Zuiver ademen
-119?°
15.95
museumnieuws
ot-^Sg'
termeulen
termeulen
termeulen
termeulen
DE HAVENLOODS DONDERDAG 27 JUNI 1974
26-551
-.oi
lonte^en Qoeenu\o
sopetmo^fswp (y
Wa«npo«neS
^«jgetgo"
boot)eS
uttKU»0'en
8KÖerd^e^ et
,\ege*
\«a*Vi
se»«e«en
moon>
«obbe«v
„vast Ronzeo
"°PP,eS^e^430U
^#r.n^do9
the** *«p
die»enKa««P -
v\elKa
een^Iöuin
eW bc
enjg9i
ajvac^g^en e
pSn^ïmutten.
>kJ^rn«derland
un;i<s<o»»ert
Schoenen, laarzen, klompen en muil
tjes hebben de eeuwen door een be
langrijke plaats ingenomen. We komen
ze tegen in spreekwoorden als „Wie de
schoen past trekke hem aan", in
sprookjes als dat waarin Assepoester
haar muiltje verliest en, met een vaak
dubbelzinnige betekenis, op oude
schilderijen.
Enerzijds dient schoeisel tot bescher
ming van de voet tegen koude, mod
derige wegen en scherpe voorwerpen,
anderzijds kan men juist met schoenen
en laarzen uitstekend tonen met de
mode op de hoogte te zijn. Schoenen
vertellen ons dan ook veel over de
dragers: de tijd waarin ze leven, de
omstandigheden waaronder ze verke-
Zo zien we bijvoorbeeld dat in de late
middeleeuwen de ridders bij hun
steeds zwieriger wordende kledij
schoenen met lange puntneuzen gaan
dragen. Soms zijn deze punten zo lang,
dat ze met behulp van een kettinkje
worden verbonden met een bandje
onder de knie, omdat anders het lopen
onmogelijk is.
Rond 1600 dragen de Venetiaanse
modebewuste dames hoge klossen on
der hun schoenen, verborgen door
wijde japonnen, om aldus groter en
forser te lijken. In de tweede helft van
de 17e eeuw zien we herenschoenen,
versierd met enorme rozetten of kost
bare soms met edelstenen versierde
gespen, terwijl tritsen kostbare kant de
wijduitlopende schacht van menige
laars verfraaien.
De 18e eeuw kent elegante dames
schoenen van kostbare zijde of prach
tig borduurwerk. En wie verbaast zich
niet over het geduld van de jongeda
mes die rond de laatste eeuwwisseling
met behulp van een knopenhaak hun
hoge rijglaarsjes moesten dichtknopen.
Naast deze modieuze voorbeelden is er
het simpele, nauwelijks veranderde
schoeisel. De klompen van boeren en
vissers, de degelijke burgerschoenen
met rechte neuzen en de muiltjes
waarop huisvrouwen en dienstboden
geruisloos door hun heldere gangen
liepen.
Door de vergankelijkheid van het ge
bruikte materiaal is zeer oud schoeisel
tamelijk zeldzaam. In het HISTO
RISCH MUSEUM kan men niettemin
in één der bovenzalen, temidden van
andere bodemvondsten, een paar trip
pen aantreffen, die dateren uit de 15e
eeuw. Dit eenvoudige schoeisel, dat
men makkelijk even aan kon schieten
als men naar buiten ging, werd veelvul
dig vervaardigd en algemeen gedragen
tot ver in de 16e eeuw.
Het is grappig om te weten, dat het
paar trippen dat het Historisch Muse
um bezit, vrijwel identiek is aan een
Trippen uit de 15e eeuw
paar dat voorkomt op het beroemde
schilderij van Jan van Eyc.k uit 1434,
voorstellende Giovanni Arnolfini en
zijn echtgenote, met op de achter
grond een bolle ronde spiegel, waarin
het paar weerkaatst wordt, en op de
voorgrond het paar trippen.
Tijdens de komende schoolvakanties
onderneemt het MUSEUM VOOR
HET ONDERWIJS, Hemsterhuisstraat
2E in Den Haag verschillende activi
teiten voor de jeugd. In de periode van
29 juni tot 11 augustus is er een
omvangrijke treintafel, waar de bezoé-
kertjes onder leiding met elektrische
miniatuurtreinen kunnen spelen.
