DE HAVENLOODS
Zeven eeuwen Grote- of Sint
lanskerk te kijk in Schiedam
Visserijmuseum toont
papieren aanwinsten
Overzicht werk Piet Paalt jes en Marius Richters
BEWONERS PRUISSINGEü
STOP AANLEG HEUSDENSLAtN
Wandkleden en aquarellen
in expositiezaal Weeshuis
ijiiüim-fta
^^wrkte kansel
dinsdag 23 september 1975 24e jaargang no. 72
HOOFDKANTOOR: PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM. TEL. 132170. editlB P SCHIEDAM
Verschijnt op dinsdag en donderdag in ROTTER
DAM (rechtermaasoever), SCHIEDAM. VLAAR
DINGEN. MAASSLUIS. HOEK VAN HOLLAND
KRIMPENERWAARD, CAPELLE EN NIEU
WERKERK A/D IJSSEL, BLEISWIJK, BERG
SCHENHOEK en BERKEL RODENRIJS e.o
TOTALE OPLAAG 270.000
(13 edities)
VLAARDINGEN Hoogstraat 122 010-352911
KRIMPEN A/D IJSSEL - Veld en Beemd 25 -
01807-16899.
VLAARDINGEN Verschillende bewoners van de
burgemeester Pruissingel klagen in een brief aan B. en VV.
over de geluidsoverlast van vrachtwagens, die sinds de
Leyden van Gaelstraten voor vrachtverkeer zijn afgeslo
ten. over de Pruissingel worden geleid. De bewoners vre
zen bovendien dat wanneer de Heusdenslaan voor ver
keer zal worden opengesteld, die geluidshinder op de
Pruissingel nog verder zal toenemen. De bewoners ach
ten deze situatie onaanvaardbaar.
Het college wordt verzocht de aanleg van de Heusdens
laan stop te zetten en de route voor vrachtverkeer om te
leggen naar de Marathonweg. Langs de Marathonweg
komt volgens de bewoners bijna geen bebouwing voor.
Als de maatregelen niet kunnen worden uitgevoerd eisen
de bewoners op z'n minst dat er effectieve geluidswe-
rende voorzieningen in de huizen langs de Pruissingel
worden aangebracht.
HOORAVOND KINDEROPVANG
MAASSLUIS Dinsdag 23 september
zal het Algemeen Bestuur van de
..Stichting Kinderopvang Maassluis"
in oprichting een hooravond organi
seren in samenwerking met de
wijkvereniging Dijkpolder
In deze stichting, die de in de Dijk
polder gelegen peuterspeelzaal /al
gaan exploiteren, participeren reeds
in Maassluis werkzame instellingen op
vuji juiiucropvang.
In het Algemeen bestuur van de stich
ting zullen per peutercentrum een
ouder èn een leidster zitting hebben.
De bedoeling van de te houden avond
is belangstellenden volledig te infor
meren en de gelegenheid te geven vra
gen te stellen.
Deze avond, die gehouden wordt in de
openbare lagere school. Dennendal
145, begint om 20.00 uur
Uit de inzendingen voorde KLM-foto-
wedstrijd, diede afgelopen week zijn
binnengekomen, is de hierbij afgedruk
te opname als de winnende aangewe
zen. De foto is gemaakt door L.S.
Koekkoek, Hoogmadestraat 35, Rot
terdam. Overigens is deze week de
laatste mogelijkheid om nog foto's in
te sturen.. Ze moeten dan uiterlijk vrij
dagochtend bij ons binnen zijn. Ons
adres is: De Havenloods, Postbus
1980, Rotterdam. Vermeldt u in de
linkerbovenhoek: „Fotowedstrijd".
Na het bekend worden van de laatste
weekwinnaar zal uit de inzendingen
van de eerste tot en met de laatste
week de beste foto worden gekozen.
De daaraan verbonden prijs is een reis
je naar Parijs, uiteraard per KLM
vliegtuig.
VLAARDINGEN - De Delftse kunste
nares Isabel van Selms exposeert tot en
met 4 oktober wandkleden en aquarel
len in ..Het Weeshuis". Isabel van
Selms is 32 jaar en heeft de kunstaca
demie (studierichting monumentale
vormgeving) doorlopen. Isabel van
Selms exposeerde eerder in o.a. het
Gemeentemuseum in Maassluis, het
Prinsenhof en galerie Seele in Delft.
Het Weeshuis is maandag tot en met
vrijdag geopend van 12.00 tot 17.00
uur, vrijdagavond-koopavond van
19.00-21.00 uur en op zaterdag van
10.00-1 7.00 uur.
