Ook vrouwen kunnen
systeem-ontwerper worden.
Met Andere Woorden
STJFJ ARBRTBBBURRAUS TE LARS?
Computers spreken tot verbeelding
mf
1'
s
s
s
r4
s
fa.
L
S
S
S
1 2
s
s
s
r4
s
s
s
y4
s
s
s
s
s
fa.
s
s
s
s
s
s
s
s
1
i""l
PROCESS—OPERATOR:
Een veel gevraagd baantje
in de chemische industrie
"De lange weg""
DE HAVENLOODS, DINSDAG 20 AUGUSTUS 1974
Minister Boersma heeft onlangs de regeringsplannen bekend gemaakt waarin men de sterk stijgende werkloosheid wil wordt me dan gezegd. Nee, die bureau-
terugdringen. Nu al zijn er meer dan 150.000 werklozen en wanneer op korte termijn niet het nodige verandert zal de cratische sfeer^ is mks^voor jnij^ Ik
prognose - 200.000 werklozen in februari 75 - wel eens harde werkelijkheid kunnen worden.
Aan dit onrustbarende aantal wil de regering het nodige veranderen en op 23 augustus wordt in de Tweede Kamer de nota
behandeld die door de minister van Sociale Zaken is opgesteld. Belangrijkste punt daaruit: omscholing van de werknemer
Vooral in de bouw is de laatste jaren een stijgende werkloosheid ontstaan, terwijl
daarnaast, bijvoorbeeld in textiel maar ook andere sectoren, een grote vraag is
naar geschoold personeel. En daaraan wordt het één en ander gedaan. Niet alleen
krijgt men een (gratis) omscholings<ursus ook het aanvaarden van een nieuwe
betrekking elders wordt aangemoedigd met een „verhuispremie". Daarnaast geeft
de regering een garantie voor de werkgelegenheid na de omscholings-periode.
Een groep waar de werkloosheid snel
ler oprukt dan elke andere categorie is
de jeugd. Volgens de laatste gegevens
zijn er al veertigduizend jongeren (on
der de 25! werkloos. Een somber
toekomstbeeld dat een deprimerende
invloed heeft op de jongeren die zo
juist hun school hebben verlaten.
Zij moeten tot hun schrik ervaren dat
het niet meevalt een goede baan te
vinden. In het bezit zijn van een
diploma betekent niet dat een leuke
job je automatisch in de schoot wordt
geworpen. En het wordt langzamer
hand bij de arbeidsbureaus en bij de
gemeentelijke Sociale Dienst een be
kend verschijnsel; jongeren die hun
„carrière" beginnen met een uitkering
van de Algemene Bijstands Wet of geld
uit de werkloosheidspot
..Je voelt je nutteloos", zegt Elly (24)
een Rotterdams meisje dat bijna zeven
maanden ,,in de WW loopt". Het laatst
had ze een administratief baantje maar
reorganisatie bij haar werkgever was de
oorzaak dat ze op straat kwam te
..Sinds die tijd solliciteer ik me wezen
loos. Maar als je dan zegt dat je een
W W-uitkering krijgt, lijkt het wel of de
deur dicht slaat. We hebben u niet
nodig, hoor je dan. Daarom hou ik in
het vervolg maar mijn mond dicht over
de uitkering", zegt ze.
Er is nog één ding dat haar behoorlijk
dwars zit. Dikwijls moet er wekenlang
gewacht worden voordat een sollicita
tiebrief beantwoord wordt. „En als je
dan uitgenodigd wordt voor een ge
sprek duurt het nog eens weken voor
ze reageren. Terwijl je toch graag wil
weten waar je aan toe beht. Vooral als
het een leuke job is, waar je zo aan zou
willen beginnen. Tot nu toe heb ik
steeds nul op het rekest gekregen"
zegt ze ietwat moedeloos.