Voor speurneuzen is er elke dag een
puzzeltocht getiteld „Op reis voor een
prijs". Tijdens een rondgang door het
gehele museum zoeken de kinderen tal
van voorwerpen uit de collectie op.
Voor diegenen, die de meeste voorwer
pen weten te vinden is een prijs be
schikbaar.
De prijsuitreiking vindt in september
plaats. Tussen 9 juli en 8 augustus is er
elke dindag- en donderdagmidddag een
speciale kinderfilmvoorstelling in de
aula van het museum. De toegang
daarvoor bedraagt f 1,-. De toegang tot
het museum kost een kwartje.
In het museum BOYMANS- VAN
BEUNINGEN is tot en met 18 augus
tus in de nieuwe vleugel een tentoon
stelling te zien van Amerikaanse en
Europese realisten. De titel „Kijken
naar de werkelijkheid" heeft betrek
king op de manier van schilderen,
tekenen enz. en op de onderwerpen
die zijn afgebeeld. Zowel de Amerika
nen als de Europeanen proberen de
zichtbare werkelijkheid in schilderijen,
beelden, tekeningen of prenten (d.w.z.
via druktechnieken) vast te leggen.
De Amerikanen maken hierbij heel
vaak gebruik van de fotografie. De
foto is een uitstekend hulpmiddel,
beter bijvoorbeeld dan een schets; alles
ligt vast, niets kan er veranderen.
Bij deze manier van weergeven, die we
realisme noemen, gaat het niet alleen
om de weergave van de werkelijkheid,
maar ook om de manier van kijken van
de mens. Hoe kijken we naar de wereld
om ons heen? Wat zien we? Hoe
bekijken we die wereld? Wat zien we
over het hoofd? Dat zijn allemaal
dingen, waar we zo dagelijks niet bij
stel staan. We kijken gewoon.
Het kijken zelf is een proces van
kiezen: het menselijk oog kiest het
stukje, waar het naar kijken wil, uit en
bekijkt dat dan; daarbij stelt het oog
zich in op veraf of dichtbij. Meestal
dwalen de ogen van links naar rechts
en van ver naar dichtbij: de ogen zijn
voortdurend in beweging. Maar het
camera-oog is veel nauwkeuriger.
De Amerikanen schilderen vooral voor
werpen en situaties uit het dagelijks
leven, in dit geval de Amerikaanse
samenleving, zoals duidelijk te zien is
aan de toeristen (zie foto). Andere
thema's zijn landschappen, stadsge
zichten, portretten, etalage's van win
kels, interieurs van snackbars, auto-
showrooms, paarden, boksers, auto
kerkhoven, vliegtuigen en vrouwenbe-
De Europese realisten zijn onderling
erg verschillend gn minder duidelijk in
een groep onder te brengen.
Het nauwkeurig weergeven van een
bestaand voorwerp, bijvoorbeeld van
een Italiaanse stoel, lijkt bijna onecht.
Het ziet er wat uitdagend uit, één zo'n
lege stoel tegen een kale muur, op een
marmeren vloer. Die spanning wordt
nog versterkt door de toevoeging van
een enkel detail, het stopcontact met
stekker en snoer, dat als het ware uit
het schilderij „loopt". Ook worden
wel details van voorwerpen zeer ver
groot weergegeven. Door de vergroting
en het geïsoleerd weergeven, komt de
werkelijkheid nog indringender over.
De Europeanen gaat het vooral om het
zichtbaar maken van de realiteit en wel
zó, dat datgene wat is afgebeeld duide
lijk en meteen te herkennen is.
Soms levert de schilder kritiek op de
samenleving. Op een schilderij van de
Franse schilder Aillaud is een deel vah
een hok met tralies in de dierentuin te
zien. Achter de tralies is de slurf van
een olifant zichtbaar, een levend we
zen dat opgesloten is, gevoederd en
bekeken wordt en volgens een dage-
„De toeristen" van Duane Hanson
lijks routine leeft. Aillaud ziet in het
leven van dieren in een dierentuin een
zekere gelijkenis met de manier waar
op mensen leven.
