1
Als kinderen zelf
mochten kiezen..
Birkel
Werkelijkheid wordt
niet weggemoffeld
Dagboek
mm uit verzet
Gouden griffel pas vierde
termeulen
Sheriff Ben
termeulen
Erunott
Orkaan
Dit koos de kinderjury
Gewone macaroni...
Neem liever
eier-macaroni
Shipli,
Zöpfli
of Birelli
Vogeltips
termeulen
DE HAVENLOODS DONDERDAG 6 OKTOBER 1977
SCHIEDAM - ..Spannend van de eerste tot de laatste bladzijde.
We zouden het iedereen willen aanraden: kinderen vanaf ongeveer
toen jaar, maar ook volwassenen. Het boek is in één woord gewel
dig", zo luidt het oordeel van de overgrote meerderheid van vier
en twintig kinderjury's over Dubbelboers „Joel en de veenheks".
Een boek over het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog, dat ook
door de kindeijury van Rotterdam is uitgeroepen tot het beste
kinderboek van 1977. Een boek dat daarentegen door de volwas
senjury zelfs niet beoordeeld is: die bekroonde Barnards „Kon
hesi baka/Kom gauw terug", met de gouden griffel.
Dit jaar organiseerde de Stichting
Verenigde Provinciale Bibliotheek
centrales voor Zuid-Holland, in na
volging van Amsterdam, Rotterdan
en Den Haag, voor de tweede maal
een jurering door kinderen van
dit jaar verschenen oorspronkelijk
Nederlandstalige kinderboeken. In
vierentwintig van de zesendertig
aangesloten provinciale bibliotheken
werden kinderjury's gevormd die
acht voorgeselecteerde boeken ter
beoordeling kregen. Dubbelboers
„Joel en de veenheks" eindigde
overtuigend als eerste, het gouden
griffelboek van Barnard kwam niet
verder dan een vierde plaats.
In het hoofdkantoor van- de Stich
ting te Schiedam praten we met
Wilma Jorna van de jeugdafdeling.
Zij zorgde ervoor dat in de verschil
lende aangesloten bibliotheken kin
derjury's werden gevormd. De leden
van die jury's kregen steeds één a
twee boeken tegelijk en bespraken
die dan aan de hand van een uitge
breide waarderingslijst onder
leiding van hun bibliothecaresse. Vo
rige maand kwamen vertegenwoordi
gers van die jury's in Schiedam bij-
Einduitslag
De einduitslag van de jurering
door kinderen, georganiseerd door
de Stichting Provinciale Biblio
theekcentrales is als volgt:
1 Joel en de Veenheks, B. Dub
belboer, 182 punten: 2. Geef me
de ruimte. Th. Beekman, 162
punten; 3, Die rotschool met die
fijne klas, Jac. Vriens, 151 pun
ten. 4. Kon Hesi Baka/Kom gauw
terug, H. Barnard. 127 punten; 5.
Het levende beeld in de tempel, L.
Kooiker. 69 punten; 6. Ze snap
pen er niets van, R. Törnqvist-
Verschuur, 69 punten: 7. Mijn
Timmetje, S Schell, 59 punten: 8.
De ouders en onderwijzers, die de
inhoud meestal niet kennen, rea
geren doorgaans geschrokken. Over
Grashoffs werk (onder andere de
Belinda-, Claudia- en Petraserie)
zegt ze: „Wanstaltige boeken. Hij
produceert ze aan de lopende band.
Ze verkopen verschrikkelijk goed,
maar wij schaffen ze niet aan. Ze
zijn slecht van taal en agressief.
In de - verschillende boeken van
één serie vindt geen karakterwis
seling plaats, de karakters ontwik
kelen niet. De personen zijn goed of
slecht. In één van zijii jongensboe
ken komt het voor dat drie jongens
even een auto kopen: dat kan hele
maal niet Zijn boeken zijn vaak
discriminerend: bijvoorbeeld bejaar
den zijn domme mensen. Arendsoog
en de Kameleon zijn in mijn ogen
leesvoer. Ze zijn niet goed. maar wel
acceptabel. Al die boeken zijn het
zelfde, na negenenveertig delen ge
bruiken de Indianen in Arendsoog
nog steeds kromme woorden. Ik heb
geen bezwaren tegen het lezen van
Arendsoog, als de kinderen er ook
iets goeds naast lezen.
