'Op de scholen van nu wordt
samenleving 2000 gebakken
Altijd vraag
naar Horeca-
vakmensen
1
Den Dunnen en het multiculturele:
Uniek experimenteel
spreidingsbeleid
I
Steeds meer meisjes naar vakschool
SCHOLENKRAMT fTI :sr
'Vliegende Brigade opgeheven'
I
*Een klas met Turkse leerlingen op de „Wilgenstam
N Schiebroek is in februari '81 een experimenteel projekt van
start gegaan, dat het spreidingsbeleid buitenlanders van de
Gemeente Rotterdam betreft. De projektgroep bestaat uit de Vinger in pap
drie woningbouwverenigingen: Voor het Huisgezin, de Combinatie
en Patromonium Woningstichting, alle hoofden van de Schiebroekse
basisscholen, de Schooladvies Dienst, een vertegenwoordiger van
de Interkerkelijke werkgroep, de Stichting hulp buitenlandse
werknemers, iemand van de Wijkraad en een Gemeentelijke
onderwijsinspecteur.
,Er v
Doel van deze samenwerking is: het
evenredig verdelen van buitenlandse
kinderen over alle basisscholen van
Schiebroek. Betere spreiding van de
huisvesting en het tot stand brengen
van kontakten met andere wjjkbe-
Anneke Simis, kontaktpersoon voor
de basisscholen, heeft al een opmer
kelijk resultaat kunnen boeken: na
de kerstvakantie is een Turkse leer
kracht aangesteld, die op één van de
basisscholen de Turkse kinderen uit
de Wijk een dag les geeft in eigen taal
en cultuur.
Stoornissen
Deze Turkse leerkracht, de heer Su-
sam, werkt zes schooltijden, waarvan
drie het werkelijke lesgeven betreffen
en drie schooltijden een hand- en
spandiensten op de verschillende
scholen besteed worden. Ook bjj
communicatie stoornissen, ziekte of
problemen in de gezinnen van de leer
lingen, zal mijnheer Susam de coördi
nerende persoon worden. Hiermee is
de zogenaamde „Vliegende Brigade",
leerkrachten die langs scholen trokken
om buitenlandse kinderen les te ge
ven, opgeheven.
Van de Turkse leerkracht wordt niet
alleen verwacht dat hij Turkse kinde
ren de eigen taal en cultuur bijbrengt,
maar ook dat hij meedoet wanneer er
op een Schiebroekse school een pro
jekt aan de gang is. Var. hun kant
moeten de hoofden van de basisscho
len deze leerkracht zoveel mogelijk
bij hun plannen betrekken, zodat Su-
Anneke Simis:
veer 50 Turkse gezinnen in Schie
broek, daarvan bezoeken 31 kinderen
de basisschool. Van die 31 kinderen
volgen er 20 de Turkse les". Met het
aanstellen van de Turkse leerkracht
is de taak van Anneke Simis als kon
taktpersoon voor de basisscholen be
ëindigd. „Eén onderdeel van het pro
jekt is nu, tot ieders tevredenheid,
afgerond. En net op tijd, want van al
le kanten werd druk op me uitgeoe
fend. Je begrijpt, dat iedere instantie
een vinger in de pap wilde hebben by
het aanstellen van die leerkracht.
Daardoor is de procedure gelukkig
versneld".
Van dit unieke experimentele projekt
is door een medewerkster een rappor-
tage gemaakt, welke gebruikt zal wor
den als leidraad voor andere wijken.
Men is er namelijk nu wel van over
tuigd, dat 80 pet. van de buitenlanders
hier blijft, zodat er, in ieders belang,
een goed spreidingsbeleid zal moeten
komen. De Rapportage Experiment
Buitenlanders in Schiebroek is voor
f 5,00 te verkrijgen bjj de hulpsecre
tarie Schiebroek/Hillegersberg, CNA
Looslaan 1Rotterdam
hebben de middelbare scholieren het
tegenwoordig heel wat leuker. In
mijn tijd waren er geen projektweken
of werkweken en schoolreizen naar
het buitenland. En een doemdenker
ben ik nu eenmaal niet".