Met liters tegelijk.....
beg iet u de tuinplanten en
bloemen en dat gaat wel zo snel.
Onbreekbare plastic tuingieter in
fris geel of groen, inhoud 10 liter.
f 7,90 voor
„Italiaanse
Claudio
DE HAAGSE GEMEENTELIJKE MU
SEA, te weten het Haags Gemeente
museum, het Nederlands Kostuummu
seum en het Museum Bredius, zijn op
woensdagavond 26 juni gesloten. Dit
in verband met de wereldkampioen
schappen voetbal. Al eerder is name-
lijke gebleken dat het museumbezoek
op woensdagavond sterk terugloopt
wanneer de televisie een belangrijke
wedstrijd uitzendt.
Op donderdagavond 4 en vrijdagavond
5 juli worden in het MUSEUM VOOR
LAND- EN VOLKENKUNDE aan de
Willemskade 25 in Rotterdam in sa
menhang met de tentoonstelling
„Kunst van een beweging" Japanse
avonden georganiseerd. Leden van de
rel igieuze/kunstenaarsgroep Oomoto,
die ook voor de expositie verantwoor
delijk is, komen speciaal uit Japan over
voor deze avonden, waarvan de laatste
speciaal bestemd is voor Nederlandse
esperantisten. Zoals bekend staat de
Oomoto-beweging een universele broe
derschap der mensen voor en bedient
zij zich van het Esperanto als internati
onale voertaal.
Deze avonden beginnen om 19.30 uur
en duren tot ca. 21 uur. Zij zijn vrij
toegankelijk. Er moet echter rekening
gehouden worden met de beperkte
accommodatie: de grote filmzaal van
het museum beschikt over niet meer
dan 150 zitplaatsen. Belangstellenden
wordt dus verzocht tijdig aanwezig te
Uitgevoerd worden: Nóh-muziek en
-dans; kotomuziek op twee- en dertien-
snarige instrumenten; Aikido (een
vecht „kunst' der zelfverdediging) als
mede Ikebana (bloemschikdemonstra
ties). Bovendien zullen films en dia's
worden vertoond als de tijd dit toelaat.
De programma's op de twee avonden
zijn identiek; alleen vindt op vrijdag 5
juli de toelichting plaats in Esperanto;
op de andere avond is er een Neder
landse toelichting.
De calligrafie-demonstratie en theece
remonie op de woensdag- en zondag
middagen (14.00 en 15.30 uur) gaan
uiteraard gewoon door.
Zindelijkheid, dat is mijn lust, mijn
leven
'k Zou alles wel een soppie willen
geven
Wat ik niet plas, wat ik niet boen, wat
ik niet wrijf
'k Sop eens per veertien dagen zelfs
mijn lijf
En lekker stofafnemen met de stof
doek
Plinten, riggels, kasten, elke uithoek
Droog en stofvrij ook de binnenkant
Ik ben zó Hollands zindelijk, zó pro
per
Ik klop op Vrijdag alle kleedjes, poets
het koper
Ik zeem de ramen en ik doe de pui
Ik ga te keer, ik transpireer, ik ben niet
Ik sop, ik was, ik boen, ik plas, ik
'k Sta op de trapleer elke vrijdag te
kijk
Ik heb geen tijd voor aangenaam ver-
'k Heb larie aan die schillen en die
dozen
't Is opgeruimd en netjes bij mij thuis
rommel hoort op straat en niet in
Leen de Zwart
U en de prijs moeten 't doen.
Ze If van een gewoon bed een luxe
ombouw maken? Da's makkelijk,
dat kost bijna geen tijd en niet al te
veel geld met deze ongemonteerde
ombouw. Een losse ombouw be
staande uit twee kastjes met schuif
deurtjes en een open opzetkastje,
in de kleur wit.
P
55 cm
li
Zonder passen en meten
gaat alles mee. Niet in extra draag
tassen, maar iri deze ruime rondkant-
koffer. Een koffer in beige/grijze
ruit met extra hoekversteviging en
verchroomde sloten. Nu voor een
prijs die zonder passen en meten
betaalbaar is.
