'Als uw kind naar droge modder
stinkt heeft het drugs gebruikt
Jeugdsentiment uit de zestiger jaren
'Schiedamse Ateliers'
in Stedelijk Museum
termeulen
editie p SCHIEDAM
DIERENLIEFHEBBERS OPGELET!!!!!
MONSTER TEL. 263112
rs
Meubelfabriek
U Oisterwijk
PENNEY'S
BEATBALLET
(■piN
Zwaanshals^ fTr'dam
BroersvestS7^.m
RREVGER
MODE
VOOR H Ell
SLAAPKAMERS
donderdag 4 maart 1976 25e jaargang no. 18
2 5 jaar
op het binnenwegplein
KIJK OP PAGINA 2
VOORDEEL VOORU
HOOFDKANTOOR: PRINS HENDRIKKADE 14. ROTTERDAM. TEL. 132170.
r#
SCHIEDAM De jeugd die aan het
eind van de zestiger en het begin van
de zeventiger jaren Schiedam op zijn
.kop zette, lijkt in het niets te zijn ver
dwenen. De jaren van scholieren verzet,
felle discussies over sex en drugs, we
reldwinkel en kabouters liggen al weer
■een vijftal jaren achter ons. Ook lande
lijk was de jeugd toen in beweging; het
was de tijd toen scholieren onaange
kondigd de lerarenkamer kwamen bin
nenlopen, studenten het Maagdenhuis
in Amsterdam bezetten en Roel van
Duyn als kabouter onze hoofdstad tot
Oranje Vrijstraat uitriep. Een turbu
lente tijd die ook zijn weerslag had in
Schiedam. Alie Kuiper, sinds kort te
rug uit Antwerpen waar ze als stagiaire
bij de Internationale Nieuwe Scene
werkte, een politieke theatergroep,
weet zich nog heel goed te herinneren
wat zich toen in Schiedam afspeelde.
Eind 1969 werd in Schiedam de vredes-
voettocht georganiseerd. Ruim hon
derd Schiedammers liepen toen in de
kerstnacht door Schiedam en praatten
over door Pax Christi geformuleerde
discussiepunten. Start- en eindpunt
▼an deze tocht was de Korenbeurs
waar Jan Pronk, destijds nog weten
schappelijk medewerker aan de Eco
nomische Hogeschool en thans minis
ter van ontwikkelingssamenwerking,
met de deelnemers in discussie ging
over het probleem van arme en rijke
landen.
In juli 1970 ging de Wereldwinkel van
start in het Proveniershuis. De enthou
siaste groep medewerkers, deels voort
gekomen uit de voettocht, richtte een
werkgroep Zuidelijk Afrika op, die nog
steeds bestaat ep eerdaags weer in de
publiciteit zal treden. Ook voerde de
wereldwinkel diverse acties, waaronder
de verkoop van rietsuiker en het opha
len van dekens voor de MPLA in Ango
la. Toen landelijk de koffie-actie werd
gevoerd, postten de wereldwinkeliers
voor Albert Heyn aan de Oranjegalerij
en riepen ze klanten op geen Angola-
koffie Ut kopen.
Standbeeld
Een andere koffie-actie vestigde de
aandacht op Zuid-Amerika: de wereld
winkel deelde koffiebonen uit aan
Schiedammers en onthulde het stand
beeld van Juan Valdez, de van de bios
coopreclame bekende koffieplukker,.
op de Koemarkt. Alie Kuiper: „Er was
in de krant een interview geweest met
mensen van de wereldwinkel. Die had
den gezegd dat er misschien een stand
beeld zou worden onthuld. De krant
maakte ervan dat dat inderdaad zou
gebeuren. We hebben het toen in twee
dagen gemaakt, want het stond in de
krant". De wereldwinkel was ook ac
tief op diverse scholen met kleine pro
jecten over de Derde Wereld en stond
tweemaal met een stand op de Inhabé,
destijds een jaarlijkse beurs van Schie
damse middenstanders. In de loop van
1972 was het gedaan met de wereld-
winkeL „De mensen die initiatiefne
mer waren geweest, gingen weg door
studie en lieten een vacuüm achter van
mensen die wel enthousiast waren
maar geen ervaring hadden hoe je dat
soort dingen moest aanpakken. Ze
hadden niets overgedragen", aldus Alie
Kuiper.