Elly heeft echter wel hoop want haar
laatste sollicitatie - die van receptio
niste bij een internationaal bedrijf - is
voor je. Ja, als inpakker of schoonma
ker kan je zo aan het werk", vertellen
sommigen verbitterd. Anderen verwij
ten het arbeidsbureau een te lakse
houding. ,,lk kom daar al meer dan
een jaar. Maar je krijgt de indruk of ze
helemaal geen zin hebben iets voor je
te zoeken. Kijk de kranten maar na,
De stijgende werkloosheid onder jon
geren is een teken aan de wand. Wie
van school komt en niet direkt aan de
slag kan, wordt steeds kritischer in het
accepteren van een baan. Het betekent
voor de regering in ieder geval weer
een probleem apart. Want deze jonge
ren hebben geen omscholing nodig!
gunstig verlopen. „En de zaak is zo
groot dat je daar niet zo snel op straat
komt te staan. De personeelschef ver
telde me dat er mogelijkheden genoeg
waren". Hoop dus voor Elly die, zoals
ze vertelde, „stug doorgaat met sollici
teren, tot ze iets gevonden heeft"
Minder hoop voor de 2l-jarige Paul die
zichzelf graag omschrijft als ,,een be
roeps-bijstandtrekker
„Je moet niet denken dat ik mezelf
zielig vind of zo. Ik heb het best naar
m 'n zin op mijn kamertje en als ik dan
in opdracht van het arbeidsbureau
moet gaan solliciteren, trek ik het
oudste kloffie aan. Voorlopig krijg je
mij niet meer aan het werk", zegt hij.
Als je wat dieper graaft, blijkt Paul
boordevol frustraties te zitten. Hij is in
het bezit van een HAVO-diploma en
had het liefst door willen studeren. „Ik
dacht dat ik direct door naar de
universiteit kon, maar dat was mooi
niet waar. Ik wilde verder studeren in
Nederlands". Daarom zocht hij een
kantoorbaan en probeerde in de avon
duren de schriftelijke opleiding Neder-
lands-MO. „Maar ik had wel een baan
waar je je uit de naad moest werken.
En dan was ik 's avonds te moe om me
op mijn studie te concentreren. Toen
ben ik de WW ingegaan en heb me
laten inschrijven voor een parttime-
baan. Bij het arbeidsbureau zeiden ze
heel laconiek dat parttime-jobs niet
voor het opscheppen lagen en ik me
maar moest vervoegen bij de Sociale
Dienst. En zo krijg ik nu al meer dan
een jaar bijstand", legt hij uit. Af en
toe krijgt hij een oproep om te gaan
solliciteren maar dat is, mede door zijn
geringe bereidheid, altijd negatief ge
weest. „Ik kijk wel uit", zegt hij,
„eerst wil ik mijn Nederlands afmaken.
En dan is er nog tijd genoeg om te
gaan solliciteren".
Uit gesprekken met jongeren komt
dikwijls naar voren dat men de arbeids
bureaus als de zondebok ziet.
„Ze hebben nooit eens een leuke baan
Lsy-out: Hans Hceits
Foto's: Dick Hogerwerff/Hans Pattist
Produktie: Vvie^er Dam
De vraag naar deskundige computer-medewerkers blijft groot en het ziet
er naar uit dat dit de komende jaren zo zal blijven. Hoewel de computer
voor de ondernemer een onontbeerlijk werktuig is geworden, spreekt
deze electronische 'knobbel' voor vele jongeren tot de verbeelding. Het
lijkt onbereikbaar, vooral bij het volgen van de ruimtevaart-gebeurtenis
sen, om ook zo'n apparaat te kunnen bedienen. Dit laatste is allerminst
waar. „We kunnen spreken van een beroepenscala, als we de verschillende
functies in het computerwerk gaan belichten", dit vertelt ons Peter
als systeem-analist bij een uitzend-
Systeem-analist. wat is dat eigen
lijk?
