Garla Kleekamp maakt
ontroerend mooie grafiek
Op de koffie komen
naar knnst kijken
nu ie v nasn omui
museumnieu
ws
Speelgoed-voorloper
zien van film en t.v.
Groepstentoonstelling in Museum Schiedam
Vreewijk's
mannenkoor
dertig jaar
termeulen
498
termeulen
termeulen
i)E HAVENLOODS-DONDERDAG 27 NOVEMBER 1975
48 -571
Carla Kleekamp, over wie Hans Redeker onlangs schreef, dat zij zich onder de
fijnste talenten bij de nieuwgekomen grafica schaart, werkt figuratief en noemt
zichzelf autodidacte. Zij exposeert samen met enkele andere kunstenaars van 29
november tot 8 december in het museum van Schiedam.
Deze tentoonstelling zal worden gehouden in het kader van de feestelijkheden
rondom 5 december en daarom de titel dragend: „Het is geen KUNST om Sint
te zijn".
Begin 1974 exposeerde Carla Klee
kamp voor de eerste maal bij het
kunstcentrum De Vaart in Hilversum,
daarna onder meer in Den Haag bij
ARTA, vervolgens in Amsterdam en
binnen enkele maanden gaat haar werk
over de grenzen naar Franfurt. Het bij
zondere van haar etsen is dat ze met de
hand en afhankelijk van het aantal
kleuren, verschillende malen worden
ingekleurd en afgedrukt.
Tot nu toe werden haar grafiekmap
pen: „Een dag uit het leven van een
wijngaardslak" en „Een week in acht
etsen", verzorgd door de Haagse uit
gever W. Palm, die onmiddellijk en
thousiast raakte voor deze bijzonder
delijk een halve manager geworden.
Vroeger ben ik bij Helen de Clerq
bezig geweest aan een beroepsoplei
ding voor modern ballet. Dat was in
derdaad niet vol te houden met drie
kleine kinderen. Ik dans nog wel,
maar de grafiek is belangrijker voor me
gebleken en die kan ik ook gemakkelij
ker in mijn leven integreren.... en ik
kijk nooit televisie".
We kijken naar het dochtertje dat nu
op de grond ligt en de kat vakkundig
vastknelt en hartstochtelijk aait.
„Soms ben ik kribbig wanneer er te
veel van me geëist wordt; dan zou ik
graag een goedhartige moeder zijn die
altijd maar klaar staat voor haar kin
deren en taarten bakt". Ze laat me een
plaatjes haalt die nodig zijn om een se
rie miniaturen „De vier seizoenen" te
kunnen maken. Ze legt ze voorzichtig
op de grond naast elkaar. „Elke afdruk
moet vier maal worden verwerkt en na
iedere kleurenopbreng moet ik drie da
gen wachten voordat de volgende er
overheen kan. Als ik iets in een serie
laat mislukken zou ik er wel acuut mee
willen stoppen".-
- Je noemt jezelf autodidact, ben je
al lang grafisch bezig?
„Tijdens mijn jeugd in Indonesië kreeg
ik aquarellessen van een tante, nader
hand in Nederland tekenlessen van een
oom die graficus was. Dat grafiek zo
fascinerend kon zijn, daar ben ik zelf
achter gekomen en dat is eigenlijk nog
maar drie jaar geleden"
al voorbij zijn, daardoor kan ik beter
schiften. Een paar dagen in de week
kan ik afdrukken in het atelier van het
kunstcentrum „De Vaart", maar bin
nenkort hoop ik thuis zélf een druk-
persje te hebben. Ik werk hard maar
ben erg afhankelijk van de tijd die ik
eraan kan besteden en daarom moet
ik dikwijls iets afschuiven aan anderen,
die dan voor me afdrukkenik heb
daar niet al te beste arvaringen mee".
- Wat voor mens wil je worden; nog
creatiever, wijs, harmonisch?
