81%
(AJ
Kerstmis zou feest van
herkenning kunnen zijn
2^
let Groei-Kasbiljet
aan toonder van
Bank Mees Hope.
Kerstmis door commercie en communicatie wereldfeest
teeHt/et
keilen
éADAMSOEf
Hoestsiroop?
ABDIJSIROOP!
voor jong en oud
Bank Mees Hope nv
si"
Pastorale
luisterlijn
DE HAVENLOODS DONDERDAG 23 DECEMBER 1976
ALGEMEEN
economic
travel service
voordelig reizen
Het is een heldere wintermorgen. Op de waterschapsheuvel scharrelen
twee konijnen rond. De kolonie waartoe zij behoren heeft zich twee
dagen geleden hier gevestigd. A lles is nog vreemd. Plots stoten zijn op
een aan zijn vleugel gewonde vogel. Hij is hen op zijn zachtst gezegd
niet vriendelijk gezind. Als zij te dichtbij komen slaat hij vervaarlijk
met zijn snavel in hun richting. En Zijn roep gaat hen door merg en
been. Zij keren terug naar hen holen. Daar beraadslaagt de kolonie
wat te doen. Hij besluit hem te helpen ondanks zijn vijandigheid.
De konijnen brengen hem voedseltor
ren, insecten en ander klein gedierte.
Voorlopig zal de vogel, die een Kop-
meeuw blijkt te zijn, zelf niet op jacht
kunnen gaan. Waarom doen die konij
nen dat in het verhaal van de „Water-
schapsheuvel"? Omdat het meeleven
met het zieke beest hun een prettig ge
voel geeft, hoe voortreffelijke dieren
zij wel zijn? Grijpen ze de hulp aan om
hun eigen nood en armoede te kunnen
vergeten?
Neen, Daarom besloten de konijnen
niet om de kopmeeuw, Kehaar, te hel
pen. Integendeel, ze herkenden in zijn
nood hun eigen nood en ellende. Ze
voelden zich in hun lot met hem ver
bonden. Vandaag hij, maar morgen mis
schien zij wel. Vandaag heeft hij hen
nodig, maar morgen misschien zij hem
wel. Konijnen zeggen niet: zo iets over
komt ons niet. Ze kennen het gezegde
op hun manier: ook het huis van de
spotter brandt.
Geen toekomst
fcn het verhaal vertelt verder. De dag
dat zij Kehaar nodig hadden kwam. De
nieuwe kolonie, een stel verjaagde ko
nijnen, hadden geen vrouwtjes. Hij had
dus geen toekomst. Dan wordt het zie
ke en vijandige beest ineens een teken
van hoop. Als hij hersteld is, zal hij
voor hen uitvliegen en hun voorgaan
naar een andere kolonie. Daar zullen
ze vinden wat ze zoeken, in het ver
haal herkennen de konijnen in de in
nood verkerende vogel hun eigen nood
Dit schepT een band tussen hen. Soms
hebben dieren elkaar nodig. Uiteinde-
kracW'9e
kruien
ABDIJSIROOP
SIKKER-STROOP; »nsmo0>,
Zo lees ik het kerstverhaal uit het e-
vangelie van Lucas. Sjofele schaapher
ders uit de omgeving van Bethlehem
krijgen er reuk van dat een echtpaar
met hun pas geboren kind in een van
hun stallen gekropen is. Zij gaan een
kijkje nemen. Vreugde van herken
ning tovert zich op hun gezichten. Hé
lui als zij. Ook arm. Ook mensen die
niemand staat op te wachten om ze
binnen te lialcn. Zij kennen dat. De
maatschappij kijkt je scheef aan. Je
hoort er niet echt bij. Zigeuners, zou
den wij zeggen. De mensen wantrou
wen je en zijn zelfs bang van je. Je
bent vies, „ongerechtig".
De herders voelen onmiddellijk hun
lotsverbondenheid met deze mensen.
Ze leggen hutje bij mutje. Het is niet
veel. Het jonge gezin krijgt melk, een
homp brood en wat warme schapen
vachten. Die laatste wel te leen. Zo,
nu redden die lui het wel. Wat een feest;
Kerstfeest. Feest van de herkenning
van eigen lot in dat van een ander.