„Eigenlijk moeten we beginnen
met een onderscheid te maken in
twee soorten arbeid: De software
en hardware. De software-man of-
vrouw houdt zich bezig met de
materie die nódig is om de compu
ter volgens programma draaiende
te houden, de hardware-man is
gespecialiseerd in het electronische
gedeelte. Een ezelsbruggetje is, ver
taal het letterlijk: software is het
'zachte' deel. hardware het 'harde'
tastbare deel".
\factróm die Engelse termen 9
„Computervoertaal is Engels. Dit
Als gebruikelijk zien wij uw inzending
weer tegemoet uitsluitend per brief
kaart. U moet de kaart adresseren aan
Met andere Woorden, Postbus 5204,
Rotterdam. Oplossingen moeten uiter
lijk dinsdag 27 augustus binnen zijn
om mee te dingen naar de prijzen 3x
flO,-.
Indien in dit Filippine-kruiswoord ach
ter de omschrijving een nummer tussen
haakjes staat, moet de eerste letter van
a te vullen woord nog eens wor-
Voorbeeld: zou de omschrijving luiden
„vader of moeder (33), dan moest
worden ingevuld „ouder", waarvan de
eerste letter, de O dus, tevens moest
worden geplaatst in vakje 33 van het
dikomlijnde middenstuk. Bij juiste op
lossing vormde de 42 letters uit het
middenstuk, achter elkaar gelezen, een
uitspraak.
HORIZONTAAL 1 brandstof; 7
dierenverblijf; 14 achten (22); 15
zoogdier; 16 puntig voorwerp; 17 int.
organisatie (afk.) (39); 18 vertrek; 19
plaats in Vlaardingen (9); 21 Europees
land; 22 slaginstument23 (vol-
)groeien, 24 rivier; 25 getij (16); 26
dapperheid; 27 smet; 28 oorlogsgod
(19); 29 pers.v.n.woord; 30 strook
water; 31 induw (21); 32 koortsver
schijnsel (30); 33 Russ. rivier, 34
schop; 35 bijbeldeel (afk.); 36 soort
kramp; 37 naschrift (afk.); 38 diplo
matiek stuk; 39 oevergewas; 40 vrucht;
41 opdracht; 42 éénjarig dier; 44 in de
lengte (8); 45 naderhand; 46 handvat
(33); 47 verdwenen; 48 stoot; 49
belemmering; 50 plas; 51 boom; 52
grondsoort (6); 54 kledij; 56 voeg
woord (36); 57 groente; 58 modern
geweer; 60 bijwoord (2); 61 meisje; 62
rivier in Voor-Indië; 63 min of meer
stijf; 64 ontwaking; 65 meetk. figuur;
66 in gebruik afstaan; 67 bijwoord
(18); 68 vreemde munt; 69 stad in
Rusland (38); 70 voorzetsel; 71 stuk
stof; 72 meskant (40); 73 voorzetsel;
74 kledingstuk; 75 rekenk. opgave
(11); 76 vogelbek; 77 lidwoord; 78
voor; 79 voorspoed; 80 schoolvak
(34); 84 vleugel; 86 jongensnaam; 87
Engelse havenplaats (1); 88 soort kist;
89 telwoord (5); 91 voegwoord (42);
92 ogenblik; 93 familielid (14); 94
aanw. v.n.woord; 95 houding; 96
scheepstouw(en); 97 smerig; 99 soort
hond; 100 verbrandingsrest; 101 gesle
pen glas; 102 vaartuig, 104 traag; 106
in orde (afk); 107 kordaat; 108 zeis
scherpen; 110 Europeaan (25); 112
vergoeden: 114 van pas; 116 soort
omslagdoek; 118 gruwen, 119 gebed;
120 goed; 122 getij; 123 elastiekpro-
dukt; 124 caféhouder.
