Een ei hoort er bij
Boterlammetjes op de paastafel
Joden herdenken
met „Pesach" de
uittocht uit Egypte
DE Q HAVENLOODS
Vrolijkheid
op tafel met
paasmannetjes
avond- en nachthoofden (m/v)
Net toen het erop leek
dat we voorgoed zouden
afrekenen met oude ge
woonten en gebruiken,
overviel ons de nostalgie
en kregen opeens traditie
en folklore nieuw^ stimu
lans. Oude volksgebrui
ken werden in ere her
steld en op tal van feest
dagen zijn symbolen van
heidense mythe terugge
keerd.
Met onze neiging van terug
keer naar het goede oude, is
ook grootmoeders boter-paa-
slam weer boven water geko
men. In bijna iedere winkel
voor huishoudelijke artikelen
en in tal van ludieke boetiek
jes zijn dan ook weer ouder
wetse houten lammetjes-bo-
tervormpjes te koop. Ook dit 1
jaar zal het aantal boter-paa-
slammetjes op de paasontbijt-
tafel weer groeien en een
stukje oude folklore tot nieuw
leven komen.
OFFER
Hoewel in deze streken in
vroegere tijden getracht werd
de goden gunstig te stemmen
en de vruchtbaarheid te be
vorderen door het brengen
van scheenbeen- en katte-of-
fers (nadat de Romeinen hier
de bakkunst introduceerden,
vervangen door figuren van
brood), gold in oosterse lan
den van oudsher het lam als
offergave. In de bijbel en in de
koran wordt het lam genoemd
als offergeschenk. De islamie
ten offerden op Grote Ver
zoendag (ter herdenking van
het offer dat Abraham wilde
brengen) nog altijd jonge lam
meren, en in Griekenland
worden op paaszaterdag bijna
overal jonge geiten en schapen
geslacht voor het paasmaal. In
de christelijke wereld werd
het lam een goddelijk symbool
van verzoening, onschuld en
wedergeboorte. En als de pe-
sach (het joodse paasfeest) be
gint, zal er op geen enkele ta
fel lamsbeen met geroosterd
vlees ontbreken, een symboli
sche herinnering aan de kin
deren van Israël, die bij de
tempel geofferd werden.
BOTERLAM
waar men vanaf Goede Vrij
dag, zowel op de markt als in
de winkels, lammetjes van bo
ter kon kopen. Vele Amster
damse winkeliers beschouw
den het als een eer hun goede
klanten op Goede Vrijdag een
boterlam ten geschenke te ge
ven. De boterlammeren wer
den in verschillende grootte
gemaakt, en droegen als ver
siering meestal een gekleurd
lint rond hun nek en een
palmtakje in hun bek. Na de
opkomst van de zuivelindus
trie toen boter uitsluitend in
verpakte vorm op de markt
werd gebracht, verdween het
boterlam. In Noord-Holland
bleef het boterlam nog lange
tijd gehandhaafd. Toen de
boeren hier na de inpoldering
meer en meer overgingen hun
tarwe-akkers tot weidegebied
te maken, werd het traditie
om van de eerste grasboter
boterlammetjes te maken en
die aan de notabelen van het
dorp ten geschenke te geven.
Om de boterlammetjes goed
uit hun houten vorm te krij
gen, moeten de (dubbele) vor
men eerst gedurende 24 uur in
zout water worden gelegd.
Nadat daarna beide helften
met boter zijn volgestreken,
worden ze op elkaar geklemd.
Na afkoeling (enkele uren in
de koelkast) zijn de houten
vormpjes gemakkelijk te ver
wijderen. Door een paar kren
ten wordt het lammetje van
oogjes voorzien. Als extra len
tesymbool wordt het lammetje
op een bedje van fris peterse-
liegroen gezet en ter ere van
Pasen krijgt het een palmtakje
in zijn bekje. Leg tussen het
groen nog enkele sneeuwklok
jes of krokusjes, dat geeft het
geheel een nóg feestelijker
Daar de vormpjes in de re
gel vrij klein zijn, de meeste
mensen dan ook twee, of meer
lammetjes willen, is het raad
zaam reeds vroeg met het ma
ken te beginnen. Om de lam
metjes goed uit de vorm te
kunnen krijgen, is het pekel-
bad van tevoren noodzakelijk.
Voor een tweede keer behoeft
dit weliswaar geen volle 24
uur te zijn, maar als het hout
doortrokken is van pekelwa-
ter, laat de boter maar uiterst
moeilijk los.