Bij eventuele aankopen van werken
van Isabel van Selm&.kan een rijkssub
sidie van maximaal 20 procent worden
verkregen. De organisatie van de ten
toonstelling is in handen van de sec
tie „beeldende kunst" van de Culture
le Raad Vlaardingen.
IVO DE WIJS
MAASSLUIS - Op donderdag 25 sep
tember treedt het cabaretgezelschap
van Ivo de Wijs op in zaal de Ark
Het programma dat hij brengt heel
„Achter de wolken is zonneschijn".
Het grootste gedeelte van de tekst en
zang is van eigen hand. Ivo de Wijs
krijgt zo langzamerhand meer bekend
heid en waardering in Nederland.
De prijs voor deze avond bedraagt
f.5,-, voor houders van een C.J.P
paspoort en donateurs van de
Maassluise Kmratstichttng -fcthts
Kaarten zijn verkrijgbaar bij het
Gildehuis, Zuiddijk 11
Rond 1550 bouwde de in :iin tijd befaamde orgelbouwer Hendrik Nijhoff eert
nieuw orgel Van dit orgel resten nog slechts de kasten van hoofdwerk en rug
positief. In de loop der eeuwen is het orgel uitgebreid niet pedaalkassen en lof
werk 1 an het begin van deze eeuw is in de kas een nieuw orgel geplaatst,
dat inmiddels vorig jaar heeft plaatsgemaakt voor een ander.
schip. De fundering is in de kerkvloer
aangegeven. De verering van Lidwjna
heeft mogelijk de stoot gegeven tot de
bouw van de zuiderzijbeuk omstreeks
1480, cn tot de wederopbouw van het
verwoeste zuidkoor omstreeks 1500.
Dit koor is duidelijk uit geringe mid
delen bekostigd, gezien hel feit, dat de
muur tussen het koor en het hoogkoor
niet is vervangen door kolommen: men
heeft volstaan met het weghakken van
het metselwerk onder de ramen en
heeft buitenmuur met steunberen ge
handhaafd. Omstreeks dezelfde tijd
moet de kapél zijn gebouwd, die
loodrecht staat op de kerk en thans
dienst doet al consistoriekamer. Ook
de zogenaamde gerfkamer, gebouwd
tegen de oostmuur van het noordkoor.
oorspronkelijk mogelijk een grafkapel,
dateert uit dezelfde tijd.
Andere ruimten waren een kapel, ge
bouwd tegen de zuidmuur van de
toren, die vermoedelijk fundeerde als
doodkapel, en de achthoekige ruim
te, gebouwd aan de noordzijde van de
huidige waag. Deze beide ruimten zijn
inmiddels afgebroken. Wanneer, is
onbekend, maar in elk geval na de
overname van de kerk door de her
vormden.
Interieur
Sedert omstreeks 1500 heeft de kerk
dus haar huidige gedaante: een drie-
beukige hallekerk met een toren van
het Utrechtse type. In de toren Waren
twee luidklokken. respectievelijk uit
de jaren 1455 en 1519. In 1710 is er
nog een derde luidkl^k i ijv.omen.
In 1572 werden altaren en beelden
door de geuzen bestormd. De nissen
achter de voornaamste altaren in hoog-
en vrouwekoor zijn nog aanwezig, de
laatste geflankeerd door zogenaamde
leprozengaten. Hen wierookvat en de
fragmenten van, een tabernakel bevin
den zicirity net Stedelijk Museum. In
de westmuur van de zuidbeuk en in
het torenportaal zijn nog resten van
wijwaterbakken te zien.
De kansel (C.4 550) is fraai bewerkt
Op de zijpanelen zijn in perspectief de
vier evangelisten met hun emblemen
gesneden. Het hoofdpaneel geeft Chris
tus weer als de Goede Herder, het
verloren schaap op zijn schouders. Zijn
in de gewelfnisjes van de evangelis
tenpanelen sybillcn of krijgslieden af
gebeeld, op het hoofdpaneel wordt
Christus geflankeerd door een
mannel ie met een Houten been cn een
orgeldraaier. Roewel als kunstwerk
minder edel dan soortgelijke kunst
werken te Delft (Oude Kerk), Den
Haag (Grote of St. Jacobskerk) en
Hnkhiiizen (Wester of St. Gomarus-
kerk), is deze kansel vooral door het
interessante Christuspaneel het be
langrijkste kunstwerk van de kerk. De
Bijbel wordt gedragen door een ge
dreven kóperen lezenaar (1677). Op
het klankbord (1948) is enig beeld
houwwerk geplaatst, afkomstig van de
luifel van de voormalige regerings-
bank.
