Thoraxcentrum
gamma-camera
'hart' nodig
Tl?5
Particuliere actie voor geldinzameling
Pianofestival met zes
'toppers' in de Doelen
Twee van de zes
HARTEN-ZES-BON
Meen
tjeó
ke
zn
Wat heeft een gezin nou voor zin?
alleen de patiënten met een „vers" hartinfarct komen. Boven het
- DE H A VEN LOODS DONDERDAG 3 NOVEMBER 1977
Op de Coolsingel ligt een man. Roerloos. Een ambulance van de GG en GD, de gemeentelijke gezond
heidsdienst, ijlt naar de plek des onheils. „Hartinfarct" luidt de spontane diagnose. De man wordt voor
verder onderzoek naar het Academisch ziekenhuis „Oijkzigt" gebracht. Het zoveelste slachtoffer van de
epidemie die „hart- en vaatziekten" heet. Het volgende slachtoffer komt er aan Het Thoraxcentrum
(„thorax" betekent borst) verwerkte vorig jaar ruim duizend spoedopnamen: in 1971 waren dat er nog
maar 157. „Dijkzigt" wordt overbelast. De Coronary Care Unit, de hartbewakingsafdeling voor ernstig
ste patiënten, heeft acht bedden en die zijn permanent bezet. Voor de oplossing van dit nijpende pro
bleem ligt geen toverformule klaar. Wel kunnen veel onrust en verdriet, maar ook veel geld, worden be
spaard als Dijkzigt voor zijn hartcentrum de beschikking krijgt over een gamma-camera. Eén op de drie
mensen die er met spoed worden opgenomen, kreeg ook inderdaad een hartinfarct. De anderen draaien
de eerste dagen „gewoon" mee.
Een particulier initiatief heeft dit jaar geleid tot de oprichting van
de stichting „Harten Zes". Deze stelt zich ten doel om gelden in te
zamelen voor de aanschaf van een gamma-camera. Als belangrijkste
middel wordt daartoe een pianofestivalin de grote zaal van De
Doelen georganiseerd. Daaraan verlenen zes befaamde pianisten
hun medewerking: Daniël Wayenberg, George van Renesse, Fré-
déric Meinders, Louis van Dijk, Gérard van Blerk en Alwin Bar.
ALGEMEEN -
door BERT CATTEL
Voor dit concert, dat vrijdag 18 no
vember wordt gegeven, worden spe
ciale werken voor zes vleugels gecom
poneerd. Een muzikaal gebeuren dat
een uniek karakter draagt. De baten,
bijeengebracht door - zo hoopt de
stichting - een volle zaal van ruim
2000 mensen, zijn uiteraard geheel
voor het Thoraxcentrum bestemd.
De kaarten kosten f.12,50 -f.17,50 -
f.22,50 en f. 30,- en zijn vanaf vrij
dag 4 november aan de kassa van de
Doelen in voorverkoop te verkrijgen.
Lezers van De Havenloods en Het
Zuiden hebben wij inlevering van de
Harten-Zes-Bon, elders op deze pa
gina afgedrukt, voorrang. De mond-
reclame heeft al tot grote belangstel
ling geleid. Deze week ontvouwen wij
de hoofdlijnen van de actie. De ko
mende twee weken werkerf wij deze
verder uit, waarbij vooral het werk in
Dijkzigt's Thoraxcentrum centraal
zal staan.
Terug nu naar het Dijkzigt-ziekenhuis.
Waarom nu juist een gamma-camera?
Ter inleiding wat algemene informa
tie, de toelichting volgt. Dijkzigt be
strijkt een verzorgingsgebied van on
geveer 2,2 miljoen mensen, dat Zuid
west-Nederland omvat. Het Thorax-
centrum behandelde vorig jaar 2500
hartpatiënten, van wie er 1000 uit de
stad Rotterdam afkomstig waren. De
cardiologische specialistische kennis
in de Maasstad werd in 1971 gebun
deld in een aparte afdeling van het
academisch ziekenhuis, het Thorax-
centrum dus. (Onlangs werd een
nieuwe samenwerkingsunit geopend:
Het Integraal Kankercentrum).
'Slokop
•öi7 is-ie dan, de gamma-camera (rechts) met stuurunit en beeldscherm. leidt tot
„Thorax" vergde een overheidsinves
tering van dertig miljoen gulden, her-
jaarlijkse begroting van
Grootbloemige struikrozen. Ver
edelde rozenstruiken vanaf 3 tak,
reeds gesnoeid voor het voorjaar.
