rSI
••"ïr1!
Gezondheidszorg zeer verontrust
over bezuinigingen Structuurnota
W
termeulen
Genade zonder
iieuws
termeulen
Zilverkasten
Cursus 'Levende Stenen'
over Nederlandse Bouwkunst
termeulen
Prestatieloop
termeulen
DE HAVENLOODS, DONDERDAG 1 MEI 1975
Dubbellange speelduur,
hebben deze cassettes van het be
roemde orkest van Raymond
Lefêvre. Op fantastische wijze wor
den nummers vertolkt als Hey Jude,
In the year 2525, Moon over Naples,
Those were the days, Once upon a
time in the West enz. Nu koopt u
deze cassettes met dubbellange speel
duur voor minder dan de halve prijs.
Per stuk
Velen die werkzaam zijn in de gezondheidszorg maken zich ernstig lening en op verbetering van de werk-
zorgen over de Structuurnota van staatssecretaris Hendriks, waarover omstandigheden van de werkers,
de Tweede Kamer zich een dezer dagen moet uitspreken. Het
Rotterdamse Aktiekomitee, bestaande uit zeven personen (onderdeel De Structuurnota bevat nog meer
van het Landelijk Komitee) spreekt in het onderstaande artikel haar voorsteHen tot „herstructurering" dan
grote ongerustheid over de nota uit all?en op het bestuurlijke vlak. Ook
dybeddenvermindering tot 4 bedden
Ondanks de stormen van kritiek uit alle lagen van de gezondheidszorg per 1090 inwoners voor algemene zie-
heeft staatssecretaris Hendriks van Volksgezondheid besloten de kenhuizen> de stopzetting van de groei
Structuurnota Gezondheidszorg zonder wijzigingen aan het Parlement zkkenhuS^
voor te leggen. Op 6 en 7 mei zal hij de Tweede Kamer vragen deze tingen, en de afremming van de groei
nota te accepteren als uitgangspunt voor het toekomstig beleid. Dit van de eerste lijn (van 5,5 procent
zou verregaande consequenties kunnen hebben In de Structuurnota groei per Jaar naar 4 procent) behoren
wordt immers het terugdringen van de sterk gestegen kosten van de gf etcenl'hk"™™ X'kerTvTa"
gezondheidszorg als uitgangspunt genomen voor het beleid, wat bij hele nota
Hendriks neerkomt op het afremmen van de groei van de eerste lijn
en het inkrimpen van de ziekenhuisvoorzieningen met bijna 30 Immers, het zijn de meest uitgewerkte
procent van 5,6 bedden per 1000 inwoners naar 4)' maatregelen in de gehele nota en men
Wanneer de Tweede Kamerleden de nota kritiekloos accepteren, kan zich met aan de indruk onttrekken
kunnen de beleidsvoornemens in de Structuurnota worden uitgewerkt
tot concrete wetsvoorstellen en regeringsmaatregelen.
NIEUW UNIEK IN ROTTERDAM I
I BODYBUILDING P0WERLIFTINg|
dinsd. donderd.
i sauna Simon de Goey
Sportschool:
Adrien Milder
Tel. 010 - 76
Rotterdam.
Mededeling
In verband met de feestdagen van
komende week worden de volgen
de wijzigingen in de verschijning
van de uitgaven van De Havenloods
aangebracht:
- de uitgave van dinsdag 6 mei
verschijnt niet;
- de donderdaguitgave verschijnt
op vrijdag 9 mei.
De sluitingstijden voor de inzen
ding van advertentie- en redactie
kopij voor de uitgave van 9 mei
zijn niet veranderd.
Onze kantoren zullen maandag 5
mei en donderdag 8 mei gesloten
Bijna 100 gulden voordeel 1
Dat betekent dat u nu voor een belachelijk lage prijs deze gewel
dige tienerkamer kunt kopen. De kamer is uitgevoerd in
bruin met oranje front, en bestaat uit een ledikant (90x190 cm),
een secretaire en een nachtkastje met drie laden. Nu koopt u deze
mooie tienerkamer van f 298,- voor
Polyether matras 90x190
a. f 99,80
De Structuurnota Gezondheidszorg
verscheen met een vertraging van 9
maanden op 9 augustus 1974, vlak
voordat de personeelsstop werd inge
trokken. Hij is vervaardigd door een
aantal deskundigen op het ministerie
van Volksgezondheid onder auspiciën
van staatssecretaris Hendriks. De
Structuurnota bevat een aantal voor
stellen en ideeën om de besturing van
de gezondheidszorg te herorganiseren,
hetgeen men over het algemeen her
structurering pleegt te noemen. Deze
komen neer op het indelen van het
land iij regio's met een grootte van
circa een halve provincie met een
inwonersaantal van gemiddeld 500.000
inwoners.