Is Sint-Nicolaas het
feest van de surprise,
Kerstmis dat van de ge
zelligheid, met Pasen
gaan we op de vrolijke
toer. We halen de blijheid
van het voorjaar in huis
en spelen tafeltje-dek-je
met alles wat de lente
maar te bieden heeft. We
zetten gekleurde of be
schilderde eieren in een
nestje van sterrekers of
fris peterseliegroen en we
kiezen narcissen, tulpen,
hazelaar en wilgekatjes
als bloemversiering.
Bij het ontbijt mogen voor
één keer geeldonzige kuikent
jes op de rand van de brood-
mand zitten en tussen de bor
den staan. We maken boter
lammetjes en dekken met een
paastafellaken, of maken zelf
placemats in de vorm van een
kuiken, haas of een ei. En voor
een onderstreping van al deze
lichtvoetige blijheid krijgt
iedere disgenoot zijn eigen
paasmannetje. Vrolijke ke
reltjes die als paasverrassing
een ei in hun armpjes geklemd
houden.
PAASMANNETJES
Voor vier stuks hebben we
nodig: een halve kilo bloem,
30 gr. gist, 10 gr. zout, 5 gr.
suiker, 20 gr. boter, 3 dl melk
en vier eieren.
Maak van de ingrediënten
brooddeeg en laat dit op een
warme, maar niet te hete
plaats ongeveer een uur rijzen
(over de deegkom een schone
doek leggen). Verdeel daarna
het deeg in vier porties en
maak hier puntbroodjes met
één stompe kant van. Vorm
van de stompe kant het hoofd
en van de rest het lichaam.
Knip de romp in, zodat het
mannetje armen en benen
krijgt, leg op zijn buik een
(ongekookt) ei en sla de armp
jes er omheen. Maak van
krenten oogjes en duw als
neus een geconfijte kers of een
grote rozijn in het deeg en
maak van een reepje sinaas
appelschil een mondje. Leg de
paasmannetjes vervolgens op
een beboterd bakblik en laat
ze nog even narijzen. Om het
brood mooi glimmend te laten
worden, moeten ze voor ze de
oven ingaan worden bestreken
met losgeklopt ei. Daarna in
een voorverwarmde oven op
250 graden de mannetjes in
ongeveer 20 minuten gaar
bakken.
HET ZONNEHUIS-VLAARDINGEN
een verpleeghuis met plaats voor 170 somatisch zieken
en een afdeling dagbehandeling met 19 plaatsen vraagt
voor de joden heilig en ook de
niet-jood-gast dient zich hier
aan te onderwerpen.
Tijdens de paasviering wordt
de „hagaddah" gelezen, het ver
haal dat bericht over de exodus
uit Egypte. Het voorlezen wordt
besloten met het opsommen van
de zegeningen en het samen zin
gen van paasliederen. Ter herin
nering aan de honderden kinde
ren die in Egypte het leven lie
ten onder het juk der slavernij
krijgt de jongste telg uit het ge
zin de ereplaats aan de pesach-
tafel en moeten de ouderen zijn
bevelen (mits deze niet uit de
hand lopen) opvolgen.
Oude perkamentrollen vertel
len dat dit paasfeest gericht op
de uittocht uit Egypte, al in de
8e eeuw voor Christus gevierd
werd. Een feest dat nu, zo'n
kleine drieduizend jaar later,
nog in alle joodse gezinnen,
waar ter wereld ook wordt her
dacht.
als invalkracht, die op afroep beschikbaar zijn.
Kandidaten dienen in het bezit te zijn van het diploma ziekenverpleging A,
bij voorkeur aangevuld met de kaderopleiding en recente werk-ervaring te
hebben in een leidinggevende funktie.
Tevens verwachten wij van u dat u kunt instemmen met de protestant-
christelijke grondslag van onze vereniging.
Salariëring geschiedt op uurbasis, als eerste verpleegkundige A.
Inlichtingen kunnen worden ingewonnen bij de heer H. Elzinga,
koördinerend hoofd verplegingsdienst, tussen 9.00-10.00 uur.
Uw schriftelijke sollicitatie kunt u richten aan de afdeling
personeelszaken van
HET ZONNEHUIS-VLAARDINGEN
DILLENBURQSIHQEL 5
3136 EA VLAARDINGEN
TELEFOON: 010-74 79 22.
