Polletje Piekhaar StLord Zeepsop
na 40 jaar weer teruggekeerd
49T5
1495
VAN lEPENDAAL OVER DE ROTTERDAMSE VOLKSBUURTEN
RIDDERKERK SPAANS AANGEKLEED
jmpoM
Geheel verzorgde reis naar Zwitserland
Een nieuwe lente en een nieuw geluid
termeulen
termeulen
Resultaten
avondstudie
sociologie
bemoedigend
termeulen
termeulen
DE HAVENLOODS, DONDERDAG 15 MEI 1975
20-550
dinsdagmorgen overhandigde burgemeester Van der Louw de
eerste herdruk van Willem van lependaals romans Polletje
Piekhaar Lord Zeepsop aan mevrouw Van lependaal. Een
herdruk na 40 jaar de eerste druk was in 1935 en de tweede
twee jaar later- onveranderd in dezelfde taal en tongval van de
oude Rotterdamse volksbuurten uit die tijd. Jaap van der
Merwe hield vervolgens een causerie over het leven en werk van
deze bekende schrijver, die in 1391 in Rotterdam werd
geboren, eigenlijk Willem van der Kulk heette, en de grote
ontdekking van A. M. de Jong was. Hij was de meest
vooraanstaande socialistische journalist en schrijver in de
dertiger jaren. Een man die de zelfkant van het leven kende en
de Rotterdamse „penoze", zelf enige tijd in een cel had
doorgebracht en wist wat er in de misdadigerswereld te koop
was. Een man echter die opkwam voor de sociaal-onderdruk
ten in deze wereld: de gabbers van de gabroeze in hun taal tot
leven kon wekken, de uitgekookte jongens en de tippelende
meiden in de volksbuurten en de havens kende.
Van lependaal kwam echter geheel voor deze mensen aan de zelfkant van
het leven op en Ijet een fel protest horen in de crisisjaren. Hij doorspekt
zijn verhalen echter met volkshumor. Willem van lependaal kon zijn
verhalen putten uit de vele ervaringen die hij in zijn leven heeft
opgedaan: hij was leerling-architect, timmerman in de bouw, zwalkte
door Europa en Azië in dienst van een paardenhandelaar. en was
tuindersknecht in het Westland. Toen hij tijdens zijn tuinbouwopleiding
in 1914 in Engeland zat, nam hij als vrijwilliger dienst in de Entente-
legers, waarmee hij aan het westelijk front vocht. Na zijn terugkeer in
Nederland werkte hij als „koopman" (en koekeloerder in de onderwe
reld). Uit deze tijd stammen zijn eerste bundels en boeken, waarin hij
nooit brak met zijn vroegere milieus. „Verhalen en humor liggen op
straat", zo zei hij, „ze dwarrelen niet zo maar neer op mijn schrijfbu-
Na de oorlog kreeg Van lependaal extra bekendheid door een reeks
hoorspelen voor de Vara („Denk om de bocht") en door o.a. het boek
„De commissaris kan me nog meer vertellen".
In 1970 overleed hij, nadat hij de laatste jaren teruggetrokken in zijn
landhuisje in Laren had geleefd.
Van lependaal oefent in het boek Polletje Piekhaar kritiek uit op
bepaalde typen van gevangenisregenten en reclasseerders. Er zijn hele
nobele mensen, zei hij, maar het gebeurt ook wel dat een reclasseerder
tegen een gevangene zegt: „Laat je nou maar door mij zedelijk
verbeteren, want die andere reclasseerder deugt niet". Een geboren
misdadiger bestaat ook niet, aldus Van lependaal. De criminaliteit
schommelt met de broodprijs, leder mens heeft zijn goede en slechte
eigenschappen; men vindt bijvoorbeeld onder hen een kameraadschap
zoals men nergens aantreft.
Polletje Piekhaar Lord Zeepsop zijn twee romans, waarvan de delen
echter wel bij elkaar horen. In het eerste deel maken we kennis met
Daantje Schammer oftewel Polletje Piekhaar, een Rotterdams schoffie,
dat later opgroeide tot de geduchte boef Pol alias Lord Zeepsop. Zoon
van een Rotterdams advocaat Stuimel, die echter pas 20 jaar later van het
bestaan van zijn zoon op voor hem zeer onaangename manier op de
hoogte wordt gesteld en van Leentje, die werkte op de snoepgoedfabriek
van meneer Janse. Polletjes eerste bed was een schilleschuur en een ouwe
krant zijn eerste flanelletje.