„Ik zou graag creatief willen blijven
maar niet ten koste van alles en ik zou
ook met materieel minder genoegen
kunnen nemen. Uit mezelf kan ik er
Carla Kleekamp.
geen afstand van doen (verontschul
digend lachje) ze zouden het moeten
afpakken....ik probeer wél bewust
me niet teveel aan dingen te hechten,
en ik geloof in versobering".
Lijkt het je erg om oud te worden?
Ze slaat haar arm om de jongste doch
ter heen die naast haar komt zitten en
voor wie het nu wel lang genoeg ge
duurd heeft. „Ja, ik vind het wel erg.
Ik ben laats op een schoolreünie ge
weest, als je dan ziet hoe sommige
mensen in zo korte tijd kunnen veran
deren....Ik wil graag zo lang mogelijk
jong blijven".
MARIJKE REK
Ontplooing
poëtische kleuretsen. Uit beide map- hele serie „wensmoeders" van kera-
pen spreekt een, weliswaar soms wat
verwonderd, aanvaarden van de we
reld om haar heen.
Dit intervieuw heeft plaats in het
mime atelier in Hilversum, dat dikwijls
dienst doet als werkkamer voor de
echtgenoot, evenals zoete inval voor de
drie dochters, de twee Siamese katten
en de hond. Carla maakt een vriende
lijke, gedecideerde en tegelijk wat
nerveuze indruk, als van een gespan
nen snaar. Ze heeft afstandelijk ge
voel voor humor.
Kunst en huis
Terwijl de jongste dochter een van de
katten cake zit te voeren, vraag ik Car
la of ze het beeldend werken en huis
vrouw zijn, goed kan kombineren.
„Het wordt wel wat moeilijker nu ik
•net steeds drukker krijg. Gelukkig
helpt m'n man me veel en hij is dui-
miek zien, die ze ooit een maakte.
Uniek werk
- Je schijnt vrij uniek werk te leve
ren met die ingekleurde etsen en de
belangstelling ervoor is nog steeds
groeiende.
„Ik heb inderdaad bijna al mijn werk
verkocht, maar het prettige van grafiek
is datje er altijd eentje voor jezelf kan
bewaren. Je raakt je werk nooit echt
helemaal kwijt, zoals bij een schilde
rij, en dat moet ook de prijs bepalen.
Van de andere kant ben ik zó mid
deleeuws geduldig bezig met al die ver
schillende kleurenafdrukken, dat ik me
wel eens afvraag of het doel de midde
len heiligt".
Carla staat op en loopt met grote pas
sen naar een kastje waarin ze 6 zinken
- Er wordt wel eens beweerd dat
kunstenaars die hun jeugd in Indonesië
hebben doorgebracht, dikwijls pas
later tot creatieve ontplooiing komen.
„Ja, ja, dat klopt bij mij ook. Ik ge
loof persoonlijk dat dit aan het gees
telijk klimaat lag. Het kolonialisme
kon ik niet accepteren en voordat je
daar mee klaar bent....ook het verschil
tussen twee culturen die moet je ver
werken....het is ontzaglijk moeilijk
om van de dingen die je in je jeugd
meemaakt, los te komen. Eigenlijk ben
ik vooral door m'n man met m'n neus
op de realiteit gedrukt. Hij is psycho
loog en werkt op het moment voor
drugsverslaafden in Hilversum. Als ik
niet met hem getrouwd was, zou ik me
gemakkelijk helemaal in mezelf en m'n
werk kunnen terugtrekken".
Je werkt veel in reeksen(mappen),
ga je uit van directe emoties en is het
een antwoord ergens op?
