De jackpot geeft ...èn neemt
9?5
79.80
termeulen
ter meulen
1 U
termeulen
termeulen
DE HAVENLOODS DONDERDAG 19 OKTOBER 1978
i REGIO
TEKST:
LEO S. LEEUWIS
De 50.000 speelautomaten in Nederland
slokken jaarlijks zo'n 100 miljoen op
(of misschien wel 1000 miljoen wie
kan het zeggen?)... en intussen studeert
een interdepartementale commissie
ijverig voort, bijgestane door de altijd
gezagsgetrouwe leden van de Vereniging
Automatenhandel Nederland.
CORD OTTING
Maar liefst 40. voordeel!
Oerdegelijk nylon tapijt, bijzonder
geschikt om in veel-belopen ruimte;
e leggen. In een prachtig klassiek
beige of -groen bloemdessin.
400 cm breed.
Van 119,80
per meter voor
jiueinoessm.
pi-
Van wand tot wand..
Prachtige naadloze voiline
van 100% polyester. Uitgevoerd
met loodband en prachtig hoog
gedessineerd. In ivoor.
Hoogte 270 c
Per meter
van 18,95
Bestuursleden van de Vereniging
Automatenhandel Nederland
(V.A.N.) hebben de laatste tijd weer
veel slapeloze nachten. Terwijl zij
met schier aandoenlijke gezags
getrouwheid streven naar „een maat
schappelijk verantwoord en ordelijk
economisch verkeer in deze betrekke
lijk jonge branche", (persbericht)
blijft de „eenarmige bandiet" zich
aan hun toezicht onttrekken. Deze
gangster fungeert nog altijd als sym
bool voor de naar schatting 50.000
speelautomaten die nu in ons land
hun legioenen verslaan. Hij kwam in
de vooroorlogse crisisjaren als ver
spieder over de grenzen en viert onge
kende triomfen, nu een nieuwe malai
se zich begint af te tekenen. Intussen
is dit sujet ook die ene arm kwijtge
raakt. Het mechanische apparaat
met de grote handle is vervangen
door automaten, voorzien van een ve
derlichte drukknopbediening.
De hedendaagse fruitautomaten zitten vol
elektronica en winnen dank zij een geavan
ceerde computertechniek aan onfeilbaar
heid. Wat gebleven is zijn de appels, abriko
zen, peren, pruimen en kersen die. in door
gaans vrij ordinaire kleuren, hun rondjes
draaien, zodra een kwartje of gulden in de
gleuf is geworpen. Komen zij in bepaalde
combinaties tot stilstand, dan kan de bedie
ner van het apparaat recht doen gelden op
..vrije spelen". Het wachten is echter gericht
op dat ..moment suprème" waar elke speler
hunkerend naar uitziet: het flitsen en rate
len van een machine die de grote prijs (jack
pot) uitkeert in een waterval van munten
Geen visioen kan voor een hartstochtelijke
bespeler van de totempaal of kuif (zoals de
apparaten ook wel genoemd worden) uit
gaan boven deze verrukking.
ONRUSTBAREND
Theoretisch levert het hem alleen maar
een overweldigend aantal vrije spelen op.
maar het is een publiek geheim dat in de
meeste cafes de muntjes inwisselbaar zijn
voor geld. Vrij veel geld soms, vooral als er
gegokt wordt in etablissementen waar men
de hand licht met wettelijke bepalingen,
t.a.v. de kansspelen, zoals een r
aantal van 20 vrije spelen.
Maar afgezien van de reële winstmogelijk
heden grijpt de speelwoede in een
onrustbarend tempo om zich heen,
met meer uitwassen dan de V.A.N.
lief is. Er komt de laatste tijd
weer veel aan het licht. Nog geen jaar gele
den bleek een portier in Amsterdam 75.000
gulden ontvreemd en in automaten vergokt
te hebben. Recente bekentenissen van ver
slaafden verenigd in een groep „Anonieme
Gokkers" grenzen aan het ongelofelijke.
Mensen die hun aandrift om tienduizenden
guldens in fruitautomaten te stoppen niet
kunnen weerstaan en via persoonlijke lenin
gen en hypotheken aan geld trachten te ko
men, nemen ten einde raad deel aan deze
groepstherapie.
Bekend zijn ook de verhalen van eenzame
weduwen en bejaarden, werklozen en mini
mumloontrekkers. die hun schamele inko
men op dezelfde manier zien verdwijnen.
Een des te grotere verleiding, naarmate de
kasten nieuw terrein veroveren. Ze staan
niet alleen in speelhallen en cafés, maar
wekken ook de goklust op in discotheken, op
campings en in jeugdhuizen. Wasserettes,
snackbars, sigarenwinkels soms (annex post
agentschap!) en zelfs garages met fruitauto
maten behoren al niet meer tot de uitzonde
ringen.