Daarna groeit hij op met zijn vriendjes Balletje, Scheelelijk en Snoekie
van Blommehektonia, die ook door stelen en dieven in het leven weten te
blijven. Maar onder de vrienden is de sfeer goed en zij zullen elkaar nooit
„verlinken". Totdat echter ook Polletje een keer voor anderhalf jaar in de
„lik" belandt en zijn tijd moet uitbrommen.
Als de latere Lord Zeepsop gaat hij in „zaken", een zwarthandel in peper
en haring, de firma Broekhorst Co., die later de schandaalkrant „De
Volle Maat" gaat uitgeven. Wanneer Pol ruzie krijgt, gaat hij voor zichzelf
beginnen en zet hij zich in voor de vrijlating van Okkeleen (Stella's vader,
Polletjes stille liefde) die door een vroegere streek van hem op zijn beurt
is gepakt en voor een moord moet opdraaien. Polletjes vader, mr.
Stuimel, wordt tenslotte gedwongen hem op het laatste ogenblik uit de
gevangenis te redden, om op die manier het onrecht goed te maken dat
hij zijn moeder heeft aangedaan.
HANNY VROEGH
Polletje Piekhaar Lord Zeepsop telt 418 blz. en
wordt uitgegeven door
Querido in Amsterdam voor de prijs van f 24,90.
Burgemeester Van der Louw met mevrouw Van lependaal.
Niet alleen Rotterdam is in staat een grote manifestatie, zoals „Water
'75", te organiserenhet naburige Ridderkerk kan het óók. Komende
zaterdag vindt daar, in en rondom het centrum, de Pinkster-jaarmarkt
plaats. Om 10.30 uur geeft burgemeester Verplanke in samenwerking met
de ongetwijfeld illustere, maar ons onbekende en wellicht fictieve jonkheer
Groeninx van Zoelen het startsein voor deze manifestatie, die tot in de
avonduren zal voortduren.
Als thema voor de Ridderkerkse Pinkstermarkt is dit jaar „Don
Quichotte" gekozen. De aan deze figuur verwante windmolens zullen
zeker niet ontbreken; meer informatie aangaande het thema wil de
organisatie, „Stichting Evenementen Ridderkerk", in haar aankondiging
niet prijsgeven, het Ridderkerkse „Huijs ten Donck" bij zijn 85-jarige
moeder, douairière Groeninx van woont met zijn gezin in de Spaanse
hoofdstad, maar verlaat zijn domicilie regelmatig om in het Ridderkerkse
„Huijs ten Donck" bij zijn 85-jarige moeder, douarrière Groeninx van
Zoelen van Weideren, baronesse Rengers op bezoek te gaan. Toen hij van
de Pinkstermarkt hoorde, bood hij spontaan aan deze te openen, mede
wegens zijn relatie met Spanje èn Ridderkerk".
Temidden van alle onzekerheid staat één ding vast: de markt zal een
Spaanse sfeer ademen. Op de Kerksingel, het oude gedeelte van de
gemeente, worden veertig kramen opgezet, waar in oud-Spaanse
kostuums gestoken marskramers antieke en hedendaagse sieraden en
gebruiksvoorwerpen proberen te slijten. In het nieuwe deel van het
n de Rotterdamse
Daarbij blijft het niet. Liefhebbers van Spaans eten en drank kunnen
terecht in een restaurant, waar maaltijden door Spaanse gastarbeiders
bereid worden, en in een sherry-proeverij. De welbekende sangria is niet
vergeten, evenmin de welluidende Spaanse muziek. De flamenco-dans zal
vaak te bewonderen zijn, net als andere folkloristische dansen. Muziek zal
de Pinkstermarkt ook uitluiden: om 18 uur begint in de muziektent op
het stadhuisplein een verzoekprogramma van Spaanse platenIn het
jongerencentrum De Singel, geeft een Haagse popgroep om 21 uur een
optreden. De naam van deze groep, die het gebéuren afsluit, is in
overeenstemming met het raadselachtige karakter van de jaarmarktope
ning: „Sphinx".