Wij zijn er Zo aan gewend dat het kerst
feest het feest is, waarop je armen, mis-
deelden, vreemdelingen, goed doet. Op
zich is dit heel mooi en goed, ware het
niet dat kerstfeest te vaak benadrukt
dat er welwillende rijken zijn, die van
hun Overvloed aan de armen geven. Dat
er zelfgenoegzame families zijn,die een
alleenstaande, een eenzame graag aan
hun tafel nodigen. Dat er zelfredzame
mensen zijn, die graag kerst-ins organi
seren voor „nooddruftige" mensen.
Kerstmis benadrukt dan het „onder
scheid" tussen rijken en armen, geluk
kige gezinnen en eenzame alleenstaan
den, jonge vitale mensen en hun zorg
behoevende bejaarden, welvarende ne-
derlanders en ontheemde gastarbeiders
surinamers. Kerstmis zou dan weieens
een verholen geluksgevoel kunnen be
tekenen. Gelukkig ben ik niet zo arm.
Gelukkig ben ik niet eenzaam of be
jaard. Gelukkig ben ik geen Turk. Ge
lukkig ben ik een Rotterdammer, die
goed zit.
Voor de „gediscrimineerden" zijn het
dan de donkere dagen van Kerstmis.
Zij zijn die dagen de getekenden
Manifest
Spontaan denk ik aan een artikel van
ds. Drost dat deze onlangs in Trouw
schreef. Het ging over het Zuid-Afrika-
Manifest. Dat is opgesteld en wereld
kundig gemaakt door een groep Zuid
afrikaners.
Dit document lijkt zeer menslievend.
Maar, zegt ds. Drost, het is zeer mis
leidend. Hij zegt: „Als je het goed
leest, blijven de zwarten object. Zij
zijn voor de blanken een voorwerp van
zorg, van hulp, van angst, van boosheid,
van medelijden, altijd object. Zwarten
zijn voor blanken nooit subject, nooit
gesprekspartner'
De voortdurende dreiging van ontaar
ding van kerstmis is precies dat de ene
groep mensen de anderen tot „voor
werp" maakt van hun goedheid.
Kerstmis zou echter een feest van de
herkenning kunnen zijn. Niemand zou
zich vooral op kerstmis hoeven te scha
men in de armoede en nood van de an
der zijn eigen pijn te herkennen. Iemand
zei mij: „Die belangstelling voor de
„derde wereld" zal wel goed zijn, maar
ik ben even arm. Het is misschien on
dankbaar dat ik het zeg. Ik heb geen
vrienden en weet niet hoe ik mij bezig
moet houden. Het weekend is een ver
schrikking en wat moet ik met de kerst
dagen."
Maar waarom laat ik een ander aan het
woord? Ieder kent zijn armoede, zijn
behoefte aan begrip, aan liefde. Nie
mand valt buiten dit lot. Niemand is er
boven verheven. Ook de rijke kent zijn
wellicht te goed verborgen armoede.
Ook de mens die het z.g. goed gescho
ten heeft weet van zijn innerlijke nood
En ook de jonge vitale helper met
kerstmis kent zijn behoefte aan begrip.
Laat de rijke tegen de arme zeggen :ook
ik ben arm,..misschien nog wel armer.
Laat de gehuwde tegen de weduwe
zeggen: ik ken die behoefte aan liefde
zo goed. Wat arm en behoeftig is een
mens. Wat houden we ons onnodig
groot. Hebben we elkaar onze nood
kenbaar gemaakt, dan beleven we de
vreugde van de herkenning. Dat is
kerstmis. Feest van herkenning, van
lotsverbondenheid. Heus, de armen zijn
geen klasse apart. Arm zijn we allemaal
Liefde nodig
Bekennen we dat wij het kerstfeest, het
licht en de muziek vaak gebruiken om
onze onbevredigdheid en eenzaamheid
te maskeren, naar buiten toe is onze
kerstmis geslaagd, maar in feite is het
ons gelukt deze dagen zonder kleer
scheuren door te komen. Wij hebben
onze aandacht weer van onze ware
nood af kunnen leiden. Misschien wel
door keihard te werken voor een kerst
in. Dat mag wel, maar laten we onszelf
wel doorhebben. Ware troost van een
ander is laten merken dat we zijn pijn
al te goed kennen.