Vrijblijvend
De medewerkers aan de wereldwinkel
splitsten zich ruwweg in drie groepen:
degenen die vrijblijvend alternatief de
den en van de wereldwinkel een thee
huis maakten waar o.a. kamille-thee
werd gedronken, een groep die zich
ontwikkelde in politieke richting en
vooral buiten Schiedam aktief werd en
jeugdigen die de wereldwinkel meer als
vrije-tijdsbesteding zagen.
In het eerste jaar van haar bestaan, was
de wereldwinkel echter een begrip in
Schiedam ondanks de excentrische lig
ging in het Proveniershuis. „Het isole
ment van de wereldwinkel was redelijk
te doorbreken omdat we vrij veel naar
■buiten traden. De winkel was ook aan
trekkelijk voor jongeren die andere in
formatie wilde hebben", weet Alie
Kuiper zich te herinneren, die via de
wereldwinkel en de Sociale Academie
de wereld van het politiek vormings-.
toneel binnenrolde.
Sex en drugs
Alie Kuiper was destijds leerlinge op
de MMS-afdeling van de Rijksscholen
gemeenschap en zat in de redactie van
de schoolkrant. „Dat was een middel
om je ideeën te verspreiden. Er wigfd
veel stampij gemaakt over een verslag
van een oudervergadering dat in de
schoolkrant stond. Die vergadering
ging over sex en drugs op school. Sinds
dien voerde de schoolleiding een hetze
tegen vermeend druggebruik op school.
In een brief aan de ouders schreef de
leiding: „Als uw kind naar opgedroog
de modder stinkt, heeft het drugs ge
bruikt". De schrijvers van het verslag
en de redactie werden op het matje bij
Sprong (directeur, red.) geroepen.
We hebben ook de Vietnam-actie op
school georganiseerd met een spreker,
film, stand en muurkrant. Een aantal
leraren was best tolerant, maar toen op
de muurkrant de kreet Johnson moor
denaar verscheen, mocht het gelijk niet
meer. Dat was belediging van een be
vriend staatshoofd", vertelt Alie over
haar schooltijd. Ook het Spieringshoek
Lyceum was in beweging. In samen
werking met de werkgroep Zuidelijk
Afrika werden werkweekends georga
niseerd. Het tweede weekend had als
thema onderwijs en werd door veertig
leerlingen meegemaakt. Alie Kuiper:
„Er werd een simulatiespel gespeeld
over de functie van de school in de
maatschappij: wat zou je willen leren
en waarvoor. Dat werkte ontzettend
goed met betrekking tot inzicht krij
gen". Het zou voprlopig het laatste
weekend worden. Van één leraar die
op alle mogelijke manieren actief was
geweest, werd de tijdelijke aanstelling
niet verlengd, destijds een veel voor
komende manier om lastige leraren
kwijt te raken.*
Onverschillig
Alie Kuiper had het geluk nog net voor
de invoering van de Mammoetwet haar
middelbare schoolopleiding te kunnen
afmaken. „Dat was nog leuk", vertelt
ze, ,',Als je bij de directeur moest ko
men werd je helemaal uitgpvraagd of je
drugs gebruikte. Ik kreeg- ontzettend
op mijn donder dat ik mijn best moest
doen. Dat hielp wel". Over de school
na de invoering vap de Mammoetwet:
„Verschrikkelijk, ik moet er niet aan
denken. Je bent een nummer gewor
den. De leerlingen zitten in steeds wis
selende groepjes. Er is een stuk onver
schilligheid ontstaan. Steeds maar
schoolonderzoeken. Je moet voortdu
rend werken naar examens en hebt
geen tijd meer om iets extra's te doen.
De niveaus worden per vak hoger, de
leerlingen krijgen ook minder vakken.
De school wordt steeds groter en het
onderwijs minder algemeen vormend.
Toen ik op school zat, waren er vier
honderd leerlingen, nu zijn er achthon
derd".
Over de schoolvereniging weet Alie
Kuiper nog te vertellen dat Exeption
werd uitgenodigd en op school speelde.
„We hadden feesten die tot drie uur
's nachts duurden. Het bestuur van de
leerlingenvereniging werd gekozen
door de leerlingen. Na de sex en drug
toestanden werd de schoolvereniging
door de-directie opgeheven. Avonden
mochten nog maar tot twaalf uur du
ren en er moesten vijf leraren bij aan
wezig zijn. Het bestuur werd aangewe
zen door de directeur en organiseerde
bingo en film. Te gek om los te lopen,
maar dat werd gepikt", aldus Alie
Kuiper.
meenschap naar de Sociale Academie.