Deze gewesten zouden bestuurd moe
ten worden door regionale raden. Hoe
deze tot stand zouden moeten komen
(gekozen of benoemd? en uit welke
groepen zij zouden moeten worden
samengesteld zegt de Structuurnota
niet.
Onlangs heeft Hendriks in een inter
view aangegeven dat hij veel voelt voor
gedeeltelijk gekozen, gedeeltelijk be
noemde raden („deskundigen"). Deze
herstructureringsvoorstellen hebben
vele bezwaren opgeroepen. Dit bleek
op de discussies op de Studiedag van
het Landelijk Aktiekomitee Gezond
heidszorg 19 oktober 1974 te Amster
dam).
De conclusie op die dag was, dat de
herstructureringsplannen van de Struc
tuurnota eerder de inspraak verminde
ren dan vermeerderen. Aan de extreem
grote gewesten heeft geen werker wat.
Het is zelfs de vraag of hier geen
sprake is van volledige schijndemocra-
tie die bedoeld is om diverse bezuini
gingsmaatregelen, zoals ziekenhuisslui
tingen, gemakkelijker te kunnen „ver
kopen" aan bevolking en werknemers.
Voor een werkelijke democratisering
van de gezondheidszorg moeten we
denken aan het samenwerken in eenhe
den van buurt- en wijkgrootte. Op dat
niveau is grote behoefte aan meer
structuur, voor overleg, samenwerking
en afstemming van de voorzieningen
op elkaar.
Deze overlegstructuren in de wijken en
buurten zouden dan plaatselijk of voor
een bepaalde streek overkoepeld kun
nen worden door overlegraden, waarin
voor de werknemers in de gezond
heidszorg een belangrijke plaats is be
stemd. Ook deze raden zouden tot
taak móeten hebben de afstemming
van de voorzieningen op elkaar te
dat de rest maar franje is. Dat is
zomaar een vermoeden van het LAK,
Landelijk Aktiekomitee Gezondheids
zorg, maar diverse andere organisaties
hebben zich ook in deze zin uitgelaten.
Dit bleek op de hoorzitting die de
Kamercommissie voor Volksgezond
heid op 25 en 28 oktober belegde. Uit
alle sectoren van de gezondheidszorg
toonde men zich zeer verontrust met
name over de bezuinigingskant van de
Structuurnota.
Woorden als „onverantwoord", „een
zijdig bezuinigingsbeleid", „groot ge
vaar voor de werkgelegenheid", waren
niet van de lucht. Tot nog toe heeft
Hendriks er zich niet veel van aange
trokken. Terwijl de Tweede Kamer
zijn nota nog niet eens had besproken,
stelde Hendriks al diverse commissies
in, die plannen ontworpen voor een
grootscheepse beddenvermindering in
een bepaalde stad of streek.
En zijn de werkers in de gezondheids
zorg ook niet dringend aan de verbete
ring van hun werkomstandigheden
toe? Hebben de salarissen en rechtsze-
kerheden van met name wijkverpleeg
sters, maatschappelijk werk, ziekenver-
zorgsters, laboratoriumpersoneel en
verpleegkundigen niet nog een grote
achterstand in te halen? Bovendien zal
er veel meer personeel moeten komen
om aan de eisen van de moderne
verpleging en aan de behoefte van de
patiënt/cliënt meer tegemoet te kun
nen komen.
Dat is een ontwikkeling die door de
bezuinigingspolitiek in gevaar dreigt te
komen. Door de te zware omstandig
heden en door het gebrek aan begelei
ding van leerlingen raken velen overbe
last. Het verloop onder verpleegkun
digen is dan ook zeer groot (bijna 40
procent! zodat het zelfs hier en daar,
bijvoorbeeld in de Randstad, voor
komt dat ziekenhuizen kampen met
een groot aantal vacatures die niet
vervuld kunnen worden, omdat vele
gediplomeerden het werk niet willen
of kunnen voortzetten, zeker niet als
ze eenmaal kinderen hebben. Zo wordt
het ook vele gehuwde vrouwen onmo
gelijk gemaakt hun beroep uit te oefe
nen. Daarbij komt, dat in veel zieken
huizen het promotiebeleid slecht ont
wikkeld is, zodat mensen hun heil
elders gaan zoeken omdat het zieken
huis hun niet die persoonlijke ontwik
keling kan bieden waar zij behoefte
aan hebben.
