Kunstenaarsboeken
in museum
n i
Vrouwenstaking
Dit is vreemd.
IvOUs I
Schiedamse boekenweek:
ENFB ontevreden
over Horvothweg
OPLAGE
287.115
135085
132170
132489
Bewoners mogen niet zeuren
over eerste bouwplan
ter meulen
natuurlijk
evmrtellik minder
betalen.
Fauteuil
woonmarkt
brienenoord
DE Q HAVENLOODS
DONDERDAG 2 APRIL 1981 14-577
SCHIEDAM - De boekenweek, die
van 26 maart tot en met 4 april duurt,
krijgt in Schiedam extra kleur door
een tentoonstelling van kunstenaars
boeken in het Stedelijk Museum aan
de Hoogstraat 112. De expositie
werd vrijdag 27 maart geopend door
Ulises Carrion, de beheerder van het
zogenaamde "Other Books So"-
archief. De tentoonstelling bestaat
voor een groot deel uit werk dat in
zijn bezit is. Met behulp van een dia
voorstelling lichtte Ulises het ver
schijnsel "Kunstenaarsboek" toe.
"Voor een kunstenaar is een boek
een opeenvolging van ruimte", ver
klaarde hij, "en daarin ligt de sleutel
voor het verschil tussen boeken van
schrijvers en boeken van kunstenaars".
Boeken bevatten doorgaans gedrukte
teksten. Om ze uit te geven en hand
zaam te maken wordt voor de boek
vorm gekozen. Maar in dezelfde vorm
kunnen ook hele andere dingen ge
beuren. "De concrete dichters maak
ten dit voor het eerst duidelijk",
vindt Ulises. "De kleur en het ge
wicht van het papier, de vorm van de
letters en de manier waarop de tekst
op het papier gezet werden, onder
steunden de gedichten zelf.
De dichter Appolinaire bijvoorbeeld
liet een gedicht over regen zo op pa
pier zetten dat het er ook uit zag als
regen: de letters niet horizontaal
maar verticaal geplaatst in "stroom
pjes". Toen was het "andere ge
bruik" van het boek afkomstig vanuit
de literatuur. Beeldend kunstenaars
"Het boek als bergplaats": wie dit exemplaar openslaat ziet een kogeltje.
Sinterklaassurprise
Kunsternaars werken op verschillen
de manieren met boeken. De zestig
tentoongestelde kunstenaarsboeken
laten de verschillen goed zien. Som
mige kunstenaars zijn duidelijk geïn
spireerd door het boek als bergplaats
voor smokkelwaar: uitgeholde exem
plaren die bijvoorbeeld een fles whis
key bevatten in plaats van pagina's.
In die gevallen moet de kunstenaar
wel goed zijn best doen om boven
het niveau van Sinterklaassurprise uit
te stijgen. Andere kunstenaars nemen
de typemachine en het alfabet als uit
gangspunt. Zo is er een boek van 26
pagina's, die bedrukt zijn met "teke
ningen" van elke keer dezelfde let
ters. Weer anderen maken gebruik
van perforaties, waardoor elke keer
twee pagina's door elkaar gezien wor
den en telkens een ander beeld opge
roepen wordt.
Buiten deze "boekengrapjes" zijn er
ook veel conceptuele kunstwerken in
boekvonp te zien. Bij de conceptuele
kunst ligt het accent op het idee en
niet op het uiteindelijke product.
Ulises Carriön, die zelf ook maker
van kunstenaarsboeken is, heeft zo
bijvoorbeeld een uitgave verzorgd.
Op elke pagina is een foto van een
archieflade met systeemkaarten te
zien. Op de kaarten zijn namen en
adressen geschreven. Op elke foto
'staan kaarten uit de bak omhoog en
onder aan de bladzij is geschreven
wat hij van de betreffende mensen
denkt, zoals „mensen die ik graag wil
ontmoeten" of „mensen die ik haat".