"POLLETJE PIEKHAAR €t LORD ZEEPSOP
door Willem van lependaal
Na 40 jaar een •- schitterend
uitgevoerde - herdruk van
twee romans in één band -
418 pagina's voor de prijs van
f. 24,90. Elke boekhandel heeft 't.
Willem van lependaal, de
Rotterdamse Volksjongen, gebo-
dekking van de schrijver A. M.
de Jong, schreef beide verhalen
om mee te lachen mee te
huilen, dus méé te leven.
Tientalle jaren waren zijn boeken
uitverkochtmoge Rotterdam
anno 1975 zijn werk opnieuw
ontdekken j
'ïMSpS inToUerX,
van Perzische tapijten
DERAG
interessant? prijzen in alle
liteitsklassen.
Wij leveren uitsluitend
PERZISCHE TAPIJTEN
van betrouwbare kwaliteit i
100 pet. tar an tie.
Rubensplein 12 Schied
tel. 261975
Maandags
7 tot en met 14 juni a.s.
Van 7 tot en met 14 <juni a.s. organiseert ons blad voor zijn
lezers een achtdaagse reis naar Zwitserland. Tijdens
deze reis, zullen wij logeren in het bekende Hotel Schmid in het
zeer aantrekkelijke Brunnen. Hotel Schmid ligt direct aan het
Vierwoudstedenmeer, waar zich ook de grote terrassen bevin
den. Tijdens' ons verblijf in Brunnen zullen wij diverse tochten
maken: een middagtocht naar Luzern, een boottocht op het
Vierwoudstedenmeer, een volledige dagtocht naar de Sustenpas,
Meiringen en Interlaken, waarbij de lunch onderweg gebruikt
zal worden en een middagtocht naar Rapperswil, Zürich en
Zugesse.
Kortom wij zullen u met een groot deel van Zwitserland kennis
laten maken.
De prijs voor deze 8-daagse reis bedraagt f. 513,- per persoon,
eenpersoonskamer f.25,- toeslag en is inclusief alle lunches,
diners en logies met ontbijt onderweg, volledige verzorging in
Brunnen en alle vermelde dagtochten.
Bovendien zullen wij zowel op heen- als terugweg verschillende
routes door het Schwarzwald rijden, hetgeen een attractie op
zich is. Op de heen- en terugweg zal gelogeerd worden in Hotel
Greif te Karlsruhe. De lunches op heen- en terugweg worden
1
E -
gegeven bij Wiesbaden, in Hotel De Engel in Liestal, in
Hotel Ketterer in Villingen en in Alt Köln te Keulen.
Groot afscheidsdiner in „De Piasmolen" te Mook. Ver
trek zaterdag 7 juni om 7.30 uur vanaf de Westblaak te
Rotterdam. Aankomst Rotterdam zaterdag 14 juni 21.30
Wonderlijk, dat mensen, die je altijd als tegenpolen hebt beschouwd het soms
opeens roerend met elkaar eens lijken te zijn. Neem nu mr. Anneke Goudsmit,
van D'66 (o.a. fel voorvechtster van vrije abortusen burgemeester Schakel uit
Noordeloos, geheid Antirevolutionair. Sonja Barends was met hen voor de t.v. in
gesprek over de diepe gronden van het verzet. Beiden zeiden uit diepe
overtuiging: Je njoet niet vor een betere samenleving strijden, omdat je
daardoor betere mensen verwacht. Je moet het doen omdat het eenvoudig een
zaak is van gerechtigheid. Anneke Goudsmit zei het heel nuchter: in elke
samenleving, hoe goed of hoe slecht ook, zal je altijd goede en slechte mensen
hebben. Schakel had even tevoren over een wonderlijke redding van de dood
getuigd, die zijn leven radicaal had veranderd. Anneke Goudsmit had daar begrip
voor, maar erkende ruiterlijk, dat zij zo'n ervaring nooit had gehad. Ze waren het
J~' ~"~n geen verzetswerk moet doen, om de mensen beter te
Ik heb het gevoel, dat dergelijke opmerkingen bevrijdend kunnen werken.