In de kleüren: rood, rose, wit, geel,
oranje, lichtblauw.of dubbelkleu
rig. Van 2,95
Veronica Armstrongi (Hebe) in pot.
Oranje-bruin struikje met witte
bloemen. Bloeitijd juni-juli. Groen-
blijvend. Normaal f. 3,48
Vuurdoorn (Pyrachanta Orange
Glow) in pot. Een klimmer die in
de herfst en winter massa's
oranje-rode bessen geeft. Normaal
f. 3,48
George van Renesse
George van Renesse begon zijn le
ven in Zaamslag in Zeeuws Vlaan
deren als zoon van een medicus.
Over de 5-jarige cursus van het Am
sterdams Conservatoium deed hij 3
jaar en hij was 19 toen hij de Prix
d'Excellence behaalde als leerling
van Ulfert Schults.
Ricardo Vines in Parijs en Leonid
+Kreutzer in Berlijn legden de laat
ste hand aan de vervolmaking van
het talent Van Renesse.
Daarna begon voor de inmiddels in
Bussem gevestigde pianist een rijk
concertleven. Hij trad op in vele
landen van Euripa, maakte een toer
nee door Italië tijdens welke hij ook
met Willem Mengelberg concerteer
de en gaf recitals in Londen, Wenen
en Berlijn.
Ook als kamermuziekvertolker en
als begeleider verwierf George van
Renesse zich een grote reputatie.
Hoogtepunten in zijn carrière vor
men o.a. de recitals met Jehudi Me-
nuhin, door wie hij in 1948 werd
uitgenodigd voor toernee's door de
Daniël Wayenberg
Daniël Wayenberg werd in 1929 in
Parijs geboren. Hij studeerde bij
Ary Verhaar in Den Haag en bij Ma-
guérite Long in Parijs. In 1949 won
hij als jongste deelnemer aan het
Concours Marguerite Long-Jacques
Thibaud de 'Grand Prix de la Ville
de Paris'.
In 1951 bracht hij op het Festival
van Besangon onder leiding van Ra
fael Kubilik de wereldpremière van
het pianoconcert van Stallaert.
Na zijn Amerikaans debuut in 1953
-in Carnegie Hall- met het New
York Philharmonic Orchestra on
der leiding van Dimitri Mitropoulos
maakte hij verscheidene toernee's
door de Verenigde Staten en Cana
da. Sindsdien speelt hij in alle be
langrijke muziekcentra van de we
reld.
Door zijn toernee's door Europa, de
Sovjet Unie, Afrika, Tsjechoslowa-
kije. Polen en Scandinavië zowel als
Phillipijnen, Mexico en Zuid-Ame-
rika. Later, in 1967, vroeg het Ama-
deus Kwartet hem voor uitvoerin
gen van het Forellenkwintet van
Schubert in Amsterdam, Parijs en
München.
Georg van Renesse maakte een con
certreis door het toenmalige Neder
lands Oost-lndië en bezocht vier
maal de West. Hij concerteerde met
tal van grote orkesten onder be
roemde dirigenten, waaronder het
Concertgebouworkest.
Twee grote liefdes kent George van
Renesse als het om muziek gaat: die
voor de componist Franz Schubert,
van wie hij vrijwel het gehele piano-
oeuvre op het repertoire heeft, en
de improvisatie. Van dat laatste gaf
hij blijk in een groot aantal geestrij
ke improvisatie-programma's voor
de A VRO, die tot ver over onze
grenzen werden beluisterd.
Beide liefdes brengt hij tijdens het
Harten Zes Piano festival tot elkaar:
hij zal er o.a. improviseren over mu
ziek van Schubert.
door Rien Frölich
door zijn deelname aan belangrijke
festivals als de Berliner Festwochen,
de Festivals van Athene, Bordeaux,
Strasbourg en het Holland Festival
verkreeg Daniël Wayenberg grote
bekendheid.
Hij maakte talrijke grammofoonpla
ten en zag zijn opnamen vijfmaal
bekroond met een Grand Prix du
Disque (voor Brahms-, Ravel-, Gers
hwin-, Rachmaninow- en Jolivet-
vertolkingen. Ook werd hem een
Edison toegekend. In 1962 werd hij
benoemd tot Ridder in de Orde van
Oranje Nassau, in 1967 ontving hij
de Franse onderscheiding Chevalier
des Arts et des Lettres'
Daniël Wayenberg speelde met tal
van beroemde dirigenten, zoals Eu-
gen Jochum, 'Kart Böhm, Hans
Schmidt-lsserstedt, Rafael Kubelik,
André Cluytens, Jascha Horenstein.