Nadeel
Een nadeel van de tentoonstelling is
dat alle boeken in plastic mappen op
gehangen zijn, op één bladzij openge-
"De drie piramides van Breda"is ook een uitgeholdè uitgave.
slagen. Men kan er dus niet in blade
ren. Maar degenen die graag eens
meer willen zien van kunstenaars
boeken kunnen het archief van Ulises
Carrion bekijken, op de Bloemgracht
121 in Amsterdam. Van woensdag
tot en met zaterdag is het archief ge
opend van ongeveer twee tot vijf in
de middag. En dan mag er wel gebla
derd worden.
Ter afsluiting van de boekenweek
wordt op vrijdag 3 april een forum
discussie over het medium "boek"
gehouden in de aula van het Stedelijk
Museum. Verschillende ontwerpers,
drukkers, vormgevers en kunstenaars
zullen hun meningen over boeken te
berde brengen.
Deelnemers zijn onder anderen Elly
de Waard, Flip Bool en Ulises Car
riön. De discussie begint om kwart
over acht 's-avonds. Wie de expositie
wil bekijken kan van maandag tot en
met zaterdag van tien uur 's-ochtends
tot vijf uur 's-middags in het museum
terecht. Op zondagen opent het Ste
delijk om half één 's-middags. De ten
toonstelling duurt tot en met 26 april.
De toegang is gratis.
SCHIEDAM - „Wanneer de gemeente in het vervolg alle plannen met conse
quenties voor het fietsverkeer aan de ENFB voorlegt, dan kan gezeur achteraf
worden voorkomen". Dit stelt bestuurslid Rob van Loenen van de afdeling
Waterweg-Noord van de Echte Nederlandse Fietsers Bond. Hij komt namelijk
tot de conclusie dat de herinrichting van de Horvathweg maar hét beste op
nieuw kan worden gedaan.
„Met het verdwijnen van bussen en
druk autoverkeer over de Singel
dachten we een knelpunt minder te
hebben in Schiedam", aldus Rob van
Loenen. „Het ziet er echter naar uit
dat die gedachten te optimistisch is
geweest, er is een nieuwe bijgeko
men, de Horvathweg". De recon
structie van de kruising van deze weg
met de afrit naar het Stationsplein
had naar het idee van de ENFB-ver-
keerswerkgroep veel beter gekund.
Het vrijliggend fietspad houdt al 130
meter voor de kruising op. Een stuk
verder bestaat de strook zelfs hele
maal niet meer. „De rechtsafslaande
fietser moet maar hoper. dat auto's
en bussen hem enige ruimte laten.
Wanneer de rij voor het stoplicht aan
groeit, loopt de fietser het risico dat
zijn vrije rechtsaf-mogelijkheid ver
sperd wordt", aldus de ENFB.
Pas echt gevaarlijk is het, volgens
hen, voor de fietser die rechtdoor
wil. Er is een grote stroom auto's
(vooral bussen), die rechtsaf slaan en
geen fietsers verwachten.
Voor het zelfde bedrag had het vol
gens de fietsersbond, veel beter en
veiliger gekund. Zo had de grasstrook
tussen weg cn busbaan smaller kun
nen zijn, zodat er ruimte voor een
DE HAVENLOODS
Uitgave:
Maatschappij tot uitgifte van
periodieken De Havenloods B.V
Directie: J.P. Eillebrecht
Kantoor Westblaak 159
3012 KJ Rotterdam
Postadres:
uitsluitend postbus 1980,
3000 BZ Rotterdam, tel.
Bijkantoren:
Hoogstraat 122,
3131 BP Vlaardingen,
tel. 010-35.29.11 en
Weteringsingel 2,
2921 BB Krimpen a/d IJssel,
tel. 01807- 16899.
Verschijnt tweemaal per week
(woensdag en donderdag) huis-
aan-huis in: Rotterdam rechter
Maasoever, Schiedam (op woens
dag als Schiedams Nieuwsblad),
Vlaardingen (op woensdag als
Nieuwe Vlaardingse Courant).
