Vlaardinger-Ambacht
zoals het was.
u
ter meulen
natuurlijk
22??
11?s
DE #HAVENLOODS
WM4
§H4?5
Onderwijzer Jan de Bloeme publiceert:
DONDERDAG 18 JUNI 1981
25-580
i4 «f j -n
*Op de foto zien we een deel van het raadhuis. De commissaris van de Koningin mor Zuid-Holland bracht een bezoek
aan Vlaardinger-Ambacht. Toenmalige burgemeester was Hugo de Bordes van 1903 -1920).
VLAARDINGEN - Van onderwijzer Jan de Bloeme is onlang? een
boekje uitgebracht dat de titel draagt „Vlaardinger-Ambacht zoals
het was....". Aanleiding tot het schrijven van het boekje is het 50-
jarig bestaan van de nir. J. Terpstraschool aan de Chrysantenstraat
in Ambacht. De Bloeme is sinds 1975 als onderwijzer aan deze
school verbonden.
Een bijzondere bijkomstigheid is dat Vlaardinger-Ambacht 40 jaar
geleden (op 1 augustus) als zelfstandige gemeente werd opgeheven
en stadswijk van Vlaardingen werd. Dé schrijver meent dat het
boekje geen complete geschiedenis van Vlaardinger-Ambacht be
vat. Deze uitgave geeft echter een goed beeld van de werk- en leef
omstandigheden der bewoners. Derhalve is het uitermate geschikt
voor leerlingen van lagere scholen, terwijl ook de ouderen het
boekje met veel plezier zullen lezen.
Oorspronkelijk bestond Vlaardinger-
Ambacht uit drie heerlijkheden (ge
bieden die eigendom waren vart een
bepaakde heer), namelijk Ambacht
/elf, Zoute veen en Babberspolder.
Het was een zeer uitgestrekt gebied
dat wel tien keer zo groot was als dat
van de stad Vlaardingen. Hoewel het
aantal inwoners weer tien keer zo
klein was: slechts'800 in 1867 tegen
Vlaardingen 8.453 inwoners.
De officiële titel van de baas van de
heerlijkheid was de Ambachtsheer.
In 1611 kocht de familie Van Ruy-
tenburgh het gebied Vlaardinger-
Ambacht, dat voornamelijk bestond
uit weilanden met hier en daar langs
de Kethelweg was huisjes. In de zo
mer woonde de ambachtsheer Willem
van Ruytenburgh op zijn buitenhuis,
dat tussen de Hoflaan en de Haven
stond, ongeveer schuin tegenover de
huidige brandweerkazerne. Bij dat
buitenhuis liet hij tevens een park
aanleggen: Het Hof.
De laatste ambachtsheer was mr. Die-
derik Baron van Leyden die in 1810
is overleden. Zijn neef interesseerde
zich niet zo voor zijn bezit en ver
kocht daarom Het Hof en al het land
daarbij, gelegen tussen de Oosthaven-
kade, de Hoflaan, de Schiedamsedijk
en de Maas, met alle daarbij beho
rende rechten op 12 maart 1830 aan
de stad Vlaardingen voor f. 100.000,-
Het park Het Hof is er nog steeds,
het buitenhuis is echter in de vorige
eeuw afgebroken.
Vlaardinger-Ambacht verkoopt in
1910 het stuk grond rechts van
Vlaardingen aan de stad, die er fa
brieken wil neerzetten. Vlaardingen
betaalde daar 10.500 gulden voor.
Dit bedrag mocht in twintig jaar
worden betaald.
In 1941, tijdens de Duitse bezetting,
komt geheel Vlaardinger-Ambacht bij
de stad en leeft het verder als een, ge
lukkig mooie en welvarende stads
wijk. Wanneer de oude foto's beke
ken worden, is het duidelijk dat er
erg veel verdwenen is. Ook de rust en
de landelijkheid van Ambacht zoals
het vele eeuwen is geweest,-vinden
we niet meer terug.
Molen
Op de grens van Vlaardingen en
Vlaardinger-Ambacht staat al sins be
gin 1400 een molen. Die molen was
van hout gemaakt en dus niet al te
stevig. In 1585 koopt de gemeente
Vlaardingen de molen voor 1100
rijksdaalders. Na 1790 waren de bak
kers verplicht hun graan in deze zoge-
*Waterstokerij Buiten lust: hier kon men een emmer warm water halen.
naamde dwangmolen te laten malen,
datzelfde gold voor de boeren voor
hun veevoer.
en werd ook het maalwerk weer op
gesteld. Sindsdien draait de molen
weer op volle toefen.
