Vlaardingse tabakshistorie
herleeft in 'De Zeeman'
>(n>®(500=~"
Bewoners schrijven
eigen geschiedenis
1&95
p.SCHIEDAM
Eigenaars brengen eigen merk pijptabak op de markt
opruiming
HAPPYIJS
SLAAPKAMERS
Insprekers met vakantie
VOORCOmACTLENZEN
Meubelfabriek
JU Oisterwijk
opruiming
DONDERDAG 22 JULI 1976 25e JAARGANG NO. 55
HOOFDKANTOOR: PRINS HENDRIKKADE 14, ROTTERDAM. TEL. 132170.
Verschijnt op woensdag en donderdag in ROT
TERDAM (rechtermaasoever), SCHIEDAM,
VLAARDINGEN, MAASSLUIS, HOEK VAN
HOLLAND, KRIMPENERWAARD, CAPELLE
EN NIEUWERKERK A/D IJSSEL, BLEISWIJK,
BERGSCHENHOEK en BERKEL RODENRIJS
TOTALE OPLAAG 270.000
VLAARDINGEN - Hoogstraat 122-010-352911.
KRIMPEN A/D IJSSEL Weteringsingel 2
01807-16899.
Vlak bij de Afrol is in de vorige eeuw
het eerste winkeltje van De Zeeman
gevestigd geweest
Vlotte tuniekblouse...
Ook de dames met de iets gro
tere maten kunnen met de mode
mee doen, want dit model tu
niekblouse heeft slankafkledende
lengténaden en valt tot over de
heupen. Het materiaal is van
polyester/katoen (65/35%).
De blouse heeft een leuk dessin
van vrouwenkopjes, 2 opgestik
te zakken en een losse ceintuur.
Maten 40 t/m 48. Kleur: ecru
fond met een groen, bfauw of
roestbruin dessin. Nu^
van f 16,95 voor
ZIT NIET IN DE ZORGEN
BEL
TEL. OI823-3572
"4^fpONHOy$^
DIE KOMT DEZELFDE
MORGEN
VLAARDINGEN - Met het op
de markt brengen van een eigen
merk pijptabak hebben Joop en
Mietje Stigter, sinds kort eige
naars van het tabakswinkeltje
„De Zeeman" op de Hoogstraat,
een stukje Vlaardingse historie
nieuw leven ingeblazen. „Deeze
en alle soorten van tabak, snuyf,
sigaren, koffy, thee worden ver-
kogt bij ,,De Zeeman" op de
Hoogstraat no. 205 op den hoek
van de Vrouwensteeg te Vlaar-
dingen", zo vertelt het wikkel
van de tabak die in vier soorten
óver de Nederlandse toonbanken
zal gaan: Baey Toeback nommer
1Portorico middel, Fijne Engel-
sche mixtuur en Virgynie.
door ROEL VAN LEEUWEN
Joop Stigter, die in Vlaardingen be
kendheid geniet als kunstenaar en
artistiek adviseur van het Visserijmu
seum, is samen met zijn vrouw Mietje
op vrij toevallige wijze met de tabak in
aanraking gekomen. „Wij waren op
zoek naar een huis, toen we er achter
kwamen dat het tabakswinkeltje „De
Zeeman", inclusief het woonhuis werd
verkocht. De heer Van der Sar, de eige
naar, stelde als voorwaarde dat de ko
per van het pand het tabakswinkeltje
in dezelfde staat zou voortzetten. Het
winkeltje is namelijk uniek voor Vlaar
dingen en misschien zelfs voor Neder
land. In de ca. 50 jaar dat het winkel
tje bestaat is er aan het interieur vrij
wel niets veranderd. De tabakspotten,
de houten bewerkte toonbank, de
wandrekken en de koperen weegscha
len staan er nog steeds. Zelfs het hou
ten bankje, waarop vermoeide klanten
konden uitrusten is niet van zijn plaats
geweest. Dat het winkeltje enig in zijn
soort is blijkt wel uit het feit dat
Douwe Egberts het interieur aan heeft
willen kopen voor zijn tabaksmuseum.