Abortus
„Ze vonden het boek van Dubbel
boer allemaal mooi", vertelt Wilma
Jorna. Het ouderwets taalgebruik
en de nogal gedragen zinsbouw van
Dubbelboer, waar wij over gevallen
waren, viel de kinderen nauwelijks
op. Bij het boek van Barnard sloe
gen de stukken geschiedenis aan het
begin van elk hoofdstuk niet aan:
die vonden ze zo stom. Een paar
jury's hebben het heel hoog ge
waardeerd, maar een aantal kinderen
vond het een waardeloos boek".
Wanstaltig
Wanneer Wilma Jorna voor ouders
of onderwijzers een lezing houdt
over kinderboeken, leest ze altijd
- als afschrikwekkend voorbeeld
passages voor uit het lopende-
bandwerk van Pieter Grashoff. Voor
zijn meisjesboeken gebruikt hij de
Minder dan de helft-
van de prijs betaalt u nu voor
dit textielbehang op papierba
sis. In diverse naturel tinten.
Breedte 65 cm. Nu, door één
klein schoonheidsfoutje per
rol van 8.15 rr
van 45,--
Er was eens een 7-jarige jongen die zo
klein was, dat iedereen hem Krui
meltje noemde en wie dacht dat hij
dat leuk vond sloeg de plank góéd
mis! Benjamin Kruum, zo heette hij
helaas ook nog, wilde helemaal geen
„kruimpje" zijn maar een stoere,
dappere knul zoals sheriff Ben uit
Dodge City die iedere week op de
televisie te zien was.
Hoe hij een dag echt in dat stadje in
het Wilde Westen verzeild raakte,
daar zijn vereerde held leerde kennen
en hem diezelfde dag van z'n
voetstuk zag vallen omdat de sheriff
eigenlijk maar een schurk was, be
schrijft Frederik Hetmann in het
spannende kinderboek „Sheriff Ben
of een zwarte dag in Dodge City".
Het werd door Jan F. de Zanger uit
het Duits vertaald en is bestemd voor
jongens en meisjes van 8 tot 12 jaar.
Het boekje bevat naast de tekstpagi
na's een aantal bladzijden met Uit
sluitend tekeningen zodat het een
echt lees-kijkboek is. Die illustraties
in zwart/wit zijn van Gottfried Pilz,
de omslagtekening in kleur verzorgde
Rik Slinger. Uitgever van het origi
neel uitgevoerde boekje is Leopold
B.V., Den Haag.
Jaloerse Borre
Een kat is spelbreker in het gelukkige
samenzijn*van Borre. een harige hond
en de oude vrouw Roosje, "s Avonds
ontdekt Roosje de kat, maar Borre is
jaloers en wil niets van het kattebeest
weten. Eerst doet hij net of er geen
kat is en later wil hij het dier niet
binnen laten. Roosje wordt ziek. Na
lang nadenken vraagt Borre aan
Roosje of ze van de kat beter zou
worden.
Na een bevestigend antwoord laat
Borre de kat binnen en ze zijn np
met hun drieën gelukkig.
In „Borre en de nachtzwarte kat"
zijn mooie illustraties. Deze zijn ge
maakt door Ron Brooks. Hij heeft
een speciale stijl, die wordt geken
merkt door een veelvuldig gebruik
van streepjes.
Wilma Jorna: „Er worden steeds
meer kinderboeken geschreven. Dik
Trom was eigenlijk het eerste kin
derboek. Dat gaat uit van het kind,
er wordt kindertaal in gebruikt
Tegenwoordig zijn er noga! wat
volwassenschrijvers die overstappen
naar het schrijven van kinderboeken.
Het klassieke patroon gaat er ook
uit: één derde van de huidige kinder
boeken gaat over onvolledige gezin
nen en rolpatronen.