Uitgaande van de Christelijke Vereniging „Het Zonnehuis" met verpleeg
huizen te Amstelveen, Beekbergen, Doorn, Vlaardingen, Zuidhoorn en Zwolle
Goed gevulde stofzuigerzakken
worden zelfs in De Havenloods/
Het Zuiden niet aangeboden.
Maar wel ander huisraad.
Lees 2x per week de Duo's.
Pasen, het grootste en oudste
feest der christenheid is tot op
vandaag vermengd met tal van
heidense tradities die regelrecht
terugvoeren naar het vrucht-
baarheidsfeest in een grijs en
mistig verleden. Viert de chris
telijke wereld met Pasen de we
deropstanding van Christus, de
joden herdenken met Pesach de
uittocht uit Egypte. Een herden
kingsfeest, dat zeven dagen
duurt, van de 15e tot de 22e nis-
san, de maand die overeenstemt
met maart. Ook de viering van
Pesach kenmerkt zich door de
symboliek die terugvoert tot een
ver verleden.
Voor het joodse paasfeest be
gint moeten alle provisiekasten
worden leeggemaakt, speciaal
de meefprodukten moeten voor
Pesach verwijderd zijn. De
nieuwe inkopen vanuit Egypte
naar het land Israël. Als Pesach
begint, staat er in ieder joods
huis een groot bord op tafel. In
het midden ligt een matze, daar
omheen geschaard een gekookt
ei (symbool van de joodse onver
gankelijkheid) een geroosterde
lamsbout (ter herinnering aan
de vele kinderen die geofferd
werden) de „charoset", een
mengsel van appels, noten, wijn
en kruiden (herinnering aan de
talloze joodse kinderen die tij
dens de Egyptische slavernij bij
de zware bouwwerkzaamheden
die ze moesten verrichten, het
leven lieten), een schoteltje bit
tere kruiden (symbool van de
bitterheid van de Egyptische
De Sinaï werd door het Joodse volk doorgetrokken, na de uittocht uit Egypte.
Een matze.
slavernij), groene groentes zoals
andijvie, sla of selderie dat niet
bitter smaakt en radijsjes als
tweede „bitter"-kruid.
MATZE
De matze, ongezuurd brood, is
het enige broodprodukt dat tij
dens de viering van pesach gege
ten mag worden. Toen de kinde
ren Israëls Egypte ontvluchtten,
was er geen tijd meer het brood
te laten rijzen. Tijdens de uit
tocht werd er dan ook alleen on
gedesemd brood gegeten.
In de grote internationale ho
tels van Israël is tijdens het
paasfeest ook geen stukje ge
woon brood te krijgen. Ook
peulvruchten worden tijdens de
pesach-viering uit de keuken
geweerd. En hoewel er aan het
paasmaal vier glazen wijn ge
dronken worden, is het schen
ken van bier gedurende de paas
week niet geoorloofd. De sym
boliek in de pesach-viering is
Wat we met Pasen
ook op tafel brengen,
een ei hoort er bij!
Nooit heeft de eier
boer het dan ook zo
druk als in de paas
tijd. Eieren staan al
sinds de oudste tijden
op het menu van de
mens. Het aantal
schotels waarbij eie
ren het hoofdthema
vormen, liegt er dan
ook niet om.
Door alle eeuwen heen
heeft iedere zichzelf res
pecterende kok op zijn
minst een uit eigen culi
naire fantasie ontsproten
eiergerecht bedacht. Ge
rechten, zo verfijnd en
met zoveel raffinement
toebereid, dat vele groten
der aarde toestonden dat
hun naam eraan werd
verleend. Oefs en cocotte
la Joséphine, oeufs a la
Duse, la Dubarry, a la
Jenny Lind, a la Sarah
Bernardt en ga zo maar
door. Met eieren in de
keuken kan men vele kan
ten op. Hieronder volgen
enkele suggesties voor bij
de paaslunch en voor bij
het paasdiner.
EIERBROODJES
Voor eierbroodjes heeft
u nodig: 2 hard gekookte
eieren, klein blikje ansjo
vis of appetit sild, 1 zout
zure augurk, 1 tomaat,
boter, peterselie, peper en
4 dunne sneetjes casino
brood.
Pel de eieren en snijd ze
in dunne plakjes. Roer de
boter tot room en ver
meng ze met de fijn ge
maakte vis en de gehakte
augurk. Strijk dit smeer
sel op de sneetjes brood
uit, bedek het dakpansge
wijs met de schijfjes ei en
r strooi er wat peper en
zout op. Garneer het
broodje met een schijfje
tomaat en wat peterselie.