„Iets wat ik mooi vind en niet heb
kunnen formuleren, verwerk ik soms
in etsjes. Ik werk vanuit emoties die
Carla Kleekamp
het kunstcentrum De Vaart
Het Vreewijk's Mannenkoor werd dertig
jaar geleden in Tuindorp-Vreewijk op
gericht onder de naam Christelijk Man
nekoor „Rotterdam-Vreewijk". Dit
jubileum wil het koor vieren door
middel van een concert in de Bree-
pleinkerk in Rotterdam Zuid (Rand
weg) op zaterdag 20 december. Mede
werking aan dit concert zal worden
verleend door de Mariniers-Kapel en
organist-pianist Koos Bons. Het koor
zal voor deze speciale gelegenheid een
tweetal werken uitvoeren aan de hand
van organist Koos Bons en huidige diri
gent Wim Hardenbol, die speciaal voor
dit koor werden gecomponeerd.
Aanvankelijk telde het koor bij de
oprichting negen leden, een aantal
dat inmiddels is uitgegroeid tot een
groot koor, dat in de vijftiger jaren,
toen het onder leiding stond van Feike
Asma, tot ver over de honderd leden
telde. Tal van bekende dirigenten
hebben in de loop der jaren de leiding
gehad over dit koor, om enkele namen
te noemen: Laurens van Wingerden,
Feike Asma, Dirk Jansz. Zwart, Ber
nard Verboom en Sander van Marion .n
Sinds een jaar zwaait Wim Hardenbol
het dirigentenstokje, een ook ver van
buiten Rotterdam bekende componist,
hij heeft onder andere alle muziek van
het Groot I.J.E.-koor geschreven en is
tevens de muzikale leider van het be
kende Tamboers- en Trompettenkorps
AHOY.
Kaarten voor dit jubileumconcert op
zaterdag 20 december in de Bree-
pleinkerk aan de Randweg in Rotter
dam Zuid zijn verkrijgbaar bij de leden
van het koor en op de dag van het con
cert aan de zaal voor f. 1.50. Ook kan
men indien met belangstelling heeft
voor het koor vrijblijvend een repeti
tie-avond bijwonen op donderdag van
acht tot tien uur 's avonds in het gym
nastieklokaal van de Johan Bogerman-
school, Utrechtsestraat/Stichtseplein
(zijstraat Randweg).
BARITON ZrNGT
LIEDEREN ROND
'T SYMBOLISME
vember op in museum Boymans-Van
Beuningen. Dit optreden vindt plaats
in het kader van een serie aanvullende
voorstellingen rond de tentoonstelling
„Het Symbolisme in Europa". Zij
zullen liederen brengen van Caplet
(met tekst van Baudelaire), Roussel
(met tekst van Henri de Régnier), An-
driessen (met tekst van Rimbaud) en
Moessaorgski's Tableaux d'une expo
sition. Kaarten zijn gratis verkrijgbaar
in het museum (verkoopbalie nieuwe
vleugel) of telefonisch te
telefoonnummer 010- 360500.
Meis/es
zo ontevreden kijken ft
werken)
Kromme Elleboogkort en goed
Verwen uw kinderen
!t zo'n heerlijk warme pyjama
van soepel katoenen tricot of
flanel. Prima pyjama's die fijn zijn
in 't dragen en leuk staan. Makkelijk
wasbaar. Diverse kleuren en dessins.
Maten 92 t/m 164. Nu met vele
guldens voordeel,
maat 104 t/m 116
nf 10,95 voor f5,98
sat 128 t/m 140
van f 11,95 voor f 6,98
1152 t/m 164
van f 12,95 voor f 7,98
In de Dubbelde Palmboom
Het museum „De Dubbelde Palm
boom", dat onlangs nog verbouwd is,
biedt de bezoekers een interessante
afdeling antiek speelgoed. Een
speciale hoek is daar ingeruimd voor
de voorlopers van televisie en film.
Het eerste wat daarbij opvalt zijn de
vele „illuminatiekastjes"; 18e
eeuwse in houten raampjes achter
elkaar geplaatste op glas geschilderde
voorstellingen. Tegen het licht gehou
den bieden deze kastjes een grappig
effect, waarop men niet gauw uitge
keken raakt. Dan is er natuurlijk de
toverlantaarn, die zowel thuis als op
de kermis graag bekeken werd, al ver
schilden de afbeeldingen dan wel. De
plaatjes, die varieerden van onschul
dige verhaaltjes tot scabreuze afbeel
dingen, waren met veel zorg op de
smalle glazen plaatsjes geschilderd.
