De rust van het dorp
mu<
Srunott
FIJN DANSLES
COWBOY EN AUTOOTJE
termeulen
termeulen
plezier met
handwerken.
NU 149,75
Ein abend
in Wit»n
in de Doelen
oeiniska???
...wij heten
u-n-i-s-k-a/parket.
Dansschool C.F.WUYSTER
termèulen
DE HAVENLOODS, DONDERDAG 22 AUGUSTUS 1974
34-550
9 Gulden voordeliger
Acryl jersey blouse met lengte
naden lange puntkraag en
omgeslagen manchetten. Modieus,
ook door de kleuren: appelgroen,
maisgeel, rood, zwart, marine
en rose. Maten 36 t/m 46 nu
van JJBfïHrvoor
Minder dan de helft van
de normale prijs.
Bac deodorant verfrist en ver
kwikt van 's-morgens vroeg
tot 's-avonds laat. Keus uit
vier soorten waaronder alco
hol vrij.
Bac deodorant nu voor een
'verkwikkende' prijs,
Van f 5.95 voor
Eén van de mooiste uitzichten in
Rotterdam is toch wel de blik over de
Rijnhaven en de Maashaven vanuit de
Metro. Juist als de passagiers genoeg
beginnen te krijgen van het elkaar
aangapen tijdens de rit door de donke
re tunnel, klimt de trein ineens naar
het daglicht, en daar liggen tussen de
kranen en een enkel zeeschip de lange
rijen binnenschepen knus bij elkaar.
De „Luctor et Emergo", de „Vaders
wens", de „Vrouwe Jacoba" enzo
voorts, wachtend op vracht. En altijd
zijn er schippers in de weer met het
verven, teren of schoonmaken van hun
schip: hun trots, hun huis en hun bron
van inkomen. Wasgoed wappert aan
lange lijnen in de wind en de kinderen
die nog te klein zijn om een school aan
de wal te bezoeken, spelen in een soort
grote box op het dek.
De verbéterde scheepsbouw en sterke
motoren maken het mogelijk grote
vrachten vrij snel te vervoeren. Maar
het is nog niet zo heel lang geleden dat
de binnenschippers in sterke mate af
hankelijk van het weer en met name de
wind. Door de rivieren en kanalen
voeren talrijke typen zeilboten. De
tjalk met het grote ruim, de kaag met
zijn sterke, hoge boeg. De door paar
den en later door stoombootjes getrok
ken aak. De hoogaars op visvangst in
de Zeeuwse wateren en nog vele an
dere typen. Het varen met zulke sche
pen was zwaar werk.
Ongunstige wind betekende bomen of
trekken met het hele gezin in de lijn.
Strenge winters veroorzaakten grote
armoede onder de, tengevolge van het
ijs, tot werkloosheid gedoemde schip
pers. Het moet overigens wel een
prachtig gezicht zijn geweest al die
plat- en rondbodemjachten op de ri
vieren en in de havens van Rotterdam.
Menige schipper besteedde naast de
noodzakelijke onderhoudswerkzaam
heden ook graag tijd aan het verfraaien
van zijn schip.
De meest aangewezen plaatsen hier
voor waren het roer en de mast. Het
soms logge bovenstuk van het roer, de
klik, was vaak beschilderd of voorzien
van fraai snijwerk. Meer naar voren op
het roer trof men soms een gesneden
kop of meer nog een liggend leeuwtje.
Als de mast neergeklapt kon worden,
was aan de voorzijde van het onderste,
rechthoekige gedeelte wel een mast-
schild bevestigd: een beschilderde of
gesneden plank met uiteenlopende
voorstellingen. Boven op de mast zat
een pen waar omheen het „schaerhout-
je" kon draaien. Aan dit houtje werd
de wimpel genaaid. Tenslotte werd op
de pen een houten knop bevestigd,
zodat de wimpel niet weg kon waaien.
In de loop van de tijd groeide deze
knop uit tot de zogenaamde mastwor-
tel, waarvan er hier enkele zijn afge
beeld. De mastwortel werd eerst ge
draaid uit één stuk hout, vervolgens
sneed men in de naar boven toe steeds
kleiner wordende geledingen allerlei
figuurtjes, zoals engelenkopjes en ro
zetjes.
In het HISTORISCH MUSEUM treft
men in de gilde zaal een aantal herin
neringen aan de zo zeer met de Rot
terdamse handel en nijverheid verbbn
den binnenscheepvaart, waaronder en
kele bijzonder mooie mastwortels.