Maassluis (op woensdag als Maas
sluis Nieuwsblad), Hoek van Hol
land, Maasdijk, Maasland, Bleis-
wijk, Bergschenhoek, Berkel en
Rodenrijs, Capelle a/d IJssel,
Nieuwerkerk a/d IJssel, Krimpen
a/d IJssel, Ouderkerk a/d IJssel,
Krimpen a/d Lek, Lekkerkerk,
Berkenwoude, Bergambacht,
Ammerstol, Stolwijk en Schoon
hoven, Groot Ammers, Langerak,
Vlist, Lopik, Polsbroek, Nieuw-
poort.
Voor duo's, personeelsadvertenties
en administratie: kantoor Prins
Hendrikkade 14, 3071 KB Rotter
dam, tel.
Mocht u een krant eens niet of
niet op tijd ontvangen, dan kunt u
zich wenden tot ons lezersservice
nummer:
(van 8.30 tot 17.00 uur)
DE HAVENLOODS
Bijkantoor Vlaardingen
Hoogstraat 122, 3131 BP;
Postbus 306,3130 AH,
Vlaardingen
Tel. 010-352911
Redactie:
Medewerker editie S'dam:
J. Bunte, privé 010-707062
Medewerker editie Maassluis:
M. Doddema, privé 01899-11858
Sportredactie
G. Verver, privé 01899-17787
Het kon niet uitblijven: De Telegraaf had
al eerder The Late Pien Wiegel, Vrij Neder
land heeft nog steeds Hugh Jans en PRIVé
heeft Henk Molenberg in de keuken staan.
Het wachten was inderdaad op De Haven
loods. Herman Posthoorn, de wethouder,
offert zich er voor op. „Hij staat bekend
als een fanatiek koker en een echter smul-
Ier," kondigt het blad rood omkaderd aan.
En ik altijd maar denken dat die man iets
met de politiek te maken had.
Koken met Herman. Dat belooft wat. Ik
hoop ook steeds met een olijk fotootje van
Herman met Koksmuts (een beetje scheef,
dat maakt het zo leuk speels). Alleen al bij
het lezen van de aankondiging loopt mij
het water bij bakken uit de mond. Het
eerste recept belooft dan ook heel wat:
„Het wordt iets met gehakt en champig
nons. Erg lekker," roept de wethouder ons
vanachter het fornuis toe. Gehakt a la
Posthoorn. En dat is dan nog maar het be
gin.
Op vrijdagavond moeten we al de keuken
in cn dan in het weekeinde aan het smul-
leh slaan. Ik ben razend nieuwsgierig.
Kookt die man zo langzaam, of zijn het
van die uitgebreide recepten? Ik kan nau
welijks wachten en denk er over de laatste
nacht voor de komst van De Havenloods
op de deurmat door te brengen. In de aan
kondiging ook nog dit: „Zelf kwam hij op
het idee dit in het vervolg naar de bevol
king uit te dragen." Leest u dat goed?
Zelf, helemaal zelf. Knap hoor, Herman.
Wat c
r dat ii
jok wel als je wethouder bent
tuur. Dan weet je wat er onder de mensen
leeft. Dan weet je dat heel kunstminnend
Schiedam al jaren wacht op zo'n kookru-
brick. Nee, de wethouder heeft het beste
met ons voor, want ook al staat er niets in
het PvdA-vcrkiezingsprogramma over een
kookrubrick; de wethouder doet het toch
Af en toe wordt het ook nog macrobio
tisch. Onbespoten biefstukken dus. Waar
haalt Herman de tijd vandaan vraag je je
af. Alleen al vanwege zo'n rubriek moet
zo'n man toch herkozen worden? Wat ge
beurt er trouwens met dat honorarium?
Verdwijnt dat in de partijkas, of is dit een
ncvcnfunktic waar anders alleen maar
CDA-crs voor te vinden zijn? Ik bedoel:
waar rinkelt de kassa?
