Speciale noviteit:
mosterd in trek
Handwerken voor mannen
neemt een grote vlucht
Creatieve zelfarbeid: naaimachine in ere
MEER CREATIVITEIT
2? Slorurx?
gehuwde dames
voor parttime
thuiswerk
t
DE HAVENLOODS, DINSDAG 25 FEBRUARI 1975
De voornaamste winkelstraat in het aantrekkelijk plaatsje Norwich
„Apart" steeds meer in trek
NORWICH - Aan het toenemende verlangen
naar exclusief winkelen wordt op velerlei wijze
toegemoetgekomen. Dat zelfs het kopen van een
potje mosterd verheven kan worden tot een
selectieve en schier geadeldj bezigheid bewijzen
de Engelsen in het stadje Norwich. De daar op
het adres Bridewell Alley 3 gevestigde Mustard
Shop is de enige op hun territorium en mag zelfs
beschouwd worden als een wereldprimeur.
Kort voor allerlei gespecialiseerde boetieks hun
opmars begonnen heeft manager Ben Cook hier
de Victoriaanse sfeer geschapen, waarin zijn
produkten aan de dagelijkse werkelijkheid ont
stijgen. Hier wordt een zo eenvoudig ingedriënt
als mosterd verkocht vanuit een museum. Achter
de toonbank staat geen man in een stofjas, maar
de onberispelijke gentleman Cook altijd een verse
bloem in het knoopsgat van zijn jaquet, de boord
hagelwit, een horlogeketting guirlandegewijs op
de buik.
Mustard Shop is gevestigd in een gerestaureerd pand uit de
regentlende eeuw en herinnert ook wat de aankleding betreft aan dit
tijdperk Hier kan men, zoals in grootmoeder's tijd, het soort mosterd
kopen dat, aan het badwater toegevoegd, de circulatie van het bloed
stimuleert. In de regeringsperiode van koningin Victoria werd dit
preparaat als zeer heilzaam beschouwd.
Elm Hill, typisch Engels straatje in Norwich
Het verleden herleeft hier dankzij een
initiatief van de in Norwich gevestigde
industrie Reckit en Colman. Deze zet
de traditie voort van de reeds in 1804
met de fabricage van mosterd begon
nen Jeremiah Colman. Het stadje in
Oost-Engeland is in de fabricage van
deze pasta- en poet' rvormige lekkerijn
e<:n grote rol blijven spelen, vandaar
dat deze aan de romans van Dickens
herinnerende winkel hier werd geves
tigd.
In het smalle steegje weten vrijwel alle
toeristen de weg te vinden naar het
domein van Ben Cook. Zij kunnen er
hun mosterd kopen in porceleinen
potten, hebben de keuze uit uiterst
pittige, normale of wat flauwere meng
sels en kunnen zich bovendien magni
fieke posters aanschaffen, zoals re
producties van de door John Hassell
een beroemde affiche-ontwerper uit
de Victoriaanse tijd - voor Colman
ontworpen prenten.
Sortering
Interessanter wellicht dan het assorti
ment Engelse, Franse, Duitse en Ame
rikaanse mosterd is de uitstalling her
innerend aan het glorieuze verleden
van de fabriek. Sterk de aandacht trekt
het blikje, waarin captain Scott op zijn
expeditie naar de Zuidpool in '907
Colman's mosterd heeft meegenomen.
Tal van andere blikjes vormen met hun
etiketten een illustratie van de geschie
denis. Zelfs de kroning van Edward
VII is vereeuwigd op een mosterdver
pakking.
Oude gebruiksvoorwerpen, school
boekjes, reclameborden, uitstalkasten,
een pronkstuk van een ouderwetse
kassa, de toonbank met het marmeren
blad, bronzen weegschalen, kelklam
pen, alles draagt er toe bij om aan de
musterdshop een unieke sfeer te verle
nen. Ben Cook geeft aan deze am
biance de finishing touch.