Gelukkig ging de heer Van der Sar niet
op het aanbod in, waardoor het
winkeltje behouden is gebleven voor
Vlaardingen", aldus Joop Stigter.
Samenwerking
Op het moment dat Joop en Mietje
Stigter het winkeltje overnamen wisten
zij nog vrij weinig van tabak. De be
kende tabaconist G. de Graaff Sons,
tabaksleverancier van o.a. diplomatiek
Den Haag, was bereid hen in te wijden
in de geheimen van de tabakswereld.
De primus interparis van de Nederland
se tabaksindustrie liep warm voor het
historische winkeltje, wat resulteerde
in een hechte samenwerking. „De Zee
man" verkoopt nu als enige tabakswin
kel in Nederland o.a. de handgemaakte
sigaren van De Graaff.
Behalve „De Zeeman" in dezelfde
staat voortzetten deden Joop en Mietje
Stigter meer: Zij streefden ernaar de
produkten die vroeger in het winkeltje
verkrijgbaar waren weer te gaan leve
ren. Zo zijn er nu honderd soorten
thee, waaronder de bekende Wijs-thee
en zelf-geimporteerde Russische thee,
Joop Stigter: „Dat in „De Zeeman"
ook koffie en thee werd verkocht
Egt in het feit dat tegenover de winkel,
waar nu Van Lopik is gevestigd, de
„Stoom-Tabaksfabriek-Koffiebranderij
Theehandel De Zeeman was geves
tigd. Naast de haringhandel, De Pelmo
len en een fietsenfabriek, was de ta
baksfabriek De Zeeman één van de be
langrijkste industrieën in Vlaardingen.
Het was een voor die tijd uiterst mo
dem ingericht bedrijf, dat werk ver
schafte aan zestig man personeel. De
Zeeman had zelfs „reizigers" in dienst,
die het land introkken om de produk
ten aan de man te brengen. Als eerste
fabriek in de wereld heeft „De Zee
man" nicotine-arme tabak op de markt
gebracht, de zogenaamde Picadura. Bij
de fabricage werd water door de tabak
gespoeld. Op een gegeven moment
kwam men er achter dat het nicotine-
houdende vocht dat hierbij vrijkwam
bijzonder geschikt was om luis te be
strijden. Om aan de grote vraag van
de tuinders naar het probate bestrij
dingsmiddel te kunnen voldoen werd
er wel eens wat meer water door de ta
bak gespoeld dan gebruikelijk was,
waardoor het produkt zijn pittige
smaak verloor. Van de nood werd een
deugd gemaakt: Iedereen moest zijn
pijp met nicotine-arme gezondheidsta
bak gaan stoppen".
Gezondheidstabak
In Handelsbelangen van 7 september
1921 schrijft Ed. Poons „Naar aanlei
ding van een bezoek aan de tabaksfa
briek van den heer A. van der Windt
te Vlaardingen" over de gezondheids
tabak: „Op de eerste verdieping zag ik
de bekende minimum-nicotine tabak.
Dit is de zoogenaamde gezondheids
tabak voor welker fabricatie de heer
Van der Windt een brevet heeft ge
kregen. De fabricatie van deze tabak
staat onder controle van de bekende
Directeuren van het Bureau van Che
misch en Microscopisch Onderzoek
te Amsterdam, de heeren Doctor P.F.
van Hamel Roos en A. Harmens. En
ik zag de geteekende verklaring van
beide heeren, dat blijkens chemisch
onderzoek, deze tabaksoort belang
rijk minder dan 1 pet. nicotine be
vat, terwijl verschillende Amerikaan-
sche rooktabakken ca. 5 pet. bevat
ten. Het is door een speciaal procédé
dat deze tabak, welke een bizondere
bereiding behoeft, nagenoeg al haar
schadelijke bestanddelen veriiest en
aangenaam en zacht van smaak wordt".
