'Beginnen met opbouw
van nieuwe traditie'
Indianen op Kerstmarkt
Kerstcircus in AHOY'
Unieke verzameling
Kerststallen
Kerstmarktprogramma
Coordinator Ton Zimmerman
DE HAVENLOODS DONDERDAG 14 DECEMBER 1978 50-585
In de entree van Kerstmarkt AHOY' '78 zal een unieke expositie van
kerststallen uit tien verschillende landen worden ingericht. Deze kerst
stallen zijn eigendom van Elisabeth Houtzager uit Utrechtdie als eni
ge in Nederland beschikt over een collectie van maar liefst 235 exem
plaren uit alle delen van de wereld. Mevrouw Houtzager, die als kunst-
historica - zij is doctor in de kunstgeschiedenis - tijdens de oorlogsja
ren met deze hobby begon, heeft speciaal voor de Kerstmarkt een keu
ze gemaakt van de meest opvallende kerststallen, uit die collectie.
„Ik ben er tijdens de laatste wereldoorlog min of meer toevallig mee
begonnen. Ik woonde destijds op kamers en wilde graag tijdens de
kerstdagen zelf een stal hebben. Die waren in die tijd uiteraard niet te
koop en toen heb ik er zelf maar een ontworpen en die laten maken.
Daar is mijn specialisatie uit gegroeid. Het begrip kunstgeschiedenis is
zo veelomvattend, dat ik er het onderdeel kerststallen maar heb uitge
licht. Ik heb er de hele wereld voor afgereisd, maar kan dan nu ook
zeggen, dat ik in Europa de enige ben, die over een zo grote en zo in
teressante collectie originele kerststallen beschik", aldus mevrouw
Houtzager.
Op de bovenste foto een in hout handgesneden kerststal uit Brazilië
en op de onderste foto een door Karl Verbeek uit Didam vervaardig
de stal, die alle klederdrachten uit de Gelderse Achterhoek in zich
bergt. De stal zelf is een originele kopie van een Gelderse schaapskooi.
zonder Anneke Verheijen, Frida Eille-
brecht en Daaf Boekhout was die
Kerstmarkt nooit van de grond geko
men. En dat mag de buitenwacht ge
rust ook eens vernemen!"
Gedeeltelijk paralel aan de Kerstmarkt loopt in het Sportpaleis AHOY' het
jaarlijkse Kerstcircus. Tien dagen lang - van 21 december tot en met 30 de
cember - met in principe twee voorstellingen per dag kunnen de Rotterdam
mers terecht bij een programma, zoals dat de laatste jaren in Nederland niet
meer te zien was. De producers, de Engelse Bully Arata, Wim Buitendijk en
Harm Scheepbouwer (Ahoy') zorgden voor het aantrekken van artiesten uit
de gehele wereld. Als extra werd de populaire Nederlandse comediènne Corrie
van Gorp toegevoegd. Zij zal een aantal sketches in en boven de piste spelen.
Die Indianen blijken in de Verenigde
Staten nu niet direkt in een al te roos
kleurige omstandigheid, zonder geld
en werk, in reservaten weggeduwd te
leven. Om daar het fijne van te weten
te komen is een team van de redac
tie naar het „hoofdkwartier" van de
Nanai in Rotterdam gegaan om daar
met mevrouw Maria van Kints, voor
zitster in oprichtster van de aktie-
In dit Kerstcircus Ahoy' staat het En
gels Duitse circus Althoff Williams
centraal. Twee jaar terug startte dit
circus onder leiding van Franz Althoff
en zijn vrouw Evy. Zij heeft als hoog
tepunt een act met een draaiende tij
ger in het midden van de kooi in het
licht van een schijnwerper, terwijl de
andere zeven geweldenaars in het don
ker op nauwelijks vier meter afstand
toekijken.
Het is niet de enige roofdierenact in
het Kerstcircus Ahoy'. Het program
ma begint met een panternummer.
Zonder vrees streelt de Hongaar Ko-
bann zijn troeteldieren. Hij vangt ze
op in de sprong, danst er mee rond
en doet nog meer dingen die het pu
bliek voor onmogelijk houdt.
Voor grote sensatie in de nok van het
circus zorgt de groep The Jarz. Vorig
jaar wonnen zij in Monte Carlo de
grote circusprijs en dat is een eer die
in de hele wereld veel waardering on
dervindt.