Het spijt hem te moeten vernemen dat
in Nederland het produkt van de in
Engeland tot wasdom gekomen mos
terdzaden, geen groot afzetgebied
heeft. Zeker zestig procent van alle
tubes en potjes die op tafel komen
bevatten de bekende Franse prepara -
ten, de eigen mosterd bezet een goede
tweede' plaats en Groot Brittannië
moet, na aan Duitsland voorrang te-
hebben verleend, met een uiterst ge
ringe omzet genoegen nemen.
Proberen
Misschien komt daar verandering in,
als de faam van Norwich's mosterd
museum meer mensen er toe brengt
om de proef op de stom te riemen. Er
gaan al tamelijk veel landgenoten win
kelen in deze historische stad, dankzij
de gunstige luchtbrug tussen Amster
dam en Norwich. Air Anglia heeft nu
dagelijks drie vluchten op het program
ma. Als gevolg van een vakkundige
propaganda, verzuimen maar weinig
vreemdelingen om een bezoek te bren
gen aan het pand in de Bridewell
Alley.
Het feit dat Colman's mosterd tot in
de koninklijke keukens is doorgedron
gen - tal van reclameplaten vestigen
daar de aandacht op - is er wellicht de
oorzaak van, dat zij daar zo vorstelijk worden ontvangen.
Thuis
bezig
blijven
va" h?ntlwerl<en een gro,ere O" Asters kregen er het eerst genoeg van Zij
»nL f'evoren trach' 20chtt" "aer combinatiemogelijkheden tu*m de
strand, op een bankje in het,.park, in
de wachtkamer bij de dökter laten
vrouwen weer de pennen tikken en
hun bezigheden vormen de nieuwste
gesprekstof op verjaardagsvisites, als
men is uitgepraat over de opleiding van
de kinderen, de auto en het huis.
Sindsdienmoet de beeldbuis in duizenden gezinnen met een minder
intensieve aandacht genoegen nemen. Een nieuwe handwerkrage
grijpt zo snel om zich heen, dat ook mannen er door bevangen
worden. Werd er vroeger wat meesmuilend neergezien op een breier
die zgn eigen sokken op de pennen had, thans bewondert men zijn
creativiteit.
Cécile Dreesman
Hun werklust wordt gestimuleerd door
"rTw" "J""~ coryfeeën als de naaldkunstenares C-
catie „Door het oog van duizend naal
den" onlangs ten doop is gehouden.
Dit internationale merklappenboek is
maar één voorbeeld van hetgeen er
loskomt aan uitgaven op dit gebied.
rend op menselijke eigenschappen als
haast en gemakzucht, in wezen vijan
dig -
vroeger avonden op gestikt werd nu
klaar in vijftig seconden" lijkt een
slechte aanbeveling voor een produkt
in deze sector. Toch worden dergelijke
kreten al geslaakt.
Handwerken wordt in sommige milieus
zelfs als een statussymbool be
schouwd, de nieuwe uitdrukkingsvorm
voor een scheppend vermogen. Het
stond vanouds al in vrij hoog aanzien
bij hen die niet tot deze werkzaamhe
den verplicht waren uit economische
overwegingen. Was het zelf maken van
kleding typerend voor minderbedeel
den, het handwerken bleef voorbehou
den aan de dames. De grote doorbraak
heeft er nu toe geleid, dat alle sociale
klassen om strijd handwerken en
naaien, zich aldus gedeeltelijk ont
worsteld aan de slavernij van de T V.
Aarzelender nog voltrekt zich de inte
gratie van mannen in dit proces. Men
herinnert zich nu plotseling dat
schaapherders vroeger al breiend over
de heide liepen en bekwaam waren in
het afhechten van wanten en kousen.