Pruimtabak
Mietje Stigter: „Bij De Zeeman werd
ook de BZK of beste zware kauwta-
bak gemaakt. Sommige mensen her
inneren zich misschien nog het pontje
met de reklame van BZK erop, dat tus
sen De Dayer en de Oost Havenkade
voer. Iemand die het zich in ieder geval
herinnert is de 96-jarige opa Schenk
die hier iedere week pruimtabak komt
halen. Hij zal nooit vergeten snoep
goed voor m'n dochtertje mee te ne
men. „Wèar is de klaine maid" zegt hij
dan met z'n onvervalste Vlaardingse
accent".
De bloeitijd van de fabriek De Zeeman
die in 1888 werd opgericht, viel in de
I twintiger jaren. Een grote brand ver-
raDrieK woestte in 1929 de fabriek, waarna
het snel bergafwaarts ging met het be
drijf. In de dertiger jaren werd „De
Zeeman" opgeheven, alleen het win
keltje bleef bestaan.
Joop Stigter: „Toen het bedrijf uit
brandde üep heel Vlaardingen uit. Pa
ginagrote ooggetuigeverslagen versche
nen in de krant. Een week lang is men
■bezig geweest om sigaren met Echte
waterschade uit te verkopen.
Waar de naam „De Zeeman" vandaan
komt is volgens Joop Stigter niet be
kend. „Het zal wel iets te maken heb
ben met de verwantschap van Vlaar
dingen met de visserij. Wel is bekend
dat er naast de zeeman die in de gevel
steen boven het winkeltje is afgebeeld
nog een zeeman heeft bestaan, die o.a.
is terug te vinden op oude briefhoof
den en reclames van de Picadura".
De reacties die Joop en Mietje Stigter
van klanten op hun winkeltje krijgen
zijn erg positief. Mietje Stigter: „Aan
vrijwel iedere klant die voor het eerst
binnenkomt moeten we de geschiede
nis van „De Zeeman" vertellen. Ge
lukkig gaat het nog niet vervelen. Ik
heb eigenlijk maar één negatieve reac-
tie gehad van een meneer die zei:
R K3 ng „Van die oude troep is best een mooie
zaak te maken als je alles wit schildert
en een formica toonbank neerzet".
De Zeeman had zestig man personeel
in dienst. Eén van de belangrijkste af
delingen was de tabakskerverij.
Kom gerust eens langs
voor vrijblijvend advies, het
werkt verhelderend, neemt
de misvatting weg en
verplicht u tot niets.
Voordelen zachte lenzen:
Snelle gewenning (1 week)
I' Geen bewegingshinder
Vallen niet uit het oog
Geen last van stofjes
Direkt normale blikrichting
Worden niet gezien
DAGELIJKS GEOPEND.
L VLAARDINGEN SCHIEDAMSEWEG 73 TEL. 010-346374
Drie augustus om 19.00 uur in het
stadhuis is er de eerste vergadering van
de op verzoek van de insprekers opge
richte "Coöfdinatie-groep Inspraak
Structuurplan", waarin van elke in
spraakwerkgroep een vertegenwoordi
ger zitting heeft, alsmede enige leden
van het inspraakteam en een vertegen
woordiger van het Technisch Team.
4 augustus 20.00 uur workshop stad
huis, Voorzieningen;
16 augustus 20.00 uur ontmoetings
centrum West, werkgroep West;
18 augustus 20.00 uur keet VOP.
Zomerstraat, "Vlaardingse Vijf"
(Centrum, Babberspolder, VOP, Oost
en Ambacht);
19- augustus 20.00 uur, Workshop
Stadhuis, werkgroep groen.
De vergaderingen van de werkgroepen
Holy en Verkeer zijn nog niet vast
gesteld.