Ik vind het bovendien verkeert, dat je
zodra je niet naar een school voor
lager beroepsonderwijs gaat, je niet
meer manuaal (met de handen red.)
bezig bent. Ik leerde pas met m'n
handen werken, toen ik op mijn 19e
stage ging lopen! Ja, ik ben voor de
Middenschool, zelfs als dat ten koste
gaat van één of twee jaar. Je doet er
zoveel ervaringen mee op, waar je la
ter plezier van hebt. Ik ben wel voor
stander van verschillende vormen van
Middenscholen. Voor kinderen, die
met hun 12e jaar al weten, welke
kant ze op willen, zou echter de mo
gelijkheid moeten bestaan de Mid
denschool over te slaan."
Bent U van mening dat een diploma
een „must" is?
Den Dunnen: „Iedereen wil naar een
doel toewerken. En de maatschappij
vraagt om diploma's. Een „must" wil
ik niet direct zeggen. Misschien was
ik ook zonder m'n diploma's op deze
plaats terecht gekomen. Eén van mijn
voorgangers was machine-bankwer
ker, h?t bleek een geel goede wethou
der te zijn..."
Van welk diploma hebt U het meeste
plezier gehad of op welk was U het
meest trots?
Den Dunnen: „Op het moment, dat
ik mijn diploma's haalde, was ik wel
blij en trots, maar het meeste plezier
Wat een vraag zeg! Ik ben erg blij
geweest, dat ik heb mógen studeren.
Ik kom uit een socialistisch gezin; de
zoon moest worden, wat Pa niet had
kunnen bereiken. Ik heb ook altijd
naast m'n studie gewerkt, ik heb bij
voorbeeld gevaren op de wilde vaart
en als reisleider gewerkt. Zulke erva
ringen èn de studietijd zelf zijn vaak
belangrijker voor je latere leven dan
diploma's. Nee, ik geloof niet dat die
papiertjes me veel doen, ik neem
mijn beslissingen vanuit het totaal
van m'n levenservaringen."
ons vanuit de klas toegeworpen,
als we vrolijk lachen. Hier wordt
gewerkt en niet gelachen!
Via het lokaal voor hout- en me-
taaibewerking en het tekenlokaal,
waar Diana en Cees prettige herin-
neringen aan hebben, komen we
bij de grote keukens, die aan beide
zijden van het restaurant liggen.
Koortsachtig
Daar heerst nu koortsachtige
drukte, want er zitten al verschei-
dene gasten in het restaurant aan
de gedekte tafeltjes. Als volleerde
pottekijkers loeren we over de
randen van de enorme pannen en
zien, dat alle ingrediënten, die ge-
bruikt worden, zoveel mogelijk
vers zijn. Het valt ons op, dat in
deze 4e klas maar weinig meisjes
vertegenwoordigd zijn in tegen- li-
stelling tot de lagere klassen.
„Er komen steeds meer meisjes op
onze school", verduidelijkt Diana
en later horen we van conrector J.
Egberts hetzelfde geluid. „Hoewel
het bedrijfsleven aan vrouwelijke
koks en banketbakkers heeft moe-
ten wennen, zijn alle meisjes, die
met hun diploma op zak de maat-
schappij instapten, erin geslaagd
een baan te vinden". Dit geldt
trouwens ook voor de jongens. In
het bedrijfsleven is, zoals men bij
de Bakkersvakschool heeft erva- ij-
ren, nog altijd vraag naar koks,
kelners, brood- en banketbakkers, ij-
scheepskoks of instellingskoks. jij
Ook doordat er instellingen ko-
men met eigen keukens en kanti- :j:j
nes, zoals bejaardentehuizen, ver-
pleeghuizen, scholen en bedrijven.
Brugklas
De opleiding aan de Vakschool jjj
voor Bakkerij- en Hotelpersoneel
duurt vier jaar. Men start in de jjjj
brugklas, waar tweederde van de
tijd besteed wordt aan algemeen jij
vormende vakken en éénderde aan
creatieve vakken. Aan het eind jij
van het tweede jaar moet een keu-
ze gemaakt worden. Men kan ver
der leren voor brood- en banket-
bakker of voor kok-kelner. Tevens ijij
wordt nu bekeken of de leerling jiji
de studie zal voortzetten op B- :j:j
niveau of op C-niveau. In de laat-
ste twee jaar wordt de leerling ge- :j:j
specialiseerd in de gekozen vak-
richting. Voor leerlingen, die van j£
de Mavo komen, bestaat de moge- j:jj
lijkheid om op de Bakkersvak-
school verder te leren.