Vissers uit Bretagne kregen een zekere
vermaardheid door hun borduurkunst
en op Jutland waren de mannen in de
weer met hun haakpennen.
spel en er toe veroordeeld om altijd de
grote praalhans uit te hangen. Zijn
kracht, uithoudingsvermogen en moed
ontmoeten in een geïndustrialiseerde
maatschappij vol automaten niet vol
doende weerstanden, die overwonnen
moeten worden. Hij kan er mee vol
staan zich te verlustigen in zijn kwali
teit als automobilist; aan zijn laatste
bolwerk van mannelijke superioriteit
waar vrouwen terecht om glimlachten.
Kortom, de weg is vrij voor een vorm
van unisex in de hobbysector. Vrou
wen trekken de tuin in om te spitten,
terwijl de echtgenoot zich bezig houdt
met de eerste beginselen van het ma
cramé of de geheimen van het batik
ken. En samen wijden de echtlieden
zich urenlang aan het leggen van kno
pen in smyrnawol, zodat te eniger tijd
een wandkleed of tapijt zal kunnen
getuigen van hun creativiteit.
Niet iedereen is er trouwens van over
tuigd, dat er sprake is van een creativi
teitsgolf. De grootste bevrediging
wordt ontleend aan het „zelf maken"
van een eindeloze variatie aan hand
werken, maar ook poppen en allerlei
andere zaken. Leerbewerking. lino-
leumsnijden, het bewerken van edel
stenen, allerlei touwknoperijen en
soortgelijke bezigheden (zoals het zelf
bekleden van stoelen) komen steeds
meer in trek.
Eeuwenoude technieken zijn opnieuw
ontdekt en worden in een nieuwe
vorm toegepast. In het kille noorden
kan men mensen bezig zien met het
soort vlechtwerk dat al eeuwen gele
den in oosterse landen werd beoefend.
Niet alleen thuis, maar ook aan het
Een steeds wassende hoeveelheid boe
ken, tijdschriften en brochures geeft
"rorlichting over vrijwel alle sectoren
van deze nieuwe speeltuin voor volwas
senen. De damesbladen puilen al even
zeer uit vdn informatie.
Sommige psychiaters zien deze ont
wikkeling met welgevallen aan, omdat
het handwerken rust kan geven, de
gedachten afleidt en zowel tijdens als
na het gereedkomen voldoening
schenkt. Het is als tranquillizers verre
te verkiezen boven sherry en valium,
waar thans zoveel vrouwen hun onlust
gevoelens mee trachten te bedwingen.
Leo J. Leeuwis
Grote onderneming vraagt:
in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, Gorinchem,
Papendrecht, Pernis en Botlek.
Zij dienen als interviewster mensen thuis te kunnen
ontvangen.
Voor deze funktie is het beslist noodzakelijk dat
men over goede kon taktuele eigenschappen beschikt,
minimaal een middelbare schoolopleiding heeft en
tenminste enige jaren kantoorervaring, opgedaan in
een verantwoordelijke positie.
Eveneens is een representatieve ruimte met telefoon
en de beschikking over eigen vervoer vereist.
Zij die in bovengenoemde plaatsen goed bekend
zijn genieten de voorkeur.
Schriftelijke sollicitaties voorzien van recente pas
foto, richten aan
ALLICK/VAN ENGELAND N V
POSTBUS 3586, AMSTERDAM.
DE HAVENLOODS
verschijnt 2 maal per week
huis-aan-huis
in
GROOT ROTTERDAM
verhoog uw Inkomen 1
Waarom zou u, als huisvrouw,
de vrouwen benijden die door
hun werk een eigen inkomen
hebben.
U kunt ook geld verdienen,
in uw vrije tijd.
Mevrouw E. VAN RHIJN
Krammerstraat, 13 B - Amsterdam
zal u graag uitleggen hoe.
wil £0^, 'K
iedereen laten
indelen in het grote succes^
PERZISCHE
TAPIJTEN
k al jaren in Nederland mocht
ervinden. Vandaar dat ik tij-
ff dens Binnenhuis '75 zeer voorde-
i lige aanbiedingen heb.