Een aantal nieuwe insprekers heeft
zich aangemeld. De aanmelding staat
te allen tijde vrij via het telefoonnr.
355888 toestel 371.
Zalmgeld
Behalve het winkeltje heeft ook het
woonhuis dat uit de zestiende eeuw
dateert een rijke historie. Mietje Stig
ter: „Het is het enige huisin Vlaardin
gen met beschilderde plafondbalken.
In 1591 werd het huis voor 1200 gul
den aan de predikant Aemt Hermansz
verkocht. Het huis was belast met 18
stuivers en 1 oortje per jaar, waarvan
8 1/2 stuiver zalmgeld aan de heren
Van Wassenaar moest worden betaald.
Verder hebben in het pand o.a. een
schrijnwerker, en een doctor-chirur
gijn - vroedmeester gewoond. In de
winkel is o.a. een grutterij met gort-
molen gevestigd geweest".
TABAK,SNUYE SIGAREN,
KOFFY THEjE
srÜeeman rA
^HOO GSTRAAT^2Ö5
fJi a/£n /s*/- van /uwe.eundZSrea
VLAARDINGEN
Het handelsmerk van De Zeeman siert
de wikkels van de pijptabak die in vier
soorten over de Nederlandse toonban
ken zal gaan. Vroeger was er nog een
handelsmerk van de Zeeman dat stond
afgebeeld op de reclames voor de Pica-
duragezondheidstabak.
Mietje en Joop Stigter
In het juni/juli nummer van het histo
rische tijdschrift Scyedam komt de
stad van onze overgrootouders op
nieuw tot leven. Alle artikelen hande
len over hun tijd, die periode van
pralerige rijkdom en bittere armoe,
van drank en mechanische piano's.
In de pagina's van Scyedam kUnkt iets
van die ellende door. „Omdat alleen
de speelzaal verwarmd werd met de be
kende Salamander kolenkachel was het
in de winter in de rest van het gebouw
behooriijk koud. Vooral de slaapzaal
was een vrieszaal. We hadden nog puur
geluk, dat alle loden waterleidingen
langs de buitenmuur bevestigd waren.
Bij een paar graadjes vorst was het
meteen raak en zaten we soms weken
zonder leidingwater", schrijft J. Fre-
deriks in een stuk over het weeshuis
aan de Hoogstraat. En: „Voor die
bedplassers hadden de zusters een ou
derwets paardemiddel. Dat hield in,
het kind enkele tellen met z'n blote
bips in een teil met ijskoud water te
dompelen."
De heer Frederiks schrijft lekker. Hij
weet zijn talloze details zo aan te bren
gen, dat de lezer als het ware een ge
schilderd panorama van het weeshuis
voorgeschoteld krijgt.
Het is te hopen, dat de heer Frederiks
uit zijn herinneringen blijft putten. Hij
heeft meer te vertellen.
A. Gordijn, vanaf het prille begin me
dewerker aan Scyedam, heeft een on
derzoekje gedaan naar Schiedams oud
ste straatnaambord. Het is een stenen
plakette op de Willemskade en Gordijn
vermoedt dat die destijds door parti
culieren is aangebracht. Hij grijpt in
zijn artikel meteen de gelegenheid aan
om de lezer bekend te maken met de
bizarre wijze, waarop men in het verle
den Schiedams huizen placht te num
meren.
Achter in het blad besluit de heer
Pluijm zijn serie over het postkantoor.
Drie nummers lang heeft hij de lezers
van Scyedam een enorme reeks feiten
en weetjes aangereikt over de geschie
denis van de Schiedamse postbezor
ging. Wie dat 's avonds op de bank
doorneemt, beseft meestal niet, hoe
veel speurwerk er aan het schrijven van
zo'n artikel voorafgaat.