Waterstokerij
De molen Aeolus heeft intussen een
brand en de oorlogen overleefd. Ver
der deed hij dienst als uitkijktoren Het stuk grond dat gelegen was tus-
(Tweede Wereldoorlog) en ook als sen de Schiedamsedijk, de Voor
reclamezuil,de zogenaamde Peperbus. straat of Omring en het Emaus werd
In 1977 kwamen er nieuwe wieken altijd De Put genoemd. Waar de kin-
W
*In de diepte staat de mr. J. Terpstraschool, die 50 jaar bestaat.
De foto toont de tolhekken voor de molen. Omdat er geen geld was voorde
bestrating van de dijk, werd besloten de gebruikers tol te laten betalen. De
tollen werden tenslotte per I januari 1931 opgeheven.
deren nu kunnen voetballen, stonden
eens kleine eengezinswoninkjes. 35
in totaal. Het waren huisjes vooi
wone mensen: de huur van zo'n
ning bedroeg bijvoorbeeld in 1905 65
cent per week. Er was geen kraan in
huis en ook geen electriciteit. Men
gebruikte een petroleumlamp voor
verlichting.
In De Put was een waterstokerij ge
vestigd, onder de nok daarvan stond
Buitenlust. Dit was ook de officiële
naam van het buurtje. Bü de stokerij
kon men voor twee cent een emmer
warm water halen. De wat rijkere
mensen lieten het warme water in
tonnetjes thuis brengen.
De huizen waren vroeger niet aange
sloten op een waterleiding, maar
ook niet op een riolering. Omdat
de mensen geen w.c. hadden, zoals
wij die nu kennen, moesten ze hun
behoeften doen in een ton (beerton).
Twee maal in de week weTd die ton
opgehaald en omgeruild voor een le
ge. Sommigen hadden samen met de
buren één ton, meestal om financiële
redenen. Bij het verwisselen werd de
ton op een kar gezet, waarmee de
tonnen naar een boot werden
gebracht die het weeT vervoerde naar
de boeren in het Westland.
Al is er dan weinig van vroeger over
gebleven, deze tijd heeft ten opzichte
van vroeger ook vele voordelen.
Zeker op het gebied van de hy-
giëne.
Haadhuis
Het raadhuis is altijd het „centrum"
van het dorp geweest. Het tegen
woordige gebouw staat er vanaf
1905; daarvoor stond op dezelfde
plaats een kleiner raadhuis (vanaf
1861). Achter het raadhuis werd
tevens een veldwachterswoning ge
bouwd. Toen Vlaardinger-Am
bacht in 1941 bij Vlaa'dingen werd
gevoegd, wist men eerst nog geen be
stemming voor het raadhuis. Later
werd het archief van de gemeente er
in gevestigd. De veldwachterswoning
werd gesloopt en op die plek kwam
een uitbreiding ten behoeve van het
archief.
In De Bloeme's boekje staan nog vele
andere wetenswaardigheden. Naast
de onderwerpen die we belicht heb
ben, tracht deze onderwijzer tevens
een tijdsbeeld te schetsen van de
periode 1931 1932. In dit hoofd
stuk behandelt hij de industrie en
werkloosheid; de groei, stratenplan
en getallen; kerken, politiek en scho
len.
Dit interessante boekje „Vlaardinger-
Ambacht zoals het was,..." is ver
krijgbaar bij Boekhuis Den Draak,
eerplein 33 - 35, en bij het post
kantoor aan de Rozenlaan 2. Prijs is
f9,95.
door
PIERRE BRONSGEEST
Nieuw wereldrekord
Peter Burrels uit het Engelse Essex
verbeterde onlangs het wereldrecord
match fishing, hij deed dit mét meer
dan 50 pond en bracht het op ruim
258 lbs (ongeveer 118 kg). Peter ving
deze 650 vissen voornamelijk voorn,
in vijf uur tijd in de Sillees River in
Noord-Ierland. De vissen hadden een
gemiddeld gewicht van 680 gram.