Een aantal jaren geleden verscheen er in Amerika een boek van een bekend
theoloog, Reinhold Niebuhr: „Moral man in an immoral society" (De morele
mens in een immorele samenleving).
Hij stelde, dat de mens vaak beter is dan de maatschappij waarin hij leeft, en dat
het individu zich vaak niet tot een hoog zedelijk niveau kan verheffen, omdat de
kwade machten zich vooral in de samenleving breed maken en de mens
verhinderen, zijn persoonlijk geweten te volgen.
Tegenwoordig hoor je echter vaak de verzuchting, dat het niet veel zin heeft te
vechten voor verbetering van het mensenlot, omdat de mens door lotsverbetering
vaak innerlijk helemaal niet beter wordt. In de oorlog leefden we in een
samenleving, waarin welvaart en welzijn al meer problematisch werden. Maar
waren we in de nood vaak niet meer solidair met elkaar dan in de huidige
wereld? Tegenwoordig wordt er voor welvaart en welzijn heel veel gedaan, maar
is daardoor het menselijk klimaat meer leefbaar
Natuurlijk zijn er rotte toestanden, waardoor de mensen bedorven worden, maar
het verderf zit vaak te diep, dan dat het door allerlei maatschappij-verbetering
kan worden gesaneerd:De „betere" standen zijn vaak helemaal niet „beter" en
mensen, die het goed hebben, worden er vaak'helemaal niet goed door.
Ik had eens een gesprekje met prof. De Gaay Fortman, en hij stelde daarin, dat
de kracht van de politiek is, dat daardoor het goede door betere wetten en
structuren algemeen kan worden opgelegd en tot stand gebracht.
Maar de Bijbel spreekt over de onmacht van de Wet, om het góede te bewerken.
Dat kan alleen de Geest. De wet kan wel een premie zetten op het goede en een
rem betekenen voor veel kwaad, maar een echt nieuwe wereld hebben we er niet
van te wachten. Die breekt overal door, waar de Pinkstergeest (de Geest van
Jezus) ruimte maakt en ruimte krijgt. Waar Hij komt waaien, is er heel diep en
heel breed, „een nieuwe lente en een nieuw geluid". Hij schrijft de liefdeswet van
God in een nieuw hart, waardoor we „levende brieven" van God worden. Dan
gaan we keihard ook voor lotsverbetering van anderen strijden.
Ik denk even aan het machtige woord van Jezus in de z.g. „Bergrede": Matth.
5:44, 45, 48: Maar ik zeg u: Hebt uw vijanden lief en bidt voor wie u vervolgen,
opdat gij kinderen moogt zijn van uw Vader, die in de hemelen is; want Hij laat
zijn zon opgaan over bozen en goeden en laat het regenen over rechtvaardigen en
onrechtvaardigen. Gij dan zult volmaakt zijn, gelijk uw hemelse Vader volkmaakt
is".
Merkwaardig: God doet eenvoudig goed aan goeden en aan slechten. Hij
moraliseert niet. Hij is geen zedenverbeteraar. Hij doet spontaan goed, omdat Hij
goed is, een goede Vader. En wie volmaakt wil wezen, moet vooral geen
volmaaktheidsdrijver worden of een fanatiek wereldhervormer. De Geest van
Jezus leert je, eenvoudig goed te zijn, en je leven over te hebben voor
gerechtigheid, ook al stellen de menselijke gevolgen je soms danig te leur en al
lijkt de wereld vaak verder te komen met het slechte dan met het goede. Als er
slechte machten zijn, dan moeten ze eenvoudig met Gods man en macht, met
Jezus worden bestreden, ook al wordt Jezus elke dag opnieuw gekruisigd in de
velen, die zich offeren in het goed-zijn net zoals Hij.