Speurders kunnen trouwens meteen
aan het werk. Josine Bokhoven, mede
werkster van het StedeEjk Museum, zit
achter jeneveretiketten aan. Dat zijn
vaak juweeltjes van drukkerskunst en
daarom wil de historische vereniging
Schiedam graag een verzameling van
die etiketten aanleggen. En van hun
cüchés. „Menig (Schiedams) drukker
moet er zijn artistiek kunnen op uit
geleefd hebben en als het even wil, lig
gen op de drukkerij zolders de clichés
nog als de in ijzer gestolde vormwil van
vorige generaties opgeslagen. En wat is
er nog te vinden bij distellateurs, süj-
ters of bij particuEeren?" schrijft Jo-
sien.
Op de deftige werkkamers der profes
soren worden de activiteiten van ama
teurhistorici maar al te vaak met een
zeker weerzin bekeken. Zo ongeveer
op de manier van ouderwetse artsen
die uit de hoogte zeggen: „Ik haat het,
wanneer leken zich een diagnose aan
matigen." Zij zijn bang voor onweten-
schappeEjk geschrijf.
Gelukkig raken zulke professoren in de
minderheid. Steeds meer afgestuurde
historici raken ervan overtuigd, dat ge
schiedschrijving niet de taak is van een
klein groepje intellectuelen. Integen
deel, dat zij juist de taak hebben van
de geschiedschrijving een vaardigheid
te maken voor velen. Wie kan zich
immers beter in de geschiedenis van
zijn stad of dorp of streek invoelen
dan de bewoner zelf? De technieken
die hij voor zijn werk nodig heeft, kan
de „leek" gauw genoeg aanleren. En al
werkt hij dan misschien niet zo vlug als
zijn beroepscollega, het gaat tenslotte
om het resultaat.
Welnu, het juni/juH nummer van Scye
dam bewijst, waartoe amateurhistorici
in staat zijn. De artikelen staan op be
hooriijk peil, zijn leesbaar en voor een
groot publiek toegankeEjk.
Toen de historische vereniging werd
opgericht, hoopten de eersteUngendat
zij geen organisatie van lezingenbezoe
kers zouden vormen, maar een club
van enthousiaste mensen die de ge
schiedschrijving zelf ter hand nemen.
Het lijkt te lukken. Schiedam mag
trots zijn op zijn nieuwe aanwinst. Als
ik mij niet vergis, is de subsidieaan
vraag naar de gemeente al onderweg.
De wethouder moest maar eens haast
maken.
tafels stoelen
*TV-kasten bankstellen
slaapkamers wandkasten
dekenkisten
ToonzaalBerkel (Z.H.),
Noordeindseweg 116 (langs het
water) tel. 01891-4670.
Ma.t/m za 9-18 uur.
Vrijdagavond tot 21 uur.
Uw kopje koffie staat klaar.
Afschaffing
tropenrooster
MAASSLUIS Bij de gemeenteüjke
diensten en bedrijven van Maassluis
wordt sinds kort niet meer volgens het
zogenaamde tropenrooster gewerkt
De werktijden zijn nu weer van 8.00 -
12.30 en van 13.30 - 17.15 uur en op
vrijdag tot 16.00 uur. De loketten van
de afdeling bevolking zijn tot 15.00
uur voor het pubüek geopend.
Bedden opmaken...
Van nu af aan wordt dat een
stuk makkelijker met deze
wit katoenen hoeslakens, bo
vendien slaapt u een stuk pret
tiger op zo'n strakliggend laken.
Nu, 2 onder- of bovenhoeslakens
80x190i
f 25,95 v
90x190 van f 26,95 vöorT 19,95
90x200 van f 28,95 voor f 20,95
120x190 van f 31,50 voor f 21,50
130x190 van f 32,95 voor f 22,95
140x190 van f 33,95 voor f 23 95
140x200 van f 34,95 voor f 24,95
ook 1 onder- plus'1 bovenhoeslaken
verkrijgbaar voor dezelfde prijs.