VERTICAAL: 1 Romeinse munt; 2
baan voor balspel; 3 verharde huid
(24); 4 zeer groot (13); 5 officieel
besluit (afk.); 6 schaap; 7 kleurstof; 8
ongesloten; 9 nauw verbonden (41);
10 voorzetsel (27); II vleinaam (28);
12 soort vet; 13 groet; 14 inwoner van
Europ. hoofdstad; 15 soort voorwaar
de; 18 gevaar (31); 19 projectiel (32),
20 elasticiteit; 21 wortel; 22 dorpswei-
de (23); 24 Franse havenstad; 25 soort
café; 26 slaapje; 28 berg; 29 dwaas
(29); 30 soort papier; 33 beroep (1);
34 soort weg in zee; 36
pers.v.n.woord; 37 biljartstok; 38 on
wel; 39 bijwoord (24); 40 web; 41
wenk (12); 42 telwoord; 43 middag;
44 Russ. staatsman; 45 heildronk; 46
loopvogel (4); 47 afbeelden; 48 terug
trekken; 50 geschiedenis; 51 bevreesd
maken; 53 in druppels neerkomen; 55
haar bewerken (17); 57 zoutig vocht.
59 mist (20); 61 scheepsvloer; 62
wedloop; 65 biersoort (15); 66 trek
ken van prijzen; 67 stadium (26); 70
klank (35); 71 omdijkt land; 74 uit
gangscentrum bij Wenen; 75 bek (37);
76 slaapplaats; 77 voordat (7); 78
zode; 79 riskant (10); 80 vreemde
munt (afk.), 81 hok; 82 de gelijke zijn
van, 83 troefkaart; 84 vreemde munt
(afk.); 85 valse vouwen doen ontstaan;
86 wenden; 88 wapen; 90 voorwaarde;
91 pluis; 93 vaas; 94 nieuw (voorvoeg
sel); 96 daarna; 98 gezelligheidsclub;
101 scheel; 102 vis. 103 wig; 105
reizigersverblijf; 107 vogel; 108 weg;
109 Russ. rivier; 111 kledingstuk; 113.
windrichting (afk godin der aarde
(3); 115 buitendijks land; 117 Russ.
rivier; 119 Franse filmster (afk.); 121
mil. rang (afk.).
Als oplossing moet UITSLUI
TEND TER BRIEEKAART, al
leen worden ingezonden de uit
spraak uit het middenstuk.
2
3
6
7
8
13
.9
w
IS
f4
17
IB
iS
H
19
20
r4
S
22
u
23
r4
29
25
ZO
25
30
26
31
16
n
A
-
V*
31
A
f4
39
39
35
r4
3?
37
r4
v
r4
31
31
r4
90
91
Hl
92
Hl
f4
HH
95
HS
Hl,
f4
06
r4
12
HB
99
99
SO
r4
SI
5 6
s
52
53
55
S6
57
10 II
12
13
sü
59
N
60
r4
61
19
15 14
17
18
62
62
is
20
4
23
29
6H
6S
6S
25
16 27
18
29
U
r4
<1
if
IS
30
31 32
33
39
69
70
V
71
7*
35
35 37
M
39
73
y4
79
is
75
"76
74
90 91
Hl
77
r4
78
r4
h
30
80
II 82
83
BH
BS
86
S6
87
f4
88
r4
Bi
s»
r4
91
91
32
r4
93
99
99
95
f4
96
r4
97
38
99
100
r4
101
r4
102
103
109
105
104
r4
w
r4
ui
l»9
110
m
112
uT
r4
ui
115
116
117
119
r4
111
A
120
121
122
123
K)
hoett een jongen ot meisje met
schoolkennis niet af te schrikken,
bij het volgen van de gekozen
opleiding worden de specifieke En
gelse benamingen een gewoonte".
Er zijn dus mogelijkheden genoeg
voor een schoolverlater?
„Inderdaad. Laten we heel be
knopt de vier schakels nemen van
opdrachtgever tot bedieningsman.