Alhoewel er veel traditionele kinder
boeken blijven verschijnen, worden
er nu veel meer dan vroeger boeken
geschreven waarin de sexuele
omgang, puberteitsproblemen, zwan
gerschap voor het huwelijk en abor
tus. Als een kind wiens ouders
gescheiden zijn, een boek leest over
een onvolledig gezin, dan kan dat
soms wel helpen. Maar het kan ook
dat het er dieper dobr in de put
raakt: het vereist daarom een stuk
begeleiding".
Sinds drie a vier jaar hebben de
bibliotheken ook stripverhalen in
huis. „Ik kan er weinig over zeggen",
aldus Wilma Jorna. „Er is een dus-
cussie over gaande Er is er nooit
eentje thuis. Ik vind het belangrijk
dat de kinderen er gewone boeken
naast lezen. Toen in 1975 de kinder
bibliotheken gratis werden, is het
uitleencijfer meer dan verdubbeld.
Persoonlijk geloof ik dat veel kin
deren door de aanwezigheid van
stripverhalen lid zijn geworden. Maar
dat is een gok".
Wanneer we het gesprek beëindigen,
komt de koffiejuffrouw binnen. Op
tafel ligt een Claudia-boek van
Grashoff. „0. die zijn zo leuk",
zegt ze. ..Mijn dochter vindt ze
zo leuk. Die heeft er echt schik
Dick van der Lugt,
Guus van Veldhuizen
Corrie van Haasteren,
Kitty Dam en Carinvan
Wijnen, coördinatie
Een goed boek. waarin alledaagse werkelijkheden niet weggemoffeld maar juist
besproken worden, is „Een leven voor jezelf" van Gunnel Beekman. Anne Jare-
berg, een Zweeds meisje van ongeveer achttien jaar, maakt in enkele maanden
ontzettend veel mee. Door alle gebeurtenissen uit deze periode gaat ze veel be
grijpen van wat tot dan toe onduidelijk voor haar was.
mm
ÉsliMi
bekroonde boek ..Het geheim van
Mories Besjoer", heeft onlangs een
nieuwe jeugdroman gepubliceerd. Bij
Lemniscaat Rotterdam verscheen
„Belledonne", kamer 16. „Dit keer
is haar werk bestemd voor de leef
tijdsgroep brugklassers en ouder.
Robert, zoori van een Franse moe
der en een Nederlandse vader, ge
bruikt zijn zomervakantie om de ge
schiedenis te achterhalen van de on
bekende Fransman Robert Macy.
Na het overlijden van zijn Parijse
grootvader had hij tussen diens
papieren namelijk een soort dagboek
gevonden dat dateerde uit het laatste
jaar van de tweede wereldoorlog.
Belangrijkste aanknopingspunten
voor hem zijn de aantekeningen:
het dorp N. en Vanavond pension
Belledonne, kamer 16 Af vlug
ontdekt hij dat de man die hem zo
interesseert al lang niet 'meer in
leven is. De man blijkt een vluchte
ling uit een concentratiekamp te zijn
die naar men aanneemt op het eind
van de oorlog nog door de Duitsers
is ontdekt en doodgeschoten. In een
vlot geschreven verhaal vertelt Anke
de Vries hqe Robert de geschiede
nis langzaam ontrafelt. Dat er ten
slotte toch nog meer achter blijkt
te zitten blijkt pas aan het eind
van het boek, zodat de ontknoping
toch nog verrassend is.
20 gulden voordeel...
Een sportieve tuinrok met
twee steekzakken, om einde
loos mee te combineren. Ge
heel gevoerd. Gemaakt van
prettig dragende 100% ka
toenen corduroy. In bruin
of zwart. Maten 36 t/m 44.
Van 47,5
|specia!e|
aanbieding
Zéér luxe wandklok.
Eiken of noten uitvoering.
lengte 90 cm!!!
Zwaar koperen uurwerk.
Melodieuze bim-bam-slag.