Heerlijk, dat juist de Heilige Geest van Jezus de Trooster wordt genoemd. Het
recht op aard is jelkens iets om erover te huilen. Die tranen raken we voorlopig
niet kwijt. Maar daaruit wordt eenvoudige menselijke goedheid geboren. Toch
wel iets om over naar huis te schrijven. Naar Vader!
v Dr. K. J. Kraan
Een stevig ledikantje van gestoomd
beuken met leuke spijltjes in bruin,
groen of rood gebeitst. De panelen
zijn geschroefd, de bodem is van
gaatjesboard (55x120 cm). Nu
met ruim 65 gulden voordeel.
Van f 115,- voor
Matrasje f 19,50
Veelgevraagd,
zijn de kleur en het model van deze
fijne spijkerbroek. De gewassen blue
denim pantalon heeft uitlopende
pijpen, riemlussen, stevige rits en op
gestikte zakken. Maat 38 t/m 46.
Nu
van f 27,95 voor
Erasmus Universiteit
De experimentele avondopleiding aan
de sociale faculteit van de Rotterdam
se Erasmus Universiteit lijkt levensvat
baar te zjjn. In het universiteitsblad
Quod Novum van 9 mei staat dat de
resultaten van de eerste groep avond
studenten bij de tentamens in januari
„ronduit bemoedigend" zijn geweest.
De helft van de kandidaten die aan alle
tentamens hebben deelgenomen zal
naar verwachting de propaedeuse wel
halen. Daarmee slaan de avondstuden
ten een goed figuur ten opzichte van
de dagstudenten, van wie in het alge
meen 50 a 60 procent het propjes in
één jaar haalt.
Als de ramingen uitkomen zal het
aantal avondstudenten aan de sociale
faculteit in het tweede jaar (140 man)
de dagstudenten overtreffen.
„Het is kennelijk mogelijk een vol
waardige sociologische opleiding in een
gecondenseerde vorm in de avonduren
te geven", aldus het verslag van de
afdeling onderzoeksassistentie. Het is
gelukt een potentieel aan te boren van
gegadigden die alleen in hun beschik
bare tijd afwijken van de groep die
overdag studeert.
Zoals al werd verwacht is de selectie
bij de avondstudenten heviger dan bij
de dagopleiding. Van de grote groep
belangstellenden voor de avondoplei
ding heeft zich uiteindelijk slechts
dertig procent ingeschreven. Van de
120 ingeschreven avondstudenten
gaven zich er 99 op voor de tentamens
van hen schreef zich 71 procent in
voor alle tentamens.
Hoewel de afvalpatronen nog nader
worden onderzocht bestaat het ver
moeden dat de afval bij de avondstu
denten nog niet eens zo ongunstig
afwijkt van het landelijk gemiddelde.
Marjan, 't gebeurt bepaaldelijk
Niet één keer, maar herhaaldelijk
Dat je je bed deelt r
éven aardig vindf
Marjan, wees nou toch redelijk
Ik vind je niet onzedelijk
Maar je bent te gemakkelijk
Ik vind jou spel wat hachelijk.
Jij met je „morning-after" pil j
't Is gauw bekend, dat jij wel wil
Die jongens spelen graag met /'oij
...en trouwen dan een anderm
Marjan, je lacht wat smadelijk
Toe, spreek nou toch niet dadelijtm
Van vrije sex en levensvreugd
Zeg, hoe lang denk je, duurt jM
jeugd?
Marjan, 't gaat niet onmiddellijk
Doch tijd is onverbiddelijk
Een jaar of vijf, nou goed, zeg tieM
En daarna... sta je toe te zien. S
Leen de ZwarJ
Hoe oud u ook bent
blijf modebewust en koop modieuze
stropdassen bij ter meulen. Naast
stropdassen van kreukvrij Trevira
in vele moderne dessins hebben we
ook wollen geruite stropdassen in
tientallen kleuren. Normaal betaalt
u f 9,95 - f 13,95, maar nu slechts
milIJI.lll.IJH
De prijswinnaars van de puzzel, ge
plaatst in de krant van 29 april, zijn:
L. Gerritsen, Johan Poststraat 113 te
Zwijndrecht; D. Breebaart, Astronau-
tenweg 88, te Hoorn en A. van Stern-
poort, Van Moorselplaats 178 te Rot
terdam. De gelukkigen krijgen van
onze administratie een tientje thuisge
stuurd.
Dit gaat alle perken te buiten
dens (pl
volgende