Een van de grootste exploitanten kreeg
onlangs een schouderklopje van het Engelse
vakblad ..Coin Slot International", omdat
hij in zijn gigantische speelpaleizen te Sche-
veningen de kinderkens tot zich liet komen
In zijn „Kiddy Ranch" en „Silver City" had
hij voetenbankjes gemaakt en poten van ap
paraten af laten zagen, om ook kleuters gele
genheid te geven amusementsautomaten te
bespelen. Zij mogen zich nog niet wagen aan
de verboden vruchten van gokmachines.
maar kunnen in onvervalste W'estern-style
hun hart ophalen aan andere toestellen, ter
wijl vader in een andere hal het fruit op een
rijtje probeert te krijgen en moeder uitrust.
De kinderspelen leveren muntjes op, gel
dend als betaalmiddel voor snuisterijen en
snoep.
•long geleerd, oud gedaan. Een voorname
lijk in Engeland en Amerika gevestigde in
dustrie (ook -Japan is in opmars) put zich uit
in vindingrijkheid en zorgt telkens voor
nieuwe modeverschijnselen. De produkten
worden in ons land gretig afgenomen. Intus
sen trachten ongeveer vierhonderd georgani
seerde fabrikanten, groothandelaren, impor
teurs en exploitanten zich te beschermen te
gen het kwade daglicht, dat hun nering be
schijnt. Hun voorgangers waren tenslotte
onderwereldfiguren in Amerika, die het gok
ken mechaniseerden en onder bedreiging
met geweld de exploitatiè voor zich opeis
ten. Complete oorlogen tussen gangsterben
den, politieke verwikkelingen en schandalen
begeleidden de opmars van het leger eenar
mige bandieten.
GESPREKSPARTNERS
De tijd dat een burgemeester (La Guardia
van New York) persoonlijk de toestellen kort
en klein sloeg en de poten er van confisceer-
de als wapenstokken voor zijn agenten, be
hoort tot het verleden. Een onberispelijk ge
zelschap als de V.A.N., aangesloten bij het
Koninklijk Nederlands Ondernemers Ver
bond, is gesprekspartner geworden voor
staatssecretarissen en directeuren-generaal.
Als ze in juridische verwikkelingen verstrikt
raken, kunnen zij een beroep doen op hun
eigen onbesproken adviseurs van de Prof. dr
Schuhstichting: twee hoogleraren aan de
T. H. in Delft
Voorzitter H. van Dessel uit Meijel schat
dat zijn bedrijfstak wel 15.000 mensen werk
verschaft. De amusementsautomaten om
vatten veel meer dan alleen maar de
uprights (vakterm voor fruitautomaten) in
hun eindeloze verscheidenheid. Het wemelt
in ons land van de flipperkasten en juke
boxen. die ook wel hun kwartj.es opeisen
maar geen klemmend beroep doen op de
goklust. En nog veel onschuldiger zijn de
kippen in speeltuinen, als zij kakelend hun
surprise-ei leggen en het kunststoffen ge
dierte dat door kinderen bereden kan wor
den terwijl moeder winkelt. Voetbal-appara
ten en allerlei andere spelen brengen de
mensheid al evenmin op slechte gedachten
Toch zijn er nog andere facetten van deze
branche, waar de gemoederen soms door in
beweging komen. Vooral in de speelhallen
staan vernuftige instrumenten opgesteld,
die een beroep doen op sluimerende geweld
dadigheid en agressie. Dank zij de elektroni
sche technologie kan men zich daar uitleven
als motorduivel. supercoureur, astronaut en
scherpschutter. Zittend op een kunstlederen
kruk kan iedereen hier in een Flying Fortress
vliegen en watertoren, fabrieken en hangars
in puin gooien. Het neerschieten van cow
boys en Indianen in een verbluffend driedi
mensionaal Wild-West-decor behoort tot de
geliefkoosde bezigheden. Toch schijnen ook
in deze sector grenzen te bestaan. Een sttorm
van verontwaardiging stak onlangs op, toen
een nieuw toestel werd geïntroduceerd waar
bij men als „automobilist" de opdracht
kreeg zoveel mogelijk voetgangers te
men. Het was overigens maar een van de
lichtelijk huiveringwekkende attracties in
dit genre.
De V .A.N. heeft het dus niet gemakkelijk.