En alles met onze bekende Derag
garantie. Zowel op Binnenhuis
l i in onze feestelijke stand (nr.29-
:i> 30. tel. 813219, als in onze 3 za-
ken. Wii heten u allen van harte
ken. Wij he
welkom. S.A. Derakhsha
DERAG
i Boezemweg 136-138 R'dam
tel. 140619
a. .\y
S ;V Freericksplaats 9. Hillegersberg V...
«"f-Vt, tel. 187700 i&V.-
r-!-VVS-'"Rubensplein 12
^iyaK'!T
Juist voor mannen
Tapijtknopen en weven, het vlechten
van matten, leerbewerking, alsmede
het vlechten en verwerken van touw
behoorden al sinds onheugelijke tijden
tot de beroepsbezigheden voor man
nen en hebben daarom in de vrijetijds-
sector minder weerstanden te overwin-
Wie ooit een Arabisch land als Marok
ko heeft bezocht zal daar hebben
waargenomen, hoe duizenden mannen
en jongens naai- en borduurwerk ver
richten om aan de kost te komen.
Langzamerhand vervaagt nu ook in het
westen het oerbeeld van de man, be
kwaam op de jacht en in het dobbel-
Creatief werken
Als oorzaak van deze toch revolutio
naire ontwikkeling in het levenspa
troon worden tal van factoren ge
noemd. Meer vrije tijd, een gezinsbud
get dat ruimte laat voor hobby's,
gewenning aan de televisie en met
name de aandrift om uitdrukking te
geven aan de eigen identiteit, in een
wereld vol naamloze, aan uniformiteit
ondergeschikte mensen.
Naarmate veel arbeid minder bevredi
ging geeft kan de behoefte aan een
andere uitdrukkingsvorm toenemen.
Maar ook in deze sector ontkomen
miljoenen mensen op zoek naar hun
persoonlijkheid, niet aan een gelijk
schakeling. De industrie heeft zich
meester gemaakt van hun verlangens
en tracht de impulsen te bundelen,
teneinde een zo massaal en goedkoop
mogelijke produktie te verwezenlijken.
Nieuwe markt
In toenemende mave komen kant-en-
klare toverdozen op de markt, specule-
Verstel naai ster verleden tijd
le verstelnaaister ppn hpkIaoRncu/oarHina fimm» j*
Eens was de verstelnaaister een beklagenswaardige figuur in tal van romans, die
als weduwe met naald en draad haar schamele boterham moest verdienen. Bezat
zij haar man nog dan bracht die zijn geld naar de kroeg. Tot diep in de nacht zat
deze naaister bij de petroleumlamp, terwijl haar kinderen waar zij voor
werkte zachtjes ademden in hun sponden.
Bestaat zij nog? Waarschijnlijk evenmin als haar welvarende opdrachtgeefsters,
wier handen te teer waren om zelf het naaigerei in de vingers te nemen.
algemeen gaat de belangstelling niet in
de eerste plaats uit naar goedkopere
couponnetjes, waarin de schade
verkeerde manoeuvre met de
schaar tot enkele rijksdaalders beperkt
kan blijve-
Het materiaal werd grotendeels ge
kocht in speciaalzaken (stoffenwin-
kels) of op de markt. Deze beide
met de leveranciers eisten elk veertig procent
van de omzet voor zich op, de rest
kwamen ten goede aan manufacturen
zaken en warenhuizen.
Het naaien, bij voorkeur op een ge
stroomlijnde welvaartsmachine, heeft
zich plotseling onttrokken aan deze
wat sloverige image en bestijgt de
hoogste toppen van de creativiteit.
Uit Amerika komt het merkwaardige
bericht dat daar hei aantal mannen,
zich bezig houdend met de vervaardi
ging van kleding op een eigen machine,
sneller stijgt dan men ooit voor moge
lijk had gehouden. Procentueel gezien
laten zij in deze toeneming de vrouwen
reeds achter zich.