Rondom de kansel staat het verminkte
doophek (1642) met de koperen doop-
boog. De bronzen doopvont (1949)
verbeeldt de zondeval. Het zilveren
doopbekken (1758)" wórdt bij de be
diening van het sacrement in de vont
geplaatst. Bij het bekken behoort een
sierlijke zilveren -doopkan. Beide zijn
een geschenk van het voormalige
Opredersgilde
De vier gegraveerde zilveren avond
maalsbekers (1648) werden geschon
ken door het St. Nicolaasgilde.
Koorschot
In 159 7 werden de koren afgesloten
door een koorsehot: een gebeeldhouw
de afscheiding met mooie rondboog-
ornamenten. Het middengedeelte van
deze Hqorsc.hei.djng. is in 1948 toen
bij de grote restauratie de lengte as-
richting- werd hersteld en de kansel
van zijn oorspronkelijke plaats is over
gebracht naar de rechterhoek van het
hoogkoor verwijderd en vertimmerd
tot een bank, die zich in de noorderzij-
beuk bevindt.
In dezelfde beujy staat een mooie
waarvan het rugpaneel van beeldhouw
werk is vöorzien. Het is de armenver-
z.orgingsbank, blijkens het jaartal, dat
er in is gesneden, daterend uit 1596.
Van de beide herenbanken (c. 1780)
heeft de notabelen bank, bekroond met
het stadswapen en staande in de
zuiderzijbeuk, zijn oorspronkelijk aan
zien bewaard. De regeringsbank
(1782) stond oorspronkelijk rond één
der noordelijke pilaren recht tegen
over de kansel opgesteld. Met de kan
sel is bij de laatste restauratie ook deze
bank verplaatst naar de noorderzij
beuk. Terwille van de symmetrie met
de daartegenover geplaatste notabelen-
bank verviel de ronde vorm en is de
bank rechtgetrokken r-w
Zerken
Ialrijke zerken liggen in de kerkvloer.
In het hoogkoor o.a. die van Fabri
(1564), Van Smalebelt, Gordon en
Pichot. In de NOorderzijbeuk o.a. die
van Beloys (1601) en de echtgenote
van Cornelis Kruik (1664), Kruik was
kapitein van De Vogel Struys, een
schip dat in de driedaagse zeeslag in
1653 ten onder ging. Hier bevinden
zich ook de twee 16e ecuwse zerken;
een mooie uit 1520 van Henrick Flo-
risz, pelgrim naar Jeruzalem en van
daar voorzien van het Jerusalemkruis,
en een kleinere uit 1501
Tegen een van de noordelijke zuilen
hangt het epitaaf voor Cornelis
Haxga, gezant in Turkije en president
van het Hof van Holland en Zeeland
(1654.
Ook in de zuiderzijbeuk liggen vele
zerken van Schiedamse families. In
de noordmuur van het vrouwekoor is
de rood-zandstenen zerk geplaatst die
in 1948 is gevonden in het graf van
Lidwina.
Na^de restauratie is de kerk verrijkt
met enige gebrandschilderde ramen
van Marius Richters. De vijf ramen zijn
gegroepeerd om Christus als het lam
Gods, links en rechts geflankeerd door
de vier evangelisten. Op de beide
uiterste ramen staan Mozes en Flia
(links) en Jesaja en Jerima (rechts).
Boven het Lam staat Johannes de
Doper, aan wie eens deze kerk gewijd
was.
Bezienswaardig is tenslotte nog de
consistoriekamer met zijn goudleren
hehand en plafondschildering (18e
eeuw).
De openingstijden zijn: maandag
t/m vrijdag van 12-17 uur. Zaterdag
van 10-17 uur. De toegang is gratis.
VLAARDINGEN Het Vlaar
dingse Visserijmuseum heeft een
tentoonstelling ingericht van
„haar papieren aanwinsten". Het
Vlaardingse Visserijmuseum
heeft een afdeling Bibliotheek en
Dokumentatie. Drie- tot vierhon
derd mensen per jaar bezoeken
die afdeling. De overige bezoe
kers van liet museum - ruim 99
procent komen er niet. Ze heb
ben er niets te zoeken en weten-
misschien zelfs niet van haar be
staan. Het is de „stille afdeling"
van het museum, letterlijk, maar
vooral figuurlijk. „Het papieren
museum" als het ware, dat op ge
heel eigen wijze, maar uiterst
doeltreffend de rijke geschiedenis
van het visserijbedrijf weergeeft.