Bernard Haitink, Jean Fournet en
Edo de Waart.
Tegen inlevering van deze bon aan de kassa van De Doelen
in Rotterdam krijgen de lezers van De Havenloods/Het Zui
den recht van voorbespreken bij de verkoop van de kaarten
voor het PIANOFESTIVAL van de'Stichting Harten-Zes
voor de gamma-camera in het Thoraxcentrum van het Dijk
zigt-ziekenhuis. Deze bon geldt voor twee personen. De
plaatsen kosten f.12,50, f.17,50, f.22,50 en f.30,- per per
soon.
ongeveer 1,8 miljoen. De grote „slok
op" is de hartchiruigie. Jaarlijks
worden zo'n 400 hartoperaties in
Dijkzigt verricht. Een capaciteit die -
bepaald door overheid, geld en het
aantal beschikbare personeelsleden -
overigens veel te laag is. Veel geld
moet verder worden aangewend voor
het in stand houden van de drie ca-
thederisatiekamers, waar door het in
brengen van slangen in de bloedsom
loop hartafwijkingen (voor en na de
operatie) worden vastgesteld en ge-
*Op deze afdeling, de Coronary Care Unit, moeten
(verstelbare) bed hangen twee infuusflessen met geneesmiddelen; het kastje daaronder regelt de ingestelde dosering
Daarnaast de bewakingseenheid voor het bewaken van de bloeddruk en de hartslag; deze gegevens worden op een scherm
zichtbaar gemaakt.
maal functionerende deel van de
hartspier. Het beschadigde deel, waar
het infarct zich ontwikkelt, werkt
niet normaal en neemt deze stof niet
op. Het gedeelte dat de stof niet op
neemt is oj> de foto (de „hartscan")
als gat afgebeeld. Via dit onderzoek
kunnen patiënten voor de hartbewa
kingsafdeling snel worden geselec
teerd. De anderen (u weel wel: twee
van de drie) kunnen gerustgesteld
naar huis of naar een andere afdeling
van het Dijkzigt-ziekenhuis. Deze
procedure voorkomt ook nodeloze
uitgave en dat is voor het toch al zo
arme Thoraxcentrum natuurlijk ook
belangrijk.
Patiënten met vernauwingen van de
kransslagaderen hebben veelal last
van aanvallen van pijn op de borst bij
lichamelijke inspanning (angina pec
toris). Behalve met de gamma-camera
kunnen deze vernauwingen uitslui
tend door middel van een hartcathe-
derisatie worden vastgesteld, hetgeen
een veel ingrijpender en kostbaarder
onderzoek is. Eén op de zeven pa
tiënten kan dan een cathederisatie
worden bespaard. Met de gamma-ca
mera kunnen ook films worden ge
maakt van de wijze waarop het bloed
door het hart wordt rondgepompt,
onder meer nodig om te bepalen of
een chirurgische ingreep noodza
kelijk is.
Wij hopen dat dit (eerste) verhaal
duidelijk is. Het Thoraxcentrum
heeft de gamma-camcra hard nodig.
Om de hartinfarct-patiënten snel en
doeltreffend te kunnen behandelen,
om de anderen leed te besparen en
om geld dat „nodeloos" wordt be
steed voor nög betere doeleinden te
kunnen aanwenden. Duidelijk is ech
ter ook dat van de rijksoverheid, dat
zo haar eigen medische beleid voert,
geen financiële steun te verwachten
is. Daarom kreeg een particulier ini
tiatief gestalte. Er wordt een onge
twijfeld uniek pianofestival georga
niseerd dat vermoedelijk veertig mille
oplevert. Er is veel meer nodig: zo'n
2 1/2 ton.
U kunt als particulier ook een finan-
piële bijdrage leveren als u het piano
concert in de Doelen niet wilt of
kunt bijwonen. Er is een speciale re
kening geopend:
giro 660122
t.n.v. Stichting
HARTEN—ZES
te Rotterdam
Van het resultaat van deze actie hou
den wij u de komende weken nauw
keurig op de hoogte. Wij geven u de
ze gedachte in overweging: geef 2 1/2
gulden om te bereiken dat niet na
2 1/2 dag maar al na 2 1/2 uur een
hartinfarct kan worden vastgesteld
door een gamma-camera.