Mag ik nog iets zeggen over de diepste
zin van het kerstverhaal? God wordt
een arm en kwetsbaar mens. Hij komt
er rond voor uit, dat Hij onze liefde
nodig heeft. Hebben mensen echt be
langstelling voor Hem, dan voelt Hij
zich er niet te goed voor om zich ver
eerd te voelen. God heeft de mensen
nodig. Dit lot bindt Hem met de men
sen. Kerstfeest is Ook het feest van dé
ze herkenning.
PAUL VAN DAM
lijnbaan 53
WOMAN Lijnbaan 42 DREAM Zuidplein
't Was in zo'n zijstraat in de
stad.
Waar vanuit duistere portaaltjes
Smalle trappen nog steil en
bochtig
Naar verkrotte bovenoptrekjes
Een oude man torste op z 'n rug
J Een kanjer van een Kerstboom.
I „Vrouw" riep hij naar boven
I 'k Heb er een, een grote"
En hij begon de klim.
Doordat het groeisel, de top
vooruit,
Tegen de draad in naar boven
werd geperst
I Zaten man en boom al klem
In de eerste bocht en uit de
donkerte
I Rolde ritmisch ononderbroken
een reeks knopen
Dié beslist buiten de Kerstsfeer
vielen.
Je had hem andersom moeten
nemen, sufferd,
I Riep de vrouw die halverwege
naar beneden
I Was gekomen en mee begon te
sjorren.
Enfin, de boom kwam boven
en daar stond-ie.
Voor de halve prijs, Zei trots de
.t Is al het derde jaar dat onze
knul
I Niet over de vloer komt, zei de
vrouw.
j Ze begon zachtjes te huilen.
Stil nou maar, troostte de man,
hier
Z'n oude hand schoof een
pakje naar voren.
Voor jou heb ik ook wat,zei de
vrouw, hier
Een half flesje jonge
weerkaatste mat
Het late licht.
Daar zaten ze twêe oude
mensen
Op de teevee verscheen een
clown die grappig deed
Ze lachtten, maar in hun ogen
was verdriet.
LEEN DE ZWART
Op 25 december viert men over heel de wereld de verjaardag van Jezus. Maar was. In Engeland wordt de verjaardag van de Koningin of Koning helemaal niet
niemand weet op welke datum hij geboren is. Er zit dus in heel die 25ste decern- op hun geboortedag gevierd, maar altiid op 24 mei, de geboortedag van Koningin
•zeker element Is dat vaak ook niet zo met onze eigen verjaar
dagen' Mijn hospita in Amsterdam was op 29 februari geboren. Slechts eens in
de vier jaar klopte haar verjaardag met de kalender. In het schrikkeljaar. We
hebben zeven jaar op Walcheren gewoond. Daar vierde men zijn verjaardag maar
de vijf jaar: het kroonjaarVelen slaan tegenwoordig makkelijk hun ver
jaardagviering over. Ze melden zich afwezig. Geen bezoek, geen bloemen.
We aten in Bourgondié op een avond in een restaurant. We werden feestelijk ont
haald, want de directeur vierde zijn verjaardag. Maar het bleek, dat dit niet zijn tie aangedaan. Twee feesten, elk jaar op 5 mei
geboortedag was, maar de jaarlijkse feestdag van de heilige, naar wie hij genoemd beter verdeeld.
Victoria, die leefde van 1819-1901. Dan, op 24 mei, is het meestal i
en het is zo lastig, altijd maar weer bij een nieuwe vorst of vorstin van datum te
veranderen!
Er zijn in ons land discussies, of we, als Beatrix haar moeder opvolgt. Koningin
nedag maar niet op 31 augustus moeten gaan vieren: de geboortedag van Koning
in Wilhelmina. want 31 januari, midden in de winter, is niet erg geschikt voor een
Oranjefeest. En 30 april heeft de nationale feestdag f 5 mei) een zware concurrcn-
op 31 augustus dat is veel
De bedoeling van dit hele verhaal is dom kenden alleen e
i paar feesten daardoor
.i.„„ h.., J. A' V T" geweldige indruk. De rondom kerstfeest ecu groic versooe-
iaken dat het met de om Jezus. De zondag als de „dag des kerststal werd sindsdien het centrum ring. Kenmerkend is, dat men tegen de
Jezus op 25 december Heren omdat Hij op zondagmorgen van de kerstviering, ook in de kerken, commercie rondom Sinterklaas niet
in de geschiedenis even grillig verlopen
is als met ons eigen geboortedag-vie
ren. De Bijbel en het jonge Christen-
De Groei-Kasbiljetten van Bank Mees Hope zijn aan toonder
Dus u kunt ze probleemloos aan anderen cadeau doen. Best een
aardig idee vooreen van de feestdagen. Het Groei-Kasbiljet heeft
bovendien het voordeel dat het geld na twee jaar weer beschikbaar is.