In het programmaboekje „Pak een
stoeltje...." van de edukatieve diensten
der vier Rotterdamse gemeentelijke
musea staat het telefoonnumer van het
Maritiem Museum „Prins Hendrik"
abusievelijk vermeld als 360144. Dit
moet zijn 361044.
Tot en met 6 okjober wordt in een
tentoonstelling in het Centraal Mu
seum Utrecht aandacht besteed aan
schoeisel van de ontwerper Jan Jansen.
Jan Jansen is in 1941 in Nijmegen
geboren. Tijdens een stage in Rome bij
Follie in 1963 leerde hij schoenen
maken met de hand. Een jaar later
vestigt hij zich als free lance ontwerper
in Amsterdam. In zijn atelier in de
Jonge Roelensteeg vervaardigt hij hand
gemaakte schoenen op bestelling. Zo
kan de Nederlandse vrouw zich voor
het eerst door zijn toedoen gaan wagen
aan haute chaussure. Opdrachten van
Dick Holthaus, het Parijse modehuis
Dior en de Franse schoenenfabrikanl
Carel blijven niet lang uit. Jan Jansen
introduceert in 1964 al minder spitse
schoenvormen en in 1965 zijn eigen
nieuwe „Jeannot"-hak; naaldhakken
en puntneuzen zijn dan bij hem niel
meer te vinden. In 1965 worden zijn
ontwerpen voor 't eerst in produktie
genomen door de Nederlandse schoen
fabriek Hadley, zodat niet meer alleen
de bevoorrechte enkeling zijn model
len kan dragen.
Het Stedelijk Museum in Amsterdam
toont al in 1966 belangstelling voor
Jan Jansen; hij wordt uitgenodigd om
met zijn soft-line (een vloeiende Ju
gendstilachtige variatie op de toen
heersende rechte lijnen) schoenen deel
te nemen aan de tentoonstelling
„Atelier 4". Twee paar schoenen en
één enkele schoen worden door hel
Stedelijk Museum aangekocht. Bij zijn
soft-line schoenen in fijne pasteltinten
ontwerpt hij ook tassen. Een geslaagd
experiment vormen in 1967 zijn fraaie
roestvrij stalen muilen op leren zool,
waarin halve muilen van met zilver
doorgestikte veelkleurige zijde ge
schoven kunnen worden. Voor een
open lakschoen met toevoegbare halve
muil wordt hem de EMS-cultuurprijj
uitgereikt. In 1968 vraagt het Stedelijk
Museum hem werk in te zenden voor
de tentoonstelling „Een Modebeeld",
Jan Jansen opent in 1968 zijn nog
steeds druk bezochte boetiek „JaJa"
in de Runstraat in. Amsterdam, waar
van het oorspronkelijke hoogst origi
nele, door hemzelf., en zijn vrouw
ontworpen interieur al weer allerlei
wijzigingen heeft ondergaan. Een
vruchtbare samenwerking komt tot
stand met de schoenfabriek van Jac.
Bergmans in Waalwijk, die zijn ontwer-
tantje
Een miljonair-cycloop te Deil
vertelt in een gedrongen stijl:
'Veel moeilijkheden overwonnen.
Ben als cycloopjongen begonnen.'
Een naaktslak opende te Miste
een doorzonkamp voor naturisten;
de dag begint met het ontbijt:
Gezamelijke Blootmaaltijd.
pen perfekt gaat uil
er voor 't eerst ook tijd voor heren
schoenen.
In 1970 komt hij met collectie
„Woodies" (zoals hij zijn klompachtige
schoenen met houten zolen en fel
gekleurde leren banden noemt), waar
mee hij waarschijnlijk als eerste in
Europa de kleppers tot een modieus
niveau verheft, waarop mannen,
vrouwen èn kinderen zich voor betrek
kelijk weinig geld kunnen bewegen.
Als meest recente ontwerp kan zijn
schoen met een brugvormige rotan
„zool" genoemd worden, een lichte,
open variatie op de gesloten plateau
zool van hout of kurk.
In één van de kleine zalen op de eerste
verdieping van het MARITIEM MUSE
UM „PRINS HENDRIK" staat een
model opgesteld, dat op het eerste
gezicht nauwelijks de indruk wekt te
kunnen varen. Het is het model van
een met paardekracht werkende bag
germolen, zoals die in het midden van
de 17e eeuw in Nederland in gebruik
was.