75 cm lang f 17,95
Voor ons ligt het tekstboekje over de t.v.-uitzending „Zienswijze" van enige
weken geleden over Adem en Gezondheid". Jack van Belle formuleert de
vraagstelling aldus: Is beter ademen beter leven? Ik geloof wel dat iedereen
doordrongen is van het feit, dat adem leven betekent. Zowel bij artsen, als bij
fysiotherapeuten en yogaleraren bestaat de overtuiging dat het percentage
mensen dat op de juiste wijze ademhaalt, eigenlijk maar heel gering is. Goed
ademhalen blijkt van groot belang voor ons lichamelijk welzijn te zijn, zegt men
in het Westen. En in het Oosten voegt men daaraan toe en ook voor ons geestelijk
welzijn.
Uit een boek over ademhaling heb ik deze zin getoverd: Beter ademhalen leidt
tot verhoogde levenskracht, tot vermindering van de kans op ziekte en tot
opheffing van allerlei psychische stoornissen als angsten, depressies, nervositeit en
slapeloosheid
De inhoud van onze longen is vijf liter, maar bij „normale"ademhaling wordt er
slechts een halve liter verplaatst. De meeste mensen nemen hun ademhaling
helemaal niet bewust waar en ademen over het algemeen te oppervlakkig in en
uit. En omdat hun houding over het algemeen teveel in elkaar gezakt is, kujgt de
borstkas geen gelegenheid om uit te zetten en zich voldoende in te trekken
waardoor afvalstoffen onvoldoende verwijderd worden. Goed ademhalen is in het
algemeen: zoveel mogelijk ruimte maken, zodat er zoveel mogelijk lucht binnen
kan komen. En dan zoveel mogelijk vernauwen, zodat het koolzuurgas en andere
afvalstoffen zoveel mogelijk worden verwijderd.
Het oppervlak dat we met platgemaakte longblaasjes zouden kunnen beleggen is
geweldig groot en bedraagt vijfhonderd vierkante meter. Het wordt gemakkelijk
aangetast door vergiftigde gassen en door bacteriën en dus is grondige zuivering
bij het in- en uitademen van groot belang. Het gaat om zuiver milieu ook in het
klein.
In de loop van de uitzending vroeg Jack van Belle: Als je je met je adem gaat
bezighouden, als je die op de helling gaat zetten, als je zegt: ik ga beter leren
ademen, zou je dan misschien niet je hele leefwijze moeten veranderen?
Betekent dat dan ook dat je bijvoorbeeld een dieet moet gaan volgen, vegetariër
moet worden, enfin, al de dingen die daarom heen zitten (afzien van roken,
alcoholgebruik, drugs enz.)
Hierop antwoordde een medewerkster: Het is niet zo dat je daarmee moet
beginnen, maar wij geloven wel dat als je gaat ademen, en de adem dus op een
andere manier in je opneemt en verwerkt in je hele systeem, dat je dan vanzelf
andere ideeën krijgt. Het is een ontwikkelingsmiddel. Het is heel leuk, dat er al
enkele scholen in ons land zijn die beginnen de kinderen al vanaf hun zesde jaar
ademhalingsoefeningen bij te brengen. Wij hebben de uitspraken van hoofden van
die scholen, die zeggen: deze kinderen zijn intelligenter, meer geconcentreerd,
prettiger in hun hele wezen, harmonischer dan de kinderen waar men op het
ogenblik in't algemeen mee te maken heeft. Dus ik geloof wel dat je aan die
voeding en aan andere ideeën in het leven eigenlijk vanzelf toekomt door de
manier van ademen. Dat is ook eigenlijk het grote geheim dat altijd in alle oude
tempelscholen in de hele wereld, op alle oppervlakkig. Omdat in deze tijd de
meeste mensen te gehaast zijn, ademen ze heel oppervlakkig in en uit.