Al zeer snel ging men er toe over de
voorstellingen te verlevendigen door
beweging te suggereren, waarvoor men
na veel experimenteren allerlei me
chaniekjes ontwikkelde. Het beste
resultaat verkreeg men uiteindelijk
door gebruik te maken van de traag
heid van het oog en zo ontstond uit
eindelijk de film, waarbij met een be
paalde snelheid reeksen opeenvolgen
de beelden worden getoond.
Hetzelfde principe, maar dan zeer ver
eenvoudigd, kan men terugvinden in
een speelgoedje dat vooral in het begin
van de 19de eeuw erg geliefd was,
de wonderschijf. Een speeltje dat door
ieder kind gemakkelijk gemaakt wordt.
Knip de hierbij afgebeelde plaatjes
langs de stippelrand uit en plak ze elk
aan een kant van een even groot rond
kartonnetje. De dame aan de ene, de
harp, ondersteboven, aan de andere
kant. De aangegeven stip moet aan de
onderzijde komen. Bij g een gaatje
prikken en aan iedere kant een touw
tje aan het kartonnetje binden. Wan
neer men nu de beide touwtjes snel
tussen de vingers heen en weer draait
is het oog te traag om beide plaatjes
De nieuwbouw, die momenteel aan de zuidzijde van de Westblaak
wordt gepleegd, heeft in de richting van de Witte deWithstraat nog
al wat straten afgeknepen. De bekende Zwarte Paardenstraat is er één
van. Hier rest nog slechts een minuscuul stompje, waarvan de naam
is aangepast aan de veranderde situatie: Kromme Elleboog. Er staan
nog drie (bewoonde) huizen die nauwelijks meer opvallen. Wie het
stukje straat in loopt, waant zich veeleer op een inrit voor vrachtau
to's die bij het bouwterrein moeten zijn.
ruimte worden, waar liefhebbers op
andere wijze naar kunst kunnen kij
ken. Zij kunnen er straks op hun ge
mak plaatsnemen om geëxposeerde
werken te bekijken en rustig in zich op
te nemen. Een klein assortiment,
horend bij het Koffielokaal, dient o^n
het de bezoeker aangenaam te maken:
stevige koffie, échte soep (bruine bo
nen en erwten), tosti's en hot-dogs
vullen de lijst van maagverstevigingen.
Het interieur is ook in verschillende
opzichten afgestemd op deze totaal
functie. Het lokaal ademt diepbruin
(oud bruin, zou je bijna zeggen): enke
le wanden, de bar en het verdere ameu
blement zijn van deze kleur.
De vloertegels, die ongeveer een eeuw
oud moeten zijn, zijn onverlet gelaten,
een grote spiegel siert de achterwand
en groen-rood gestreepte markies de
voorgevel.
Deze aankleding maakt het Koffielo
kaal tot een aangenaam verblijfsoord,
niet uitsluitend voor kunstminnaars,
maar ook voor hen die vrijblijvend een
kijkje komen nemen. Want „Het Kof
fielokaal" richt zich op een breed pu
bliek, dat kunst nog wil en kan ont
dekken. Het belangrijke verschil met
musea, kunstzalen en galerieën bestaat
hierin, dat de tentoonstellingen in een
heel ander kader zijn vervat. Een wan
del-bezichtiging waarbij de voeten gaan
protesteren, is er aan de Kromme El-
Toch is de Kromme Elleboog geen
„woonerf", waaruit het leven is wegge-
bannen. Er is namelijk iets meer dan
drie woonhuizen, dat het straatje eni
ge leefbaarheid geeft: er is een heus
Koffielokaal, met een hoofdletter „k"
inderdaad. Want de lokaliteit stamt
dan wel niet uit vervlogen tijden (toen
Koffiehuizen zuivere trekpleisters wa
ren), maar is pas onlangs ingericht.