Zonder die afdeling is het eigen
lijke museum vrijwel ondenkbaar
maar ook zelfstandig heeft zij de
bezoeker veel te bieden", aldus
de initiatiefnemers van de ten
toonstelling Jan van de Voort.
Het overgrote deel van alle aanwinsten
komt in de bibliotheek. In de loop der
jaren waren dat vele duizenden „papie
ren". Ze werden verworven meest door
Commissie praat
over zwemtarieven
SCHIEDAM Op initiatief van
de Wetenschappelijke Kring
Schiedam en uitgewerkt door het
Museum en het Archief is er tot
12 oktobèr in de Grote- of St.
Janskerk een tentoonstelling van
„Zeven eeuwen Kerk te Schie
dam".
De tentoonstelling geeft behalve
een overzicht van de verschil
lende bouwstijlen van de kerken
die in Schiedam gebouwd zijn,
ook informatie over St. Liduina,
Francois Haverschmidt, beter be
kend als Piet Paaltjens en de Rot
terdamse kunstschilder Marius
Richters. Van deze laatste is er
een kleine overzichttentoonstel
ling van zijn ontwerpen voor de
gebrandschilderde ramen.
De stichting van de Grote Kerk zelf is
op 5 december I 262 bekrachtigd door
Hendrik van Vianen, Bisschop van Ut
recht. Vrouw Aleida van Henegouwen
„in het nieuwe land bij de schiedam"
heeft een kerk laten bouwen en met
goederen „begiftigd".
MAASLUIS - Vanavond vergadert de
commissie voor financiën en econo
mische aangelegenheden in de confe
rentiekamer van de secretarie aan de
Govert van Wijkkade. De vergadering is
openbaar en vangt aan om 19.30 uur.
ijdens deze vergadering zal er onder
eer gesproken worden over de 15
pet. verhoging van de zwemtarieven
met ingang van 1 januari 1976. De ta
rieven voor het schoolzwemmen zou
den verhoogd moeten worden van
f.85,— tot f.105,- zo luidt het voor
stel.
Op woensdag 24 september vergadert
de commissie voor sociale zaken,
volksgezondheid en milieuzaken.
Aanvang van de (openbare) vergade
ring is 19.30 uur. eveneens ter gemeen
tesecretarie.
Tijdens deze vergadering wordt het
jaarverslag 1974 en het verslag van het
eerste kwartaal van dit jaar van de
dienst Centraal Milieubeheer Rijn
mond besproken.
In de verslagen wordt een toelichting
gegeven op de stand van zaken met be
trekking tot het milieu in het Rijn
mondgebied.
schenking, voor een deel door aankoop
en een enkele keer door bruikleen. Het
'zijn papieren in vele "vormen: tekenin
gen, prenten, foto's, kaarten, boeken,
archiefstukken enz. Deze „verborgen"
rijkdom van het museum wordt wel in
tensief gebruikt, maar wordt door be
trekkelijk weinig mensen bekeken. Dat
is jammer voor dat overgrote deel van
het museumpubliek, dat daarmee te
kort wordt gedaan (in feite zichzelf te
kort doet) en vooral jammer voor de
honderden „schenkers" die hun bijdra
ge vrijwel nooit in de permanente op
stelling van het museum tegenkomen.
Handschriften
Het is de taak van de afdeling Biblio
theek en Dokumentatie al die papie
ren dokümenten te administreren, te
beheren en toegankelijk te maken. Zij
nam het initiatief om door middel van
een tijdelijke tentoonstelling in de ex
positiezaal de aandacht te vestigen op
de papieren kollektie van het museum,
bestaande uit zo'n 4000 boeken en
tijdschriften, ruim 8000 foto's en
1500 negatieven, 100 tekeningen en
Gratis bowlen in
nieuw centrum
VLAARDINGEN - Burgemees-
ster Kieboom gooit morgenmid
dag om 16.00 uur de eerste bal in
het nieuwe Bowling Centrum aan
de Anna van Saksenweg in Holy.
Na de officiële opening zal de na
tionale bowling selectie een de
monstratie geven. Op het ogen
blik oefent de nationale selectie
dagelijks in het bowling centrum
als voorbereiding op de voorron
den van het wereldkampioen
schap bowlen, die over veertien
dageh in Engeland plaatsvinden.
Morgenavond is er vanaf 19.00
uur voor het Vlaardingse publiek
gelegenheid om met de voor
Vlaardingen nieuwe tak van
sport kennis te maken. Onder
deskundige leiding kan er dan
gratis worden gebowld.