Een andere medewerkster blijft wat dichter bij huis en demonstreerde in de
uitzending ademhalingsoefeningen waarmee je de longen van rook enz. stoots/ge-
wijz kan zuiveren. „Als je begint met: je mag niet roken, dan zeggen ze: nu, daar
begin ik al niet aan
Een arts liet in de uitzending verschillende dia's zien om aan de tonen, dat in
medische boeken, het levende lichaam teveel als levenloze materie wordt
uitgebeeld. Hij eindigde met een plaatje van het bekende beeld van Zadkine in
Rotterdam: „Het is indrukwekkend hoe Zadkine laat zien dat het hele
middengebied van het hart en de ademhaling een gat geworden is. Ik geloof zeker
dat hij daarmee het onbewuste gevoel van heel veel mensen symboliseert, dat wij
geen enkele toegang meer hebben tot de ervaring van de lichamelijkheid in ónze
ademhaling".
Wij geloven dat in deze NOS-uitzending heel belangrijke dingen aan de orde zijn
gesteld, die ook geestelijk van groot gewicht zijn.
1. In de Havenloods en langs allerlei andere wegen hebben wij ervoor gepleit, dat
de gemeente van Jezus nog altijd de taak heeft om de zieken te genezen, zoals de
Heer zelf en zijn apostelen en de hele Christelijke kerk gedurende de eerste twaalf
eeuwen dit met veel zegen heeft mogen verrichten. Maar genezing is meer dan het
wegnemen van storingen in lichaam of in ziel of in beide. Genezing is vooral ook
een terugkeer tot het gehoorzamen aan de ordeningen, die God voor het goede en
gezonde leven in Zijn vaderlijke zorg heeft willen vaststellen.
Het eerste woord dat we in de Bijbel over Gods genezing vinden, duidt daar al
heel duidelijk io: „Indien gij aandachtig luistert naar de stem van de Here uw
God, en doet wat recht is in zijn ogen en uw oor neigt en al zijn inzettingen
onderhoudt, zal ik u geen enkele van de kwalen opleggen, die Ik de Egyptenaren
opgelegd heb. Want Ik, de Here, ben uw Heelmeester".
De kwalen, die God de Egyptenaren oplegde (Hij spreekt deze woorden tot
Israël, als ze net uit de slavernij in Egypte zijn ontkomen) zijn eenvoudig de
gevolgen van een verkeerd levenspatroon. En dat mag, moet en kan bij Zijn volk
andersEen nieuw volk en een nieuwe leefwijze1
2. Het is duidelijk, dat in de moderne geneeskunde de aandacht heel sterk
geconcentreerd is op de bestrijding van alle mogelijke en onmogelijke ziekten.
Door de pharmaceutische industrie worden miljarden in alle mogelijke medicij
nen geïnvesteerd en de waarmee je de longen van rook enz. stoots/gewijs kan
zuiveren. „Als je begint met: je mag niet roken, dan Maar er is naar verhouding
veel minder aandacht voor het genezen van ongezonde levenspatronen. De grote
positieve betekenis van zuiver en juist ademen is door artsen zelf klaarblijkelijk
nog nauwelijks in hun eigen leven tot zijn recht gekomen. Laat staan dat ze het
grote publiek,daarvan hebben kunnen doordringen. De medische wetenschap
leeft ons nog veel te weinig zelf het diep.-gezonde leven voor.
3. Ik heb eens een stukje gelezenwaarin verschillende lichaamsdelen klaagden
over de behandeling die ze van hun meesters ondervinden. Een maag klaagde over
voortdurende overbelasting, als een paard dat schandalig veel moet trekken. Een
hart klaagde over de zweep, waarmee het voortdurend tot veil te zware
dwangarbeid werd gedwongen. Longen klaagdem over voortdurende verwaarlo
zing. De tong klaagde over schadelijke verwenning-een „bedorven" kind. Enz.
Het eerste woord dat we in de Bijbel over Gods genezing vinden, duidt al heel
duidelijk op: Maar hoe is het met ons discriminerend omgaan met ons eigen
gestel? Wat lijdt in onze ziel en in ons lichaam onder verwaarlozing of
verwenning? En moeten we niet elkaar helpen, om tot meer verantwoorde
levenspatronen te komen? Dat is geen zaak van de enkeling, want een
levenspatroon vraagt om gemeenschappelijke bemoediging en stimulering.