Na het behalen van het diploma ijij
kan de leerling verschillende kan- jiji
ten op: men kan gaan werken en
verder leren via het leerlingstelsel; j£
voor leerlingen, die afgestudeerd
zijn op C-niveau bestaat de mo-
gelijkheid door te stromen naar
het Middelbaar Beroeps Onder-
wijs. De Vakschool voor Bakkerij- jiji
en Hotelpersoneel is een school, ijij
waar men niet alleen een creatief jiji
beroep kan leren, maar waar het
belang van vakken zoals wiskunde,
moderne talen, handelskennis en
natuurkunde, zeker niet onder-
schat wordt.
Rotterdam is op weg
naar een multiculturele
samenleving. De
bevolking is in beweging, de
samenstelling verandert en de
perspectieven voor de stad zijn
ingrijpend anders dan tien jaar
geleden."
Zo begint de Discussienota
Educatieve Ideeën, die door
wethouder en medewerkers van
Onderwijs, Jeugdzaken en
Vorming werd opgesteld en in
september uitgebracht. Over
deze nota en enkele andere'
zaken hadden wij eind
december '81 een vraaggesprek
met de Wethouder van O, J V
drs. R. den Dunnen.
Aan wie is de Discussienota voorge
legd?
Den Dunnen: „Aan iedereen! Aan
alle scholen, oudercommissies,
schoolbesturen, club- en buurthuizen
en de organisaties van buitenlanders,
natuurlijk. W(j zelf vonden de Discus
sienota niet bepaald volmaakt, er
rammelt nogal wat aan en er zitten
hiaten in. Desondanks hebben we het
ding voorgelegd, hopend dat er uit
de praktijk belangrijke reacties en bij
dragen zouden komen."
Hoe is de nota ontvangen?
Den Dunnen: „Momenteel hebben
we 80 tot 90 reacties binnen. De
aard van deze reacties is bloedserieus,
sommige bestaan uit wel 14 vellen.
We hebben al fier discussie-avonden
gehad, er volgen nog avonden voor de
buitenlanders. Eind januari willen we
alles gesystematiseerd hebben. Dan
kunnen we de reacties in hoofdpun
ten gaan vertalen. Zo hopen we, via
inspraakronden tot een nieuwe nota
te komen, waarin de binnengekomen
reacties in hoofdpunten gaan verta
len. Zo hopen we, via inspraakronden
tot een nieuwe nota te komen, waar-
ligen werden bijvoorbeeld tot 1979
tijdelijk in dienst genomen. Rotter
dam was er als eerste stad op attent,
dat het verblijf van de buitenlanders
geen tijdelijke zaak was. Vandaar ook
deze Discussienota.
Toen ik hier ruim drie jaar geleden
Wethouder O, J V werd, lagen er
drie uitdagingen voor mij: de scho
lenbouw, het vandalisme en het
meest interessante probleem: het
onderwijs voor anderstaligen. Want
nu wordt op de scholen de samenle
ving van anno 2000 gebakken! De
grootste golf buitenlandse kinderen
gaat op dit moment naar het voort
gezet onderwijs en zal over enige ja
ren de maatschappij in stappen."
Heeft scholenbouw nog zin, nu het
kindertal terugloopt?
Den Dunnen: „Het probleem is, dat
er wijken zijn, waar scholen half leeg
staan, en wijken, waar nieuwe scho
len hard nodig zijn. In de afgelopen
drie jaar zijn er 52 scholen gebouwd.
De meeste in de nieuwbouwwijken,
maar ook in oude wijken zijn nieuwe
scholen gekomen. We bouwen liever
nieuw, dan een oud gebouw oplap
pen.
Van een mooie nieuwe school kan
zo'n stimulans uitgaan!" Voor het
oude Westen hebben we een gigan
tisch plan. Daar kan ik wel uren over
doorpraten, maar het komt er hier op
neer, dat een Katholieke, een protes
tante en een openbare school afge
broken worden om plaats te maken
voor nieuwbouw. Bij twee van de
drie scholen komt die nieuwe school
op de plaats van de oude. Bovenop
de scholen komen woningen, in twee
van de drie een clubhuis en in één
een taalwerkplaats. Dat is in Neder
land nog niet vertoond. De drie scho
len zijn door verschillende architec
ten ontworpen en worden zeer origi
neel. Als alles meezit kunnen ze in
1983 in gebruik genomen worden.