Voordien was deze ruimte binnen het
pand nummer 85 in gebruik als opslag
plaats, die na een volledige verbouwing
nu een totaal andere functie heeft.
Twee kunstenaars, die omwille van
hun persoonlijke betrokkenheid bij het
Koffielokaal alleen met hun voornaam
willen worden genoemd, hebben de
zaak tot stand gebracht: Aad en Bart.
Zij hebben met hun schepping iets
meer voor dan alléén Koffielokaal: ze
willen er kunstwerken gaan exposeren,
met verkoopdoeleinden. Onmiddellijk
na de (officieuze) opening, maandag 1
december, gaat er een schilderijenten
toonstelling van start. De exploitanten
(om maar eens een oneerbiedig woord
te gebruiken) zijn nog in onderhande
ling met een schilder, die zijn doeken
als eerste in Rotterdams nieuwste
kunstzaal ten toon kan gaan stellen.
Het koffielokaal is niet louter opgezet
als drinkgclegenheid, evenmin als
(commerciële) kunstzaal.Het moet een
leboog niet bij, net zo min als er een
koopverplichting bestaat of er een ge
dachte, dat de koop van een kunst
werk onvermijdelijk volgt op de bin
nenkomst, hoéft te bestaan. In „Het
Koffielokaal" is de bezoeker vrij om
te genieten van kunst en van koffie.
Aad en Bart hebben aan het interieur
een antiek aanzicht gegeven, ook al is
er niets (behalve de vloertegels) écht
oud. Maar de aankleding van de ruimte
kan gemakkelijk het gevoel geven, dat
men in een oud etablissement vertoeft.
De lampen, die sterker en zwakker
licht kunnen geven, hebben antiek-gla
zen kappen; een wanddecoratie brengt
iets van vroeger sferen terug, terwijl
ook een Jugcndstil-beeld appelleert
aan het verleden. Op de achtergrond
speelt Franse muziek, en ook die is
niet van vandaag of gisteren. De
lokaliteit is dus noch in sfeer noch in
opzet gelijk aan een galerie.
alternatief op andere vormen
kunstexpositie te beschouwen als een
interessant experiment. Maandag 1 de
cember gaan de deuren open om (aan
staande) kunstliefhebbers toegang te
"bieden tot de in oude stijl opgetrokken
koffie- en kunstruimte. Iedere werkdag
van 12 tot 17 uur zal „Het Koffielo
kaal" in pand no. 85 aan de Kromme
Elleboog (de nummering is nog van de
Zwarte Paardenstraat) zijn geopend.
Wie in de buurt komt van het cen
trum, van de wijk Cool en van de Witte
de Withstraat kan kennis maken met
kunst, die op een aantrekkelijke en
persoonlijke wjjze tentoon wordt ge
steld. En één enkele ervaring leert al,
dat het gezellliger is naarmate het
drukker wordt.
Wie zegt dat de Sint opge
ruimd niet netjes vindt?
Een solide, met vinyl overtrokken
houten platenkoffer. Een handig
waaier model voor het netjes en
overzichtelijk opbergen van mini
maal 20 elpee's. Chroom sluitingen
en een stevige kunststof handgreep.
Nu met 7 gulden voordeel!
van f 16,95 voor
Radio in 'Military' stijl.
Een zeer professioneel uitziende
4 banden radio die op lichtnet of
op batterijen speelt. Ontvangt FM
met AFC, midden-, lange- en korte
golf. Heeft een verlichte zenderaf
stelling, toonregeling, aansluiting
voor oortelefoon of luidspreker en
een 7-delige draaibare teleskoop-
antenne. Kompleet met draagriem,
oortelefoon, batterijen en 6
maanden garantie,
f 119, - voor
Een zelf te maken
wonderschijf
naar een voorbeeld
van een exemplaar
in het museum
..De Dubbelde Palboom