Uit Amerika komen Guzman and
Monique, het enige duo dat op een
motorfiets over een draad in de nok
van het circus kan rijden. Na het suc
ces van dit duo bij Barnum and Bailey
en het beëindigen van het kontrakt,
trachtte de direktie van dit beroemde
Amerikaanse circus een ander duo op
te leiden, dat met het zelfde stuntwerk
kon komen. Na enige voorstellingen
was dat afgelopen, want bij een
van de gewaagde stunts viel de vrou
welijke helft van het duo en zij kon
onmogeljjk de val overleven. Sinds
dien zijn Guzman en Monique weer
de enigen die deze act brengen.
Aan dieren en artiesten is er in Kerst
circus Ahoy' geen gebrek. Naast bo
vengenoemde artiesten treden er nog
zo'n vijftig op in de Ahoy'-piste en
paarden (schitterende Friezen!), .tij
gers, panters, honden, olifanten en
zeeleeuwen zorgen voor ruim zeven
tig dieren bij dit circus. Als clowns
treedt de groep Bento Comp. op,
een van de beste clownsgroepen van
dit moment. De broer van Billy Ara
ta, de producer, heeft na het afscheid
van zijn broer Billy, alleen een schitte
rende draadact opgebouwd. Hij wan
delt onder meer op stelten over de
draad. Er zijn zowaar ook Hollanders
in de show. The Osmani-sisters zijn
drie beeldschone Hollandse meisjes,
die bovendien kunnen jongleren als
de besten! Grondacrobatiek komt
van de Italiaanse familie The Nikolo-
dis. Deze familie treedt inderdaad in
zijn geheel op. Van heel jong tot oud
is vertegenwoordigd en in Phantasia-
land, het park met een wondere we
reld, waar de groep deze zomer op
trad, zorgde zij steeds voor uitver
kochte zalen.
Zaterdag 16 december
13.00 tot 23.00 uur: Dansorkest The Jumping Stars.
15.00 en 20.00 uur: Balletschool Ans Hoefsmit.
14.15,15.45 en 16.15 uur: Dansgroep La Popoldancantoj.
Zondag 17 december
14.00 tot 16.30 uur: Standwerkersconcours.
17.00 tot 23.00 uur: Dansorkest De Phoenix.
14.00 tot 17.00 uur: De tv-clowns Bassie en Adriaan.
14.00 en 16.00 uur: Tirolerorkest Ober Gurglkapel.
Maandag 18 december
19.00 tot 23.00 uur: Krontjong Hawai-orkest The Tamace's en hoeladansen.
Woensdag 20 december
19.00 tot 23.00 uur: Dansorkest The Jumping Stars.
19.30, 20.15 en 21.00 uur: Dansgroep La Popoldancantoj
Donderdag 21 december
19.00 tot 23.00 uur: Krontjong Hawai-orkest The Tamace's en hoeladansen.
Vrijdag 22 december
19.00 tot 23.00 uur: Dansorkest De Phoenix.
Maandag 25 december Dinsdag 26 december
13.00 tot 23.00 uur: Dansorkest De Phoenix
Dansorkest De Phoenix. 14.00, 16.00, 20.00
Country en westem-groupe The Intruders. en 22.00 uur: Country en westerngroupe The Intruders.
Ton Zimmerman heeft als hoofd van de sector vakantie-recreatie al heel wat
gemeentelijke activiteiten achter de rug. Van de inmiddels 20 afleveringen van
Jeugdland, mocht hij er zeven mee-organiseren en dus ligt het voor de hand,
dat de nu 38-jarige geboren en getogen Rotterdammer ook een voorname or
ganisatorische rol speelt bij de komende Kerstmarkt AHOY' '78. Het organi
seren van evenementen heeft ook duidelijk zijn voorkeur. „Ja, en welk stem
pel die evenementen dragen, gemeentelijk of particulier, zal mij eigenlijk een
zorg zijn. Als ze de Rotterdamse recreant meer ten goede komen. De steeds meer
toenemende vrije tijd van de mensen doen het oude begrip brood en spelen in
de goede zin van het woord weer herleven. Vandaar ook die Kerstmarkt. Een
voor Rotterdam nieuw idee, maar ik geloof niettemin dat we al onmiddeiijk
aan de opbouw van een nieuwe traditie beginnen. Zo optimistisch ben ik wel",
aldus Ton Zimmerman.