Voorzitter H. van Dessel: „Ten onrechte is
ons image nog niet vrij van het criminele
verleden. Wij behoren niet tot een mafia en
zijn geen gangsters. Er is ons alles aan gele
gen om misstanden uit de wereld te helpen
en de consument te beschermen tegen beun
hazerij en uitbuiting"
Toen in 1973 de wet op de kansspelen
werd versoepeld, is een duidelijke positiebe
paling van de speelautomaten achterwege
gebleven. V.A.N.-functionarissen vormen
nu samen met vertegenwoordigers van
„Economische Zaken" en „Justitie" een in
terdepartementale werkgroep, die daar
klaarheid in moet brengen. Het wachten is
op een interimrapport en dan een uniforme,
landelijke regeling. Rechtstreeks geld uitbe
talende machines zijn overal verboden,
maar controle op de verzilvering van vrije
spelen is vrijwel onmogelijk. Een meer gede
tailleerde regeling van het „gokwezen"
wordt nu aan de gemeentebesturen overgela
ten, die via hun politieverordeningen soepel
of gestreng kunnen optreden en gul of spaar
zaam zijn met vergunningen. De tolerantie
kan van plaats tot plaats verschillen.
FRUITAUTOMATEN
De grote boosdoeners blijven de
„uprights". Zeer tot ergernis van de V.A.N.
leiden deze fruitautomaten voornamelijk in
Amsterdam tot wantoestanden, waardoor de
hele branche in discrediet dreigt te geraken.
Lang^niet alle exploitanten zijn keurig geor
ganiseerd. Er wordt veel gerommeld met
„opgevoerde" machines, zodat verslaafden
hun ziekelijke goklust kunnen botvieren met
„inzetten" tot ƒ20,— per handomdraai.
Het ontbreekt er aan de strenge controle,
waardoor bijvoorbeeld steden als Rotterdam
en Eindhoven zich onderscheiden.
De „grote bazen" van de vereniging kun
nen He zaak niet helemaal onder controle
krijgen zolang geen verplichting bestaat zich
aan de voorschriften van deze organisatie te
onderwerpen. Hun miljoenomzet (gezamen
lijk zouden de speelautomaten jaarlijks een
miljard gulden opslokken) wordt door duis
tere elementen bedreigd. Een totaal verbod
van het „rollenspel" zoals dat in België van
kracht is geworden, zoti voor hun branche
funeste gevolgen kunnen hebben. Het lijkt
hun verstandiger om de automaten alleen in
horecabedrijven te plaatsen, waar dan auto
matisch gebruik door kinderen (de wettelij
ke minimum leeftijd is zestien jaar) verhin
derd zou worden.
De vraag of fruitautomaten rechtstreeks
een winstje in geld moeten gaan uitbetalen
is nog in discussie. Tal van landen (waaron
der de helft van alle kantons in het fatsoen
lijke Zwitserland) staan dit toe, onder strin
gente bepalingen en controle overigens. De
mogelijkheid om dit spel te beoefenen op
Money Spinner, Super Gamble, Lucky
Twin, Crazy Seven, Happy Clown, Golden
Circle, Goldfinger of hoe ze dan ook mogen
heten moet volgens de V.A.N. blijven be
staan. Er is sprake van een onmiskenbare
behoefte zegt men. Een nieuwe industrie
draait op volle toeren. Honderden monteurs
jakkeren in hun auto's met mobilofoon door
het land om defect geraakte machines te
gaan repareren. En evenzoveel afgezanten
van de exploitanten reizen langs cafés en
speelhallen waar zij de winst gaan incasse
ren. Dat gebeurt meestal op fifty-fifty basis.
De caféhouder behoeft alleen maar toe te
staan, dat het apparaat wordt geplaatst en
elektrische stroom mag gebruiken. In ruil
daarvoor krijgt hij de helft van de opbrengst.
Zelfs als hij „uitbetaalt" schiet er nog ge
noeg over om de kast in zijn zaak te toiere-
Alle verslavingsellende ten spijt over
schrijdt de eenarmige bandiet steeds meer
grenzen. Vanuit Nederland zijn onlangs 35
gereviseerde fruitautomaten verscheept naar
het verre Sierra Leone. En de nieuwste at
tractie waar Russen voor in de rij staan zijn
rissen flipperkasten in hun vermaakcentrum
van het Gorkipark. De machines zijn daar
achtergelaten door een Nederlandse expo
sant, wiens ratelende en flitsende toestellen
de Russen meteen in hun greep kregen
Dezer dagen heeft de „Church of Eng
land" veler misprijzen opgewekt, door po
gingen te doen speelautomaten te weren uit
zalen waar toch al bingo gespeeld wordt.