Schriftelijke garande
van 465.- nu 239.75
De laatste regelsherkenbaar boek
Maydo van Marwijk Kooy vertaalde
het jeugdboek „De laatste regels" van
Else Breen, dat onlangs verscheen bij
uitgeverij Lemniscaat. Het vertelt
het verhaal van Berit, een Noorse
tiener, de oudste uit een mpdern
gezin waarvan zowel vader als moe
der werken en waar iedereen volgens
de „huisregels" zijn eigen taken
pakket heeft. Als moeder dan ziek
wordt en Berit toevallig een gesprek
tussen vader en moeder hoort
waaruit blijkt dat de ziekte Onge
neeslijk is krijgt ze het erg moei
lijk. Vooral omdat de andere kinde
ren in het gezin hier nog niets van af
weten, en ze er met vader of moeder
Het verhaal begint even na Kerstmis
op het moment dat Anne's ouders op
proef uit elkaar gaan en dat haar ver
kering met Janne uit gaat. Door deze
situatie is de hoofdpersoon erg op
zichzelf aangewezen en gaat daardoor
nadenken over haar situatie en die
van andere meisjes. Een vriendin van
haar moet trouwen omdat ze in ver
wachting is; zelf heeft ze enige tijd
daarvoor ook erover in de rats geze
ten dat ze een kind zou krijgen. Ze
had gehoopt dat deze panieksituatie
haar' dichter tot Janne zou brengen.
Hejt tegendeel was waar.
Anne is bij haar vader gebleven maar
het is nogal stil thuis geworden, /„k
komt daarom op het idee haar groot
moeder in huis te nemen. Na veel
tegenstand „Ze kan in het bejaar
dentehuis toch beter verzorgd wor
den" en „Ik zou u het hele plan wil
len ontraden" komt grootmoeder
toch in huis. Anne heeft met groot
moeder vrij indringende gesprekken
over vroeger, de vrouwenemancipatie
en de dood. Het valt op dat Anne
haar oma niet beschouwt als iemand
uit een andere generatie, maar als een
volwaardige gesprekspartner.
Open einde
Ondanks haar sympathie voor de
vrouwenbeweging wordt ze verliefd
op Martin, een jongen die maar één
ding wil: met haar naar bed gaan.
Anne wil dat eigenlijk ook wel maar
wil meer. Dit maakt ze hem op een
avond in een twistgesprek duidelijk.
Haar grootmoeder komt dezelfde
avond ziek thuis. Het blijkt mis te
zijn Ze wordt naar het ziekenhuis
gebracht en overlijdt kort daarop
Het boek eindigt open: er wordt niet
beschreven hoe de verhouding tussen
Anne en Martin en die tussen haar
ouders zich ontwikkelen.
Het is een reëel en inleefbaar boek.
Men kan zich echter afvragen of het
gegoede milieu waarin Anne zich be
weegt, wel iedereen in Nederland zal
aanspreken. Ook is het moeilijk aan
te geven voor wie het boek geschikt
is. De leeftijd zal per jongen of meisje
verschillen. In ieder geval moet men
niet slimmer dan de natuur willen
zijn.
Toch veilig thuis
„Het vogeltje dat te vervloog" is een
gezellig kijk- en voorleesboek. De
kinderen kunnen tijdens het voor
lezen meekijken omdat het boek in
de lengte gebonden is. Vooral, de
prachtige illustraties van Sei'ichi
Horiuchi maken het boek de moeite
waard. De tekst van Ruth Ainsworth
maakt het de voorlezer mogelijk,
door allerlei geluiden en gebaren zijn
luisteraartjes beter bij het verhaal te
betrekken. Waf er in gebeurt, is gauw
verteld. Een jong vogeltje is zo
enthousiast dat hij kan vliegen, dat
hij veel te ver gaat. Hij komt bij aller
lei vogels maar wordt door hen niet
geaccepteerd omdat hij niet hetzelfde
geluid maakt als zij. Tegen zonson
dergang (erg mooi getekend) komt
hij zijn moeder weer tegen, die hem
naar huis brengt.
„Als je 13 jaar bent en bijna 14
wordt weet je nog niet alles. Je weet
maar een beetje eigenlijk". Dat zegt
Sonia Garmers schrijfster ook van
het mooie boekje „Lieve Koningin,
hierbij stuur ik u mijn dochter" - in
het jeugdboek „Orkaan" uitgegeven
bij Leopold, Den Haag.