Allereerst is er de systeem-ontwer
per. Deze, het woord zegt het al,
ontwerpt een systeem voor een
bedrijf waar geautomatiseerd moet
worden, afhankelijk van de mate
f waarin de computer het werk van
de mens moet overnemen; de loon
administratie, de voorraden, de de
biteuren of persooneelsregistratie,
in principe is alles mogelijk.
Wanneer het systeem ontworpen
is, komt de systeem-analist in ak-
tie. Hij of zij analiseert het ont
werp, werkt het gedetailleerd uit
tot programmaniveau,
meestal in teamverband. De sy
steem-analist verwerkt informatie
stromen, becijfert hoe de compu
ter het programma verwerkt en
hoe het eindresultaat is. Hij heeft
de eindcontrole over de computer
in handen. De programmeur gaat
de rapporten en schema's van de
analist op programma brengen na
tuurlijk naar de mogelijkheden van
de machine, want er is een ver
scheidenheid in computers.
Hij assisteert bij de invoering van
het programma en houdt toezicht
op het hele proces. De operator zet
het programma om in computer
code en bedient het apparaat. Daar
moeten nauwkeurige gegevens van
worden bijgehouden, zodat de ge
ringste storing bijtijds hersteld kan
worden. Zo dat is dan in het kort
de keten die nodig is om de com
puter aan het werk te zetten".
Een andere mogelijkheid is de fa
brikant. De man of vrouw die bij
de 'maker' gaat werken, houdt zich
bezig met de ontwikkeling van de
computer".
Jc zegt zo nadrukkelijk 'man of
vrouw'. Wat zijn de kansen voor
een vrouw in deze mannenwereld9
„Er zijn gelijke kansen, iedere
vrouw kan operator worden, maar
ook systeem-ontwerpster, er wordt
geen onderscheid gemaakt, al heb
ik persoonlijk nog geen vrouw ont
moet die het tot ontwerper ge
bracht heeft. En dat is jammer..."
Zijn er speciale kwaliteiten voor
nodig om computerwerk te doen
„F.en goede vooropleiding; MAVO,
HAVO is echt wel nodig. Daar
naast vind ik een analistisch denk
vermogen een must".
Opleidingen kan men volgen bij de
fabrikanten van computers, zoals
Nixdorf-, Philips en IBM, die cur
sussen Organiseren' *bor bedrijven
dié een'computer'van betreffende
fabrikant in gebruik heeft. Het
enige studiecentrum bi Nederland
is N.O.V.Ï.-"'fNêdWt!ands Instituut
voor Informatica) Stadhouders
kade 6 te Amsterdam. Zij verzorgt
alle opleidingen op bet gebied van
computerkunde.
Kan je behalve in een bedrijf nog
ergens anders terecht
„Zeker. De man of vrouw die
automatiseringsdeskundige wordt
in het bedrijfsleven houdt zich
bezig met de toepassing van de
computer,, hij brengt de diverse
functies in praktijk.
iimillllllllllllllllllllllllllllllllllllinilllllllHIIIIIHIIIH
BIBLIOTHEEK
ASSIST ES 7
Rotterdammer Theo de Vries is
bibliotheekassistent. „Hel gek
ke is", zegt hij. „dat men altijd
in de veronderstelling leeft dat
maar dat is flauwekul, want
'rkei
een bibliotheek
als voor een vrouw Ik lieb eerst
in een van de Rotterdamse
stadswijken als assistent in een
bibliotheekbus gewerkt, nu zit
ik op een openbare bibliotheek
Ik verzorg her uitlenen van boe
ken aan kinderen en volwasse
nen. Daar komt beslist meer hij
kijken dan alleen kaartjes invul
len en boeken op hun plaats
Vaak wordt advies gevraagd
over bepaalde hoeken die over
poëzie, wetenschappen of on
derwijs gaan Je moet dus een
brede kennis van literatuur heb
ben. Mijn baas zegt altijd: „Een
bibliotheekassistent moet van
alle markten thuis zijn" en in
de praktijk komt het daar wel
Catalogiseren is een belangrijk
onderdeel van mijn werk. In de
catalogus staan alle boeken naar
titel, auteur en korte inhoud, in
kaartsysteem ondergebracht Ik
moet deze catalogus bijhouden
Eén der meest gevraagde baantjes in de petro-chemische industrie is dat van
process-operator of op z'n hollands gezegd; bedieningsvakman.