Vast staat in ieder geval dat de rubriek de
PvdA zal helpen bij de komende verkiezin
gen. Twijfelaars worden door Gehakt-
Herman over de streep gehaald. „Wat zal
ik dit jaar eens stemmen.vraagt de moda
le Schiedammer zich af. Het antwoord ligt
voor de hand: „De PvdA. Die kan zo lek
ker koken." Het opent ook perspektieven
voor andere plaatselijke coryfeeën. Wet
houder Zijdeveld binnenkort met een doc-
het-zclf rubriekje .Hamertje Tik met
Chris"). Wethouder Reinier Scheeres met
een brcikransje („Noorse truien in een
wip"). Wethouder mevrouw Rietje Taver
ne zet koffie voor de jongens (,3akkie
doen met Rietje"). En onze burgemeester
John te Loo een kappersrubriek („Per
manent zonder Brylcream").
Nee. ik ben blij met De Havenloods en de
revolutionaire doorbraak die dit blad nu
weer teweeg brengt in de journalistiek. En
mislukt Hermans Rubriek (Is de titel
„Trek met Herman een Blik open" mis
schien iets?), dan kan nog altijd dat aardi
ge plan van die twee partijgenoten van
hem -waarvan de namen mij gelukkig zijn
ontschoten -om het Stedelijk Museum te
sluiten nog altijd worden uitgevoerd. Dat
museum kan dan worden omgebouwd tot
gaarkeuken met Herman aan het hoofd.
Posthoorn schijnt niet tegen kip te kun
nen. Daar gaat hij van over zijn nek. Ik heb
daar al last van wanneer ik zo'n aankon
diging lees. Kan die man geen écht vak le
ren? Als keukcnhulpje of als snelkookpan.
Soms schaam ik me diep PvdA -lid te zijn.
Naschrift redactie:
Cees van der Wel kan gerust zijn. Zijn
partijgenoot Posthoorn krijgt voor de
rubriek niets betaald en of de PvdA
door de wethouder zijn bijdragen
stemmen zal winnen of verliezen
hangt geheel af van de kwaliteit van
de recepten. Helemaal zonder risico
is '.iet initiatief van onze kookrubri-
cist dus niet voor de PvdA
Over plannen om het Stedelijk Muse
um om te bouwen tot gaarkeuken is
niets bekend. Posthoorn zal van zijn
hobby dus voorlopig nog geen vak
kunnen maken.
Dat Cees van der Wel zich schaamt
PvdA-lid te zijn omdat de wethouder
een kookrubriek begint, is geheel zijn
zaak. Schaamte over het PvdA'er zijn
zou inzake andere kwesties wellicht
meer op zijn plaats zijn.
De Havenloods pretendeert overigens
niet met het starten van de rubriek
een ,yevolutionaire doorbraak in de
journalistiek teweeg te brengen. Met
trots constateert zij echter door een
enigszins gerenommeerd journalist
(Cees van der Wel) in één adem te
worden genoemd met De Telegraaf,
Privé en Vrij Nederland.
't Is natuurlijk vreemd, dat mensen die niet eens kam-
peerspullen hebben, een campingvlucht naar Alicante
boeken.
Het is nog vreemder dat zo'n campingvlucht bij de
Holland International Reisburo's al vanaf f375,- te krijgen
is. Als u even bij 't Holland International Reisburo binnen
loopt leggen ze u dat haarfijn uit.
Schiedam, G. Verboonstraat 17-21,010-
266077.
Reisburo
Zijdeveld bezoekt met fractie binnenstad, maar
SCHIEDAM - De voltallige PvdA-fractie (inclusief wethouders) brengt van- inspraak is volgens de wethouder niet
avond een bezoek aan Schiedam-Centrum. Voornaamste gesprekspunt tussen meer mogelijk door de haast waar
bewoners en fractie zal ongetwijfeld de binnenstadsvernieuwing zijn. mee de eerste paal de grond Ln moet.
Vorige week liet de bewonersvereniging Schiedam-Centrum weten zich volle- De Schiedamse gemeenteraad steun-
dig te distanciëren van het eerste bouwplan. Dit omdat inspraak niet mogelijk de "ar"el'J^ een motie waarin geëist
bleek. Iets dat ze de verantwoordelijke wethouder, Chris Zijdeveld, vanavond werd dat de woningbouw in de bin-
nogmaals onder de neus zullen wrijven. molt nemén J m JUn' 3anVang
Het verhaal van de twee vergeten bo
men op de kaalslag is inmiddels be
kend. De kastanjes moesten in ieder
geval blijven, maar de bouwtekening
diende er wel voor gewijzigd te wor
den. Ieder nieuw oponthoud bete
kent dat de wethouder deze termijn
sowieso niet haalt. Nu al bestaan er
grote twijfels over de haalbaarheid.