Het Thoraxcentrum ziet geen kans
om uit „eigen" middelen de zo drin
gend noodzakelijke gamma-camera,
die vier ton kost. te financieren. De
rijksoverheid springt niet bij. De uni
versiteitsklinieken in Amsterdam en ScleCtlO
Utrecht werken wél met deze appa
ratuur. Dijkzigt beschikt wel over
gamma-camera's maar die kunnen al
leen voor andere doeleinden dan
hartonderzoek worden gebruikt
Wij schreven het al in onze aanhef:
één op de drie mensen die met een
vermeend hartinfarct in het Thorax
centrum worden opgenomen, lijdt
inderdaad acuut aan een afwijking
aan de kransslagaders. Om dat nu
met zekerheid te kunnen vaststellen
is een uitgebreid onderzoek nodig,
dat zeker twee dagen in beslag neemt
en dat ondermeer bloedproeven
(voor het opsporen van dood hart
spierweefsel) en een electrocardio
gram (hartslagregistratie) omvat. Een
gamma-camera doet er enkele uren
over. Anders geformuleerd: 2 1/2 uur
in plaats van 2 1/2 dag.
uantet wayenberg (links) en Oeorge van Renesse.
Het speelgoedje
kostte een hele gulden.
Hoe dat nou kon?
Dat zouden we moeten r
Het kindje werkte twee zachte
vingertjes
omhoog om te laten zien
hoeveel jaar ze geworden was
en dat is héél moeilijk
wanneer drie andere vingertjes
aan hetzelfde handje
ook mee willen doen.
Overigens bleek de jarige bal-
lorig
beu van de slobberzoenen van
onbekende tantes
moe en met nog geen begrip
voor de vele cadeau 's
die zich stapelden tot een grote
welvaartshoop.
Mijn cadeau'tje van een gulden
was een bontgekleurd trechter
achtig toetertje
of toeterachtig trechtertje
en wanneer je op een knopje
drukte
sprong er- ping - een wit ballet
je uit
helemaal tot aan het plafond -
Het kind was verrukt.
Iedereen moest in touw
om het balletje steeds weer te
rug te brengen
en weer in het kokertje te doen
's Avonds moest het speelgoed
je mee naar bed.
Met een gelukzalige glimlach
sliep de kleine in,
het speelgoedje binnen handbe
reik naast zich,
op het hoofdkussen.
Begrijp je zo'n kind nou, zei
den de tantes.
Ik begreep het wel.
Geluk is vrijblijvend
Het hangt zich niet aan veel of
duur.
Het geluk vliegt en die het
grijpt heeft het.
Soms is het geluk te vangen...
voor één enkele gulden.
LEEN DE ZWART.
Zeer sportief...
deze 100/6 acryl herenpullover met
kraag en V-hals. In grijs/zwart, ca
mel/zwart of bruin/brique. Maten
S.M.Len EL(48t/m54],
Van 18,95
voor
jnque. ividien
Ter overweging
Je probeert dan natuurlijk wel je verantwoordelijk
heid voor je vrouw en kinderen als een man te dragen
door in de eerste plaats voor inkomsten te zorgen
en door je -1-— --
te houden, i
Vooral niet als je, net als ik, de neiging hebt om erg
in je werk op te gaan en in allerlei activiteiten buiten
dat werk waarin je, net als in dat werk, een
stukje idealisme probeert kwijt te raken.
Omdat je meestal moe bent als je in je gezin bent, en
hard toe aan ontspanning krijg je de neiging om je
gezin vooral te ervaren als een plaats waar je tot rust
moet kunnen komen om, als je je weer een beetje fit
voelt, met nieuwe energie de wereld in te duiken.
Mijn vrouw kwam hiertegen fel in opstand; ze vond
het gewoon onrechtvaardig dat ik thuis altijd moe
was, en dat precies als ik weer opknapte, als het weer
leuk begon te worden.... dan ging ik weg. Van mijn
kant kon ik dat moeilijk begrijpen, want ik vond dat
wat ik in de 'wereld' probeerde te doen erg belang
rijk was, en dat het niet verantwoord was erg veel
tijd en energie te steken in dat kleine kringetje van
Tenslotte wachten er zoveel wereldproblemen op
een oplossing, en zijn er zoveel misstanden te bestrij
den dat je eigenlijk geen sekonde kunt verliezen. En,
in plaats van een 'thuisfront' dat vierkant achter me
stond, kreeg ik te maken met een thuisfront dat bi|
monde van mijn vrouw en van mijn kinderen in op
stand kwam! Wat heeft een gezin nou voor zin, als
het zo moet gaan?