Ze koos als studierichting cultureel
werk, omdat ze wilde leren hoe je de
maatschappij moest veranderen. „Op
de Sociale Academie word je gecon
fronteerd met het inaken van een
maatschappij-analyse, waardoor je je
eigen ervaringen kont plaatsen in een.
breder Kpder. Men gaat er na waarom
dingen Wel of niet lukken. Geleidelijk
is mijn inzicht vergroot. Ik ben nog
steeds optimistisch, maar het is nu
meer gebaseerd op studie hoe de maat
schappij verandert en hoe je daaraan
het beste kunt werken. De Sociale
Academie vond-ik erg leuk. Ik was met
literatuur en toneel bezig geweest en
had nog nooit de koppeling met maat
schappijverandering gemaakt", vertelt
In haaf tweede studiejaar werkte ze
mee aan een project over het politiek
vormingstheater, waarvan toen al Pro
loog, Sater en GLTwee de bekendste
groepen waren. Door een gelukkig toe
val kwam Alie in contact met mensen
van de Internationale Nieuwe Scene en
besloot haar derde stagejaar in Antwer
pen door te brengen. In totaal was ze
er anderhalf jaar.
sie door de Belgische overheid uit het
officiële theather is gestapt. Buiten de
schouwburg politiseerde de groep. Het
succes van de groep is te verklaren uit
een combinatie van de beste akteurs
van Vlaanderen met de politieke in
houd van hun toneelwerk".
De Internationale Nieuwe Scene uit
Antwerpen dankt haar faam in Vlaan
deren, Nederland en in Europa aan
Mistero Buffo van de Italiaan Dario Fo,
waarmee de groep drie jaar geleden in
het Holland Festival een eerste prijs
behaalde. Ook de Ballade van de grote
en de kleine poppen en het Chili-pro-
gramma „Putch" zijn bekende stukken
van de groep.
„Het is wel duidelijk hoe in België 'de
verhoudingen liggen", zegt Alie Kuiper.
De groep krijgt geen subsidie en moet
derhalve vier a vijf maal per week op
treden voor tenminste duizend mensen
om financieel het hoofd boyen water
te kunnen houden. Het is moeilijk om.
dan nog nieuwe stukken te maken.
Alie Kuiper: „Als de Nieuwe Scene
komt, zijn sommige schouwburgen uit
verkocht. Er wordt ook gespeeld in
oude fabriekshallen. Dan doen de ar
beiders zelf de kaartverkoop. Bij be
drijfsbezettingen ondersteunt de groep
met voorstellingen. Die anderhalf jaar
was erg goed. Ik moest vooraf contact
opnemen met het publiek en informa
tie geven voor de discussie achteraf. Ik
moést contact'opnemen met actiegroe
pen voor stands. In Nijmegen heeft de
directeur van de schouwburg bijna een
beroerte gekregen toen hij allemaal ta
fels in de hal zag met linkse literatuur.
Hij wilde ze weghebben, maar de
Nieuwe Scene zei dat de stands onder
deel waren van hun werk. Als dat niet.
mag, spelen we niet, zeiden ze. De di
recteur zei: op het toneel mag het wel.
Wij moesten alles zelf doen: repareren
van auto's, administratie, opbouwen
en afbreken van decors".
Fascisme
Beroerte
Alie Kuiper:„De Internationale Nieuwe
Scene is een groep van vijfentwintig
full-time akteurs dje wegens de repres-
„De Nieuwe Scene brengt onderwer
pen waar de mensen dagelijks mee te
maken hebben: wat er aan de hand is
in de maatschappij, wat voor misstan
den er zijn en hoe je daar iets aan zou
kunnen veranderen. Het gewone toneel
is een stukje amusement. Het politiek
theater moet ook amusant zijn. De
Nieuwe Scene had dat al en vormt een
voorbeeld voor Nederlandse groepen.
Mistero Buffo is een stuk in de stijl van
de commedia dell'arte, het bevat een
heel stuk emotionaliteit. Na afloop van
de voorstelling zijn er altijd emotionele
discussies. Het grootste gedeelte van
het publiek blijft altijd na de voorstel
ling zitten. Wij proberen de algemene
problematiek te vertalen naar de plaat
selijke situatie. Daartoe hadden wij van
te voren contact met mensen uit de
plaats waar wij speelden. Mensen ont
dekken vaak via die discussie dat ze
met dezelfde dingen bezig zijn. Bedrijfs
bezettingen lopen voor in België. Ter
wijl ze hier praten over schoonmaken,
praten ze daarover doorgaan* Bezettin
gen zjjn erg goed georganiseerd. België
heeft een super rechtse regering, dat
ligt ontzettend duidelijk. De Antwerp
se havenarbeiders hebben gezien dat'
wij hun strijd kunnen ondersteunen.