Nu zij „nog slechts over de kleur van
de deuren mee mogen praten", voelt
het bestuur van de bewonersvereni
ging er weinig voor hun naam aan het
eerste deelplan te verbinden. Temeer
daar bepaalde ideeën die zij hadden
nu niet zijn te verwezenlijken. Vol
gens een bestuurslid heeft de wethou
der hen de toezeggihg gedaan „bij de
twee volgende plannen volledige in
spraak te krijgen, als over het eerste
niet meer gezeurd wordt".
Als ze zich daar vanavond (zaal Bea-
Voornaam discussiepunt zal vanavond (donderdag) de invulling van de kaal- trix> Lange Kerkstraat, aanvang
slag in de binnenstad zijn. 20.00 uur) maar aan houden!
STADSKRONIEK- SCHIEDAM
Uiteindelijk liepen er vijftig vrouwen te demonstreren op de Hoogstraat. En
de solidaire mannen, die in de Teerstoof functioneerden als kleuterleider an
nex kok, konden het werk gemakkelijk aan: het was een mooie actiedag voor
de liefhebbeis, maar van de staking als zodanig is natuurlijk niets terecht ge
komen. De huisvrouwen hoefden in de winkels van de binnenstad geen secon
de langer in de rij te staan dan anders, want bijna alle verkoopsters waren ge
woon op het werk verschenen. En wie naar bedrijven belde, werd als altijd
door de TELEFONISTE doorverbonden.
's Avonds heerste er een hoop ent
housiasme over zoveel vrouwensoli-
dariteit, maar het feit, dat sociëteit
De Teerstoof de belangstellenden
gemakkelijk kon bevatten, moet toch
te denken geven: de ruimte heeft het
vloeroppervlak van de gemiddelde
Nieuwlandse flat.
Stakingen op touw zetten is vakwerk.
De Nederlandse arbeidersbeweging
heeft er tientallen jaren over gedaan,
voor ze die actievorm een beetje on
der de knie had. Vele malen draaide
het neerleggen van de arbeid op een
groot fiasco uit, omdat niet de
kracht, maar de zwakte van het
proletariaat werd aangetoond. Sta
kingen mislukten bij gebrek aan orga-
satie en duidelijkheid over het doel.
Bovendien waren er vaak geen kassen
om de stakers te steunen.
Het leek maar al te vaak als twee
druppels water op de huidige vrou
wenstaking en daarom ook heeft de
ervaren FNV een beetje afstand geno
men van deze nieuwlichters. Het na
re van de tweede feministische golf
is, dat men vaak een soort vrouwelij
ke apartheid cultiveert. Men maakt
dan exact dezelfde fouten als alle
andere emancipatiebewegingen in
hun beginstadium. Wat ontbrak er
aan de vrouwenstaking?
Ze ging niet tegen een duidelijke
tegenstander in. De staking was vóór
de abortus cn daarom mocht manlief
's avonds geen warm tctcn krijgen,
moest je hele raderwerk van de maat
schappij stil komen Ie staan. Meteen
staking moet je altijd je tegenstander
af.
Het actiedoel was ook al niet duide
lijk. Want naast vrije abortus waren
er ook andere thema's: de „werk
loosheid", de „kernenergie" zonder
veel nadere toelichting. Uit Amster
dam komt een in tweehonderdvijf
tigduizend exemplaren verspreid
krantje „Vrouwenstaking", dat bol
staat van leugens en halve waarhe
den, die de vele feiten van het echte
vrouwenleven in Nederland besmet
ten en ongeloofwaardig maken.