Vanaf dat moment kan men kiezen: of verzilveren - of profiteren van
een nog hogere rente, die over de maximale
termijn van 7 jaar zelfs oploopt tot
Bij
Krijgt u voor
Rente
verzilvering
een Groei-Kasbiljet
op
na
van: 1' 1.000-
Rente
2 jaar
11.139.60
6'-i
3 jaar
ff.233.70
Ta
4 jaar
f 1.335,50
Ti
5 jaar
f 1.452.40
1'a
6 jaar
11.586.90
8
7 jaar
f 1.741.80
8*4
j ö/C
is opgestaan uit de dood. En het zgn,
Paastriduum - de drie dagen van t
Pasen: Goede Vrijdag, Stille Zaterdag vanuit Duitsland'
en Paas-Zondag. Maar toen men al werd),
ineer bezig raakte met het winnen van
heiden-volkeren voor het geloof, heeft
men de viering van de komst van Jezus
hier op aarde met heidense lichtfeesten
midden in de winter verbonden.
ons land populair rondom Kerst vloekt met het leven en
werken van Hem, Wiens verjaardag op
ln de tijd van de hervorming zette men 25 december aan de orde van de dag is.
protestantse landen het mes in de Jezus, de bevrijder der verdrukten, de
vele Jezus-, Maria- en heiligenfeesten, arme koning der
(Men had toen meer vrije dagen dan alle kanten
wij!). Men wilde de nadruk leggen op stijl
Het leven van Jezus wordt in de Bijbel de zondag als het feest van de Heer
in 4 Evangeliën beschreven. Twee be- Vooral in landen wa;
ginnen hun verhaal met de geboorte en niet vierde, werd
naamgeving van Jezus. (Mattheüs en
Lukas). Twee anderen. Markus (het
oudste evangelie) en Johannes begin
nen echter met de doop van Jezus in
de Jordaan, toen hij op 30-jarige leef- men ging over tot een uitbundige vie-
tijd zijn publieke arbeid onder Israël ring van Oud-en Nieuw (Frankrijk en
begon (ze hebben geen Kerst-verhaal) Schotland). Ik ging, toen ik in Londen
op 30-jarige leeftijd. In het Oosten woonde, altijd naar een Kerstviering
vierde men eeuwenlang dit verschijnen in Glasgow voor de Hollandse kolonie,
van Jezus in het publiek en zijn doop Schotse vrienden waren dan vaak
op 6 januari (Epifaniën, wat „verschij- jaloers. Ze klaagden: „Schotland en
Men zoekt
een nieuwe levens-
de versobering ook de
kerstviering betrekken. Het hoeft alle-
Het kan zijn dat u eens over iets
wilt praten. Het vertrouwen in de
ander is verstoord of de ander
heeft te weinig belangstelling voor
u.
Toch weet u dat er mensen zijn
die wel willen luisteren. Die heel
gewoon weten wat het is wat u
meemaakt of wat u te doorstaan
heeft. Mensen die ook willen
nadenken over u.
U kunt gerust bellen, desnoods na
het lezen van dit blad. Draait u
dan 010 - 65.66.66 van de pasto
rale luisterlijn.
Het correspondentie-adres is
overigens: Van Houtenstraat 41B.
ten enz. enz.) Men vindt het kerstfeest Jezus allerlei moeten vieren met men-
als gezinsfeest te benauwd. Discrimi- sen, die
ke midwinterfeesten als het centrum, nerend ten opzichte van velen, die niet vreemd blijven?
(in vele Engels-sprekende landen). Of in gezinsverband leven.
i overigens het hele jaar
Deskundigen
Het Christelijk geloof is een feestelijk
geloof. Christenen moeten eigenlijk
deskundigen zijn in het vieren van fees
ten met anderen, religieus of niet-
de geschiedenis duide- religieus, het hele jaar door. En vooral
in Rome i
Ook daar weer in de zendings
situatie. In het Noorden eri Westen
vierden alle heidense volkeren om- Kerstviering zeer sober. Populair
streeks 21 december uitbundige mid- het „kindje wiegen", het zingen van
niet zo ziet zitten. Persoonlijk ben ik vinden) als gastheren en gastvrouwen
in deze maanden heel intens met feesten kunnen aanbieden. Het hele
Hemelvaart bezig. Toen ontving Jezus jaar door. In Londen hebben we het
het Koningschap over deze wereld. Ramedan-feest met Islamitische vrien-
-j", pNiet als het kroonprinsje van Kerst, den meegevierd als HUN Nieuwjaar.