Op zondag 22 april is het
weer Pasen. Dan wordt in
Denekamp weer de paasta-
ke uit het bos van de oude
havezate Den Beughels-
kamp gehaald, worden in
Ootmarsum de „poas-
kearls" actief en vindt in
Deventer op de paaswei het
eiertikken weer plaats. In
Stellingwerf, Westerwolde,
in Drenthe, Overijssel en in
Gelderland en Limburg
zullen de paasvuren wor
den ontstoken en in Gro
ningen zal het spintbrood
weer grif van de hand gaan.
BIJ HET PAASDINER
Zwaluwnestjes. Daar
heeft u voor nodig: 4 hard
gekookte eieren, 4 dun
uitgesneden kalfslapjes
van ongeveer 100 gr, 4
royale schijven ruime of
Ardenner ham of 8 schijf
jes procureurspek, wat
peper, zout en boter.
Pel de eieren en wikkel
ze in de ham of de plakjes
spek zodanig dat er niets
meer van de eieren te zien
is. Wrijf de kalfslapjes in
met peper en zout en wik
kel ze om de „ingepakte"
eieren. Bind om het nieu
we pakje een touwtje. Leg
de „nestjes" in de heet ge
maakte boter en laat ze op
een getemperd vuur in
ongeveer een half uur
bruin en gaar worden.
Verwijder de touwtjes en
snijd de „nestjes" door
midden, zodat de eieren
dwars worden doorgesne
den. Zet ze op een schotel,
die bedekt is met enkele
blaadjes sla. Serveer er
jonge groente en gebak
ken aardappelen bij
FRIES PAASDESSERT
EIERSCHELPEN
Ingrediënten: 4 eieren,
1 ui, 100 gr bacon, 25 gr.
boter, 2 tomaten. Voor de
suas: 20 gr. boter, 2 dl
melk, 1 eier dooier, 40 gr
oude kaas, zout, peper,
paprikapoeder.
Kook de eieren (6 min).
Snipper de ui en fruit de
ze met de fijngesneden
bacon in 1 eetlepel boter
bruin. Beboter de oven
schelpen. Halveer de ge
kookte eieren in de lengte
en leg ze met de bolle
kant naar boven in de
schelpen. Verdeel de ge
fruite ui/bacon over de
schelpen en leg daar de in
plakjes gesneden tomaat
op. maar van de boter,
bloem en melk een glad
gebonden rouxsaus en
roer er de eierdooier en
een deel van de geraspte
kaas doorheen. Voeg pe
per en zout naar smaak
toe. Bedek de tomaten
met de saus, strooi de rest
van de kaas er overheen
en zet de schelpen onge
veer 3 minuten onder de
voorverwarmde grill.
Strooi er voor het opdie
nen wat paprikapoeder
over en serveer er toast of
stokbrood bij.
LENTE-OMELET
Voor een lente-omelet
heeft u nodig: 4 eieren, 2
eetlepels room, een hand
jevol fijn gesneden spina
zie, 1 theelepel fijn gehak
te lavas, peterselie en sel
derij, vers gemalen peper
en wat zout.
Een klontje boter voor
zichtig later smelten en er
de verse kruiden doorroe
ren. Room toevoegen en
iets laten inkoken. Op
smaak afmaken met peper
en zout. Intussen van de
eieren een omelet maken
h la baveuse (niet gaar).
Dan het eimengsel bedek
ken met de kruidenboter.
De omelet dichtvouwen
en opdienen met fijn ge
hakte bieslook.
Ingrediënten: Fierljep-
pers parfait, 5 eierdooiers,
halve liter slagroom, 100
gr. poedersuiker, 4 eetle
pels advocaat, 4 repen bit
tere chocolade.
De eierdooiers met de
helft van de suiker door-
eenkloppen, de room met
de rest van de poedersui
ker stijf kloppen. Daarna
de twee mengsels door
eenmengen en er vervol
gens de advocaat door
roeren. Dit mengsel 24
uur in de diepvriezer zet
ten. De repen chocolade
au bain marie laten smel
ten, even laten afslappen
door er een heel klein
beetje water aan toe te
voegen. De saus bij het
serveren over het ijsge-
recht gieten. Eventueel
garneren met bitterkoek
jes en enkele geconfijte
kersen.