Moet je nagaan! De afbraak èn de
bouw moet in het Oude Westen ge
beuren, terwijl het leven gewoon
doorgaat. De cementmolens, de
vrachtauto's, alles moet door die
smalle straatjes!"
Wat is het spreidingsbeleid inzake de
buitenlanders van de Gemeente?
Den Dunnen: „Van de migranten
woont 90 pet in de oude wijken.
Door stadsvernieuwing valt 30 pet
automatisch af. In combinatie met de
woningbouwverenigingen hanteren
we ook een spreidingsbeleid. Uiter
aard geschiedt dit alles op vrijwillige
basis. Migranten wordt wel op de
voordelen gewezen van het wonen in
andere wijken, maar afdwingen kun
je zoiets natuurlijk niet. Aan de ande
re kant: hoe moeten we ontmoeten,
wanneer alle migranten op een kluitje
blijven wonen? Confrontatie in deze
is belangrijk eri zou op de scholen al
moeten beginnen."
Bent U niet bang, dat men op scho
len waar extra leerkrachten andersta
ligen ingezet zijn, deze mensen voor
andere doeleinden misbruikt?
Den Dunnen: „Wat is misbruiken? Ie
der schoolhoofd en zijn team zijn
er allang achter, hoe men met die ex
tra leerkrachten optimaal kan draai
en. Wij bemoeien ons daar niet mee".
Stelt u zich bij de gemeenteraadsver
kiezingen dit jaar herkiesbaar?
Den Dunnen: „IJs en weder dienende
wil ik wel terugkomen, maar dat
maakt mijn partij mede uit. Het is
wel zeker, dat ik niet de nieuwe bur
gemeester van Rotterdam zal wor
den".
Zoudt u nu, in 1982, leerling aan het
voortgezet onderwijs willen zijn?
Den Dunnen: „Ja, waarom niet?
Wanneer ik het met vroeger vergelijk,
hebben de middelbare scholieren het
tegenwoordig heel wat leuker. In
mijn tijd waren er geen projektweken
of werkweken en schoolreizen naar
het buitenland. En een doemdenker
ben ik nu eenmaal niet".
Zoudt U dan naar de Middenschool
willen gaan?
Den Dunnen: „Ja, waarom niet?
Wanneer ik het met vroeger vergelijk,
HEEFT het gesmaakt? JA «B
borden weghaalt.
Natuurlijk heeft het ons
gesmaakt, soep met verse
kruiden en groenten, wat
wil je nog meer? Verlangend
kijken we uit naar het
volgende gerecht, dat volgens
de menukaart coquilles de
poisson zal zijn.
S
I
I
We zitten in het restaurant van de
Vakschool voor Bakkerij- en Ho-
telpersoneel aan de Benthemstraat
in Rotterdam, waar we een heer-
lijke lunch krijgen, die door leer-
lingen bereid is en worden tevens
door een leerling bediend. In dit
restaurant en de keukens van de
Bakkersvakschool kunnen de leer-
lingen, die voor de opleiding kok-
kelner gekozen hebben, hun lessen
in praktijk brengen.
Eerder op de ochtend hebben we,
rondgeleid door Cees van Meerten
en zijn klasgenote Diana van der
Made, beiden zittend in de vierde
klas van de opleiding kok-kelner,
de hele Bakkersschool bezichtigd.
In de lift, die ons naar de 6e etage
voert, ruiken we al de etenslucht-
jes. Dit is zéker geen gewone
schoolCees en Diana staan al
op ons te wachten, ze hebben
hun kelnersdress aan, want deze
week is het de beurt van klas 4 KI
om in het restaurant van de school
te bedienen.