Het op de juiste diepte houden van
havens en rivieren is voor de bewoners
van het mondingsgebied van Schelde,
Maas en Rijn grofweg het gebied dat
nu Nederland heet vanouds een
voortdurende zorg geweest. Steeds im
mers is de welvaart van ons land voor
een groot deel afhankelijk geweest van
handel en scheepvaart. Voor de bloei
daarvan was de onbelemmerde toegang
tot onze havens een belangrijke voor
waarde.
Uit de geschiedenis weten wij van
hoeveel belang de vrije toegang tot een
haven was: Brugge's teruggang als han
delscentrum werd onder meer veroor
zaakt door de niet te stuiten verzan
ding van haar verbinding met de zee;
het voortdurend zich verplaatsen van
een zandbank voor de haven van Enk
huizen, het Enkhuizer Zand, is de
eeuwen door een bron van zorg ge
weest voor het bestuur van die stad.
Reeds in de middeleeuwen trachtte
men de zeehavens op diepte te houden
met middelen, die getuigen van een
grote vindingrijkheid. Men gebruikte
bijvoqrbeeld eenzogenaamd slibrad,
een soort trommel met lepelvormige
uitsteeksels, waarmee na het aflopen
van de vloed de modder op de bodem
werd losgewoeld, waarna die door de
echter is men blijven zoeken naar
middelen waarmee men, onafhankelijk
HET MEEST
COMPLETE BLAD OP
van burdo
burdcTPiezief
methandwer
We zijn weer op ons dorp in het zuiden geweest. Vriendelijk zeggen de mensen
hier dat wij altijd 't mooie weer meenemen. Wij hebben daar geen maniertje voor,
maar het klopte die week voor de zoveelste keer. Alhoewel het op 't moment dat
ik dit stukje schrijf hier plenst van de regen en 't vannacht ontaard geonweerd
heeft. Ook op het dorp is alles betrekkelijk, maar de rust lijkt hier soms absoluut
te zijn. Enkele tentbewoners op het erf van de mulder konden daar zelfs geen
afbreuk aan doen, hoewel het voor ons dorp toch wel even wennen was om 's
morgens in de vroegte een groepje zingende jongelui door de Kerkstraat te horen
gaan.
Veel nieuws is er eigenlijk niet. De mensen volgen hier het wereldgebeuren op
grote afstand. Wie er hen over benadert leest in hun ogen iets van: ja, er zal
ongetwijfeld wel ergens revolutie uitgebroken zijn en het werd tijd dat er weer
eens melding gemaakt werd van een aardbeving om van het bommengeweld dat
toch al aan de orde van elke dag is maar te zwijgen. Ze laten dat alles gelaten over
zich heen gaan. Er zijn belangrijker dingen.
Zoals de vraag wat er gaat gebeuren met het stuk land dat vrij gekomen is door
het sterven van Steef van Driesse in Lageveen. Daarover doen wilde speculaties de
ronde. Het is een begeerd stuk vanwege z 'n ligging, maar de prijs zal niet misselijk
zijn. Er zal bovendien haast gemaakt moeten worden anders doet de gemeente
een bod. Zulke dingen beroeren de mensen hier. En verder?
Ja, er zijn twee zwarte poesjes op onze zolder, waar zij zelf nooit komen,
geboren. Mijn vrouw is er enerzijds blij mee vanwege de muizen, maar anderzijds
betreurt ze hun droevig lot als zwerfkatjes. Ze lopen wel om het huis heen maar
zijn behoorlijk schuw. Hun kleur verraadt hun afkomst. Ze zijn van Pim, de
zwarte kater die hier tegelijk met het gezin van onze dochter logeert. Hij heeft
blijkbaar h?t nuttige met het aangename gepaard of omgekeerd.
Jan van de overkant heeft er een nieuwe duivenklok bij. Het moet een heel oude
zijn, zo ongeveer van een honderd jaar geleden, rond en van koper. Hij hangt al te
glanzen boven z'n schoorsteen. Ik heb 'm ontdekt en we zijn hem samen wezen
halen. Jan probeerde nog bij de Belgische uitdrager af te dingen, maar dat lukte
"'e'; enfin, hij is er blij mee, als een echte verzamelaar.