Was het vroeger een bewijs i
heid en vlijt of armoede als men zelf'
de kleding vervaardigde, na op de
markt goedkope lapjes te hebben uit
gezocht, thans overheerst een geheel
andere motivatie: het geluk van de
zelfwerkzaamheid. De aandacht is ver
schoven van het doel naar het middel.
De kosten doen er minder toe.
De naaimachine is voor duizenden
vrouwen een instrument geworden, dat
het midden houdt tussen een schilders
palet en een boetseertafel. Een blijk
baar onstuitbare aandrift heeft de Ne
derlandse vrouw reeds recordhoudster
gemaakt onder haar Europese zusters,
/net een stofverbruik per hoofd van
vijf en een halve meter. De Francises
vallen daarbij volkomen in het niet
met hun 0,8 meter. In West-Duitsland
komt de score niet verder dan twee
meter en de Engelse naaisters nemen
elk zo'n 3.5 meter stof voor hun
rekening.
Dure stoffen
Onze voorsprong leidde er toe, dat hier
te lande in 1973 ruim 42 miljoen
meter stoffen is verhandeld. Over het
Er is een veel grotere vraag naar
stoffen in de duurdere prijsklasse, die
aan het actuele modebeeld beantwoor
den, gemakkelijk wasbaar zijn, krimp-
vrij, kreukherstellend, strijkvrij, ge
makkelijk in het dragen en - met
name als het om kinderkleding gaat -
bestand tegen stoei- en klimpartijen.
Aan dessins en patronen worden hoge
eisen gesteld. De zelfmaakster wil er
niet op achteruit gaan, als zij de
confectie laat hangen om haar eigen
creativiteit te kunnen uitleven.
Eigen maaksel
Recente onderzoekingen hebben uitge
wezen, dat 65 procent van onze vrou
wen zelf in 1973 zomerjurkjes heeft
gemaakt, 62 procent een rokje, 35
procent nachtkleding, eenzelfde per
centage bloesjes en een kwart kleding
stukken voor één of meer kinderen.
Zal deze ontwikkeling zich voortzet
ten? Marktverkenners hebben er ster
ke aanwijzingen voor, dat dit het geval
zal zijn. De Amerikaanse vrouw ver
bruikt nog altijd vier meter stof méér
dan de Nederlandse (9 1/2 tegen 5 1/2
en aangezien bijna het complete le
venspatroon van de Verenigde Staten
langzamerhand naar ons land komt
overwaaien, zal het aantal „huisnaai
sters" ook hier nog wel sterk gaan
toenemen.
Zelfarbeid
Dat wordt in de hand gewerkt door tal
van fabrikanten. Zij geven aan hun
stoffen steeds meer allure, de voorlich
ting wordt geperfectioneerd en men
legt sterk de nadruk op het „scheppen
de" element in de werkzaamheden die
men vroeger verafschuwde of uit sta-
tusoverwegingen aan de beroepsnaai
ster overliet.
Wat de stoffen betreft, in het voorjaar
pleegt men op dit gebied met steeds
weer nieuwe creaties steeds meer da
mes te werven voor de zelfmaakmode.
Volgens één van de grote fabrikanten
gaat de Granny Patch met ruches en
kantjes en bandjes een mooie lente
tegemoet, in pastelkleuren en écru.
Andere figuratieve dessins maken hun
entree onder de naam „London Pub
Style", de „Gatsby Look" en (voor
kinderen) de ndian Look", stgffen
bedrukt met complete indianenverha
len. Een nieuwe „story" noemt men
ook bedrukte, lichtgewicht „Cour-
telle".
Tal van nieuwe hulpmiddelen snellen
de naaisters te hulp. De instrijkbare
voering bijvoorbeeld, een geweven stof
met plak-coating die kragen, voorpan
den. manchetten e.d. blijvend kan ver
stevigen. Voor de strijksters is een
veilig „hitteschild" beschikbaar in de
vorm van een de persdoek vervangende
strijkzool Invochten, glimmen en
schroeien behoren daarmee volgens de
fabrikant tot het verleden.