De coördinator van de Kerstmarkt
komt, en dit zijn z'n eigen woorden,
uit een groot nest. Veel broers en zus
ters, die van hun ouders organisatie
talent met de paplepel ingegeven kre
gen.
„Ja, zo zou je wel kunnen stellen. Mijn
vader en moeder vormden vroeger
zo'n beetje hèt toevluchtsoord van
Vreelust. Er werden bij ons heel wat
problemen van anderen opgelost.
Geen wonder dus, dat wij met die ne
gen kinderen al snel midden in het le
ven stonden. En wat nog belangrijker
is, we gingen mee-organiseren. Toen
ik 19 jaar was had ik al een eigen
jeugd-soos in Feyenoord-Hillesluis.
En hoewel niemand zich met de mu
ziekkeuze mocht bezighouden en er
dus van inspraak nog helemaal geen
sprake was, moest ik toen al snel een
ledenstop invoeren. Thuis heb ik le
ren leven. Dat betekent voor mij per
soonlijk een stukje rust en daarnaast
veel levenslust. Die lijn hebben we ei
genlijk met z'n negenen weten door
te trekken tot op de dag van vandaag.
Ik ben de KAJ, de katholieke jeugd
beweging, ingegaan, waar ik al snel
bezoldigd bestuurder werd. Kreeg zo
doende snel veel ervaring in het orga
niseren van nationale en internationa
le evenementen, die mij nu binnen de
ambtenarij uiteraard nog steeds van
pas komen. Al kan ik in m'n huidige
functie dan ook heel wat minder di
rect werken dan vroeger het geval
was. Had ik m'n zin gekregen, dan
zou die Kerstmarkt er vorig jaar al ge
weest zijn, maar dat bleek gezien alle
problemen, vergunningen etc., rond
zo'n evenement gewoon geen haalba
re kaart".
den, is morgen misschien al weer ou
derwets. Van een veel jarenplan kan
bij dit soort zaken dan ook geen spra
ke zijn. Je moet je als organisatie
voortdurend kunnen aanpassen aan
de eisen, die de moderne recreant
stelt. Mede daardoor kun je ook een
stukje spontaniteit behouden en dat
is in deze wereld van de technocratie
dacht ik een goede zaak. Binnen alle
afbakingen moet de mens toch de ge
legenheid tot een stukje vrijheid be
houden. Anders worden de mensen
te passief. Geef ze daarom de kans
hun plannen uit te voeren. Als er
mensen zijn, die iets willen onderne
men, help ze. Ook al omdat anders
de zaken beheerst gaan worden door
beroepsmatige figuren, die de mens
in z'n recreatieve patroon geen vrije
keus meer laten, maar een duidelijke
dwangmatige lijn uitstippelen. Bin
nen het organisatie-patroon van deze
Kerstmarkt zijn die vrijheden ingecal
culeerd. Alleen de Rotterdammers
moeten er nog rijp voor worden. Nog
warm voor lopen. Als ze eenmaal van
die Kerstmarkt geproefd jiebben, weet
ik zeker dat ze het volgend jaar niet
alleen terug zullen komen, maar dat
er verschillende mensen zullen zijn,
die op basis van hun eerste ervaring
zelf met plannen komen aanstappen.
En daar moeten we bij de organisatie
van dit soort evenementen naar toe.
Niet alleen vóór de mensen, maar ze
ker ook dóór de mensen".
Planning
Wat betreft de Kerstmarkt, die 16 de
cember dus in AHOY' alsnog van sta
pel loopt, is er sprake van een stuk
lange termijn-planning. „In feite wel
ja, hoewel ik bij het organiseren van
dergelijke evenementen niet graag dat
begrip hanteer. Als de mens een eeuw
geleden één leven leidde, zijn dat er
nu bij wijze van spreken zes gewor
den. Met andere woorden, wat van
daag up to date genoemd kan wor-
Een stukje filosofie, dat duidelijk ver
raadt dat Ton Zimmerman op weg
van de katholieke jeugdbeweging naar
de gemeente nog een stukje maat
schappelijk werk verricht heeft.
„Klopt, ik heb drie jaar in het maat-
schappelijk werk gezeten en eigenlijk
is dat de periode geweest, waarin ik
echte mensenkennis opgedaan heb.
