt een mens
vindt,, om mee te praten, gis daar
behoefte aan is. Iemand, die de proble
men kent, een geschoold verpleegkun
dige, die weet te luisteren en af en toe
met een paar woorden de weg kan
wijzen naar begrip, naar opvang.
Zo'n huis stel ik me voor als een
algemeen opvangtehuis, waar je kunt
komen aanwaaien en kunt verdwijnen,
zodra je er zin in hebt. Een huis, waar
je kunt slapen in,een schoon bed, als er
behoefte aan is, waar je kunt eten, als
je trek hebt, waar je een stukje eigen
levensrespect kunt terugvinden, zodra
je er rijp voor wordt.
Goed, er moeten regels zijn en een dag
en nachtritme.
Als medicus denk je natuurlijk aan
risico's van ziekte, van infectie, van
luizen. Minimale hygiënische controle
is een absolute eis. Maar, het moet ook
mogelijk zijn, dat er bnmiddellijk een
huisarts geconsulteerd kan worden, zo
dra er iemand aanklopt in'et ziekte.
Denk aan de wintermaanden, aan
bronchitus, longontsteking en alle an
dere kwalen, die mensen bedreigen,
waarvan alle weerstand praktisch on
dermijnd is. De man, die binnenkomt,
zal er gelukkig mee zijn. Alleen kende
hij .de kanalen niet, hij had zijn papie
ren niet in orde. Maar.... hij móet
geholpen kunnen worden op basis vén
de verstrekkingswet.
Zo.n huis vergt geen kapitalen. Er
moeten geschoolde gesprekspartners
zijn, verpelegers dus, één of twee
artsen, een part-time psycholoog en/of
psychiater. Al die voorzieningen, ook
de bedden, kosten de gemeenschap
beslist geen kapitaal.
U doet er goed aan dit werk te
steunen. Gezamenlijk initiatief van en
kele integere particulieren (Sociaal
Noodfonds) samen met de overheid
kan ik niet anders dan toejuichen^
Mensen m nood hebben het RECHT té*
worden geholpen....
Dokter J. van Londen
(Hoofd Soc. Psychiatrie en
Geestelijk Hygiene s Gravenhage)