In Nederland was eeuwenlang de ,naar ajs de ingehuldigde Vorst over Zouden Turken en Marokkanen dat
winterfeesten. Men kwam de zon, die Kerstliederen in de kerken In nrote*. wllle - -
Hie Hat,,™ ueueren in ue KerKen. in protes waarde als feest van Jezus voor de vol-
omstreeks^ die jiatum maar minne- tantse kringen stonden de twee kerk- -- -
diensten op 25 december (met nog een
deze wereld. Niet dat ik Kerstfeest
willen afschaffen. Het heeft nog grote Een Kerst-inn
dezelfde
tjeS voorstond, te hulp met grote v
om de zon op te warmen. Met het eten dienst "op "26~ decernbêr)"in" hét°c
van gebak in de vorm van een zonne-
rad (de kerstkrans). Met lichtbomen,
kunnen?
b.v. in het jaar met
verder kunnen gaan
trum. Een kerstboom
protestanten contrabande, evenals
kerstcadeautjes - daar was Sinterklaas
voor. Door de massa-communicatie en
de commercie is pas in onze eeuw het
Kerstfeest een wereldfeest geworden,
tot op het zuidelijk halfrond toe. Hoe
wel het wel moeilijk is. daar in de
gloeihitte iets van een „Kerstsfeer" te
beleven. Door deze fantastische ont-
(Waarschijnüjk iS Jezus in het voorjaar wikkeling is bij ons de Nieuwjaars
geboren, want de herders waren met viering helemaal in het gedragn geko-
geéstelijke'betekerrisTrak heu velen TV" ee" bloedarme fak geworden. Zo js het, dacht ik ook met Jezus en
aTL. S-tL tiJol!" dle door a! vuurwerk van Oudejaar met God: het gaat niet om een vie-
niet meer kan worden opgepept.
Het is duidelijk dat er in onze tijd al
Tegenhanger
Als tegenhanger tegen deze Midwinter
feesten ging men op 25 december de
geboorte van Jezus vieren, zonder zich
veel om de historie te bekommeren.
Om het met een bekend Kerstlied
te zeggen: „Daar is uit 's werelds
duistre wolken, een licht der lichten
opgegaan. Komt tot zijn schijnsel,
alle volken, en gij, mijn ziele, bid het
Zo populair werd dit geboortefeest,
dat het het Kerstfeest werd genoemd,
het Christus-feest. Terwijl toch eigen
lijk Pasen hel Christusfeest, het
„Kerst-'ïeest is.
Epifaniën werd nu ook in het teken
van de geboorte van Jezus gezet, l.p.v.
de publieke verschijning van Jezus bij
Zijn doop ging men op 6 januari het
Driekoningenfeest vieren: de komst
van de Wijzen uit het Oosten om het
kind in de kribbe van Bethlehem te
aanbidden.
Franciscus van Assisi was de eerste, die
Rieti in Italië het Kerstfeest
vierde in een bos met een echte kribbe,
met Jozef en Maria, de herders en een
■en ezel. Franciscus was in heel
ezen en verschijning zelf een
beeld van de arme Jezus, en maakte
niet goed de verjaardag van iemand vie- als de eenzaamheid velen naar de keel
ren, als je verder het hele jaar geen vliegt in onze contactarme cultuur,
contact met hem hebt. En iemand zal „Vieren" kan je soms wel op jezelf
je graag zijn verjaardag cadeau doen, Maar toch vaak beter met anderen.
hart (eenvoudig hartelijk!) We
hebben een God, die niet laten kan aan
alle volkeren goed te doen, door hun
leven overvloed van spijs en vrolijkheid te
s per jaar, n
t Hem. Om een geregelde commu-
ring van het kerstfeest. Die willen dagen van het jaar in de naam van
DR. K J. KRAAN
een drieluik
n de Vlaamse schilder Memling (14 79).