Die zijn wél meegekomen naar de mani
festatie in Utrecht. Als arbeiders' zelf
niet in een strijdsituatie zitten, is hef
erg moeilijk aan te tonen wat je voor
ze kunt doen", aldus Alie Kuiper.
Demonstratie
Ze maakte in België ook kennis met
het opkomende fascisme. In Leuven
zag ze een demonstratie compleet met
hakenkruisen, helmen en zwarte kleren.
„De politie doet er niets tegen. Begin
'75 traden zo'n tweehonderd man in
de openbaarheid tijdens een andere de
monstratie met de kreet „Noord Viet
nam, Moord Vietnam". Na een voor
stelling op 11 september 1975 besloot
het publiek Iri Gent te gaan demonstre
ren. De politie was gelijk op de been.
Er hoeft maar iets te gebeuren of de
hele politie wordt gemobiliseerd. Bij
voorstellingen van de Nieuwe Scene
zijn altijd mensen van de geheime,
dienst. Er wordt wel eens gefotogra
feerd. Vorig jaar is een beroepsleger
ingesteld waarvoor wordt getraind in
Duitsland. De dienstplicht wordt afge
bouwd en het politieapparaat gecentra
liseerd".
Gezellig
„De mensen in België zijn ontzettend"
gastvrij. Antwerpen is een gezellige
stad waar hele families in café's zitten.
In bijna" twee maanden heb je er even
veel vrienden als je hier hebt", vertelt
Alie Kuiper die constateert dat het
actiegroepenwerk een beetje achter
loopt in België: „Jlet Angola comité
bestaat pas één jaar, de wereldwinkel is
driejaar aktief. Als ik vertelde over ac
tiegroepen in de Nieuwmarkt waar in
.de straten spandoeken hingen, konden
ze zich dat niet voorstellen".
Haar toekomstplannen liggen voor de
hand: „Afstuderen aan de Sociale Aca
demie en dan in buurten ervaring op
doen met spel en theater als middelen.
Als ik dat wat meer in de vingers heb,
ga ik terug naar het vormingstheater".
Dick van der Lugt
Ludiek
Kattebaksteentjes grote zak norm.20,50 nu
16,50
Hooi normeer pak 1,90 nu per 8 pakken
12,15
Stro norm.per pak 1,90 nu per 8 pakken
12,-
Hout mot.per pak 1,15 nu per 12 pakken
11,50
VOOR AQUARIA LIEFHEBBERS!?!
«oor 3.50 5 dagen per week(ma*di*wo*do*vrijdag)versfl luis
•°or 2.25 3 dagen per week(ma-wo-vrijdag)
DIT ALLES WORDT IN SCHIEDAM GRATIS THUISBEZORGD
Betaling contant bij aflevering.Bij voldoende interesse is
er ook de mogelijkheid voor het bezorgen van pens en alle
andere soorten voedsel, voor hond en kat, maar alleen in
grote verpakking.
Tussen de vredesvoettocht eind '69 en
de oprichting van de wereldwinkel
maakte Schiedam een korte periode
door waarin de kabouters actief waren.
Bij de opening van Jes '70, een creati-
viteitstentoonstelling van middelbare
scholen in het Museum, riep Han van
der Horst Schiedam uit tot Oranje Vrij
staat. De Schiedamse kabouters mani
festeerden zich op „ludieke" wijze,
zoals dat destijds heette. Vijf edities
van de Blijde Boodschap, officieel or
gaan van Schiedam kabouterstad, ver
schenen, de Hoogstraat werd schoon
gemaakt en wekelijks hielden de ka
bouters een volksvergadering in het
Zakkendragershuisje. Allerlei troep,
opgevist uit de Schie, werd op het
Stadhuis gedeponeerd en op Konin
ginnedag reden de kabouters met oran
je mutsen op bakfietsen door de stad.
Ze deelden speldjes uit aan politieagen
ten en hielden een picknick op de Koe
markt. Op panden die leeg waren ge
komen in de binnenstad plakten ze het
affiche „kraak, kraak". Ook werd een
bescheiden begin gemaakt met bejaar
denhulp: enkele kabouters deden bood
schappen voor bejaarden en namen ze
uit op kleine tochtjes door de stad.