Orkaan is de bijnaam van een jongen
die meer van" kattekwaad uithalen
houdt dan van studeren. Niets
bijzonders natuurlijk als je 13 bent.
Maar waarom wil Orkaan niet leren
en waarom ook zegt en doet hij aller
lei dingen die volwassenen boos ma
ken? Geen mens snapte het. Tot
Chaya, een eenvoudig dienstmeisje,
bij z'n ouders in betrekking kwam en
Orkaan in bescherming begon te
nemen. Zij ontdekt wat iedereen
schijnt te ontgaan, namelijk dat de
jongen geen studiehoofd, heeft maar
het als „gewoon" timmerman heel
ver zou kunnen brengen. Als Orkaan
dan ook nog het geluk heeft een tim
merende oom en zijn dochter Mayra
te leren kennen begrijpt hij dat z'n
toekomst niet uitsluitend bepaald
hoeft te worden door wat hij uit boe
ken leert. De lessen van en in het
gewone, daagse leven zijn voor een
jongen van bijna 14 beslist net zo be
langrijk!
Sonia Carmers liet haar verhaal weer
afspelen in Curacao wat het alleen
maar boeiender maakt voor jeugd die
van dat eiland vaak bitter weinig af
weet. Dat journaliste Sonia tevens
iets vertelt over de vrouwen daar en
haar strijd voor emancipatie maakt
.„Orkaan" tevens interessant voor
de moeders en zussen van alle „Or-
kaantjes" die ook in ons land overal
te vinden zijn. De vlotte pen van de
schrijfster staat bovendien borg voor
vele uren leesplezier.
„Joel en de veenheks" van Beerne de
Dubbelboer speelt
Wereldoorlog. Joëls ouders
worden door de Duitsers gevangen
genomen, maar Joël kan zelf ont
snappen. Hij duikt onder en ont
vangt ondanks alle ellende, veel
vriendschap, steun en liefde
Beene Dubbelboer is 71 jaar. Hij
werd als laatste geboren in een ge
zin van twaalf kinderen. Tijdens de
oorlog woonde hij vlak bij het
beruchte kamp Westerbork. Hij
begon twintig jaar geleden met het
schrijven van kinderboeken toen hij
voor zijn werk werd afgekeurd.
Van zijn hand verschenen ondermeer
Geheim Verzet, Benzine en Krenten
(zijn eerste boek, geschreven „in
opdracht" van zijn dochter), Stor
mende Motoren, Project 722, Vier
jongens kamperen, Dorp in verzet en
de verdwenen Old Timer. „Ik houd
niet van ongezonde sensatie", zegt
Dubbelboer over zijn werk. „Verder
vertel ik altijd iets dat de moeite
van het weten waard is. Zelf heb ik
een nogal humoristische kijk op het
leven"
niet over durft te spreken. Heel
treffend vertelt de schrijfster hoe
het hoofdpersoontje reageert op de
langzaam veranderende houding van
haar moeder en de spanningen die
zich gaandeweg opstapelen.
Else Breen is eriij geslaagd een boek
over dit trieste, maar helaas levens
echte onderwerp te schrijven zonder
in het minst sentimenteel te worden.
DIRÉKT
INDUSTRIEEL
WERK VOOR
PR0DUKT1E MEDEWERKERS
in een 3-ploegendienst
bij een van onze
cliënten in
Rotterdam-Zuid.
PRODUKTIEMEDEWERKERS
in een 2-ploegendienst
bij een van onze
cliënten in
Maassluis
INPAKSTERS
in de leeftijd van
18 tot 23 jaar
bij diverse cliënten
in Rotterdam.
Voor verdere informa
tie kunt U kontakt
opnemen met:
Rochussenstraat 397b
Rotterdam
Tel. 010-772544
■v randstad
uitzendbureau
Onder de titel „Een vogel is ook
maar een mens" beschreef Frans
Buissink en tekende Peter van
Campenhout vele buiten- en volière
vogels die we in ons land kennen.
Dit boek werd uitgegeven ter gele
genheid van werelddierendag (4 ok
tober jl.) door de firma Sluis (vogel-
voer) in samenwerking met de Neder
landse Vereniging tot Bescherming
van Vogels.