Gelukkig kwamen we nog op tijd tot de ontdekking
dat we op de verkeerde weg waren en dat er iets
moest veranderen. Ik zal proberen uit te leggen hoe
wij dat zagen. Als je probeert na te gaan wat je nu
eigenlijk het gevoel geeft dat je leven zin heeft, dan
zit hem dat niet in één of ander hoger doel of zin die
je kunt beredeneren. Voorzover wij konden nagaan
heeft dat gevoel van zin steeds zijn oorsprong in een
onberedeneerbare waarde die je ervaart in je betrek-
kingen met mensen,dieren,de natuur, of met God. In
de meeste gevallen heeft dat zin-gevoel tof het ont
breken ervan) direct te maken met de relaties die je
hebt met de mensen om je heen. Vanuit die relaties
worden je idealen voor de hele mensenwereld ge
vormd en gevoed (als het goed is
Maar, als je dan met een aantal andere mensen in ge
zinsverband samenleeft I of in een ander soort ver
band, dat maakt in principe niet uit) dan kun je het
niet maken je idealen te realiseren ten koste van de
mensen waar je het meest dichtbij mee samenleeft.
Want, is het niet erg ongeloofwaardig om tegen uit
buiting in de wereld te zijn als je elkaar als man en
vrouw min of meer zit uit te buiten? En denk je dat
je kinderen je geloven als je zegt dat je wil vechten
voor een wereld waarin de mensen tijd en ruimte
voor elkaar over hebben, als je zelf geen tijd en ener
gie voor ze over hebt? Stellen je idealen dan wel iets
meer voor dan een soort morele zelfbevrediging? Het
is fundamenteel fout als de relatie met de mensen
dicht om je heen in een soort concurrentieverhou
ding komen te staan met de relaties die je naar de
'buitenwereld' legt.Maar, hoe los je dat nu praktisch
We hebben in dit verband een paar dingen uitgepro
beerd die ons achteraf goed bevallen zijn. Ik wil er
iets van vertellen omdat een ander zich er misschien
in herkent, en dat kan stimulerend en verhelderd
Om te beginnen hebben we naar een activiteit ge
zocht die we samen konden doen. Het kwam zo uit
dat we toen samen jeugdouderling werden, en on
danks het feit dat we soms met enorme problemen
werden geconfronteerd, en dat het lang niet ideaal
liep, we het toch als een verrijking ervaren hebben
dat we een stukje idealisme in de praktijk met elkaar
konden delen. Toen ik ophield met fulltime werken
hele verbetering.
Kennelijk is het voor je zingevoel heel goed als je in
de relaties met de mensen waar je nauw mee samen
leeft samen een taak naar de wereld toe ziet en uit
voert, en dat je ook samen het corvee opknapt.
Bovendien heb je dan onderling niet meer zo'n vaste
rolverdeling; je kunt voor elkaar invallen, taken van
elkaar overnemen.Je gaat meer ervaringen met elkaar
delen en daardoor kun je beter met elkaar praten en
van elkaar houden.
Oit geldt ook heel duidelijk naar de kinderen toe. Ik
hebt ontdekt dat het eigenlijk een heel voorrecht is
als je intensief met jonge kinderen kunt samenleven.
Iets wat kinderen bijv. sterk bezig houdt zijn ver
schijnselen zoals macht en geweld. Omdat dit nu
juist de zaken zijn die in de wereld de grootste pro
blemen veroorzaken is het belangrijk om ook in het
gezin te leren hoe je met de agressiviteit en het ge
weld van ouders en kinderen om moet gaan. J e kunt
kunt van daaruit ook heel goed met je kinderen over
de problemen in de wereld praten. Ik herinnner me
hoe mijn zoon, toen hij vier of vijf was een foto uit
knipte van een Israëlische en een Egyptische generaal
samen even blij mee. In die situaties blijken ook de
rollen van opvoeder en kind verwisselbaar te zijn.
Mijn kinderen hebben een belangrijke bijdrage tot
mijn opvoeding geleverd. Ik ben nu al zover dat ik
denk dat je een kind niet eens goed kunt opvoeden
zonder je tegelijk door dat kind op te laten voeden.
Het zijn misschien al oude waarheden die ik hier zit
op te schrijven. Maar, kennelijk had mijn gezin toch
veel zin voor het weer ontdekken ervan!
En dat is toch wel iets om even bij stil te staan
GEORGE LENGKEEK.