Met name op de middenpagina's is er
sprake van de mannen die één front
maken tegen de vrouwen om ze uit
hun baantjes te houden, maar vooral
om hun geliefde pornografie tegen
aanvallen te beschermen. Op pagina
drie wordt de vraag gesteld, waarom
de regering op straat geen briefjes
van honderd uitdeelt om de koop
kracht op peil te houden. Dit is seri
eus bedoeld. En dan maar klagen,
dat de „mannenpers" de vrouwen
niet serieus neemt. Het krantje
„Vrouwenstaking" blijkt een angst
wekkend alternatief.
Er was geen duidelijke, erkende sta
kingsleiding, die de boel goed en ef
fectief coördineerde cn de parolen
uitgaf. Elke staking wordt altijd door
vele groepen gebruikt om de eigen
politieke doelen door te zetten, om
propaganda te maken voor de eigen
denkbeelden. Die kunnen dan door
anderen worden gehanteerd om de
vrjjliggend fietspad was gekomen.
Daar is het nu te laat voor. De ENFB
draagt nu andere oplossingen aan. Zo»
zou de doorgetrokken streep vervan
gen kunnen worden voor een beton-
balk, zodat een echt fietspad ontstaat,
tot zestig meter voor de kruising.
Daarna zouden er fietsstroken in
rood asfalt kunnen komen voor
rechtdoor en rechtsaf. Waarbij de
strook voor afslaand fietsverkeer
dan met een doorgetrokken witte lijn
gemarkeerd moet worden.
hele actie in een kwaad daglicht te
stellen. Ik heb dat eigenlijk zélf een
beetje gedaan met die beschrijving
van de krant „Vrouwenstaking",
want dat is gewoon een uitgave van
de Amsterdamse Vrouwenkrant en
de groep zeer strenge en rechtzinnige
feministes daaromheen, voor wie be
vrijding veelal gelijk staat met abso
lute kuisheid, dat wil zeggen naar de
mannen toe.
Er werd vertrouwd op solidariteit en
actiebereidheid, zonder dat die van te
voren een beetje gemeten was. Er is
ook nauwelijks aan gedacht om
weifelaars die ochtend nog te overre
den. Er was wel sprake van „dweil-
ploegen", maar ik heb ze niet gezien.
Een algemeen gebrek aan demonstra
tievaardigheid leidt tot verkeerde in
terpretaties. De Schiedamse staaks-
ters gingen om vier uur naar Rotter
dam, waar zich een optocht van acht
honderd mensen formeerde. Die hiel
den het verkeer op het Hofplein te
gen. Er zijn er een paar bijna doodge
reden, want elke auto is een poten
tieel moordwapen en sommige be
stuurders gaan volstrekt over de
rooie, als iets of iemand van lagere
orde hun pad belemmert, 't Gebeurt
op elke demonstratie en kenners van
het actiewezen kijken er al lang niet
meer van op. Zo'n snelle rijder heeft
veelal geluk, als zijn woedeuitbars
ting hem alleen maar een spiegel of
een antenne kost. Demonstreren
leidt tot risico's en je kunt de opge
roepen agressie niet op de mannen
als geheel laden.
Zo heeft de vrouwenbeweging juist
door onervarenheid niet haar kracht,
maar haar zwakte getoond. Politici
hebben gemerkt, dat hun abortus
standpunt niet zo heel veel mensen
vóór of tégen hen in beweging
brengt. Jammer.
HAN VAN DER HORST
Een jet-set model...
dat lieve jongetjes steengoed zal
staan. Dit polo-shirt is van 65/35
polyester/katoen. In de vlotte
kleurenkombinatie camel met
bruine kraag. Maten 104t/nrH76.
Géén-probleem-prijs.
Van 15,95
voor
Vow meubelen
Aanbiedingsprijs 149,-
met gemakkelijke zit.
Gewatteerde canvas-zitting.
Blank grenen
en bruin. T T Q
Aanbiedingsprijs Iwi'
IJsselmondselaan175
Rotterdam
Tel. 010-50 74 44
Geopend:
maandag t/m donderdag 9-17.30.
vrijdag en zaterdag 9-17 uur.
Koopavond
vrijdag van 19-21 uur.