Dan blijkt ook weer hoe moeilijk het is
om verder te gaan in de eerste lijn als
wijkverpleegkundige: men moet dan
twee jaar lang zijn studie zelf bekosti-
'S"u,ï ,17.'dan ,u"ein?,elUk °,p,een
i j salaris uit dat in vp.ip. opvallpn vppI iooor
ren en een goede verdeling en bereik
baarheid van alle gezondheidsvoorzie
ningen voor alle lagen van de bevolking
mogelijk te maken. Herstructurering
- of misschien is het beter te zeggen:
het aanbrengen van meer structuur in
de gezondheidszorg - is noodzakelijk.
Echter, gericht op structurele verbete
salaris uit dat in vele gevallen veel lager
ligt dan het inkomen dat verdiend
werd in het ziekenhuis.
De maatregelen, die Hendriks voorstelt
in de Structuurnota, lossen al deze
knelpunten niet op, maar verslechteren
de zaak nog meer. Daarom heeft het
ring van de kwaliteit van de hulpver- Landelijk Aktiekomitee Gezondheids-
In mijn jeugd werd er in kerkelijke kring nogal eens een vraagteken gezet achter
het lezen van detective-romans. (Of plechtiger en in beter Nederlands „speurder
romans Was al dat lezen over misdaad wel „degelijk? En was de tijd, daaraan
gegeven, wel „nuttig" besteed? Velen vonden het vreemd dat de oer-degelijke,
dood-nuchtere A.R.-staatsman dr. H. Colijn zich voor het slapengaan met het
lezen van detectives placht te amuseren. In zijn biografie „Een groot vaderlan
der staat weliswaar, da/ Colijn detective-romans alleen maar meenam op reis privé-speurder
internationale conferentieom zijn spreekvaardigheid ,.c< i runs en
Engels te vergroten. Maar de Uitgever Bruna heeft ons pas geled'n in een boekje
„Hoogst merkwaardig - Alles over Havank" onthuld, dat Colijn van tijd tot tijd
bij hem informeerde of er weer een nieuwe Havank bij hem uitkwam. En dat was rust wordt
dus met om het Engels of Frans!
motief het bewijsmateriaal een hoofzaak. Vandaar dat in een rechtse of linkse
dictatuur detective-romans en boeken zoals Kafka's „Het Proces" niet floreren of
zelfs verboden zijn. De goede detective versterkt ons geloof in de menselijke
waardigheid. In deze romans is een mens een mens. Mensen zijn belangrijk, ze
tellen allemaal mee en zijn stuk voor stuk uniek. Voor elk vermoord mens, hoe
onbelangrijk" ook, komt zo niet het hele politie-apparaat dan toch de
beweging. Vaak steken de privédetectives en zelfs de
We leven nu in een heel andere tijd. Het feit, dat de grootste theoloog v
tijd, Karl Barth, ook dol was op detectives, zal wel niemand meer
voorliefde voor zulke boeken over misdaad versterken. Toch doet het ons wel
typisch Hollands-degelijk aan, als we in „Trouw" een artikel lezen
Slomp zoon van de bekende Frits de Zwerver") over „Het lezen van detectives
heeft een grote ethische waarde" (de auteur is staflid van het Christelijk Tebode^m"^lëve'n ieZëheZZ
studie-centrum te Rawalpindi in Pakistan). lamnderenL beschermen
Slomp begint op te merken dan Chesterton's Father Brown één der weinige kort schieten
geestelijken is, die een plaats heeft gevonden temidden van beroemde speurders jg heb zelfs wel eens
het Frans en de politie de loef af. De privé-speurder komt namelijk vaak voor de rechten
de gewone mens op, ook wanneer de politie geneigd mocht zijn vooral de rechten
de belangrijke mensen te verdedigen. De algemene verdenking die op iedereen
wordt weer goed gemaakt om een arme drommel te helpen die beroofd en
halfdood aan de kant van de weg ligt. De detective treedt in vele boeken op als de
barmhartige Samaritaan, die vaak zelfs niet om betaling vraagt. De detective
versterkt ons in de overtuiging dat ongeacht welke plaats het slachtoffer bekleedt
(of bekleed heeft) in de maatschappij, hij het als mens verdient dat uitgezocht
rtr< Inn Trdt' wie hem voortiidi« aan zi>" einde wilde doen komen. Elk mensenleven is
dle inspanning waard. Daarmee hangt ook de overtuiging samen dat het niet de
bestemming van de mens is dat hij beroofd of vermoord wordt. God gaf de tien
geboden om het leven te beschermen en om de vrijheid van de mens te
garanderen. De detective helpt Hem daarbij een handje.... voorat waar anderen te
als Maigret van Simenon, HerculePoirot van Agatha Christie en Lord Wimsey
Dorothy Sayers. Chesterton is een groot Brits schrijver en een zeer geestig De Saint
- klas Jezus met de „Saint" vergeleken, de bekende
figuur uit criminele romans met een aureooltje boven zijn dandy-achtige gestalte.