Voor en na de massale bingoparty's (waar 6
miljoen Engelsen regelmatig aan deelne
men) en in de pauze werpt men zich mas
saai op deze kasten. Een gokdrift waar zelfs
de tradities respecterende kerk het te kwaad
mee kreeg. En gokken behoort tot de onaan
tastbare verworvenheden van het trotse Al
bion waar de fiscus jaarlijks 265 miljoen
pond int aan „betting en gambling"-betas
ting. Terecht kunnen de Britten er op wij
zen, dat Charles Dickens reeds in 1836 de le
den van zijn Pickwickclub een soort flipper
kast liet bedienen in de Peacock Tavern.
Deze voorloper van de huidige apparaten be
stond uit een omrand bord met spijkertjes,
waartussen de knikker zich een weg moest
zoeken. In de twintiger jaren is, alle beel
denstormen ten spijt, Chicago het centrum
van de goksyndicaten geworden en nu nog
speelt die stad een rol in de produktie van
speelautomaten.
Het zijn ook nog altijd de „grote jongens"
die de controle over deze markt in handen
hebben. Ook in ons land zijn enkele namen
een begrip en hun invloed strekt zich uit tot
andere sectoren van de amusementsindu
strie, zoals lunaparken en discotheken. In
tegenstelling tot hun Amerikaanse pioniers,
geven zij aan legalisatie en wettelijke orde
ning de voorkeur en distantiëren zij zich van
de „wilde markt". Het is trouwens de enige
mogelijkheid om hun voortbestaan te garan
deren. Met hun perfecte organisatie staan
zij klaar om de overheid behulpzaam te zijn.
Er zijn exploitanten die 800 kasten onder
hun beheer hebben. De dure (tot
10.000,—) en ingewikkelde apparatuur,
waar geen onderhoudsgarantie op wordt ge
geven, is voor particulieren vrijwel onbereik
baar. Zij beschikken niet over de vereiste
know-how en gespecialiseerde monteurs,
zoals de „vliegende brigades" van de in to
taal 600 exploitanten die bliksemsnel storin
gen komen opheffen. Er mag geen minuut
verloren gaan!
In het V.A.N.-blad „Benelumat" (uitgege
ven in samenwerking met de Belgische en
Luxemburgse branche) was onlangs een
Duitse professor te hulp geroepen om aan de
fruitautomaat lof toe te zwaaien. Het toestel
zorgt voor sublimatie en helpt frustraties uit
de wereld, is neutraal, precies en onomkoop
baar en bewerkstelligt via ludieke elementen
(licht, kleur, toetsenborden en beweging)
een aangename ontspanning, aldus deze ge
leerde.
„TOEGESTOKEN HAND"
In Duitsland, zo is vastgesteld, ipaakt 80
pet. van alle jongeren tussen 17 en 25 jaar
wel eens gebruik van deze speelautomaten.
Alle opwekkende berichten ten spijt slaagt
men er echter niet in, dt ellende van deze
nieuwe dwangneurose te verheimelijken. De
fruitautomaat is voor honderden eenzame
mensen de laatste strohalm geworden, waar
zij zich aan vastklampen. Er is dan tenslotte
toch nog iemand, die een hand naar hen uit
steekt. De hand van de éénarm. Daar
schuilt zoveel symboliek en nostalgie in, dat
veel fabrikanten hun elektrische apparaten
weer gaan voorzien van zo'n onnodige hef
boom.
Grandioze restantaanbieding.
Prima kwaliteit BH's in diverse
modellen en kleuren (w.o. wit en
huidkleur). Maten A 70 t/m 80.
B 70 t/m 90; C 70 t/m 90
Normaal betaalde u 7-15 gulden
nu per stuk
slechts
PEPITA 25
PEPITA 20
PEPITA 20
Cap. 2000 K.cal/uur
Leverbaar in 3 kleuren.
Afm.: HxBxD, 48x25x1,25
In bruin en groen
In witte uitvoering
PEPITA 25
Cap. 2500 K.cal/uur
Afm.: HxBxD. 48x47x18 cm.
In bruine uitvoering 2AS?
Met thermostaat
v Noortwijckstraat 36
Groene Hilledijk 223
Zwartjanstraat 110
Vierambachtsstraat 15
Grote Markt 3
Vriesestraat 25
Haag: Hoefkade 536
I: Westwagenstraat 59
I: Oudelangedijk
Tel. 010 -15 61 40
Sfeervol wonen...
Geef uw wanden een nieuw gezicht
met dit strikt eerste keus wandvinyl
op schuimbasis. Verkrijgbaar in «en
mooi granol-dessin (bruin, geel of
oranje) 100 cm breed
Per meter van 13,50 voor