Vlak in de buurt is nog niet zo lang geleden een exposeer-ruimte voor iedereen
geopend. Dat is de moeite waard. Iedereen mag daarheen zijn creaties brengen en
een deskundige jury vindt er al gauw iets bij dat op de tentoonstelling mag
hangen. Onze Piet had er iets heen gebracht en ik moest nu mee om te kijken.
Z'n eerste doekje was uitgekozen en een ander kon net niet omdat het huis wet
maar de bomen niet aan de eisen beantwoorden. Ook voor zondagsschilders
gelden regels. Het was er goed in de geimproviseerde galerie", misschien wet
juist vanwege het informele karakter. Er werd een beroep gedaan op je
creativiteit en dat is altijd een belangrijk ding.
Mensen kunnen jaren leven onder een zekere druk van niets te kunnen. De hele
omgeving werkt mee aan die druk. Om te schilderen moet je een opleiding
hebben, om te beeldhouwen dito en als je wilt zingen dan ga je eerst maar eens
zangles nemen. Maar hier werd dat alles naar de tweede plaats waar het
hoort - verwezen. Hier stond nu eens niet het resultaat maar de mens zelf in het
midden. Ook iets van de rust van dit land. Wie dat alles om zich heen ziet gaat
wel eens nadenken over de stad.
Waarom moet het in de stad altijd zo formeel en zo afstandelijk? Er begint iets
te dagen als ik in donkere grijze straten soms ineens een stuk zie waar mensen
begonnen zijn de bloemen letterlijk buiten te zetten. Iemand die ik vroeg of ze
dan niet gestolen werden zei mij: ja, zeker, ze worden gestolen, maar dan zet ik
weer andere. En als we dat allemaal doen dan houdt het wel op.
Ook een soort creativiteit. Want je hoeft natuurlijk niet persé iets te maken om
deel te hebben aan dat vrije mens-zijn dat zich in de artistieke creativiteit tot
uiting komt. Je kunt ook blijk geven van dezelfde hoop en moed vervuld te zijn
door tegen alle geweld en verwarring in te handelen in de richting van een echt
mensenleven.
herlijk gezegd vond ik dat de dominee op ons dorp vanmorgen dan ook een
beetje uit de toon viel toen hij ons een kwartier lang opsomde wat er allemaal aan
ellende in de wereld te koop is. Ik vind niet dat zoiets verzwegen moet worden
op de preekstoel, maar je moet er dan wel iets anders goed en duidelijk tegenover
stellen en dat komt dan gauw in het gedrang. Of het wordt alleen de verzekering
dat deze wereld toch in Gods handen ligt.
Dat laatste geloof ik ook met hart en ziel, maar het wordt toch gauw een soort
kussen waarop mensen te snel gaan uitrusten terwijl ze dan hun gaven dreigen te
verzuimen. Want er is meer mogelijk dan je denkt. De werkelijke rust en vrede
liggen dichterbij dan wij denken en ze uit te dragen is niet onmogelijk.
Visserman.
van het getij, slib in grote hoeveelhe
den kon afvoeren.
Zo kwam men tot de uitvinding van de
moddermolen, die werkte volgens een
principe dat tot voor kort nog steeds
op grote schaal bij de constructie van
baggermachines werd toegepast: een
oneindige over een zogenaamde ladder
rondlopende ketting met bakken,
waarmee de modder boven water in
lichters kon worden gebracht.
De moddermolen moet reeds vóór
1600 zijn toegepast het eerst in
Amsterdam hij werkte toen met
behulp van mensenkracht. Begin 17e
eeuw ging men paarden gebruiken om
de emmerketting te laten rondlopen.
Aan het model is duidelijk te zien, dat
de door de paarden veroorzaakte rond
draaiende beweging in het horizontale
vlak via kamraderen wordt overge
bracht op de verticaal lopende emmer
ketting, die op diepte verstelbaar is.
Met een moddermolen als deze kon
per dag een kleine 400 ton modder
worden verzet; hij kon daarbij een
diepte bereiken van 3 5 meter.