Wie de yoga-cultuur afwijst om zijn oosters religieuze en occulte achtergronden,
zal moeten helpen om andere cultuurpatronen voor te leven.
4. M.i. hebben juist ook christelijke leefgroepen hierin een belangrijke taak.
Kunnen we zindelijk bezig zijn in de dienst der genezing, als we de Heer vooral
zoeken in de genezing van onze ziekten en kwalen, en te weinig luisteren naar het
positieve vermaan: „Hij, de God van het heil, heilige u geheel en al, en geheel uw
geest, ziel en lichaam moge bij de komst van onze Heer blijken in alle delen
onberispelijk bewaard te blijven
Er zijn mensen, aie van deur tot deur gaan, omdat ze de komst van Jezus al in het
volgend jaar verwachten. En ook vele anderen zijn van de verwachting van een
spoedige terugkeer van Hem vervuld. Maar daar hoort dan toch zeker ook een
streven naar lichamelijke onberispelijkheid bij. Hij heeft ook op dit gebied veel
meer te geven dan wij van Hem willen ontvangen. De adem van Zijn Heilige Geest
heeft ook iets te maken met het zuiver ademen van ons lichaam. Onberispelijk;
dat is nogal wat!
Dr. KJ. Kraan.
Wfl Andere Woorden
Door een storende fout in de tekst bij
onze vorige puzzelopgave was velen
niet bekend welke oplossing
ingezonden moest worden. Deze
namen derhalve geen risico en
stuurden het compleet ingevulde
diagram in. Een puzzel derhalve voor
onze redactie, omdat de opgave was:
het aantal letters S. Uiteindelijk
hebben wij dat dan maar zelf gedaan.
Het juiste aantal was 32. Uit de goede
oplossers kwamen als winnaars naar
voren: mevr. Van de Pol,
Heemraadssingel 262b, Rotterdam;
L. A. Bamberg, Parklaan 36,
Rotterdam en mevrouw Vermeulen,
Zonnebloem 46b, Rotterdam. Zij
krijgen een tientje thuisgestuurd.
Vlaardingse dominee
in radioprogramma
Donderdag 27 juni kan men luisteren
naar een opname die is gemaakt tijdens
een dienst die uitgaat van de stichting
Alle-dag-kerk te Amsterdam.
Deze middagpauzedienst in de Begijn
hof wordt elke woensdag zowel van
12.40 tot 13.00 uur als van 13.10 tot
13.30 uur gehouden. Voorganger is
ditmaal dr. H. J. Kouwenhoven te
Vlaardingen. Thema van zijn toespraak
is: „Wat de boer niet kent...".
Deze dienst wordt door de NCRV om
12.53 uur via Hilversum 2 uitgezon-
„FILTER" OVER
VAKANTIEWERK
Om met vakantie te kunnen gaan vele
scholieren werken: ze oberen, bakken
pannekoeken, wroeten met onwennige
handen in de zwarte aarde, kortom
verdienen een paar centen bij.
Er is in het vakantiewerk nogal wat
variatie. De betaling is navenant. Er
zijn jongeren die met vijftig gulden per
week naar huis gaan, maar er zijn er
ook die in dezelfde periode enkele
honderden guldens halen. Vandaar dat
hier en daar stemmen op gaan om het
vakantiewerk ook te betalen volgens
de regels van het wettelijk minimum-
Over deze moeilijke materie handelt
het jongerenprogramma „Filter", za
terdag 29 juni om 15.03 in het
NCRV-programma via Hilversum 3.
Vrijdag 28 juni om 20.30 uur begint er in 't
Swarte Schaap, Voorstraat 180 in Brielle
een schilderijententoonstelling van Piet Mid-
delhoek. Deze tentoonstelling duurt tot en
met 21 juli en is geopend van dinsdag t/m
zaterdag 10-18 uur en vrijdags van 10-21
Voor een insekten-vrije zomer.
Irritant zoemend nadert het onheil
....au... Ja, in de zomer hebben we
er allemaal last van. Gebruik
daarom Kill Quick insekticide.
Hét middel tegen vliegende en
kruipende insekten. Nu per twee
bussen (inh. 1 bus 12 ounce).
Van f 3,96 voor