is iemand, die het altijd belangeloos voor de bedreigde onschuld
de zaak tot in de diepste holen van de misdadigerswereld uitvecht,
snel mogelijk met het risico van eigen leven in het hol van de
ontsnapt nog maar ternauwernood de dans. Het happy end is dat hij
verdediger van het Christelijk geloof, dat hij scherp van alle bijgeloof en opneemt
lichtgelovigheid wil onderscheiden. Zijn „Vader Brown" komt telkens weer Ilii begeeft'z'ich
„ongelovigen" tegen, die geneigd zijn onverklaarbare misdaden aan bovenna- leeuw en nntcnn
tuurlijke en geheimzinnige machten toe te schrijven. Maar als „waar gelovige" toch nog net oThèt nmnerTié nh 'r7XZl'ena '1 n,L
Slomp betoogt, dat de detective-roman pas kon opkomen in de moderne
rechtstaat,, waarin politie-rapporten publiek eigendom zijn en waarin het zoeken
van de ware schuldige niet belemmerd wordt door klasse-justitie en vriendjes
politiek. Dat in Duitsland de detective-roman nooit zo'n plaats heeft gekregen,
wijt hij aan het feit, dat de democratische vrijheden daar pas laat tot
ontwikkeling zijn gekomen.
In zo'n detective-verhaal vindt telkens weer een verbijsterende ontmaskering
plaats: de mensen, die helemaal onverdacht lijken te zijn, vallen door de mand en
lieden, die iedereen erop aankijkt, gaan plotseling vrijuit. Als het erop aan komt.
i i korreltjes zout nemen, want Jezus is een heel ander karakter dan de
i/dele, hardhandige arrogante luxe-verlosser, die „Saint" (heilig) heet En
onschuld is als we onder de machten komen toch vaak niet zo helemaal
vriend,es- onverdacht als in de roman. En de happy end is dat Jezus niet alleen zijn leven
ons waagt maar het Zich voor ons laat nemen. Maar het punt van
toch wel: recht als rechtzetten, recht als bevrijding. Het
vergeving vragen, van echt berouw komt echter in al die verhalen
uiting. Het viel me b.v. een paar jaar geleden op, dat in boeken
Agatha Christie (waarin soms eën religieuze ondertoon klinkt) misdadigers
vergelijking
bevrijdende
een verbijsterende ontmaskering Soms weinig
weien. Iniénmn de roman-, ran Agatha Chrtslte Mat zLffr. el'büschlfondtlaü doodft'raf 'mie?' 'f! hfffamd
Slomp wijst hierbij op een uitspraak van een bekend Zwitsers theoloog E. Zëg ge^ntZord) h"">ver breven, maar
Brunner ovfir de rechtstaat: „Het rekening houden met de boosheid, die in de Voor alle duidelijkheiddrs llnmn erkent rint ha ,u,.htw
mens schuilt, is een karakteristiek merkteken van iedere goede rechtsorde". detective-romans heeft 'uitaekozeë fc.v JL slechts een deel van de
inaere sporen.