Deze „operator" is een man die in de chemische industrie en de installaties die
aardolie verwerken, de gang van de processen regelt en controleert. Hij bedient
niet alleen die installaties maar voert daarnaast kleine onderhoudswerkzaamhe
den uit, kontroleert of alles naar behoren werkt en beoordeelt het eindprodukt.
De regeling en controle oefent de
operator uit aan de hand van aan
wijzingen die worden gegeven door
de instrumenten die in de panelen
der controle-kamers staan opge
steld. Hij heeft geleerd welke bete
kenis aan bepaalde aanwijzingen
toegekend moeten worden, hoe
het er binnen in de leidingen en
vaten voorstaat en welke appara-
De aardolie legt een lange weg al voordat zp uil het binnenste der aarde
naar de oppervlakte is gebracht, per tanker over zee is vervoerd en is
verwerkt om vervolgens bijvoorbeeld als benzine auto's te laten rijden en
vliegtuigen te laten vliegen. Of als brandstof ovens te verhitten en kamers
te verwarmen, of als smeerolie te helpen machines soepel ie laten draaien
en horloges te laten tikken
Of als wasmiddel kleren te reinigen, dan wel als plastic vele nieuwe
gedaanten te krijgen of als insecticide onze oogsten te beschermen om
aldus bij te dragen tot verbetering vaji de wereldvoedselsituatie
Ju. aardolie legt eén lange weg af voordat zij tot de vele duizenden
prod uk te n is geworden, die elk afzonderlijk in onze moderne samenleving
dagelijks nodig zijn. Een stuk van die weg voert deels door een
raffinaderij en deels door daarmee nauw verbonden chemische fabrieken.
De mens legt ook een lange weg af voordal hij op eigen henen kan staan.
voordul.de plaats bezet is die voor hem bestemd is en vooidat hij trots
kan zi/n op zijn vakmanschap. Maar ook voordat hij ziin algemene
schoolkennis heeft uitgebreid, verdiept en gespecialiseerd.
Zeker, de mens legt een lange weg al. voordat lrij een man is die ziin
mannetje slaat ui de maatschappij. Die weg kan voeren naar eén
raj f inadem naar de daarmee nauw verbonden chemische fabrieken
tuur daarvoor bediend moet wor
den. Dit gebeurt meestal buiten op
de „plant" en vindt plaats ondër
alle weersomstandiggheden.
De speciale kennis en mentale in
stellingen worden de operator op
de bedrijfsschoot bijgebracht: een
instelling die vele grote bedrijven,
zoals Esso en Shell, in eigen beheer
hebben
De leerling-operator krijgt een de
gelijke theoretische opleiding,
waarbij het tevens mogelijk is in de
praktijk - dus in het bedrijf zelf -
te controleren wat op school be
sproken is. Voor een juiste uitoefe
ning van zijn functie krijgt hij ook
les in eenvoudige onderhoudswerk
zaamheden. Verder enig onderricht
in moderne meet- en regelappara-
Wie de cursus goed doorlopen
heeft krijgt een aanstelling als ope
rator in vol-continudienst en wordt
te werk gesteld óf in de raffinaderij
óf in één der vele chemische fabrie
ken die aan een oliemaatschappij
verbonden zijn.
Behalve een opleiding bij het t
drijf zelf, kan een cursus gevolgd
worden bij de Stichting Vakoplei
ding Procesindustrie in Den Haag;
de grootste school in de proces
techniek. Als vooropleiding geldt
over het algemeen 3-jarig MAVO
of LTS