Ik had te maken met souteneurs en
afgedwaalde intellectuelen. Uren heb
ik met die mensen gepraat. Misschien
dat ik ze iets vooruit heb kunnen hel
pen, vast staat in ieder geval, dat ik
van hen ontzettend veel geleerd heb.
Vooral op het vlak van de contactue
le eigenschappen. Ook binnen m'n
huidige werk heb ik daar enorm veel
profijt van. Bij het organiseren van de
Kerstmarkt, maar ook in de samen
werking op m'n afdeling. Als ik naar
buiten treedt als coördinator van dat
evenement, dan mag je niet vergeten,
dat ik bij dat werk een grote rugdek
king geniet van m'n vaste staf Want
In totaal biedt het Kerstcircus Ahoy'
zeventien acts in een programma dat
drie uur gaat duren. De toegangsprij
zen voor het circus zjjn van f 10.
tot f 24,- voor volwassenen. Jeugd
t/m 14 jaar en 65-plussers betalen op
alle rangen half geld.
Dinsdag 19 december
19.00 tot 23.00 uur: Dansorkest De Phoenix.
Zaterdag 23 december
13.00 tot 18.00 uur: Dansorkest De Phoenix.
19.00 tot 23.00 uur: Dansorkest The Jumping Stars.
14.00, 16.00, 20.00
en 22.00 uur: Country and westerngroupe The Intruders.
Zondag 24 december
13.00 tot 18.00 uur: Dansorkest De Phoenix.
14.00 en 15.30 uur: Dansschool Wuyster met formation-dancing en old-time-dancing en een demonstratie door het paar Bernaards. dat
als vijfde eindigde op de Eur. kampioenschappen Latijns-Amerikaans ballroomdancing.
vrouw Kints voorbeen tijdje naar Rot
terdam over komen.
Ondanks het feit dat die Indianen nu
eenmaal in Amerika als tweederangs
burgers beschouwd worden, is het
een uiterst trots volk en zeker geen
zielige mensen; zo benadrukte Maria.
„Ze voelen zich een echte natie, de
Verenigde Staten beschouwen ze als
een bevriende buurstaat!"
Laatst is er een groep Hopi's en Ira
kezen in Nederland op bezoek ge
weest die op een „paspoort" reisden
van eigen makelij!
Dat die Indianen zo veel naar het bui
tenland reizen is een gevolg van het
feit dat ze in eigen land geen gehoor
krijgen en vandaar dat ze wel op het
buitenland zijn aangewezen, ook in
Amerika hebben de trotse nazaten
van Sitting Bull en Crazy Horse wak
ker proberen te schudden met akties
zoals de bezetting van het voormalige
gevangeniseiland „Alcatraz" (waar Al
Capone ook nog eens vastzat) en de
aktie bij Wounded Knee, maar tot
dusverre zönder resultaat, in Amerika
tenminste. In het buitenland ligt dat
gelukkig heel anders, dat blijkt wel
uit de Nederlandse aktiegroep; bedoe
ling van dit alles is dat de Indianen
hun onafhankelijkheid terugwillen.
Zo hebben de mensen zich ook nooit v
willen assimileren met de blanken, al
leen sommige dingen van onze bescha
ving hebben zij overgenomen, maar
bewust heeft men de oude Indiaanse
gebruiken in ere gehouden. Vooral
door het feit dat zij nog steeds de
blanke cultuur op vpel punten niet
aanvaarden, worden zij door de Ame
rikaanse overheid als derde-rangs bur
gers behandeld.
Al zijn er veel IndianenMie gestudeerd
hebben, toch komen de oude gebrui
ken vaak weer terug; mevrouw Van
Kints kent persoonlijk een Indiaan,
Russell Means geheten, die vroeger
als accountant werkzaam was en he
lemaal binnen de Amerikaanse samen-
leving gesetteld was, maar toch op
een gegeven moment alles opgaf om
weer in het reservaat te leven. De
man is overigens zeer strijdbaar bin
nen de A.I.M., de American Indian
Movement, en wordt herhaaldelijk op
grond van de geringste overtredingen
opgepakt, waarna hij in de cel be
landt. De eerste keer gebeurde dat
nadat de zoon van een Indiaanse
werd vermoord, waarna de blanke
moordenaar een belachelijk geringe
straf kreeg, het oude gezegde: „Geen
betere Indiaan dan een dode" doet in
Amerikaanse kringen dus nog steeds
opgang! Toen de Indianen tijdens de
rechtspraak na afloop van het von
nis weigerden uit eerbied voor de
rechters te staan, werd de Nationale
Garde gewaarschuwd die eerst de In
dianen de rechtzaal uit sloegen en ver
der Russell Means arresteerden. Eén
van de zaken die Nanai daarom doet
is het schrijven naar Indiaanse politie
ke gevangenen.