Dr. KJ. Kraan I
zorg (LAK), dat vorig jaar zo succesvol
de acties tegen de personeelsstop voer
de, nu het initiatief genomen tot het
bijeenroepen van een grote landelijke
manifestatie in Den Haag op 6 mei,
aanvangstijd: 10.30 uur, plaats: ge-'
15, Den
Voor verdere inlichtingen en eventueel
gezamenlijk reizen kunt u terecht bij
Frits Hoogvorst, St. Agathastraat 64a,
Rotterdam: Marjan den Hertog, Brede-
rodestraat 14b, Rotterdam, tel.
151468 en Tony Hak, tel. 361000, tst.
4108, aldus het Rotterdamse Aktieko
mitee Gezondheidszorg.
v.a. 1995.- tot 5995.-
Anker Stijlmeubelen
Het Marmerpaleis
Putselaan 58-62
ROTTERDAM-ZUID
Tel. 010-840684
In mei van dit jaar - Monumenten
jaar - komen de eerste lessen van de
pers van de cursus „LEVENDE STE
NEN". De Stichting Nederlandse
Bouwkunst is hiertoe in staat gesteld
door subsidie van de minister van CRM
van'perzTsch^tapilten
DE RAG t*
collectie tegen /.eer v'i
mte prüzen in alle kwa- iZ
isaen.
Wii leveren uitsluitend
PERZISCHE TAPIJTEN H
DERAG
arfd'SeT#.136-138 R'darf'
Freericksplaats 9 HUI
te:. 187700
Donkerblauwe konifeer (Cham.
Alumi), pyramidaal groeiend. Zeer
geschikt als haagplant, 's winters
kleurhoudend. Nu in de maat
40-60 cm, met forse aardkluit.
Normaal f 5,48.
Brem in pot (Genista-Cytisus).
Doet het op iedere grond. De hele
plant geeft in het voorjaar een fon
tein van bloemen. In de kleuren
geel, rood of dubbelkleurig.
Normaal f 4,98.
Vuurdoorn in pot (Pyracantha
Orange Glovy). Een klimmer die in
de herfst en winter uw gevel in
gloed zet met massa's oranje/rode
bessen (schimmel- en rotvrij).
Normaal f 4,85.
Éénmaal geplant... jarenlang genot
voor nog geen drie gulden.
Pak ASEF stalmest (gedr. koemest)
f2.25
en de werkgroep Leven in en met het
monument van de Stichting Nationaal
Monumentenjaar '75.
De cursus bestaat uit 48 lessen met een
veelheid aan illustraties en foto's. In de
eerste 24 lessen worden bouwkunst en
samenleving, bouwtechnieken van
vroeger en nu, bouwstijlen in verschil
lende tijden en streken behandeld en
wordt veel praktische informatie gege
ven.
De volgende 24 lessen behandelen elk
een speciaal onderwerp zoals: het
woonhuis en zijn ontwikkeling, straat
en straatmeubilair, landschappen, ker
ken, boerderijtypen, raadhuizen.
De lessen zijn zo geschreven, dat ieder
die voor het onderwerp belangstelling
heeft er veel van zijn gading in zal
aantreffen. De kosten van de gehele
cursus bedragen f. 120,- en f. 10,-
in schrijf ge ld.
Voor verdere informatie kunt u een
studiegids aanvragen bij het bureau van
de Stichting Nederlandse Bouwkunst
postbus 736 te Leiden, tel. 071-
In het kader van de Sport Week
Overschie organiseert de Atletiek Ver
eniging Rotterdam op 5 mei een Pres
tatieloop voor iedereen in het nieuwe
park bij vliegveld Zestienhoven. De
afstanden die men kan lopen zijn vier
en acht kilometer. Startplaats is bij het
vliegveld, de vier kilometer-lopers star
ten om elf uur, de acht kilometer
lopers starten om kwart over elf. Het
inschrijfgeld voor deze prestatieloop
bedraagt f 2,50, vanaf half tien 's mor
gens kan men zich in laten schrijven in
speeltuin Schiewijk, nabij het vlieg
veld. Iedere deelnemer ontvangt aan
het einde van de tocht een herinne
ringsmedaille. De prestatieloop wordt
georganiseerd in samenwerking met de
Wijkraad Overschie.