Speciale
aanbieding
Zaanlander, Royaal model
prachtige uitvoering,
zwaar koperen uurwerk,
8-daags lopend, slagwerk,
volledig gegarandeerd, vanX-24071
I Binnenweg 45 - Rotterdam
l Telefoon (010) 11 6615 j
Koopavonden geopend
Margit Schramm
Samen met het Nederlands Theater
Bureau organiseren wij „Ein Abend in
Wien" in de grote zaal van De Doelen
op vrijdagavond 30- en zaterdagavond
31 augustus. Het meest geliefde ope
rette-paar Margit Schramm «n Rudolf
Schock, zal dan met een groot orkest
onder leiding van Willi Boskovsky - be
kend van de nieuwjaarsconcerten in
Wenen - een progamma uitvoeren van
werken uit de meest succesvolle ope
rettes van Johann Strauss, Franz
Lèhar, Robert Stolz en Emmerich Kal
man. Aanstaande vrijdag 23 augustus
begint de kaartverkoop uitsluitend aan
de kassa's van De Doelen. Dagelijks
geopend van 10-16 uur en zondags van
12-16 uur. De prijzen der plaatsen zijn
vanaf f. 1 5,- tot en met f. 30,-.
AANVANG NIEUWE LESSEN IN ONZE AFDELINGEN NOORD -
ZUID - OMMOORD - IJSSELMONDE - SCHIEBROEK
SPIJKENISSE
Inlichtingen en inschrijving tel. 247275 284195
Die Dierelantijnen
Van Jantje van Leye
Die mag ik wel lije
Daar hou ik wel van
Die Dierelantijnen
Van Van Leye, van
Die Dierelantijnen
van Jantje van Leye
Zijn Tierelantijnen
magnifiek, artistiek
Merkwaardig, charmant
Tegelijk kolderiek
Die dieren van Jantje
Die dieren frapperen
Daar kun je van leren
Van hun rijmend gedaas
Potsierlijk ondierlijk
...echt menselijk, dwaas!
Leen de Zwart.
Nog zes andere dessins.
Nu is het de tijd om 's-avonds
gezellig te handwerken. Begin
eens met een sierkussen in hele
kruissteek. Keuze uit zeven ver
schillende dessins. In ieder
pakket vindt u een in kleur voor
geschilderd stramien, voldoende
garen, een borduurnaald en een
werkbeschrijving om snel in
hele kruissteek te borduren. Het
resultaat is een prachtig sierkus
sen van 40x40 cm.
JE el zinder e Woorden
In onze vorige puzzel kwam 37 maal
de letter O voor. Vele puzzelaars kwa
men op dit juiste aantal. Uit de goede
oplossmgen werden als winnaars ge
trokken G. v.d. Meulen, Opzoomer-
straat 16B, Rotterdam; L.Teller Agnie-
sestraat 1Rotterdam en L. C. Gerrit-
se"' f?*1- Polstraat 113, Zwijndrecht.
Zij krijgen binnenkort een tientje thuis
gestuurd.
tekst: Rob van Olm tekeningen: Sim one M. Dettmeijer
nu n gu
Cr 0<3 ÖO <3
O
MVtefe m
AMi/z-*,,
Ze stopten bij een stad waar markt was. „Laten we hier
de appels verkopen", stelde cowboy voor, „dan hoeven
we niet zo ver te rijden". Daar waren autootje, paard en
hond het mee eens, want de karren waren behoorlijk
zwaar.
Ze vroegen aan de marktmeester of er plaats voor hen
was. Hij keek eerst raar op, zo'n vreemde stoet had hij
nog nooit gezien. Toch zocht hij een goede kraam voor
hen. Cowboy en boertje stapelden de appels op.
„Mooie appels te koop", riepen ze, „lekker en niet duur.
Eên gulden maar, voor een hele zak".
„Ik wil twee zakken", zei een mevrouw. Boertje wilde de
appels inpakken, maar inplaats van bovenaan te begin
nen, haalde hij ze van onder de stapel vandaan, zodat ze
allemaal op de grond rolden.
De mensen, die daar liepen, trapten op de appels en
vielen. „Oh, boertje, moet je eens zien wat je gedaan
hebt", zuchtte cowboy. Maar hij moest er toch wel om
lachen, het was ook zo'n raar gezicht.
Gelukkig was niemand boos. Ze begrepen dat het voor
boertje de eerste keer was dat hij appels op de markt
verkocht en hij het nog moest leren. De mensen hielpen
meeom de appels op te rapen.
In minder dan geen tijd waren alle appels verkocht.
Zoveel geld hadden ze nog nooit gezien. „Dat zal vader
fijn vinden", zei boertje, „nu kan hij de vrachtwagen
laten maken". Autootje trok de lege karren. Boertje,
paard en hond renden vast vooruit om vader boer hel
goede nieuws te vertellen.