Pronkstukken
Zij brengen ons regelrecht naar
het siervakkenlokaal. Hier zijn le
klassertjes druk in de weer om van
modeline (zachtblijvende boet-
seerklei) een peertje, appeltje en
banaan te kneden. Mijnheer van
Venrooy loopt oplettend rond,
geeft nog wat aanwijzingen en
tips, want de volgende week zul
len ze hetzelfde van marsepein
moeten maken. (Ons bezoek viel
in de tijd vóór Sinterklaas). Dege
nen, die hun vruchten al gemaakt
hebben mogen hun krachten nog
beproeven op het boetseren van
een Sinterklaas of Pietje. Achterin
het lokaal, veilig achter glas, staan
de pronkstukken, prachtige crea
ties van suikergoed. Taarten, die
voor examenopdracht gediend
hebben, bloemen van suiker, een
suikeren kerkje, afbeeldingen van
marsepein, chocolade en schuim.
Staaltjes van vakmanschap.
„Uiteraard zijn niet alle leerlingen
zo creatief, maar ieder jaar zijn er
altijd een paar, die duidelijk aan
leg hebben voor dit werk", zegt
vakleraar van Venrooy. In zijn
klas hangt een prettige sfeer. De
brugklassers werken, ondanks dat
er een praatje met de buurman ge
maakt mag worden, geanimeerd
aan hun opdracht. Later bemer
ken we, dat die sfeer kenmerkend
is voor alle leer- en werklokalen,
waarin we een kijkje mogen ne
men.
Zoals in de bakkerij, waar enkele
jongens geduldig bij de ovens zit
ten te wachten, tot hun brood
gaar is. Op de broodblikken staat
hun naam, want deze keer is het
belangrijk, dat de broden niet
verwisseld werden; er moet name
lijk een cijfer voor gegeven wor
den.
Een soort proefwerk, ,,'t Is een
leuk vakalleen een beetje warm",
verzuchten de jonge bakkers-in-
spé. De leerlingen mogen tegen
kostprijs hun zelfgebakken brood
en andere baksels mee naar huis
nemen. Alles wat niet meegeno
men wordt, gaat naar het winkel
tje van de school, waar het ver
kocht wordt. In het lokaal, waar
maatschappijleer wordt gegeven
zitten nog wat nablijvers, die door
hun leraar op hun kenelijk niet zo
sociale gedrag gewezen worden.
Schichtig kijken ze naar ons, een
beetje opgelaten lopen we door
naar het volgende lokaal. Daar zit
een hele klas gebogen ovpr een
proefwerk handelskenis. Hun le
raar, F. Orthega, komt een opge
wekt praatje met ons maken op de
gang. Verwijtende blikken worden
kS
*Roel den Dunnen: ,Jk geloof niet dat die papiertjes
in de binnengekomen reacties ver
werkt zijn. Voor de grote vakantie
moet het karwei geklaard zijn, zodat
men na de vakantie van het nieuwe
beleid en de gewijzigde structuur in
het onderwijs op de hoogte is."
Is er voldoende geld tot realisatie?
Den Dunnen: „Alle voorsteilen, ge
noemd in de Discussienota, zullen
samen 2 tot 9 miljoen gaan kosten.
Momenteel zijn echter al 500 leer
krachten werkzaam voor anderstali
gen. Dat is een flink potentieel, waar
je wat mee kan doen. Bovendien mag
miljoen van het Rijk rekenen. 1
ben al naar Van Kemenade geweest
om te praten en daar wat los te peu
teren. We passen echter mooi in het
straatje van het Onderwijs-voorrangs-
beleid van Van Kemenade, zodat ik
goede hoop heb, dat de minister ons
zal steunen."
Gelden de getroffen voorzieningen
alleen voor het openbaar onderwijs?
Den Dunnen: „Nee beslist niet. Dit
is een totale opzet en geldt dus ook
voor het Rooms Katholieke en Pro
testantse onderwijs, het bijzondere
onderwijs."
In de Discussienota staat, dat men
er tot 1979 vanuit ging, dat de mees
te buitenlanders weer naar hun land
terug zouden keren. Wat is er in 1979
gebeurd, waardoor men van mening
veranderd is?
Den Dunnen: „In 1979 heeft ook de
regering officieel vastgesteld, dat veel
buitenlanders zich hier blijvend ge
vestigd hadden. Zoals je weet, malen
de ambtelijke molens langzaam, want
we hebben er al in 1970 bij de rege
ring op aangedrongen iets aan de situ
atie te doen. Leerkrachten andersta-