b Wij zijn de ellebogenwringers
Wij zijn de douwers en de dringers
U Wij willen steeds de eersten zijn
Wij knokken ons in tram of trein
J Wij laten niemand ooit passeren
u Wij zullen ze wel mores leren
Wij wachten onze beurt niet af
Wij stormen op een ingang af
1 Wij malen niet om educatie
Wij missen discipline, gratie
Wij hebben ons niet in de hand
Wij zijn beslist onelegant
Wij zijn de klauwers en de kluwers
Wij zijn de doelbewuste duwers
IWij hebben aan manieren lak
I Wij letten niet op oud of zwak
j Wij kennen geen consideratie
Wij kennen slechts één doel., het
plaatsje
I Het plaatsje in de tram of trein
Waarom voor zijn en niet voor
Leen de Zwart
In een paar seconden,
snijdt u uien fijn zonder een traan te
laten. Maar niet alleen uien, ook
andere groentes en vruchten of
noten krijgt u razendsnel klein met
deze alleshakker. Het kunststof
kapje en de metalen 'messen' zijn
makkelijk te reinigen. Nu koopt u
deze alleshakker die in geen enkele
keuken mag ontbreken
van f 12,90 voor
In een vorige „Havenloods" werd bericht dat in het september te openen
museum „De Dubbele Palmboom" te Delfshaven (een afdeling van het Historisch
Museum) onder meer een Rotterdamse brandspuit te zien zal zijn. Hoewel een
dergelijk antiek voorwerp een lust is om naar te kijken, is er natuurlijk meer
nodig om een beeld te geven van het verleden in dit geval wat betreft het
brandgevaar en de brandbestrijding. Hierbij zouden we bijvoorbeeld gebruik
kunnen maken van het vanaf 1870 in Rotterdam verschenen „Maandblad aan de
belangen van het Brandwezen gewijd".
Wat de kleding betreft: fraai gelakte en
met koper versierde leren helmen af
komstig uit Duitsland werden geleverd
door de Rotterdamse firma W. C. Pas
teur Co. De „Pijphouders" konden
hier terecht voor hun „gomelastieke
handschoenen". Om de moed er in te
houden geeft het blad tenslotte iedere
maand een opsomming van allerlei
branden. Onder de rubriek „binnen
land" van het oktobernummer uit
1870 lezen we: „Dat eksters dieven
zijn weet men al, ware het maar uit de
geschiedenis van de ekster en de
dienstmaagd. Maar dezer dagen is ge
bleken dat een ekster ook brand
stichter kan zijn. Een landbouwer te
Bathnen had een tam gemaakte ekster,
deze had een doosje met lucifers ge
stolen en was daarmede boven op de
de met riet bedekte schuur gevlogen.
Nadat hij hier eenigen tijd aan de
lucifers gepikt had, ontvlamden deze,
en geraakte vervolgens het dak in
brand. Gelukkig is de brand spoedig
gebluscht".
In dit blad vinden we onder meer
beschrijvingen van de gebruikte ap
paratuur. Zo deelt men mede dat er in
de met riet bedekte schuur gevlogen.
Nadat hij hier eenigen tijd aan de
lucifers gepikt had, werkte de machine
reeds en bereikte de straal eene groote-
re hoogte, dan bij steenkolen-verhit-
ting".
Rotterdam schafte in totaal drie van
zulke spuiten aan. De stank die deze
apparaten verspreidden moet ver
schrikkelijk zijn geweest. Men hand
haafde naast deze nieuwigheid de
stoomspuiten die op steenkool werk-
Wat zo'n gevaarte kostte vinden
t de advertenties. Een stoomspuit
die „per minuut 5 a 500 kan water tot
35 m hoog wierp", kostte 2500 gul
den. Een nog krachtiger brandspuit
kwam op 4000 gulden.
Het blad geeft ook nog allerlei techni
sche uiteenzettingen over het gebruik
van de apparatuur. Zo maakte men om
bevriezing te voorkomen in Rotterdam
gebruik van kleine cylindervormige
keteltjes met gaatjes. Deze keteltjes
liet men gevuld met gloeiende houts
kool in de cylinders en pofnpstukken
zakken. Na het ontdooien werden de
apparaten met een doek droog gewre
ven. Als „anti-vries" gebruikte
glycerine. Er werd ook reclame
maakt voor ladders die met
behulp van waterdruk konden
worden uitgeschoven tot een
hoogte van 20 meter: „Om bij
brand de gevels der hoogste
huizen te bestijgen".
Afbeelding van
brandblusmateriaal in een
advertentie in het
„Maandblad aan de belangen
van het Brandwezen ge
wijd". Rotterdam,
september 1870.