Het boekje, dat tot het eind van het
jaar verkrijgbaar is via een coupon op
de Sluis-verpakking met bijbetaling vat
f. 5,-. bevat geestig geschreven we
tenswaardigheden over vogelgedrag
en voedertips. Vooral dierenvrienden
die de 's winters hier verblijvende
vogels willen helpen, vinden volop
informatie in dit boekje. De beschrij
vingen zijn zeker niet direct bedoeld
voor vogelkenners: wel voor de na
tuurliefhebber die bij tijd en wijle
veel genoegen beleeft aan een
wandeling door het Hollandse land
schap. Het boekje vertelt in kort be
stek iets over de plotselinge „inval"
van Russische vogelkolonies, of over
Vlaamse gaaien die om zich schoon
te houden een mierenbad nemen en
hoe een uil luistert met zijn ogen.
Ook over de diverse volière-huisge
noten wordt interessante informatie
gegeven. Plezierig is dat de 40
vogelportretten in kleur eenvoudig
gehouden zijn. Ook voor kinderen,
die wat meer willen weten over de
vogels om hen heen is dit een goed
boekje geworden.
Van twee kanten
In een huisje aan de rand van het
grote bos wonen een oud vrouwtje
en een rattenfamilie. Ze kunnen
elkaar wedèrzijds niet uitstaan. Maar
dankzij de rattenvanger komt alles
Helemaal in...
op dit moment, die uni bad
doeken en washandjes van het
vertrouwde merk'Nicölientje
Gemaakt van 100% katoenen
badstof. In diverse kleuren, zo
als bruin, wit, oranje, geel, blauw
en groen. Maat baddoek 50x90
Baddoek van 9,95
Washandjes per stuk
voor 95
op het eind toch in orde. Dat is in
het kort de inhoud van het kleuter
boek „De Rattenvanger" van James
Cressey en Tamasin Cole dat voor
Lemniscaat werd naverteld door L.M.
Niskos. Op twee tegenover elkaar
liggende bladzijden wordt het ver
haal vertelt, aan de ene kant zoals
het vrouwtje het beleeft en aan de
andere kant zoals de ratten het be
leven. Daardoor wordt een bijzonder
grappig effect verkregen. Een ge
zellig voorleesverhaal, extra aantrek
kelijk door de leuke illustraties in
erg mooie kleuren.
Maud en Rik
Voor pasbeginnende lezertjes ver
scheen bij G.F, Callenbach BV te
Nijkerk „Maud en Rik in de tent".
Coby vertelt daarin het verhaal van
Rik en zijn buurmeisje die samen met
rik's ouders in het Dafje een tent
gaan kopen. Ondernemende Rik
zorgt daarbij voor heel wat
opwinding door eerst zijn geitje Kik
stiekem in een tas mee te nemen naar
de grote stad en daarna in het waren
huis zoek te raken.
Alle schrik is echter vergeten als het
tweetal later de tent mag helpen op
zetten en er met pa en mams zelfs
een nacht in mag blijven slapen.
Korte zinnejtes zorgen er voor, dat
6 en 7 jarigen het boekje zonder veel
moeite zelf kunnen lezen. De gezel
lige plaatjes tussen de tekst zijn van
Tiny van Asselt. Het boekje kost
f. 3,65.
Ontdek de wereld
Ontdekkingsreizen vormen een onder
onderwerp dat kinderen zo in de leef
tijd van 10 tot 12 jaar vaak enorm
aanspreekt. Het boek „Met Colum
bus naar Amerika" van Ceserani
en Ventura laat hen in woord en
beeld nader kennismaken met Co
lumbus. de tijd waarin hij leefde,
het wereldbeeld dat men in die dagen
had en de omstandigheden waaron
der de Nieuwe Wereld ontdekt werd
Daarbij wordt niet geromantiseerd
De bijzonder slechte levensomstan
digheden aan boord en de kwalijke
gevolgen die de ontdekking voor de
Indianen had, worden niet ver
zwegen. ben uitgave die eigenlijk
in geen enkel dokumentatiecentrum
van de lagere school zou mogen ont
breken.