Door die internationale belangstelling
wordt in ieder geval bereikt dat hun
behandeling verbetert. Het vreemde
van het hele geval is verder dat de In
dianen juist in de noordelijke staten
meer gediscrimineerd worden dan in
de zuidelijke; vooral staten als South
Dacota staan in een kwade reuk bij
de rode broeders.
De NANAI bemoeit zich dus alleen
met de Noordamerikaanse Indianen,
maar Zuidamerikaanse verwanten
dan, die worden toch ook ni#t zo jo
fel behandeld? Mevrouw Van Kints:
„Dat wel, maar ik heb mijn handen al
vol aan mijn vrienden in de V.S.! Haar
hele huis is dan ook ingericht als NA-
NAI-hoofdkwartier: verspreidt door
de hele woning staan schrijfmachines,
stencil-apparatuur en
een schitterende kollektie Indiaanse
gebruiksen siervoorwerpen die Maria
in de loop der jaren van haar vrienden
kreeg. Een selectie daarvan zal ook
op de Kerstmarkt in de kraam van de
NANAI zijn terug te vinden, waaron
der een levensgrote Indiaanse pop die
in een schitterende klederdracht is
gestoken. Zeker de moeite waard dus
om een ogenblik langer bij de NA-
N Al-kraam stil te blijven staan.
Op een kerstevenement zoals binnenkort in Ahoy' plaatsvindt kan uiteraard
ook de Derde Wereld niet ontbrekenveel mensen denken daarbij aan landen
als Pakistan, India, Vietnam en andere uiterst onplezierige oorden. Nu maken
veel mensen zich terecht zorgen over de situatie waarin de bevolking daar ver
keerd en proberen door allerlei akties verandering in die toestand te brengen.
Ook op de kerstmarkt wordt er met een kraam aandacht besteed aan zo'n be-
volkinsgroep, al zal niet iedereen in die mensen direct een bevolkingsgroep uit
de Derde Wereld herkennen. We bedoelen hiermee de stand die is ingericht
door de NANAI, de Nederlandse Actiegroep Noord-Amerikaanse Indianen,
een onafhankelijke organisatie die is opgericht om in Nederland de situatie
waarin de Indiaanse volkeren van Noord-Amerika leven meer bekendheid te
geven.
groep te praten.
De nu 65-jarige Ommoordse huis
vrouw heeft al van kindsaf belangstel
ling van alles wat met de Indianen te
maken heeft, de komplete nalaten
schap van Karl May verslond ze, maar
ze ging veel verder dan anderen. Zelfs
de Atlantische Oceaan kon haar niet
tegenhouden om haar dorst naar ken
nis te stillen en zo pakte ze in 1966
voor het eerst haar koffers, om alleen
naar de States te vertrekken.
Hoewel ze er vrijwel niemand kende
die eerste keer, was de reis toch' bij
zonder geslaagd; dankzij de redactie
van een weekblad beschikte de reizig
ster over het adres van een Nederland
se onderwijzeres die les gaf in een Na
vajo-reservaat.
Zelf zegt ze ervan: „Het was zo fan
tastisch, zo apart, misschien doordat
ik alleen reisde waren de Indianen
heel gewoon tegen me en zo kon ik
allerlei ceremoniën bij wonen.
Kortom, die eerste kennismaking met
een zo aparte kuituur verliep zo goed
dat ze binnen de kortste keren aan al
les verslaafd was dat met Indianen te
maken heeft. Al spoedig werd er dan
ook een tweede reis naar Amerika ge
maakt waarbij, gezien de al opgedane
ervaringen, een auto werd gehuurd
om een tocht langs diverse reservaten
te maken, waarbij overal vrienden
werden gemaakt.
Zozeer zelfs dat er nu dikwijls uit
Amerika, Indiaanse vrienden van me-