Het centrum beschikt over tien
banen die aan alle eisen voldoen.
Verder zijn er in het bowling-cen
trum o.a. een bar, een bistro, een
Oudhollandse pokerhoek en een
zaal voor recepties en vergade
ringen ondergebracht.
Omstreeks 1380 begon men met de
bouw van een grotere kerk. In 1425
bestond dit gebouw uit het huidige
middenschip met het vijfhoekig geslo
ten hoogkoor, het rechthoekig geslo
ten noord- of vrouwekoor, de toren en
een zuidkoor, voorloper van het hui
dige koor. Het was deze kerk, die in
hetzelfde jaa, door Zweder van Kui
lenburg. elect van Utrecht, werd ge
wijd aan Johannes de Doper.
Stadsbrand
De grote stadsbrand van 1428 verniel
de ook de kerk. Het herstel beteken
de tevens de vergroting van de kerk.
Zo bouwde men er bij de noorderzij-
beuk annex kapel, de huidige waag. In
1434 verrees de Lidwinakapel tegen dc
zuidmuur van het huidige midden-
auto-truckverhuur
Walenburghof 17
tel (010)656400 station,'
Volgens het bericht van de consecratie
uit 1271 was deze eerste kerk van
Schiedam gewijd aan Maria Magdalena
en alle heiligen. Funderingsresten van
dit kerkje, dat bestond uit een schip
annex rechthoekig koor, zijn tijdens de
restauratiewerkzaamheden aan de hui
dige kerk in de jaren 1945-1949 terug
gevonden onder het middenschip en
koor. De westgevel van het kerkje lag
ongeveer halverwege het huidige mid
denschip.
Peperduur project
van sta
SCHIEDAM Burgemeester Lems
heeft afgelopen donderdag de eerste
paal geslagen van het project „Over
de Vesten" aan de Nieuwe Haven, dat
door MUWI wordt gebouwd.
Het project komt in de plaats voor
de grote katholieke St. Liduina kerk
die enkele jaren geleden werd gesloopt.
In 'totaal worden 66 twee- en 33 drie
kamerwoningen gebouwd, die in prijs
variëren van 103.000 tot 1 18.000 gul
den. Op dit moment zijn al 25 appar
tementen verkocht of in opti geno-
Volgens een rekensommetje van MUW I
zullen de maandlasten voor kopers van
een flat van 103.0.00 gulden na het
eerste jaar 280 gulden per maand be
dragen. Fr worst dan vanuit gegaan
dat 5.000 gulden is aanbetaald, de
hypotheek op annuiteiten-basis (be
ginnen met weinig betalen, eindigen
met veel betalen) is afgesloten en er
in het tweede jaar een rijkspremie van
V000 gulden wordt, ontvangen. Fr is
verder uitgegaan van een hypotheek
rente van negen procent.
In het project wordt in de toekomst
ook nog een kantoortoren opgenomen.
Volgens een nogal manke vergelijking
van MUWI wordt hierdoor weer aan
sluiting verkregen met het oude stads
beeld (de kerktoren van de St. Lidui
na kerk).
Het project wordt eind volgend jaar
opgeleverd
MAASSLUIS - De Industriebond
NVV Maasluis/Maasland belegt van
avond (23 september) een ledenverga
dering in de Kern. In verband met het
congres op 27 oktober in Utrecht wor
den op deze avond candidaten gekozen
als afgevaardigden voor dit congres. Op
deze avond wordt er eveneens aan
dacht geschonken aan het préadvies
van het Bondsbestuur en Bondsraad,
dat gepubliceerd werd in het W.I.K.
van 10 en 17 september.
Felgekleurde affiches moesten in de
jaren 46-60 de visconsuniptie
stimuleren.
prenten, 550 technische tekeningen,
80 zeekaarten en enige honderden
stuks handschriften, archivalia en re-
klame-drukwerken.
Het is een tamelijk willekeurige, maar
vooral uiterst beperkte greep uit de
bonte verscheidenheid van de doku-
mentaire verzamelingen. Wat extra
aandacht kregen de felgekleurde af
fiches en etalagekaarten die in de jaren
1946-'6Ó( de visconsumptie moesten
stimuleren. Beeld van een recent verle
den, maar in schrijnend contrast met
de beperkende maatregelen voor de
visvangst van onze dagen.
De expositie duurt tot 2 november en
is tijdens de normale openingstijden
van het museum toegankelijk.