„Eigenlijk stelde het allemaal niet zo
veel voor", aldus Alie Kuiper, „het
waren vrij ludieke acties. De mensen
moesten veranderen van mentaliteit,
vonden we. Ik dacht zelf nog dat je
mensen moest laten zien dat het an
ders kon: op de fiets, geen plastic din
gen gebruiken, ontspannen leven. Dan
komt het allemaal voor alkaar. We
hadden vrij idealistische gedachten".
Optimistisch
j li
Hoe
Boutique Pour Hommes
POO-POO
Hoogstr. 60 Schiedam
SCHIEDAM-Op vrijdagavond 5 maart
1976 zal om 20.15 uur in het Stedelijk
Museum Schiedam, Hoogstraatll2, de
eerste tentoonstelling geopend worden
in een nieuwe reeks onder de titel:
"Schiedamse Ateliers"JDe bedoeling
tafels stoelen
TV-kasten bankstellen
slaapkamers wandkasten
dekenkisten
Toonzaal: Berkel (Z.H.), I
Noordeindseweg 116 (langs het
water) tel. 01891-4670.
Ma t/m za 9-18 uur.
Vrijdagavond tot 21 uur.
Uw kopje koffie staat klaar.
van deze nieuwe reeks is om met re
gelmatige tussenpozen aan het pu
bliek te tonen,wat er in Schiedam ge
beurt op het gebied van de beeldende
kunst.De eerste tentoonstellingjs zeer
uiteenlopend van samenstelling.
Sjef Hendericks met intrigerende te
keningen en daa mee samenhangende
objecten;
Frans Ram met "gebogen"
Marjo van Soest-Verzijden met grote
glasheldere schilderijen en Marjan
Veenman met geheimzinnige schil
derijen en tekeningen uit de ma-
gisch-occulte sfeer.
start met een 'cursus in Rotter
dam op maandag 29 maart, aan
vang 19.30 en 20.30 uur.
(Adventkerk Abtsweg 16
Oversell ie)
Inlichtingen en aanmeldingen
Helen Hagoort
STADSKRONIEK
'Vandaag start in de Havenloods
een Stadskroniek. Deze kroniek
richt zich niet direct op politieke
'en actuele Schiedamse 2aken,
Ernaar zal over het algemeen alle
daagse gebeurtenissen en wetens
waardigheden beschrijven. In de
allereerste Stadskroniek wordt
uitgelegd Waa«jm z» wehtig Schie
damse straten naar verdienstelijke
Schiedammers zijn vernoemd.
„Waafom geen Koos de Kapper-
ptein, ïnplaats van een Edïsonptëiri
:én verdient Wilton, rife dtjizenden
mensen werk gaf geen straat", zo
vraagt Han van der Horst zich af.
De Stadskroniek op dé bmnenpa-,
giria vertelt er meer over.
Commissie financiën
SCHIEDAM-De Commissie voor Fi
nanciën en Economische Zaken houdt
een openbare vergadering op dinsdag
16 maart 1976 in het Stadskantoor in
de vergaderkamer op de 10e etage,aan
vang 20.00 uur.Behandeld zullen wor
den de punten op de agenda voor de
Gemeenteraadsvergadering van 23
maart a.s.,voor wat betreft de finan
ciële aspecten van de voorstellen .even
tueel aangevuld met punten ten aan
zien van de Gem.Technische Bedrijven.
Pasar Dalam
in Schiedam
SCHIEDAM Voor de vijfde maal zal
gedurende de komende Paasdagen in
de Sporthal Margriet te Schiedam de
Randstad Pasar Dalam worden georga
niseerd.
Op zaterdag 17 april en de beide Paas
dagen 18 en 19 april zal men vanaf
12.00 uur tot laat in de avond terecht
kunnen bij de vele oosterse stands en
restaurantjes.
Naast een artiestenprogramma, mode
shows, dansen en andere zaken voor de
ouderen zal vpor de kinderen een peu
terparadijs worden ingericht, terwijl ze
tevens mee zullen kunnen doen aan
„Paasmaskerade"-wedstrijden, waarbij
kinderen tot twaalf jaar aantrekkelijke
prijzen kunnen winnen door het sho
wen van eigen gemaakte Paashaas
maskers.
van deU/eel
DAVID BOWIE
STATION TO STATION
/Mhc
piano'* elektronische orgels
Broersvest 6, TeL 26 82 06
wandmeubelen, bankstellen enz. Nergens zo'n keus. Fabriekstoonza-
len industriegebouw, Goudsesingel 66, R'dam. Tel.010-12.64.61.