Goldijn hengel
Tuigenstrip
De firma Albatras brengt speciale
plastic strip op de markt die men in
de zitmand kan bevestigen en waar
tussen de uitsparingen de tuigenrek-
jes passen. OP deze manier kan een
ieder zelf zijn zitmand inrichten, net
jes en overzichtelijk. De adviesprijs
is f7,50.
Dé naam Goldijn is voor vele vissers
een begrip. Jarenlang was dit de beste
glashengel die er voor de vissers te
krijgen was. De hengel die in België
met de hand gemaakt werd en nog
steeds wordt is in een nieuw
jasje gestoken, namelijk een van car
bon. Hij is gemaakt van dezelfde mal
als de glashengel en is zeer strak. De
hengel wordt geleverd met verleng-
deel en is dan elf meter lang. De prijs
van deze hengel is f 1.050,-. De glas
hengel die 9,50 meter lang is kost
209 gulden. De hengel is in Neder
land voorlopig alleen maar te zien bij
rfenny Lupker in Delft.
Comité tegen
kernbewap
stuurt telegram
VLAARDINGEN - Het comité
„Vlaardingen tegen kernbewapening"
heeft een telegram gestuurd aan de
heren Van Agt, Lubbers, De Koning,
Den Uyl en Terlouw. Dit telegram
luidde als volgt: „Kernwapens moe
ten Nederland uit. Dat is bij de for
matie minstens even belangrijk als
economische problemen".
Het comité wordt gevormd door een
groep Vlaardingers, afkomstig uit di
verse poütieke partijen, kerken en
maatschappelijke groeperingen. De
leden spreken zich uit tegen alle vor
men van massa-vernietigingswapens
als biologische-, chemische- en kern
wapens, maar richt zich op de bestrij
ding van kernwapens. Het is de be
doeling dat het comité een zo breed
mogelijke basis krijgt, waarin onder
andere acties zoals die door het IKV
en de werkgroep „Stop de Neutro
nenbom" worden gevoerd en onder
steund, alsmede op plaatstelijk ni
veau worden uitgebreid. Het IKV
en de werkgroep zullen echter ge
woon zelfstandig doorgaan.
Inlichtingen over het comité Vlaar
dingen tegen kernbewapening via
telefoonnummes 740706 of 742420.
HOBBYKASTJE
Metalen opbergkastje (330
x 155 x 175 mm) met 16
transparante laadjes (68 x
135 x 33 mm). Zijn onder
ling opstapelbaar en kunnen
aan de muur bevestigd wor
den. Het bruin uitgevoerde
kastje is voorzien van een
handvat.
AFSTRIPTANG
Voor alle soorten elektrici
teitskabel. Van 8,95
VETSPUIT
Met uitlaatpijpjes,hoge druk-
slang, hydraulisch mondstuk
en een vetpatroon.
Van 29,95
ifl
BAGAGE ANTI-SLIP
SYSTEEM
verschuift niet meer
in uw kofferbak dankzij dit
moderne vastzet-systeem
Van 24.75
SOLDEER
REVOLVER
GROTE DOPSLEUTELSET
Van hoogwaardig ver
chroomd gereedschapsstaal.
18 doppen in de maten 10
t/m 24 en 27 - 30 - 32 mm.
Ratelseutel (finks/rechts),
schuifgreep, 2 verlengstuk
ken, omslag en kniegewricht.
Verwisselbare koperen sol-
deerpunt. Met bijlicht-lamp-
je. 100 Watt, ?20 Volt. In
3 sekonden warm. Van 31,25
IÏÜÖJ
V.tSJFfFïFiF'WF'PFy
CV-SHRALBOHRER
19 DELIGE BORENSET
Van chroom-vanadiumstaal.
Geschikt voor hout en me
taal. Maten 0,5 oplopend
van 1 t/m 10 mm.
VERSTEKLADE
MET ZAAG
Van hardplastic. Inwendige
breedte 40 mm. Kapzaag
250 mm.
Van 14,95
25 DELIGE
INSTRUMENTENSET
5 dopsleutels, 3 kruisdop^
5 horlogeschroevedraaiers,
priem, 3 imbussleutels, pin
eet, wringijzer en 8 haakse
imbussleutels.
Van 34,95
DOPSLEUTELSET
Van verchroomd gereed
schapsstaal. 14 doppen 4 t/m
19 mm, ratelgreep (links/
rechts), 2 verlengstukken,
plastic heft, bougiesleutel,
verloopdop. In metalen kas
